1. ¿Bin ya yakʼ jpastik te kʼayojiletike?

TA JUN buelta jtul winik te kʼax naʼbil sba te ya stsʼibay sletraul musika, la yal te ya yakʼotik ta pensar te bin ya yal te kʼayoj sok te ay bin ya yakʼ kaʼiy ta koʼtantik te smusikaule, jaʼukmeto te kʼayoj sok te smusikaul yalaj yakʼ kaʼiy ta koʼtantik te bin ya jpastik pensare. Ta melel, maʼyuk bin lekxan te «ya kaʼiy ta koʼtantik» te bin ya jpastik pensar ta stojol te jTatik Jehová te ay ta chʼulchan, tey ochem skʼoplal-a te ya kalbeytik yutsil skʼoplal sok te skʼuxul koʼtantik ta stojol ta swenta te kʼayojiletik kuʼuntike. Te j-abatotik yuʼun Dios ya jnaʼtik te kʼax tulan skʼoplal-euk te kʼayoj ta yichʼel ta mukʼ Dios ta smelelil, chikan teme jtukeltik ya xkʼayojinotik o sok te hermanoetik ta kongregasion.

2, 3. 1) ¿Bin ya yaʼiy ta yoʼtanik chaʼoxtul te kʼalal tulan ya xkʼayojinik ta kongregasione? 2) ¿Bin jojkʼoyeletik ya kilbeytik skʼoplal ta articulo ini?

² Jaʼukmeto, ¿yabal jmulantik te tulan ya xkʼayojinotik ta kongregasion o ya xkʼexawotik? Ay tsʼumbaliletik te banti te winiketik ya xkʼexawik ta kʼayoj ta komonsitil. Te talelil-abi ya xjuʼ ya yutsʼin te kongregasion, kʼaxemtoxan-a teme maba ya xkʼayojinik sok yip yoʼtanik te ancianoetik o ay bin ya spasik kʼalal yakik ta kʼayoj-a te yantike (Salmo 30:12).

³ Teme ta smelelil ya xkʼot ta koʼtantik te ya kichʼtik ta mukʼ-euk te Dios ta swenta te kʼayoje, maba ya xlokʼotik te kʼalal yorail kʼayoj-ae.  Jojkʼoybey jbatik: «¿Bin ya jnop ta swenta te ya xkʼayojinotik ta tsoblejetike? ¿Bin-utʼil ya xjuʼ te sok sbujtsʼ koʼtan ya xkʼayojinon ta stojol Jehová manchukme ay bin ya smakon? ¿Bin ya xjuʼ ya jpas yuʼun ya xchiknaj ta ilel te ya xkʼot ta koʼtantik te kʼayojiletik kuʼuntike?».

4, 5. ¿Bin yuʼun ya jnaʼtik te tulan skʼoplal-euk te kʼayoj ta yichʼel ta mukʼ Jehová ta namey Israel?

⁴ Te j-abatetik yuʼun Jehová bayal ta cien jaʼbil stuuntesojik te musika ta yalbeyel yutsil skʼoplal te Diose. Kʼalal te israeletik jun yoʼtanik ta stojol te Jehová, te kʼayoj ta stojol tulan skʼoplal-euk yuʼun ya yichʼik ta mukʼ. Jich bitʼil, kʼalal te ajwalil David la schajpan bitʼil ya yichʼ pasel te aʼtelil ta templo, la yakʼbey yaʼtel 4,000 ta tul levitaetik yuʼun ya yalbeyik yutsil skʼoplal Dios ta stijel musika. Ta spisilik ini, 288 «nohptesbilic ta lec ta scʼayojtayel te Jehová» (1 Crónicas 23:5; 25:7).

