1. 1) Ala chaʼoxchajp mantalil te ya xchiknaj ta Bibliae. 2) ¿Bin lekilal ya jtatik yuʼun teme ya jchʼuuntike?

TE Jehová yakʼojbotik mantaliletik ta Biblia te ya xkʼot lek ta koʼtantik swenta ya jnaʼtik te bin ya skʼan ya jpastike. Jich bitʼil ya skomotik ta yichʼel ta mukʼ lokʼombaetik, elekʼ, yakubel sok te yalel ta mulile (1 Corintios 6:9, 10). Jaʼnix jich te Jesús la yalbey ta mantal te jnopojeletik yuʼune: «Ha yuʼun bahanic, otsesahic ta jnopojel spisil te nacionetic, acʼticlambeyahic yichʼic haʼ ta scuenta te Tatil, te Nichʼanil soc te Chʼul Espíritu, soc acʼticlambeya snopic te ya me schʼuhunic spasel spisil bintic la jpasex ta mandar. Te hoʼone joquinejex spisil ora, yalel cʼalal ta slajel bahlumilal» (Mateo 28:19, 20). Te schʼuunbeyel smantal te Jehová sok te sNichʼane ya jtatik bayal jlekilaltik-a. Te leyetik yuʼun Dios ya snojptesotik ta skanantayel jbatik ta jtukeltik sok te jfamiliatik ta swenta skojtol jbakʼetaltik sok te bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatike. Jaʼnix jich ya skoltayotik ta stael tseʼel oʼtanil. Jaʼukmeto te bin kʼax mukʼ skʼoplale, jaʼ teme ya jchʼuunbeytik te smantal jich bitʼil te scholbeyel skʼoplale, tseʼelme yoʼtan ta jtojoltik sok yame yakʼbotik bendisionetik.

2, 3. 1) ¿Bin yuʼun te Biblia maba ya yakʼbotik leyetik ta swenta spisil te bintik ya xkʼax ta jkuxlejaltike? 2) ¿Bin jojkʼoyeletik ya kakʼbeytik sujtib ta articulo ini? (Ilawil te lokʼomba ta sjajchibal te articulo.)

 ² Ta melel, te Biblia maba ya yakʼbotik leyetik ta swenta spisil te bintik ya xkʼax ta jkuxlejaltike. Jich bitʼil, maba ya yalbotik te bin kʼuʼul ya xjuʼ o ma xjuʼ ya jtuuntestik. Jaʼ-abi ya yakʼ ta ilel te kʼax pʼij te Jehovae. ¿Bin yuʼun? Melel yanyantik-a te bitʼil ya slap skʼuʼ spakʼik ta jujunpam lum. Jaʼnix jich ya xjelon bael te bitʼil ya yichʼ pasel te kʼuʼuletike. Jaʼukmeto te tsitsel ya yakʼ te Biblia ta swenta te bin yilel te jkʼuʼ jpakʼtik ya jlaptike, maʼyuk bin-ora ya xjelon stukel. Jaʼnix jich te Biblia maba yichʼoj jun lista te banti ya yal te bin aʼtelil ya xjuʼ ya jpastik o te bin poxiletik ya xjuʼ ya jtuuntestik, o bin-a te ya xjuʼ ya jkʼasestik kʼajkʼal-ae. Te bin ya skʼan te Jehovae jaʼ te jujuntul o jujuntul jwolwanej yuʼun te familia ya sta ta nopel te bin ya spas ta skuxlejalik ta swenta te bintik la yichʼix alele.

³ Te kʼalal ay bin ya skʼan ya jtatik ta nopel te ya jpas ta jkuxlejaltik te kʼax mukʼ skʼoplale, jaʼukmeto teme maʼyuk jun ley ta Biblia te jamal ya yalbey skʼoplal-abi, jichniwan ya jojkʼoybey jbatik: «¿Aybal skʼoplal ta yoʼtan Jehová te bin ya jta ta nopel spasele? ¿Yabal xjuʼ te biluknax ya jta ta nopel spasel swenta maba ya jkʼaxuntay jun ley te ay ta Bibliae? ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jnaʼ te lek ya yil Jehová te bin ya jta ta nopel spasele?». Ta articulo ini yame yakʼbey sujtib te jojkʼoyeletik-abi.

