1, 2. 1) ¿Bin yaʼiyel la yaʼiy ta yoʼtan te Jesús te Ley yuʼun te Dios? 2) ¿Bin yuʼun ya kaltik te ma jichuk ya skʼotesik ta pasel bitʼilnix ya skʼan pasel te Ley te escribanoetik sok te fariseoetike?

TE Jesús kʼux la yaʼiy ta yoʼtan te Ley yuʼun Moisés. Jaʼ-abi maba chajpuk ya kaʼiytik, melel te Ley-abi talem ta stojol Jehová te jaʼ sTat te kʼax mukʼ skʼoplal ta skuxlejal. Te Biblia yaloj ta nail te kʼax kʼux ya xbajtʼ yaʼiy ta yoʼtan te leyetik yuʼun te Dios, jich la yal: «Ya jmulan spasel te bin ya scʼan awoʼtan, Dios cuʼun; ay ta coʼtan te Ley awuʼun» (Salmo 40:8). Te Jesús la yakʼ ta ilel ta swenta te bin la yal sok te bin la spas te toj sok ya yakʼ jlekiltik te Ley-abi sok te yananix xkʼot ta pasel-ae (Mateo 5:17-19).

² Te Jesús mero laniwan smel yoʼtan kʼalal la yil te ma jichuk ya skʼotesik ta pasel te Ley yuʼun te sTat te escribanoetik sok te fariseoetik te bitʼilnix ya skʼan pasele. Melelnix-a te ya skʼotesik ta pasel te Ley ta swenta te bin maba kʼax mukʼuk skʼoplal yilele. Jaʼ yuʼun te Jesús jich la yal ta stojolik: «Yac aloqʼues jun ta slajunebal te menta, anís, soc comino». ¿Bin-a te maba lek ya spasik-abi? Te Jesús jich la yalxan: «Pero yac awihquitayic te bin tulan scʼoblal ta Ley: ha te bin toj ta pasel, te cʼuxultaywanej soc te schʼuhunel-oʼtanil» (Mateo 23:23). Te fariseoetik-abi maba ya xkʼot ta yoʼtanik bin ya skʼan ya yakʼ ta naʼel te Ley sok jaʼ toyol ya skuy sbaik ta stojol te yantike. Jaʼukmeto te Jesús ya snaʼ stukel bin yuʼun akʼbil te Leye sok te bin ya yakʼ ta nopel ta stojol Jehová jujun mantalile.

3. ¿Bin ya kilbeytik skʼoplal ta articulo ini?

 ³ Te j-abatotik yuʼun Dios maba wentainbilotikix yuʼun te chapbilkʼop yuʼun te Ley (Romanos 7:6). ¿Bin yuʼun-abi te Jehová la yakʼ ochuk ta Biblia te Ley yuʼun Moisés? Ma jaʼuk yuʼun jkʼaxel ya xbajtʼ koʼtantik ta yilel spisil te bin smakoje, la yakʼ yuʼun ya xkʼot ta koʼtantik sok ya jpastik «te bin tulan scʼoblal ta Ley», te jaʼ te bintik smelelil ya xtojobteswanik te ayik ta Biblia te banti yichʼoj yip te Leye. Jich bitʼil, ¿bintik smelelil te ya xtojobteswanik te ayik ta Biblia ya jnoptik kʼalal ya kilbeytik skʼoplal te leyetik la yichʼ akʼel ta swenta te puebloetik yuʼun anibale? Te yan articulo la yakʼ jnoptik bin ya skʼan ya spas te machʼa ma yolojuk ya yaʼiy milaw yuʼun ya xnaʼbot yoʼbolil sba-a. Te articulo ini ya yakʼ ta naʼel bin ya yakʼ jnoptik ta stojol Jehová te puebloetik yuʼun anibal sok bin-utʼil ya xjuʼ ya jnopbeytik te taleliletik yuʼune. Yame kakʼbeytik sujtib te oxeb jojkʼoyeletik ini: «¿Bin ya yakʼik ta nopel te puebloetik yuʼun anibal ta swenta te ya snaʼ yoʼbolil jbatik te Jehovae? ¿Bin ya yakʼ jnoptik ta swenta te bin yilel ya yil te kuxlejalile? Sok, ¿bin-utʼil ya yakʼik ta ilel te mero toj te yoʼtane?». Kʼalal ya jnoptik bael jujun jojkʼoyele jnop kaʼiytik bintik-utʼil ya xjuʼ ya jnopbeytik yoʼtan te jTatik te ay ta chʼulchane (kʼopona te sjun Efesios 5:1).

