1, 2. 1) ¿Bin ya xbajt kiltik ta artículo ini? 2) ¿Bin ya yakʼ ta ilel te yuʼun-nix ya skʼan ya skoltayotik-a te Jehová?

 TE Jehová ya xjuʼ ya skoltayotik ta sitintayel te wokoliletik sok te ya x-abatinotik ta stojol te Jehová sok stseʼelil koʼtantik. Ta artículo ini, ya kiltik bin-utʼil ya spas sok bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya kichʼtik te koltayel yuʼune. Pero ta nail ya kakʼbeytik sujtib te jojkʼoyel ini: «¿Yuʼun-nixbal ya skʼan ya skoltayotik-a te Jehová?».

² Swenta ya kakʼbeytik sujtib, kiltik jpʼal kʼopil te la stuuntes te jpuk-kʼop Pablo ta Carta te la stsʼibay ta stojol te Hebreoetik. Jich la stsʼibay: «Jaʼ jkoltaywanej kuʼun te Jehová. Maba ya xiwon. ¿Bin ya xjuʼ ya spasbon te ants winiketike?» (Heb. 13:6). Cheʼoxeb diccionarioetik te ya yalbey skʼoplal te Biblia, ya scholbey skʼoplal bin ya skʼan ya yal te kʼopil «jkoltaywanej» ta versículo ini, jaʼ ya yalbey skʼoplal jtul ants winik te animalnax ya xbajt skoltay te machʼa yak ta skʼanel koltayel. Nopanax awaʼiy te animal ya xbajt te Jehová ta skoltayel te machʼa yak ta kʼaxel ta tulan wokolil. Te bin la kaltike, ya yakʼ ta ilel te ma jaʼuknax ya skʼan ya skoltayotik te Jehová, jaʼnix jich ya skʼan ya spas sok spisil yoʼtan. Teme jaʼ ya skoltayotik te Jehová, ya xjuʼ ya xkujch kuʼuntik biluk wokolil sok ma xchʼay te stseʼelil koʼtantik.

3. ¿Bin oxeb ya spas te Jehová te ya skoltayotik yuʼun ya xkujch kuʼuntik te jwokoltik sok stseʼelil koʼtantik?

³ ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te Jehová yuʼun ya xkujch kuʼuntik sok stseʼelil koʼtantik? Ta libro yuʼun Isaías ya jtabeytik sujtib. Melel bayal albilkʼopetik te la yakʼ ta naʼel te Jehová ta stojol te Isaías, ya xkoltayotik ta skuxlejalik te j-abatetik yuʼun Dios ta ora ini. Jaʼnix jich te Isaías bayal buelta la stuuntes kʼopetik te ma wokoluk ta ichʼbeyel swentail te kʼalal la  yakʼ ta naʼel bin yilel stalel te Jehová. Ta capítulo 30 la stuuntes tʼujbil lokʼombakʼopetik yuʼun ya yakʼ ta naʼel bin-utʼil te Jehová skoltayoj te lum yuʼune. Sbabial, te Jehová ya schʼam yaʼiy ta lek te jkʼoptik sok ya sutbotik. Schebal, ya stojobtesotik. Yoxebal, ya yakʼbotik bendición ta ora ini sok ta pajel chaʼbej. Kilbeytik skʼoplal ta jujunchajp te bin oxeb la kalbeytik skʼoplale.

4. 1) ¿Bin la yal te Jehová ta stojol te judioetik ta skʼajkʼalel te Isaías, sok bin la yakʼ te ya xkʼot ta stojolike? 2) ¿Bin mukʼul oʼtanil la yakʼ te Jehová ta stojol te judioetik te jun yoʼtanik ta stojole? (Isaías 30:18, 19).