4, 5. ¿Bin-utʼil ya yutsʼinotik ta jtukeltik sok ta stojol yantik te bin ya jtatik ta nopel spasele?

⁴ Ay chaʼoxtul ya snopik te maʼyuk skʼoplal te bin ya staik ta nopel spasel ta skuxlejalike. Jaʼukmeto te joʼotike, jaʼ ya jpastik te bin ya x-akʼbot stseʼelil yoʼtan te Jehovae. Jich yuʼun te kʼalal ay bin ya jtatik ta nopel spasele, yame skʼan ya jnoptik nailuk te bin ya yal te Biblia sok jchʼuuntik spasel. Jich bitʼil, te Biblia ya yal te bin ya snop yoʼtan Jehová ta swenta te chʼichʼe. Te joʼotike ya kakʼ jbatik ta tojobtesel yuʼun te bin ya snop yoʼtane (Génesis 9:4; Hechos 15:28, 29). Ya xjuʼ ya jkʼanbeytik koltayel te Jehová swenta ya skoltayotik ta stael ta nopel te bin ya jpastik ta jkuxlejaltik te lek ya yile.

⁵ Te bin ya jtatik ta nopel spasele ya xjuʼ lek o ma lekuk te bin ya jtatik yuʼune. Teme lek-abi, lekil amigo ya xkʼootik yuʼun te Jehovae. Teme maba leke, ya xjuʼ ya sjin te bitʼil kamigoinej jbatik sok te Diose. Jaʼnix jich ya xjuʼ lek o ma lekuk ya yaʼiy sba yuʼun te yantike. Teme maba leke, ayniwan ya kutsʼintik-a te kermanotaktik o ya xpejkʼaj schʼuunel yoʼtanik yuʼun. Ma jkʼantik jich ya jpastik-abi. Sok ma jkʼantik ya xjajch kʼop ta jwentatik ta yolil te kermanotaktik ta kongregasione. Jich bitʼil la kiltikixe, kʼax tulan skʼoplal te lekuk te bin ya jtatik ta nopel spasel ta jkuxlejaltike (kʼopona te sjun Romanos 14:19 sok Gálatas 6:7).

6. ¿Bin ya skoltayotik ta swenta lek te bin ya jtatik ta nopel spasele?

⁶ Teme maba ya yal te Biblia te bin ya skʼan ya jtatik ta nopel spasel ta swenta te ay bin ya xkʼax ta jtojoltike, ¿bin ya skʼan ya jpastik? Jnoptik ta lek sok akʼa jtatik ta nopel spasel te bin lek ya yil te Jehovae, ma jaʼuk te bin lek ya kiltik ta jtukeltike. Jichme ay ta koʼtantik te jaʼ ya skoltayotik ta stael te bintik lek ta swenta te bin ya jpastike (kʼopona te sjun Salmo 37:5).

7. Teme maʼyuk jun mantalil ta Biblia ta swenta te ay bin ya xkʼax ta jtojoltike, ¿bin-utʼil ya jnaʼtik bin-a te skʼanojel yoʼtan Jehovae?

⁷ Jaʼukmeto, ¿bin-utʼil ya jnaʼtik te bin lek ya yil te Jehovae? Te Efesios 5:17 jich ya yal: «Naʼahic me te bin ya scʼan yoʼtan te Cajwaltique». Jich bitʼil la kiltike, te Biblia maʼyuk yichʼoj jun ley te jamal ya yal te bin ya skʼan pasel ta swenta te bin ya xkʼax ta jtojoltike, jaʼ ya skʼan ya jnaʼtik te bin skʼanojel yoʼtan te Diose (ilawil te recuadro «¿Bin ya skʼan ya yal?»). Jaʼ-abi ya skʼan ya yal te ya jpastik tulan ta snaʼel te bin ya skʼan Jehová te ya jpastike. ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik-abi? Jaʼ te kʼalal ya jkʼopontik sok te ya kakʼtik stojobtesotik te schʼul espiritue.