4, 5. 1) ¿Bin ya yichʼ pasel ta namey swenta maba wokol ya xkʼot te jmilaw ta puebloetik yuʼun anibal, sok bin yuʼun? 2) ¿Bin ya yakʼ jnoptik ta swenta te Jehová?

⁴ Te Jehová ay bintik la yakʼ ta pasel yuʼun ma wokoluk kʼoel te banti ay te wakeb puebloetik yuʼun anibal. La yakʼ ta mantal te ayinuk oxeb puebloetik ta jujunjejch yuʼun te mukʼul jaʼ Jordán. Jich te jmilaw oranax ya xkʼot tey-a sok ma wokoluk ya yaʼiy (Números 35:11-14). Te israeletik ya skʼan te spisil-ora lekuk sbelal yuʼunik te puebloetik-abi (Deuteronomio 19:3). Jich bitʼil kʼayemik ta spasel te judioetik jaʼnix jich ya yakʼik letreroetik te ya yakʼbey yil sbelal te puebloetik te jmilawetik. Jich bitʼil la yichʼ akʼel te puebloetik-abi, ma puersa ya yaʼiyik te ya xbajtʼik ta anel ta yan nasion, te banti ya xjuʼ x-ikʼbot yoʼtanik ta yichʼel ta mukʼ lotil diosetik.

⁵ Jnop kaʼiytik ini, te Jehová la yal ta mantal te akʼa yichʼ milel te machʼatik yoloj ya yaʼiyik milaw, jaʼukmeto la yakʼ ta naʼbeyel yoʼbolil sba sok ta kanantayel te machʼa ma yolojuk la yaʼiy milawe. Jtul winik te pʼijuben ta swenta Biblia, jich la stsʼibay: «Spisil te bin la yichʼ chajpanel chikan ta aʼiyel, kʼun ta nopel sok ta pasel. Jich la yakʼ ta ilel te Jehová te ya xkʼuxultaywan». Te Jehová ma jaʼuk juez te ma snaʼ yoʼbolil jbatik te jaʼ ya xbajtʼ ta yoʼtan yakʼbeyel kastigo te j-abatetik yuʼune. «Bayel ya xcʼuxultaywan» stukel (Efesios 2:4).

6. ¿Jichnixbal ya yakʼik ta ilel te fariseoetik te ya snaʼbeyik yoʼbolil sba yantik bitʼil te Jehovae? Cholbeya skʼoplal.

⁶ Te fariseoetik maba jich stalelik bitʼil te Jehová, melel maba ya snaʼbeyik yoʼbolil sba te yantike. Jich kʼayemik ta spasel te maba ya spasik perdon teme kʼaxem ta oxeb buelta ya yichʼ pasel jun mulile. Swenta ya yakʼ ta ilel te chopol te stalelike, te Jesús la yalbey skʼoplal jtul fariseo sok jtul jkʼanpatan te yakik ta skʼoponel Dios. Te jkʼanpatan yak ta skʼanbeyel te Dios te yakuk xnaʼbot yoʼbolil sba yuʼune. Yan stukel te fariseo jich yak ta yalel: «Dios, wocol awal te ma hichucon  te bin utʼil yantic winiquetic: ha jʼeleqʼuetic, ma tojuc yoʼtanic, jʼantsiwejetic, soc wocol awal te ma hichucon te bin utʼil te jcʼan-patan ini». Te fariseoetik ya skuyik te ma puersauk te ya snaʼbeyik yoʼbolil sba te yantike, melel «mayuc scʼoblal ta yoʼtan yantic» (Lucas 18:9-14).