⁴ Ta sjajchibal te capítulo 30 yuʼun Isaías, te Jehová la yal te jaʼik «toyba al-nichʼanetic» te judioetik sok la yalxan «ya xpʼohl mulil» yuʼunik. Soknix la yal: «Toyba pueblo ini, […] ma ba la scʼan la yaʼiyic te pʼijubtesel yuʼun Jehová» (Is. 30:1, 9). Ta skaj te la skʼaxuntayik mantale, te Isaías la yal te ya x-akʼbotik tulan wokolil yuʼun te Jehová (Is. 30:5, 17; Jer. 25:8-11). Jichnix kʼot ta pasel-a, melel ikʼotik bael ta chukel yuʼun te babilonioetik. Pero jaʼnix jich ay chaʼoxtul judioetik te jun yoʼtanik ta stojol te Dios, te j-alwanej Isaías la yakʼbey smukʼul yoʼtanik te ya sta yorail te lek ya xchaʼilotik yuʼun te Jehová (kʼopona Isaías 30:18, 19). Te bin la yale kʼot ta pasel. Te Jehová la skoltay lokʼel ta skʼab te babilonioetik, pero ma orauknax la spas. Te kʼopil «te Jehová yac ta smahliyel te ya scʼuxultayex» ya yakʼ ta naʼel-a te ya skʼan ya xkʼax jun tiempo ta nailal, ta patil ya xkoltayotik lokʼel te judioetik te jun yoʼtanik ta stojol te Diose. Kʼax 70 jaʼbil jaʼto te kʼalal la yakʼ te Jehová te ya xchaʼsujtik tal te judioetik ta Jerusalén (Is. 10:21; Jer. 29:10). Te kʼalal chaʼsujtik ta slumalik, bayal okʼik yuʼun stseʼelil yoʼtanik ma jichuk okʼikix te kʼalal ikʼotik bael ta chukele.

5. ¿Bin jamal ya yalbotik te Isaías 30:19?

⁵ Ta ora ini, ya yakʼbotik smukʼul koʼtantik te kʼopetik ini: «Ya snaʼbat yoʼbolil aba» te kʼalal ya akʼanbey koltayel (Is. 30:19). Te Isaías jamal ya yalbotik te ya yaʼiy te j-oraciontik te Jehová sok oranax ya sut. Te j-alwanej jich ya yal: «Ya sjacʼbat te cʼalal ya yaʼiy te aw awuʼune». Te kʼopetik-abi ya sjultesbotik ta koʼtantik te ma jaʼuknax ya skʼan ya skoltay te machʼatik ya skʼanbeyik koltayel te jTatik te ay ta chʼulchane, jaʼnix jich ya skʼan ya spas sok spisil yoʼtan. Teme ma xchʼay ta koʼtantik-abi ¿mabal jichuk te ya skoltayotik yuʼun ya xkujch kuʼuntik sok stseʼelil koʼtantik?

6. ¿Bin-utʼil ya yakʼ ta naʼel te bin ya yal Isaías te ya schʼam yaʼiy Jehová te kʼalal ya xkʼoponot yuʼun te j-abatetik yuʼune?

⁶ Te versículo ini jaʼnix jich ya yalbotik ta jamal te Jehová ya schʼam yaʼiy ta lek te kʼalal ya jkʼopontike. ¿Bin yuʼun te jich ya kaltike? Ta sbabial parte yuʼun te capítulo 30 yuʼun Isaías, te Jehová ma jtuluknax machʼa ya skʼopon, melel jaʼ yak ta yalel ta stojol te lum yuʼune. Pero ta versículo 19 jtulnax te machʼa ya yalbey skʼoplal, melel jaʼ yak ta yalel ta jujuntul te j-abat yuʼune. Te Isaías jich ya yal: «ma ba ya xʼocʼatix», «ya snaʼbat yoʼbolil aba», «soc ya sjacʼbat» te akʼope. Te Jehová jaʼ jtul Tatil te ay skʼuxul yoʼtan, te kʼalal jtul snichʼan chebajem yoʼtan, ma jichuk ya yalbey: «Ya skʼan te tulan ya awakʼ aba jich te bin-utʼil te abankil». Ya yichʼotik ta wenta ta jujuntul soknix ya yaʼiy ta jujuntul te kʼalal ya jkʼopontike (Sal. 116:1; Is. 57:15).

7. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta nopel te Isaías sok te Jesús te mukʼ skʼoplal te ma jkejchan jbatik ta skʼoponel te Diose?

⁷ Kʼalal ya jkʼopontik te Dios ta swenta te bin ya jmel koʼtantik, te bin nail ya spas jaʼ te ya yakʼbotik kiptik yuʼun ya xkujch kuʼuntik te jwokoltike. Teme ma orauk  ya schajpan te jwokoltik jich te bin-utʼil ya jkʼantik, jaʼ lek te ya jkʼanbeytik bayal buelta te yakuk yakʼbotik kiptik swenta ya xkujch kuʼuntik. Melel jich ya yalbotik te ya jpastike. Jaʼ te bin la yakʼ ta naʼel te Isaías kʼalal jich la yal: «Ma me xawaʼbeyic scux yoʼtan», te jaʼ skʼoplal te Jehová (Is. 62:7). ¿Bin ya skʼan ya yal-abi? Jaʼ te manchuk ya jkejchan jbatik ta skʼoponel te Dios, te ya skʼan ya yal te ma xkakʼtik te ya skux yoʼtan te Jehová. Jaʼ-abi ya yakʼ xjul ta koʼtantik te bin la yal te Jesús ta swenta te oración te ya jtatik ta Lucas 11:8-10, 13. La stuuntes bayal lokʼombakʼop, la yal te ma jkejchan jbatik ta kʼop, te ma xkʼexawotik ta skʼoponel te Diose, sok te ma jkom jbatik ta skʼanbeyel te schʼul espíritu. Jaʼnix jich ya xjuʼ ya jkʼanbeytik te Jehová te ya skoltayotik yuʼun lek te bin ya jtatik ta nopel spasel.