8. Chola sok jun ejemplo bin yuʼun ya snaʼ te Jesús bin skʼanojel yoʼtan te Jehovae.

⁸ Te Jesús la spas tulan spisil-ora ta snaʼel te bin skʼanojel yoʼtan te Jehovae. Jich bitʼil, ay la skʼopon Dios cheb buelta te kʼalal mato spasojuk milagroetik swenta ya smakʼlin te ants winiketik te ayik  ta wiʼnal-ae (Mateo 14:17-20; 15:34-37). Jaʼukmeto, ta yan buelta te kʼalal la yaʼiy wiʼnal te Jesuse kʼanbot yuʼun te Pukuj te yakuk skʼatpʼun ta pan te tonetike, jaʼukmeto maba la schʼuun spasel te milagroe (kʼopona te sjun Mateo 4:2-4). ¿Bin yuʼun? Melel snaʼojbey sba ta lek te sTate sok snaʼoj ta lek te ma xjuʼ ya stuuntes yip swenta stukel ya sta slekilal-a. Ay ta yoʼtan te ya xtojobtesot yuʼun te Dios sok te ya x-akʼbot sweʼel te kʼalal ya xtuun yuʼune.

9, 10. ¿Bin ya skoltayotik swenta lekuk te bin ya jtatik ta nopel spasele? Akʼa junuk ejemplo.

⁹ Teme ya jkʼayintik te Jesús sok te ya smukʼulin koʼtantik te tojobtesel ya yakʼ te Jehovae, jichme lek spisil te bintik ya jtatik ta nopel spasele. Te Biblia jich ya yal: «Jcʼaxel acʼa smucʼulin awoʼtan te Jehová, ma me xawichʼ aba ta cuenta yuʼun te bin anopoj. Ta spisil te bintic yac apas, naʼa me te Jehová, ha ya stojobtesbat te behetic awuʼun. Ma me pʼijuc yac acuy aba; ichʼa ta mucʼ te Jehová soc ihquitaya te bin chopole» (Proverbios 3:5-7). Te kʼalal ya jnoptik Biblia sok ya jnoptik te bin ya snop yoʼtan te Jehovae, jich ya jnaʼtik te bin ya skʼan ya jpastike. Jaʼnix jich te kʼalal bayal ya jnaʼtik te bin ya snop yoʼtan te Jehovae, maba wokol ya kaʼiytik-a te ya jtatik ta nopel te bin lek ya jpas ta jkuxlejaltik. Jaʼnix jich maba wokol ya kaʼiytik stʼunel ta spisil koʼtantik te tojobtesel yuʼune (Ezequiel 11:19).

¹⁰ Jlokʼtaytik ta alel ini. Jnop kaʼiytik te yak ta manbajel jtul ants sok ya yil tepil te kʼax tʼujbilnaxe, jaʼukmeto toyol te stojole. Manchukme maba sjokinej smamlal te antse, ya snaʼ te bin ya snop teme ya slajin bayal takʼine. ¿Bin yuʼun te ya snaʼe? Melel bayalix tiempo nujpunem sok te smamlal sok snaʼoj te bin ya snop yoʼtan ta swenta te bitʼil ya slajinik te stakʼinike. Jaʼ pajal sok-abi, te kʼalal ya jnoptik te bin ya snop yoʼtan te Jehová sok ta swenta te bin spasoj ta nameye, jich ya xjuʼ ya jnaʼtik te bin ya skʼan yoʼtan te ya jpastik ta swenta te bin ya xkʼax ta jtojoltike.