7, 8. 1) ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jnopbeytik yoʼtan te Jehová kʼalal ay machʼa ay bin ma lek ya spasbotike? 2) ¿Bin yuʼun ya skʼan pekʼeluk koʼtantik swenta ya xjuʼ ya jpasbeytik perdon te yantike?

⁷ Mame jtʼunbeytik stalel te fariseoetike. Jaʼme jnopbeytik yoʼtan te Jehová sok jnaʼbeytik yoʼbolil sba te yantike (kʼopona te sjun Efesios 4:32). Jun te bitʼil ya xjuʼ ya jpastike, jaʼ te ma tulan ya kakʼ jbatik yuʼun maba wokol ya yaʼiyik te yantik te ya skʼanbotik perdone (Lucas 17:3, 4). Jojkʼoybey jbatik: «¿Yabal kakʼbey yil yantik te ya jpasbey perdon chikan jayeb buelta jich ya skʼane? ¿Koʼtanukbal te ya jlekubtesbey yoʼtan te machʼatik ya xjelawik ta jtojole?».

⁸ Swenta ya xjuʼ ya jpastik perdon, ya skʼan te pekʼeluk koʼtantike. Te fariseoetik ma skʼan ya spasbeyik perdon te yantik ta skaj te toyolxan ya skuy sbaik ta stojolik. Jaʼukmeto te j-abatotik yuʼun Dios ya skʼan te sok spekʼelil koʼtantik jich ya kiltik «te toyol xan ay te yantic» te bitʼil te joʼotike sok ya skʼan te sok yutsil koʼtantik ya jpasbeytik perdone (Filipenses 2:3). Ya xjuʼ jich ya jojkʼoybey jbatik: «¿Yakonbal ta snopbeyel yoʼtan te Jehová sok yakonbal ta yakʼel ta ilel pekʼel-oʼtanil?». Teme jiche, ma kʼax wokol ya yaʼiyik te yantik te ya skʼanbotik perdon sok maba kʼax wokol ya kaʼiytik-euk spasbeyel perdon. Spisilukme-ora chapalukotik ta snaʼbeyel yoʼbolil sba te yantik sok mame orauk ya x-ilinotik teme ay bin ya kichʼtik albeyel o pasbeyele (Eclesiastés 7:8, 9).

9. ¿Bin-utʼil te Jehová la skoltay te israeletik yuʼun ya xkʼot ta yoʼtanik te chʼultesbil te kuxlejalile?

⁹ Jun swentail te bin yuʼun la yichʼ akʼel ta stojol te israeletik te puebloetik yuʼun anibale, jaʼ te maba ya smalbeyik schʼichʼel te machʼa maʼyuk smul (Deuteronomio 19:10). Te Jehová bayal skʼoplal ya yil te kuxlejalil sok ya yilay te kʼabaletik te yoloj «ya smilic machʼa mayuc smul» (Proverbios 6:16, 17). Jich bitʼil jaʼ chʼul Dios sok toj yoʼtan, tulan mulil la yil te ay machʼa ya yaʼiy milaw, manchukme ma yolojuk jich ya spas. Melelnix-a te ya yichʼ naʼbeyel yoʼbolil sba te machʼa ma yolojuk ya yaʼiy milawe. Jaʼukmeto ya skʼan te ya yichʼ tejkʼanel ta stojol te ancianoetik yuʼun ya x-ichʼot ta kʼop yuʼunik. Teme jich ya staik ta ilel te ma yolojuk la yaʼiy milaw ya skʼan te ya xjil ta pueblo yuʼun anibal jaʼto teme ya xlaj te mukʼul sacerdote. Jich yuʼun ya xjuʼ te tey ya xkuxin jaʼto teme ya xlaj bael-euke. Te Jehová jich la skoltay te israeletik yuʼun ya xkʼot ta yoʼtanik te chʼultesbil te kuxlejalile. Swenta ya yichʼik ta mukʼ te Jehová te jaʼ ya yakʼ te kuxlejalile, ya skʼan te maʼyuk machʼa ya yakʼik ta lajel ta skaj te ay bin ya spasik o te ay bin ma spasike.