8. ¿Bin-utʼil kʼot ta pasel te bin ya yal Isaías 30:20, 21?

⁸ (Kʼopona Isaías 30:20, 21). Te soldadoetik yuʼun Babilonia jun jaʼbil sok olil la sjoytayik te Jerusalén. Ta yorail-abi, te judioetik maʼyukix bin yaʼiyel la yaʼiyik, melel spisil-ora ay swokolik te jich kʼoem bitʼil pan sok jaʼ te spisil-ora aye. Pero ta versículo 20 sok 21, te Jehová jamal la yal te ya skoltaylan teme ya sujtes yoʼtanik sok ya sjeltayik te stalelike. Te Isaías la yal te jaʼ Mukʼul Jpʼijubteswanej te Jehová ta stojol te lum yuʼun sok la yal te ya yakʼ ta nopel te bin-utʼil ya yichʼik ta mukʼ jich te bin-utʼil ya skʼane. Kʼot ta pasel kʼalal te judioetik lokʼik talel ta Babilonia. Te Jehová la yakʼ ta ilel te jaʼ Mukʼul Jpʼijubteswanej. Ta swenta te koltayotik, te judioetik juʼ yuʼunik yichʼel ta mukʼ yan buelta te Diose. Ta kʼajkʼal ini, jaʼnix jich te Jehová, jaʼ te Mukʼul Jpʼijubteswanej kuʼuntik, jaʼ-abi ya yakʼbotik bayal stseʼelil koʼtantik.

9. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te Jehová ta ora ini?

⁹ Jaʼ jun mukʼul majtanil te ya snojptesotik te Jehová. Ta versiculoetik ini, te Isaías ya spajaltayotik jich te bin-utʼil te machʼatik ya yichʼik nojptesel yuʼun te Jehová, kiltik cheb te bin-utʼil ya spas. Ta sbabial, te Isaías la yal te ya yilik te Mukʼul Jpʼijubteswanej yuʼunik. Ta lokʼombakʼop-abi, te machʼa ya yaʼiy pʼijubteswanej tekʼel ta stojol te machʼatik ya snojpteslane. ¿Bin-utʼil ya snojptesotik te Jehová ta ora ini? Jaʼ ta swenta te organización. Ya kaltik bayal wokol yuʼun te nojptesel ya yakʼbotik te organización, ta swenta te tsoblejetik, te mukʼul tsoblejetik, te publicacionetik, te JW Broadcasting^® sok yantikxan. Spisil-abi ya  skoltayotik yuʼun ya xkujch kuʼuntik sok stseʼelil koʼtantik te jwokoltike.

10. ¿Bin-utʼil ya kaʼiybeytik skʼop te Jehová ta ora ini?

¹⁰ Te Isaías la yakʼ ta ilel te schebal te bin-utʼil ya snojptesotik te Jehová kʼalal jich la yal: «Ya me awaʼiy cʼop ta apat». Te j-alwanej ya yakʼ ta ilel te jaʼ jpʼijubteswanej kuʼuntik te Jehová te yak ta beel bael ta spat te machʼatik ya snojpteslan sok ya stojobtes te banti ya skʼan ya xbeenik. ¿Bin-utʼil ya kaʼiybeytik skʼop te Jehová ta ora ini? Jaʼ te kʼalal ya jkʼopontik te Biblia. Tey la yichʼ tsʼibayel-a te bin la skʼan la yakʼ ta naʼel te Dios. Jich yuʼun, te kʼalal ya jkʼopontik jich kʼoem te ya kaʼiybeytik skʼop te Jehová ta jpatik, te ayix tal bayal jaʼbile (Is. 51:4).

11. ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya xkujch kuʼuntik sok stseʼelil koʼtantik, sok bin yuʼun?