11. ¿Bin jojkʼoyeletik ya xjuʼ ya jpasbey jbatik te kʼalal ya jkʼopontik o ya jnoptik te Biblia? (Ilawil te recuadro « Kʼalal ya akʼopon te Bibliae, jojkʼoybey aba».)

¹¹ ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik te bin ya snop yoʼtan te Jehovae? Jaʼ te kʼalal ya jkʼopontik sok ya jnoptik ta lek te  Biblia spisil-ora. Te kʼalal jich yakotik ta skʼoponele, akʼa jojkʼoybey jbatik ini: ¿Bin ya snojpteson ta swenta Jehová ini? ¿Bin yuʼun jich la spas? Akʼa jpastik jich bitʼil te David sok jkʼanbeytik Jehová te ya skoltayotik ta snaʼbeyelxan sba ta leke. Jich la stsʼibay: «Aʼbon quil te behetic awuʼun, Jehová; aʼbon jnaʼ te behetic awuʼune. Tojobtesawon bahel ta scuenta te smelelil cʼop awuʼun, soc nohptesawon, como haʼat Diosat yuʼun te jcolele, haʼat smucʼulinejat coʼtan sjunal cʼahcʼal» (Salmo 25:4, 5). Te kʼalal ay bin ya jnoptik ta stojol te Jehovae, akʼa jnoptik te banti ya xjuʼ ya jtuuntestike. Ya xjuʼ ya jojkʼoybey jbatik: «¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jtuuntes ta jfamilia ini, ta kaʼtel, ta eskuela o te kʼalal ya jchol skʼop Diose?». Teme ya jnop ta koʼtantik te banti ya xjuʼ ya jtuuntestike, jich maba chujkʼul ya kaʼiytik snaʼel te bin ya skʼan Jehová te ya jpastike.

12. ¿Bintik-utʼil ya skoltayotik te junetik lokʼem ta Biblia sok te tsoblejetike?

¹² ¿Bin yan ya skoltayotik ta snaʼel te bin ya snop yoʼtan te Jehovae? Jaʼ te kʼalal ya kichʼtik ta mukʼ te bin ya snojptesotik ta swenta Biblia te organisasion yuʼune. Jich bitʼil te kʼalal ay bin ya jtatik ta nopel spasele, ya xjuʼ ya skoltayotik ta snaʼel te bin ya snop yoʼtan Jehová te Índice de las publicaciones Watch Tower sok te Guía de estudio para los testigos de Jehová. Te bin yan ya skoltayotike, jaʼ te tsoblejetik kuʼuntike. Teme ya jchʼam kaʼiytik ta lek, ya kakʼtik jkomentariotik sok teme ya jnopilan ta koʼtantik te bin ya kichʼtik nojptesele, jichme ya xjuʼ ya jtatik ta nopel ta lek te bin ya jkʼan ya jpastik te lek ya yil Jehová sok ya yakʼbotik bendision yuʼun.

13. Chola sok jun ejemplo te ya skoltayotik ta stael ta nopel ta lek te bin ya jkʼan ya jpastik teme ya jnaʼtik te bin ya snop yoʼtan te Diose.

¹³ Kʼalal ya jnaʼtik te bin ya snop yoʼtan Jehová sok te ya jnopilan ta koʼtantik-abi, ya skoltayotik ta stael ta nopel ta lek te bin ya jkʼan ya jpastike. ¿Bin-utʼil? Kiltik junuk ejemplo. Jnop kaʼiytik te ya jkʼantik ya x-ochotik ta precursor. Ayniwan bin la kijkʼitaytikix spasel swenta jich ayxan jtiempotik ta scholel te skʼop Diose. Jaʼukmeto yatoniwan jojkʼoybey jbatik teme tseʼel koʼtantik jich bitʼil te jtebxanix jtakʼintik sok jbiluktike. Ta melel manix ayuk ya yal ta Biblia-a te ya skʼan ya x-ochotik ta precursor teme ya jkʼan x-abatinotik ta stojole. Ya xjuʼ te jun koʼtantik ya x-abatinotik ta stojol teme jcholkʼopotiknaxe. Jaʼukmeto te Jesús la yakʼ ta nopel te ya yakʼbey bendision Jehová te machʼatik ya slokʼes sba ta yoʼtanik ta spasel te aʼtelil yuʼun te Ajwalinele (kʼopona sjun Lucas 18:29, 30). Jaʼnix jich te Biblia ya yal te ya smulan Jehová te kʼalal bayal bin ya jpastik swenta ya kalbeytik yutsil skʼoplale. Jaʼ ya skʼan te tseʼeluk koʼtantik ta abatinel ta stojole (Salmo 119:108; 2 Corintios 9:7). Teme ya jkʼopontik Dios sok teme ya jnopilan ta koʼtantik ta swenta-abi, jich ya jtatik ta nopel te bin lek ta pasel te ya xtuun kuʼuntik ta swenta te bin yak ta kʼaxel ta jtojoltik sok jich ya yakʼbotik bendision te Jehovae.

14. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jnaʼtik teme lek ya yil Jehová ta swenta chajp kʼuʼul ya jmulantik slapele?

¹⁴ Akʼa kiltik yan ejemplo. Jnop kaʼiytik te ay chajpnax kʼuʼul te bayal ya jmulantike. Jaʼukmeto ya jnaʼtik teme ya jlaptik te kʼuʼul-abi, yaniwan kutsʼinbeytik yoʼtan chaʼoxtul hermanoetik ta kongregasion. Te Biblia maʼyuk ya yalbey skʼoplal ta swenta te jchajpnax kʼuʼul ya jmulantike. ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik te bin ya snop yoʼtan Jehová ta swenta-abi? Te Biblia ya yakʼbotik te tsitsel ini: «Scuentahiluc ya slap scʼuʼ-spaqʼuic te antsetic, te stojiluc soc ma ba cʼax bayel chʼalbilic: ha te ma ba cʼax chʼalbil sjolic, o te chʼalbil ta oro, perla, o slapojic cʼuʼul pacʼaletic te bayel stojolic, acʼa schʼahl sbahic a te ta lequil aʼteliletic, hich te bin utʼil ya scʼan pasel yuʼun antsetic te schʼuhunejic te Diose» (1 Timoteo 2:9, 10). Te tsitsel-abi pajal ya xtuun yuʼun te hermanaetik sok te hermanoetike. Teme stojil te bin yilel te jkʼuʼ jpakʼtike sok te bitʼil ya jchajpan jbatike, yame kichʼtik ta wenta te bin ya snop yoʼtan te yantike. Ta skaj te kʼux ta koʼtantik te kermanotaktike, yame jpastik tulan yuʼun maba ya kutsʼinbeytik te yoʼtanik sok te maba lek ya yaʼiy sbaik kuʼuntike (1 Corintios 10:23, 24; Filipenses 3:17). Teme ya jnopilan ta koʼtantik te bin ya yal te Biblia sok te bin ya snop yoʼtan te Jehovae, jich ya xjuʼ lek ya yil te bin ya jtatik ta nopel spasele.

15, 16. 1) ¿Bin yaʼiyel ya yaʼiy sba te Dios kʼalal maba ya kijkʼitaytik snopilanel ta koʼtantik te mulweje? 2) ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik teme lek ya yil Jehová te bin ya jkʼasestik kʼajkʼal-ae? 3) ¿Bin nail ya skʼan ya jpastik te kʼalal ay bin tulan skʼoplal ya jnop ya jpastike?