⁵ Bayal skʼoplal kʼot te musika sok te kʼayoj te kʼalal la yichʼ akʼel ta stojol Dios te templo. Te Biblia jich ya yal: «Ta spisilic junax la yacʼ sbahic ta yoqʼuesinel te cornetahetic soc ta cʼayoj ta yalbeyel yutsil scʼoblal soc ta yalel wocol ta stojol te Jehová. Yaquic ta yoqʼuesinel te cornetahetic soc ta stijel te platillohetic soc te yantic aʼtejibaletic yuʼun música [...] te yutsilal te Jehová noj yuʼun te sna te Diose». Ta melel, la stsak yip te schʼuunel yoʼtanik ta swenta te bin la spasik ta kʼajkʼal-abi (2 Crónicas 5:13, 14; 7:6).

6. ¿Bin-utʼil la yichʼ tuuntesel te kʼayoj sok te stijel musika kʼalal jaʼ gobernador ta Jerusalén te Nehemiase?

⁶ Kʼalal te israeletik te jun yoʼtanik ta stojol Dios la schaʼpasik te tsʼajkʼetik yuʼun Jerusalén, te gobernador Nehemías la sle levitaetik yuʼun ya xkʼayojinik sok ya stijik musika. Kʼalal la yichʼ akʼel ta stojol Dios te tsʼajkʼetike, tseʼelxan yoʼtan kʼot te lum ta swenta te ayin musikae. La yichʼ akʼel chaʼchajp koro yuʼun yalel wokol. Te jujun koro beenik ta sba te tsʼajkʼetik, bajtʼik ta jejch ta jejch jaʼto te la sta sbaik nopol te banti ay te temploe. Kʼax tulan yakik ta kʼayoj te namalto chikan ta aʼiyel (Nehemías 12:27, 28, 31, 38, 40, 43). Ta melel, te Jehová mero la smulan te kʼayojinik ta stojol sok yutsil yoʼtanik te j-abatetik yuʼune.

7. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te Jesús te ya skʼan ya xkʼayojinik yuʼun ya yichʼik ta mukʼ Dios te jnopojeletik yuʼune?

⁷ Ta skʼajkʼalel te Jesús jaʼnix jich tulan skʼoplal-euk te musika ta yichʼel ta mukʼ ta smelelil te Diose. Ta patil te la sjach spasel te Jesús te Weʼel Uchʼel yuʼun Kajwaltik ta ajkʼabal te tulanxan skʼoplale, la skʼayojtay kʼayojiletik sok te jnopojeletik yuʼune (kʼopona te sjun Mateo 26:30).

8. ¿Bin ejemplo la yakʼbotik te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo?

⁸ Te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo la yakʼbotik lekil ejemplo kʼalal la stsob sbaik ta kʼayoj ta stojol Dios yuʼun ya yichʼik ta mukʼ. Ya stsobilan sbaik ta naetik-a, melel maba ya stsobix sbaik ta templo, jaʼukmeto ma jaʼuk yuʼun pejkʼaj te sbujtsʼ yoʼtanik ta kʼayoj. Ta swenta chʼul espiritu, te jpuk-kʼop Pablo jich la yalbey te sjoʼtak ta schʼuunel Dios: «Talel cʼaxel me xanohptes abahic soc xatsits abahic. Soc bayeluc yutsil awoʼtanic xacʼayojtayic te Cajwaltic ta scuenta salmohetic, cʼayojetic yuʼun Dios soc chʼul cʼayojetic» ta yalel wokol (Colosenses 3:16). Jaʼ jich ya skʼan ya jkʼayojtaytik te «chʼul cʼayojetic» yuʼun te sjunal jkʼayojtike. Te kʼayojiletik ini jaʼnixme jich weʼelil ta swenta skʼop Dios te ya yakʼbotik «te aʼbat te jun yoʼtan soc pʼij» (Mateo 24:45).

9. 1) ¿Bin yuʼun te ay machʼatik ya xiwik te tulan ya xkʼayojinik ta tsoblejetik sok ta mukʼul tsoblejetike? 2) ¿Bin-utʼil ya skʼan ya jkʼayojtaytik te Jehová, sok machʼatik ya skʼan ya yakʼik ta ilel lekil ejemplo? (Ilawil te lokʼomba ta sjajchibal te articulo).