10. Jich bitʼil la yal te Jesús, ¿bin-utʼil la yakʼik ta ilel te escribanoetik sok te fariseoetik te maʼyuk skʼoplal ta yoʼtanik te skuxlejal te yantike?

¹⁰ Te escribanoetik sok te fariseoetik maba ya snopbeyik yoʼtan te Jehová. Kʼax chikan ta ilel te maʼyuk skʼoplal yuʼunik te skuxlejal te yantike. Jich albotik yuʼun te Jesuse: «La aloqʼuesbeyic te llave yuʼun te bin ay ta naʼele; ma ba ya xʼochex te haʼexe, soc yac amaquic te machʼatic ya xʼochic bahele» (Lucas 11:52). Te bin la skʼan lajuk spasike jaʼ te la skoltayik te ants winiketik ta yichʼbeyel swentail te sKʼop Dios sok skoltayel ta stael te kuxlejalil ta sbajtʼelkʼinal. Jaʼukmeto, ay bintik la spasik yuʼun maba ya stʼunik te Jesuse te jaʼ te «Jʼacʼ-cuxlejal» (Hechos 3:15). Ta  skaj te jich la spasike, ya xjuʼ ma staik kuxlejalil ta sbajtʼelkʼinal te ants winiketike. Te jbikʼtal-oʼtan sok jtoyba jwolwanejetik-abi, maʼyuk skʼoplal ta yoʼtanik skuxlejal te yantike sok ma skʼan ya slebeyik yutsil slekil te spatxujkike. ¡Jkʼaxel ma snaʼbeyik yoʼbolil sba yantik sok maʼyuk skʼuxul yoʼtanik!

11. 1) ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te Pablo te jichnix ya yil te kuxlejalil bitʼil ya yil te Jehovae? 2) ¿Bin ya skoltayotik yuʼun jichnix ya kakʼtik ta ilel jtaleltik bitʼil te Pablo ta swenta te scholel skʼop Diose?

¹¹ Teme ya jkʼantik te jichnix jtaleltik bitʼil te Jehová, te ma jichuk bitʼil te jwolwanejetik-abi, ya skʼan ya kichʼtik ta mukʼ sok te ayuk bayal skʼoplal ta koʼtantik te kuxlejalil te jaʼ jun majtʼanil. Jich la spas te jpuk-kʼop Pablo te la scholbey yaʼiyik skʼop Dios chikan jayeb ants winiketik juʼ yuʼun. Jaʼ yuʼun jich la yal: «Ya calbeyex ta jamal te mayuc ta jcuenta te schʼichʼel ta spisilic» (kʼopona te sjun Hechos 20:26, 27). Te Pablo ma jaʼuknax la schol skʼop Dios swenta lek ya yaʼiy sba o yuʼun jich pasbil ta mantal yuʼun te Jehová. Ya spas ta swenta te kʼux ta yoʼtan te ants winiketik sok bayal skʼoplal ta yoʼtan te skuxlejalike (1 Corintios 9:19-23). Jaʼnix jich te joʼotik ya skʼan ya jpastik tulan swenta jichnix ya kiltik te kuxlejalil bitʼil ya yil te Jehová te «ha ya scʼan te yacuc suhtes yoʼtanic spisilic» (2 Pedro 3:9). Jaxan te jaʼate, ¿jichnixbal ya akʼan-euk? Teme ya jpastik tulan ta snaʼbeyel yoʼbolil sba te yantike, ya jcholtik te skʼop Dios sok stseʼelilxan koʼtantik sok ya x-ayinxan sbujtsʼ koʼtantik.

12. ¿Bin yuʼun bayal skʼoplal ta yoʼtan te j-abatetik yuʼun Dios te lekuk ayik sok te ma sta yejchʼenike?