 ¹⁵ Te Biblia ya yal te ya smel yoʼtan te Jehová sok ya x-ejchʼentesbot yoʼtan kʼalal te ants winiketik ya spasik o ya snop ta yoʼtanik te bin chopole (kʼopona te sjun Génesis 6:5, 6). Jamal ya yakʼ ta naʼel te maba ya smulan te ya jnop ta koʼtantik te yakotik ta yalel ta mulil. Teme jich ya xjajch jnoptike, jichniwan ya xkʼot ta pasel kuʼuntik ta smelelil. Jich yuʼun te Jehová jaʼ ya skʼan te sakuk sok lekuk te bin ya jnop ta koʼtantike. Te jnopojel Santiago jich la stsʼibay ta swenta te spʼijil yoʼtan Jehová te «mayuc bin capal tey a, lamal yoʼtan, manso yoʼtan, bayel ya sna’ yoʼbolil jbahtic soc lec te sit ya yacʼ, ma tsahbiluc nax machʼa ay ta yoʼtan, soc ma jchebal-o’tanuc» (Santiago 3:17). Jich bitʼil ya kiltike, te Biblia ya snojptesotik te ma skʼan ya jkʼasestik kʼajkʼal sok te bintik ya yakʼ jnop ta koʼtantik te bin ay yabakul kʼoem o te kʼax chopole. Teme ya jnaʼtik ta lek te bin ya smulan te Jehová sok te bintik ya yilaye, ma puersa ya jojkʼoybeytik te hermanoetik te bin libroetik, pelikulaetik o bintik tajimal ya xjuʼ ya jtsatik. Joʼotiknix maba tulan ya kaʼiytik snaʼel te bintik leke.

¹⁶ Te kʼalal ay bin ya jtatik ta nopel spasel, ayniwan baeltik bayal te bintik ya xjuʼ ya jtsatik te lek ya yil te Jehovae. Jaʼukmeto teme tulan skʼoplal te bin ya jkʼan jtatik ta nopel spasele, jaʼniwan lek te ya jkʼanbeytik tsitsel jtul anciano o yan hermano o hermana te ayxan spʼijile (Tito 2:3-5; Santiago 5:13-15). Te bin maba ya jpastike jaʼ te akʼa sta ta nopel te bin ya jkʼan ya jpastik te joʼotike. Te jpuk-kʼop Pablo jich la yal: «Como ta jtuhlutuhl ya scʼan ya scuch stuquel te yihcatse» (Gálatas 6:5). Jich yuʼun te bin ya jpastike jaʼ te lek ya jnoptik ta koʼtantik te bin ya yal te Bibliae, ta patil ta jtukeltiknix ya jtatik ta nopel te bin ya jkʼan ya jpastike (Hebreos 5:14).

17. ¿Bin lekilal ya jtatik teme lek ya yil Jehová te bin ya jtatik ta nopel spasele?

¹⁷ Te kʼalal lek te bin ya jtatik ta nopel spasele, ya kamigointikxan-a te Jehovae, lek ya yilotik sok ya yakʼbotik bendision (Santiago 4:8). Jaʼ-abi ya yakʼ te ya stsakxan yip te schʼuunel koʼtantike. Jich yuʼun akʼa snopilan koʼtantik te bin ya yakʼ ta nopel te Biblia swenta jich ya jnaʼtik te bin ya snop yoʼtan Jehová. Ta melel, spisil-ora ay yachʼil te bin ya jnoptik bael ta stojole (Job 26:14). Jaʼukmeto teme ya jpastik tulan ta snaʼbeyelxan sba ta lek te Jehová ta ora ini, yame jtatikxan jpʼijiltik sok ya jnaʼtik stael ta nopel ta lek te bin ya jkʼan ya jpastike (Proverbios 2:1-5). Te ants winiketik spisil-ora ya sjeltiklan te snopjibal yuʼunik sok te bintik snopoj ya spasike, jaʼukmeto te Jehová maʼyuk bin-ora ya xjelon stukel. Jtul jtsʼibojom yuʼun Biblia la yal ta swenta te bin ya sta ta nopel spasel te Jehová sok «te bintic snopoj ta yoʼtan» ya xjalaj spisil-ora stukel (Salmo 33:11). Ya xjuʼ lek te bin ya jtatik ta nopel spasel te kʼalal ya xnojp kuʼuntik snaʼel te bin ya snop yoʼtan te Jehová sok te kʼalal ya jpastik te bin ya smulane.