⁹ Ayniwan te machʼatik ya xiwotik ta kʼayoj ta skaj te maba kʼayemotik ta jfamiliatik o ta  jtsʼumbaltik. O ayniwan te kʼalal ya jpaj jbatik sok te machʼatik ya snaʼik ta lek kʼayoj te ya xkʼaxik ta telebision o ta radio, yaniwan xkʼexawotik o ya kaʼiytik te ma xjuʼ kuʼuntik kʼayoj. Jaʼukmeto, mame jaʼuk ya skomotik ta spasel te bin ay ta jwentatike, jaʼ te skʼayojtayel te Jehová. Te bin ya skʼan ya jpastike, jaʼ te ya jtuchtik te sjunal jkʼayojtik, jtoy joltik sok akʼa kʼayojinukotik sok spisil koʼtantik (Esdras 3:11; kʼopona te sjun Salmo 147:1). Ta ora ini, ta bayal sNail Tsoblej ay telebisionetik te ya yakʼik ta ilel sletraul te kʼayojiletik kuʼuntike. Jaʼ-abi, ya xjuʼ ya skoltayotik te tulanxan ya xkʼayojinotik. Jaʼnix jich, mukʼ skʼoplal te bitʼil ta ora ini te programa yuʼun te Pʼijubtesel yuʼun Spasel yaʼtel Dios ta swenta ancianoetik ya yal te ya yichʼ kʼayojtayel te Jehová. Jaʼ-abi ya yakʼ ta naʼel te tulan skʼoplal te ya skʼan ya yakʼik ta ilel lekil ejemplo te ancianoetik te kʼalal ya xkʼayojinik ta tsoblejetik.

10. ¿Bin ya skʼan ya xjul ta koʼtantik teme maba ya jkʼantik tulan kʼayoje?

¹⁰ Yantik hermanoetik ma skʼan te tulan ya xkʼayojinik ta skaj te ya skʼexik te namal chikan ya x-aʼiyotik o yuʼun ya skuyik te maba tʼujbil skʼop snukʼik. Jaʼukmeto jnop kaʼiytik ini, kʼalal ya xkʼopojotik «jpisiltic bayel buelta ya xjelawotic», jaʼukmeto ma jaʼuk yuʼun ma xkʼopojotikix (Santiago 3:2). Jaʼ pajal kʼoem sok-abi te ma skʼan ya yal te ma xkaʼiytikix kʼayoj ta skajnax te ma tʼujbil te skʼop jnukʼtike.

11, 12. ¿Bintik koltayel ya xjuʼ xtuun kuʼuntik swenta ya xlekubxan te bitʼil ya kaʼiytik kʼayoje?

¹¹ Yaniwan jxiʼtik kʼayoj ta swenta te ma jnaʼtik bin-utʼil ta pasele. Kiltik chaʼoxchajp koltayel te ma tulanuk ta pasel te ya xtuun kuʼuntik ta slekubtesel te bitʼil ya kaʼiytik kʼayoj. *

¹² Te bin ya skoltayotik te tulan sok yip ya kaʼiytik kʼayoje, jaʼ te ya jnoptik yichʼel ikʼ ta lek. Jich bitʼil te bombillo ya xtil ta swenta te yip luse, te yichʼel ikʼ ya yakʼbey yip te skʼop  jnukʼtik kʼalal ya xkʼopojotik sok te kʼalal ya kaʼiytik kʼayoje. Yame skʼan kaʼiytik kʼayoj jichnix bitʼil yip ya xkʼopojotike (ilawil bintik koltayel ya yakʼ te libro Benefíciese de la Escuela del Ministerio Teocrático, pajina 181 kʼalal ta 184, ta subtitulo «Control del volumen de aire»). Ta melel, te Biblia ya yalbey te j-abatetik yuʼun Dios te sok sbujtsʼ yoʼtanik awunukik kʼalal ya xkʼayojinik ta stojole (Salmo 33:1-3).