¹¹ ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya jtuuntestik ta lek te koltayel ya yakʼbotik te Jehová ta swenta te organización yuʼun sok te sKʼope? Te Isaías ya yalbotik chaʼchajp. Te sbabial jich ya yal: «Ha te be ini», te schebal: «tʼuna me» (Is. 30:21). Jaʼ yuʼun ma jaʼuknax ya skʼan te ya kiltik «te be», jaʼnix jich ya skʼan te ya xbeenotik tey-a. Ta swenta te sKʼop te Jehová sok te bin ya scholbey skʼoplal ta organización yuʼun, ya jnaʼtik te bin ya skʼan ta jtojoltik te Jehová sok te bitʼil ya jpas ta jkuxlejaltik te bin ya yakʼ jnoptike. Ya skʼan ya jpastik te chaʼchajp-abi swenta ya xkujch kuʼuntik sok stseʼelil koʼtantik. Teme jich ya jpastike, ya jnaʼtik te ya yakʼbotik bendición te Jehová.

12. Jich bitʼil ya yal Isaías 30:23-26, ¿bin-utʼil la yakʼbey bendición Jehová te j-abatetik yuʼun?

¹² (Kʼopona Isaías 30:23-26). ¿Bin-utʼil kʼot ta pasel ta namey kʼinal te albilkʼop ini? Te judioetik te sujtik ta Israel te kʼalal chukulik ta Babiloniae, la staik bayal bendicionetik ta swenta te bin ya xtuun yuʼunik sok ta swenta schʼuunel yoʼtanike. Te Jehová la yakʼtiklanbey bayal sweʼelik. Pero ay bin mukʼxan skʼoplal akʼbotik. Te kʼalal la schaʼpasik te yichʼel ta mukʼ Dios, bayalxan bin akʼbotik ta swenta schʼuunel yoʼtanik. Te lum yuʼun Dios ta yorail-abi, maʼyuk jich bayal staojik bendicionetik ta swenta schʼuunel yoʼtanik. Jich bitʼil ya yal te versículo 26, te Jehová la yakʼ te ya xkʼotxan ta yoʼtanik te bin ya yal te skʼope (Is. 60:2). Ta swenta te bendicionetik-abi, te j-abatetik yuʼun tseʼelxan yoʼtanik sok ay yipik yuʼun ma skom sbaik ta abatinel ta stojol. Ya jnaʼtik te leknax la yaʼiy sbaike (Is. 65:14).

13. ¿Bin-utʼil kʼoem ta pasel ta jkʼajkʼaleltik te albilkʼop ta swenta te xchaʼyichʼel ta mukʼ te Jehová?

 ¹³ ¿Kʼoembal ta pasel ta jkʼajkʼaleltik te albilkʼop ta swenta te xchaʼyichʼel ta mukʼ te Jehová? Kʼoem ta pasel. Jaʼto tal ta 1919, bayal ta tul ants winiketik lokʼemik tal ta Mukʼul Babilonia, te jaʼ spisil te lotil religión ta swolol balumilal. Spisilik-abi kʼotik ta jun nichimal kʼinal kʼoem sok ma spaj te Kʼinal te albotik ya yichʼike: te jaʼ jun nichimal kʼinal kʼoem (Is. 51:3; 66:8). ¿Bin-a te nichimal kʼinal kʼoeme?

14. ¿Bin-a te nichimal kʼinal kʼoem, sok machʼatik tey ayik ta ora ini? (Ilawil te nota).

¹⁴ Jaʼto tal ta 1919, te machʼatik tsabilik yuʼun ya xbajtik ta chʼulchan ayik ta nichimal kʼinal kʼoem. b Ayix tal bayal jaʼbil, te j-abatetik yuʼun Dios te ya xkuxinik liʼ ta Balumilal, te jaʼik te «yantic tuminchijetic», jaʼnix jich ayik ta nichimal kʼinal kʼoem sok akʼbilik bayal bendición yuʼun te Jehová (Juan 10:16; Is. 25:6; 65:13).

15. ¿Banti ay te nichimal kʼinal?

¹⁵ ¿Banti ay te nichimal kʼinal ta ora ini? Te bitʼil yakik ta kuxinel ta swolol Balumilal te j-abatetik yuʼun Jehová, te nichimal kʼinal ay ta swolol balumilal. Chikan te banti yakotik ta kuxinel, tey ochem jkʼoplaltik-a ta nichimal kʼinal-abi, teme ya kichʼtik ta mukʼ sok spisil koʼtantik te Diose.

16. ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun jaʼ ya kiltik te stʼujbilal te nichimal kʼinale?