¹² Yan te bitʼil ya kakʼtik ta ilel te jichnix ya kiltik te kuxlejalil bitʼil ya yil te Jehová jaʼ te kʼalal bayal skʼoplal kuʼuntik te lekuk ayotik sok te ma jtatik ejchʼene. Yame skʼan te spisil-ora ya jtsajtay jbatik ta aʼtel sok ta stijel karro, jich bitʼil te kʼalal ya jpastik sok ya jlekubtestik naetik sok te kʼalal ya xbootik ta tsoblej o ta mukʼul tsoblej. Jaʼme tulanxan skʼoplal te maba ya jtatik wokol sok te lek ayotik, ma jaʼuk te bayal bin ya xlokʼ yuʼun te kaʼteltik, te jtojoltik o te oranax ya xlaj kuʼuntik te aʼtele. Te Dios kuʼuntik spisil-ora ya spas te bin toj sok te bin snujpʼ ta pasele, yame jkʼantik te pajalotik soke. Te ancianoetik jaʼ te machʼatik nail ya skʼan ya yilik te lek ayinukike soknix te machʼatik ayik soke (Proverbios 22:3). Jich yuʼun, teme jtul anciano ay bin ya sjultesbotik ta koʼtantik swenta lekuk ayotik, yame skʼan te ya kichʼtik ta mukʼ te bin ya yalbotike (Gálatas 6:1). Teme jich ya kiltik te kuxlejalil bitʼil ya yil te Jehová, jich maba ya jmulintik malbil chʼichʼ.

13, 14. ¿Bin ya skʼan ya spasik te ancianoetik ta Israel swenta stojil ya xchajpanwanik jich bitʼil te Jehová?

¹³ Te Jehová la spas ta mantal te ancianoetik yuʼun Israel te akʼa snopbeyik stalel te kʼax toj ya xchajpanwan stukele. Te bin nail ya skʼan ya spasike, jaʼ te ya snaʼik ta lek te bin kʼot ta pasele. Ta patil, te kʼalal ya staik ta nopel teme ya snaʼbeyik yoʼbolil sba o maʼuk te machʼa ya yichʼik ta kʼope, ya skʼan ya yilik ta lek bin yuʼun la spas te mulile, bin yilel stalel sok bintik ya spas kʼalal mato spasoj-a te mulile. Swenta stojil ya schajpanik jich bitʼil ya spas te Jehová ya skʼan ya xkʼot ta yoʼtanik teme ta skaj slab yoʼtan la yaʼiy milaw sok teme sok schopolil yoʼtan te jich la spase (kʼopona te sjun Números 35:20-24). Jaʼnix jich teme ya yichʼ leel testigoetik ma tikʼuk-a te jtulnax ya xkʼopoj yuʼun ya yichʼ alel ta jamal te ay machʼa yoloj milawane (Números 35:30).

¹⁴ Jich bitʼil ya kiltik, kʼalal te ancianoetik snaʼojikix bin kʼot ta pasel ta smelelil, jaʼnix jich ya skʼan ya yilik bin-nix yilel stalel te machʼa la yaʼiy milawe, ma jaʼuknax te ya xbajtʼ ta yoʼtanik te bin la spase. Ya skʼan ayuk spʼijilik te jaʼ ya skʼan ya yal te ya xkʼot ta yoʼtanik o te ya staik ta ilel te bin ma chikan ta ilel o ta aʼiyel ta swenta te bin kʼaxeme. Jaʼukmeto te bin tulanxan skʼoplale, jaʼ te ya skʼan ayuk yuʼunik te chʼul espiritu yuʼun te Jehová swenta ya xjuʼ ya yakʼik ta ilel taleliletik te ay yuʼun jich bitʼil te pʼijil oʼtanil, te snaʼbeyel yoʼbolil sba yantik sok te spasel bin stojil (Éxodo 34:6, 7).

15. ¿Bin-utʼil la yil te Jesús te jmulawiletik, sok bin-utʼil la yilik te fariseoetike?