13. Ala kaʼiytik bin ya xjuʼ ya jpastik swenta junuk koʼtantik ya kaʼiytik kʼayoj.

¹³ Ta yichʼel ta mukʼ Dios ta sjunal na o te kʼalal jtukel ayotike, jpastik ini: jtsatik junuk kʼayoj te ya jmulantikxan ta sjunal jkʼayojtik, sok junuk koʼtantik jkʼopontik ta tulan sok yip te sletraul, ta patil kichʼtik ikʼ sok ta jun-nax buelta kaltik ta tulan jmajkʼuk te kʼayoje, tey-abi jkʼayojtaytik te jmajkʼuk-abi ta tulan (Isaías 24:14). Tulanxan ya xbajtʼ lokʼuk te skʼop jnukʼtik, jaʼme lek-abi. Mame skʼan jxiʼtik sok mame xkʼexawotik.

14. 1) ¿Bin yuʼun te ya skʼan ya jamtikxan jtebuk ketik te kʼalal ya kaʼiytik kʼayoje? (Ilawil te recuadro « Te bin-utʼil lekxan ya xkʼayojinotik»). 2) Ala kaʼiytik cheʼoxeb koltayel swenta slekubtesel te skʼop jnukʼtike.

¹⁴ Swenta yip o tulan ya xlokʼ te skʼop jnukʼtike, yame skʼan te mukʼxan ya jamtik te ketike. Jich yuʼun, te yan bin ya skoltayotik kʼalal ya kaʼiytik kʼayoje jaʼ te ya jamtikxan jtebuk te ketik te bitʼil ya xkʼopojotike. ¿Jaxan teme ya kaʼiytik te maʼyuk yip te skʼop jnukʼtik o te kʼax jaye? Ya jtatik koltayel ta slekubtesel ta pajina 184 yuʼun te libro Benefíciese de la Escuela del Ministerio Teocrático, ta recuadro «Cómo superar problemas específicos».

15. 1) ¿Bin la yichʼ alel ta tsoblej ta 2016 te ya yichʼ pasel ta jujun jaʼbile? 2) ¿Bin yuʼun la skʼan chaʼilel te sjunal jkʼayojtike?

¹⁵ Ta tsoblej te ya yichʼ pasel ta jujun jaʼbil yuʼun te Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania te la yichʼ pasel ta 2016, ay bin la  yichʼ alel te la yakʼ bayal tseʼel-oʼtanil. Te hermano Stephen Lett, te ochem ta Jtsojb Jwolwanejetik, la yalbey skʼoplal yachʼil sjunal kʼayoj te yichʼoj sbiil Cantemos con gozo a Jehová. Te hermano Lett la schol te la yichʼ ilel ta lek te yan sjunal kʼayoj swenta pajal ya xkʼot te bin ya yal sok te Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras, edición 2013 ta inglés. Ay la yichʼ tupʼel o jelel kʼopetik te maba yichʼojix te yachʼil Traducción. Jaʼnix jich la yichʼ otsesel yantik kʼayojiletik te ya yalbey skʼoplal te scholel skʼop Dios sok yalel wokol ta swenta te stojol kolele. Jich bitʼil te kʼayojiletik ochem skʼoplal-euk ta yichʼel ta mukʼ Dios, te Jtsojb Jwolwanejetik la skʼan la spasik jpajk libro te lekxan pasbile, te jichnix yilel spat bitʼil te Traducción del Nuevo Mundo te la yichʼ chaʼilele.

16, 17. ¿Bintik la yichʼ lekubtesel ta yachʼil sjunal jkʼayojtike?

¹⁶ Swenta ora ya jnoptik stuuntesel te yachʼil sjunal jkʼayojtike, cholanbil ta temaetik te kʼayojiletike. Jich bitʼil, te sbabial 12 kʼayojiletik jaʼ ya yalbey skʼoplal ta swenta te Jehová, te 8 kʼayojiletikxan jaʼ ya yalbey skʼoplal ta swenta te Jesús sok te stojol kolele, jichnix cholanbil bael te yantike. Ta sjunal kʼayoj jaʼnix jich yichʼoj cholanel ta sjajchibal spisil te sbiil te kʼayojiletik. Bayal banti ya xtuun te jich pasbile, jich bitʼil ta stsael te kʼayoj yuʼun te discursoetik ta tsoblej.