¹⁶ Yuʼun spisil-ora ayotik ta nichimal kʼinal, ya skʼan te mukʼ skʼoplal ya kiltik te organización yuʼun te Jehová. ¿Bin-utʼil ya jpastik? Jaʼ te ya xbajt ta koʼtantik te tʼujbil taleliletik yuʼunik, ma jaʼuk ya kiltik te banti ya xchʼayike (Juan 17:20, 21). ¿Bin yuʼun mukʼ skʼoplal te jich ya skʼan ya jpastik? Jnop kaʼiytik te ejemplo ini. Ta jaʼmaleltik ay bayal ta chajp teʼetik tey-a. Jaʼnix jich ya jmulantik sjokinel te hermanoetik ta congregacionetik te jich kʼoem bitʼil nichimal kʼinal te banti ay bayal ants winiketik te jich kʼoemik bitʼil teʼetik (Is. 44:4; 61:3). Jaʼuk ya xbajt ta koʼtantik yilel te stʼujbilal spisil te «teʼetik» ma jaʼuk te ya kiltik  te banti ma tʼujbilik te teʼetike. Jaʼ ya skʼan ya yal-abi, te ma skʼan te jaʼuk ya kiltik te banti ya xchʼayik te hermanoetik ta congregación, jaʼ ya skʼan ya kiltik te bintik tʼujbil ya spasik o te jun-nax ayik ta organización yuʼun Jehová.

17. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik ta jujuntul yuʼun junuk koʼtantik ta jpisiltik ta congregación?

¹⁷ ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik ta jujuntul yuʼun junuknax ayotik ta jpisiltik? Jaʼ te yakuk jpastik tulan yuʼun ayuk lamalkʼinal (Mat. 5:9; Rom. 12:18). Te kʼalal ya jpastik tulan yuʼun leknax ya kil jbatik sok te hermanoetik ta congregación, jich ya kakʼtik te tʼujbilnax ta ilel te nichimal kʼinal te banti ayotike. Juluk ta koʼtantik te jaʼ Jehová te machʼa la yikʼ tal te ants winiketik yuʼun ya yichʼik ta mukʼ ta smelelil (Juan 6:44). Yame kakʼbeytik stseʼelil yoʼtan te Jehová teme ya jpastik tulan yuʼun ayuk lamalkʼinal sok te junuk ay te abatetik yuʼun, melel mukʼ jkʼoplaltik ta yoʼtan (Is. 26:3; Hageo 2:7).

18. ¿Bin ya skʼan ya jnopilan ta koʼtantik, sok bin yuʼun?

¹⁸ ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya jtuuntestik ta lek te bin ya yakʼbotik te Jehová? Jnopilan ta koʼtantik te bin ya snojptesotik te sKʼop Dios sok te publicacionetik kuʼuntik. Teme ya jkʼopontik sok ya jnopilantik ta koʼtantik, jichme ya kakʼtik ta ilel lekil taleliletik ta stojol te yantik sok ya stijbotik koʼtantik yuʼun ya kakʼtik ta ilel kʼuxul oʼtanil ta stojol te congregación (Rom. 12:10). Teme ya jnopilan ta koʼtantik te bendicionetik te kichʼojtik ta ora ini, ya stsakxan yip te bitʼil kamigoinoj jbatik sok te Jehová. Sok teme ya jnopilan ta koʼtantik te bendicionetik ya yakʼbotik te Jehová ta pajel chaʼbej, ya smukʼulinxan koʼtantik yuʼun ya jpasbeytikxan te skʼanojel yoʼtan ta sbajtelkʼinal. Jaʼme ya yakʼ te ya x-abatinotik ta stojol te Jehová sok stseʼelil koʼtantik.

19. 1) Jich bitʼil ya yal te Isaías 30:18, ¿bin-a te schʼuunoj koʼtantike? 2) ¿Bin ya skoltayotik yuʼun ya xkujch kuʼuntik sok stseʼelil koʼtantik?

¹⁹ Te Jehová ay bin ya xbajt spas yuʼun ya skoltayotik te kʼalal ya slajin spisil te bintik chopol ya spas te ants winiketik (Is. 30:18). Melel «ha Dios te toj ya xchahpanwan», schʼuunoj koʼtantik te nopolix ya xbajt slajin spisil te bintik chopol ya spas te Satanás (Is. 25:9). Te Jehová sok te joʼotik jun koʼtantik yakotik ta smaliyel te bin-ora ya xkʼot skʼajkʼalel te ya jta te jkoleltike. Jaʼ yuʼun te kʼalal mato kʼoem skʼajkʼalel-a, ya skʼan ya jkʼopontik te Jehová, te ya jkʼopontik te Biblia, te yakuk jpas ta jkuxlejaltik sok te yakuk jnopilan ta koʼtantik te bendicionetik yakʼojbotike. Teme jich ya jpastike, te Jehová ya skoltayotik yuʼun ya x-abatinotik ta stojol sok stseʼelil koʼtantik manchukme ay jwokoltik.