¹⁵ Te fariseoetik jaʼnax ya xbajtʼ ta yoʼtanik te bin ya spas jtul jmulawil ants winik, ma jaʼuk te bin ay ta yoʼtane, bin-nix yilel ta smelelil-a. Kiltik bin kʼot ta pasel kʼalal te Jesús bajtʼ ta weʼel ta sna te Mateo. Te fariseoetik jich la sjojkʼoybeyik te jnopojeletik yuʼun: «¿Bin yuʼun te ya sjoquin ta weʼel jcʼan-patanetic soc yantic jmulawiletic te Maestro awuʼunique?». Te Jesús jich la sut: «Te machʼatic lec ayic, ma xtuhun yuʼunic jpoxtaywanej, ha nax te machʼatic ayic ta chamel.  Bahanic, nopahic bin scuentahil te hich halbil: Ha ya jcʼan te yac awaʼiyic cʼuxultaywanej, ma haʼuc ya jcʼan milbil mahtanil, te xchihe. Como ma haʼuc tal quicʼticlan te machʼatic toj yoʼtanic, ha tal quicʼ te jmulawiletique» (Mateo 9:9-13). ¿Yakbal ta yalel-a te Jesús te ma jaʼuk smulik te bin ya spasik te jmulawiletike? Maʼuk. Te Jesús yoʼtanuk te ya sujtes yoʼtanike. Ta melel, jichnix ya yakʼbey snaʼ-a te ants winiketik te kʼalal ya schol skʼop Dios (Mateo 4:17). Jaʼukmeto te Jesús ay spʼijil yoʼtan sok la sta ta ilel te ay chaʼoxtul «jcʼan-patanetic soc jmulawiletic» ya skʼan ya sjel skuxlejalik. Te winiketik-abi ma jaʼuknax bajtʼik ta weʼel ta sna te Mateo, melel bajtʼik yuʼun jaʼ jtʼunjeletik yuʼun te Jesús (Marcos 2:15). Mel-oʼtantik sba te jteb ma spisil te fariseoetik ma jichuk ya yilik te yantik bitʼil ya yil te Jesuse. Jkʼaxel jmulawiletik ta sitik sok ya skuyik te ma xtojobikixe. Te jwolwanejetik-abi jkʼaxel ma pajal stalelik sok te Dios te toj yoʼtan sok te ya snaʼbey yoʼbolil sba te yantik, te skuyojik te yichʼojik ta mukʼe.

16. ¿Bin ya skʼan te ya sta ta ilel te machʼatik ya xchajpanwanik ta jun komite judicial?

¹⁶ Ta jkʼajkʼaleltik, te ancianoetik ya skʼan ya spasik tulan ta snopbeyel yoʼtan te Jehová te «cʼux ta yoʼtan te bin stojil ta pasel» (Salmo 37:28). Swenta ya xjuʼ ya spasik, ya skʼan te nail ya sjojkʼoyik o ya yilik ta tsʼakal teme melelnix-a te la yichʼ pasel te mulile. Teme jiche, yame schajpanik jich bitʼil ya yal te Biblia te ya skʼan pasele (Deuteronomio 13:12-14). Te ancianoetik te ya xchajpanwanik ta jun komite judicial ya skʼan ya staik ta ilel teme sujtesoj yoʼtan o maʼuk te machʼa la spas te tulan mulile. Ay wokol ya yaʼiyik te ya staik ta ilel-abi. Swenta ya xjuʼ yuʼunik ya skʼan ya staik ta ilel bin yilel stalel, bin ya yal ta swenta te bin spasoje sok bin-nix ay ta yoʼtan-a (Apocalipsis 3:3). Ya skʼan ya sujtes yoʼtan yuʼun ya xnaʼbot yoʼbolil sba te machʼa spasoj te tulan mulile. *

17, 18. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya snaʼik te ancianoetik teme ay machʼa sujtesoj yoʼtan ta smelelile? (Ilawil te lokʼomba te ay ta sjajchibal te articulo).