¹⁷ Swenta ya skoltayotik ta kʼayoj sok spisil koʼtantik, la yichʼ jelel te bin ya yal cheʼoxeb kʼayojiletik swenta ya xkʼotxan ta koʼtantik sok kʼunxan ta kʼayojtayel ya kaʼiytik. Jich bitʼil, te kʼayojil «Acción de gracias» ta ora ini jich sbiil «Una oración para dar gracias a Dios». Jaʼnix jich la yichʼ tupʼel kʼopiletik te maba ya yichʼix tuuntesel ta jujun kʼajkʼal jich bitʼil «por doquier». La yichʼxan chajpanel ta lek te sletraul bayal kʼayojiletik yuʼun ya stsakxan sba ta lek sok te smusikaule. Jaʼnix jich la yichʼ jelbeyel sbiil sok te bin ya yal te kʼayoj «Protege tu corazón», te jich sbiil ta ora ini «Cuidemos nuestro corazón». La yichʼ jelel ta swenta te hermanaetik, te achʼix keremetik sok te machʼatik yachʼilto yakik ta kʼoel ta tsoblejetik sok ta mukʼul tsoblejetik. Kʼalal ya skʼayojtayik-a te kʼayoj-abi, maniwan lek ya yaʼiy sbaik yuʼun, melel jaʼ yakik ta yalbeyel te yantik te bin ya skʼan ya spasike.

18. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jnaʼtik ta lek te kʼayojiletik yuʼun te yachʼil sjunal jkʼayojtike? (Jaʼnix jich ilawil te nota).

¹⁸ Bayal kʼayojil yuʼun te Cantemos con gozo a Jehová la yichʼ tsʼibayel jich bitʼil skʼoponel Dios yaʼiyel. Jich ya kalbeytik te bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatike. Ay yantik te ya stij koʼtantik ta sjukel te hermanoetik ta yakʼel ta ilel kʼuxul oʼtanil sok lekil aʼteliletik (Hebreos 10:24). Jaʼ yuʼun ya skʼan te ya jnaʼtik ta lek sletraul, bitʼil ta kʼayojtayel sok te smusikaul te kʼayoje. Swenta ya jnaʼtik-a, ya xjuʼ ya kaʼiytik te kʼayojiletik te pasbilikix grabar te ay ta jw.org. Te kʼalal ya jnopilantik ta jnatike, jun koʼtantik sok ta spisil kiptik ya xkʼayojinotik-a. *

19. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ te ya kichʼtik ta mukʼ te Jehová jpisiltik te machʼatik ayotik ta kongregasion?

¹⁹ Juluk ta koʼtantik te ochem skʼoplal ta yichʼel ta mukʼ Dios te kʼayojiletike. Jaʼ jun te bitʼil ya kakʼtik ta ilel te mukʼ skʼoplal kuʼuntik te skʼuxul koʼtantik ta stojol Jehová sok te ya kalbeytik wokole (kʼopona te sjun Isaías 12:5). Kʼalal ya xkʼayojinotik sok sbujtsʼ koʼtantik soknix stseʼelil koʼtantik, jich ya jtijbeytik yoʼtan yantik te jichnix akʼa spasik-euk. Jpisiltik ta kongregasion, chikan teme achʼix keremotik, ayix kaʼbilaltik o teme mato jaluk yakotik ta kʼoele ya xjuʼ te jich ya kichʼtik ta mukʼ te Diose. Jich yuʼun, mame xchebetuk koʼtantik te kʼalal ya jkʼayojtaytik te Diose. Akʼa jchʼuuntik te mantalil ini te jich ya yal ta jamal: «Cʼayojtayahic Jehová». ¡Akʼa jkʼayojtaytik sok sbujtsʼ koʼtantik te Jehová! (Salmo 96:1).