¹⁷ Te Jehová sok te Jesús ya xjuʼ ya snaʼik bin ay ta koʼtantik, jaʼukmeto te ancianoetik maʼuk. Jaʼ yuʼun, ¿bin-utʼil ya xjuʼ ya snaʼik teme ay machʼa sujtesoj yoʼtan ta melele? Ta sbabial, ya skʼan ya skʼanbeyik spʼijilik te Dios sok te ya xkoltayotik yuʼun ta stsajtayel bin ay ta yoʼtan (1 Reyes 3:9). Ta schebal, ya skʼan ya stuuntesik te Biblia sok te junetik te yakʼoj tal te j-abat te jun yoʼtan sok pʼij yuʼun jich ya staik ta ilel teme jaʼ ya yaʼiy «te mel-oʼtan yuʼun te bahlumilal» o jaʼ «te mel-oʼtan te ya scʼan te Dios», te jaʼ ya skʼan ya yal te sujtesoj yoʼtan ta smelelile (2 Corintios 7:10, 11). Ya skʼan ya yilik bin ya yal te sJun Dios ta swenta te bin-utʼil ya yaʼiy sba, bin ya yal yuʼun te tsitsel sok bin yilel stalel ya yakʼ ta ilel te machʼa ya sujtes yoʼtan sok te machʼa maʼuke.

¹⁸ Ta yoxebal, ya skʼan ya yilik sok te ya yichʼik ta wenta-euk bin yilel skuxlejal-a te ants winike, bin yuʼun la spas te mulil sok bintik wokolil yak ta sitintayel. Te Biblia jich la yal ta stojol te Jesús te ya xkʼot ta pasel te jaʼ jolol yuʼun te kongregasione: «Ma haʼuc ya schahpan yuʼun te bin ya yil ta sit, ma haʼuc ya schahpan yuʼun te bin ya yaʼiy ta schiquin; ha toj ya schahpan te pobrehetic, stojil ya schahpan te machʼatic peqʼuel ayic ta bahlumilal» (Isaías 11:3, 4). Te Jesús jaʼ yakʼbeyoj yaʼtel ta ancianoil te hermanoetik yuʼun ya skanantayik te kongregasion, jich yuʼun ya skoltaylan yuʼun ya x-ichʼawanik ta kʼop jich bitʼil ya spas stukel (Mateo 18:18-20). Ya kaltik bayal wokol te ay ancianoetik kuʼuntik te ya spasik tulan ta snopbeyel yoʼtan te Jesuse. Ta melel, bayal skʼoplal ta koʼtantik te ya spasik tulan te bantito kʼalal ya xjuʼ yuʼunik ta yakʼel ta ilel te ya snaʼbeyik yoʼbolil sba te hermanoetik sok te ya spasik te bin stojil ta pasel ta kongregasionetike.

19. ¿Banti ya akʼan ya apas ta akuxlejal ta spisil te bin la jnoptik ta stojol te puebloetik yuʼun anibal?

¹⁹ Te Ley yuʼun te Moisés yichʼoj «te pʼijil cʼop soc te bin smelelil» ta stojol te Jehová sok te bintik stojil ya spase (Romanos 2:20). Jich bitʼil, te puebloetik yuʼun anibal ya yakʼbey snop te ancianoetik te stojiluk ya xchajpanwanike. Jaʼnix jich ta jpisiltik ya yakʼ jnoptik te ya skʼan te talel kʼaxel ya jkʼuxultay jbatik sok te ya jnaʼbey jba yoʼbolil jbatike (Zacarías 7:9). Manchukme maba ayotikix ta swenta te Ley yuʼun te Moisés, jaʼnix jich tulan skʼoplal ya yil te Jehová te bin stojil ta pasel sok te ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba te yantik, melel ma xjelon stalel. ¡Jaʼ mukʼul majtʼanil te ya x-abatinotik ta stojol te Dios kuʼuntike! Jaʼ yuʼun, jnopbeytik te tʼujbil taleliletik yuʼun sok jaʼukme anibal kuʼuntik.