Ay bayal tsitsel akʼbil ta swenta-abi, jaʼukmeto maba spisil ya skoltayotik. Jich bitʼil, ayniwan machʼa ya yalbat te ma x-okʼate sok te ma xa awal te bin yaʼiyel ya awaʼiy abae, ay yantik ya yalulanbat te jaʼ lek te ya awokʼetay abae. Jaʼukmeto te bin ya yal te Biblia lek stukel sok ya skoltaybey skʼoplal te bintik yachʼil tʼunbil skʼoplal yuʼun te winiketike.

Ay bayal ta pam lum te maba lek ya yilik te ya x-okʼ te winiketike. Jaʼukmeto, ¿lekbal te ya xkʼexawotik yuʼun te ya x-okʼotik ta komonsitile? Ay chaʼoxtul te machʼatik ya snopbeyik skʼoplal te bin-utʼil lek ya x-aʼtej te jchinamtike, ya yalik te kʼalal ya x-okʼotike ya skoltayotik ta swenta te skʼuxul mel-oʼtane. Jaʼ yuʼun te kʼalal ya xkʼax kuʼuntik spisil te bitʼil ya kaʼiy jbatike, ya skoltayotik ta stsʼikel te skʼuxul mel-oʼtan ta swenta te machʼa laj baele. Jaʼukmeto teme ma xkakʼtik ta ilel te bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatike, ya yutsʼinotikxan. Te Biblia maʼyuk banti ya yalbey chopol skʼoplal te okʼel o te ma  snaʼ ya x-okʼ stukel te winiketike. Juluk ta awoʼtan te bin kʼot ta stojol te Jesuse. Manchukme ay yuʼel swenta ya schaʼkuxajtes tal te machʼatik lajemikixe, okʼ ta komonsitil te kʼalal laj te yamigo Lazaroe, maba kʼexaw yuʼun (Juan 11:33-35).

Ay baeltik te ants winiketik ya yakʼik ta ilel sok yilinbaik te skʼuxul mel-oʼtane, kʼaxto-a te kʼalal ma naʼbiluk te ay machʼa ya xlaje. Ayniwan bayal swentail bin yuʼun ya x-ilin te ants winike, jich bitʼil te kʼalal maba nopbil nailuk sok te maʼyuk swentail te bin ya x-albot yuʼun te machʼa yichʼoj ta mukʼe. Te Mike te jaʼ slumal Sudáfrica jich la yal: «Aytonax 14 kaʼbilal-a te kʼalal laj te jtate. Te kʼalal jajch ta albeyel skʼoplal te jtate, la yal jtul pastor yuʼun iglesia anglicana te jaʼlaj Dios ya skʼan te ayuk ta chʼulchan te machʼatik lek yoʼtanike, jaʼlaj yuʼun te ikʼot baele. * Ilinon yuʼun te bin la yalbone, melel bayal jkʼanojkotik te jtate. Manchukme kʼaxemix sesenta jaʼbile, yato slajinon te bin la yalbone».

¿Jaxan teme ay amul ya awaʼiye? Te machʼa maba maliybil yuʼun te ay machʼa ya xlaje, ayniwan jich ya xjuʼ ya snop ini: «Te ayuk la jpas-abi o ini, maniwan laj te jichuke». O ayniwan jaʼ bayalxan amul ya awaʼiy aba yuʼun te la awut abaik te kʼalal slajibal buelta la akʼopon abaike.

Teme ya slajinat te ay amul ya awaʼiy aba sok te ay skʼajkʼal awoʼtane, ma xa amuk ta awoʼtan. Albeya jtul awamigo te ya schʼam yaʼiy te bin yaʼiyel ya awaʼiy abae sok te ya skoltayat swenta ya xkʼot ta awoʼtan te stalel te jich ya kaʼiy jbatik te kʼalal ya xlaj te machʼa kʼux ta koʼtantike. Te Biblia jich ya sjultes ta koʼtantik: «Te machʼa jun yoʼtan sbahic, spisil ora ay scʼuxul yoʼtan, soc hich cʼohem te bin utʼil sbanquil ta yorahil wocol» (Proverbios 17:17).

Te machʼa lekil amigo kuʼuntik ta yorail-abi, jaʼ te Jehová. Albeya spisil te bin ay ta awoʼtane, melel kanantaybilat yuʼun (1 Pedro 5:7). Teme jich ya apase yame awil bin-utʼil ya smukʼubtesbat kʼinal ya awaʼiy te koltayel yuʼun «te lamal qʼuinal te ya yacʼ te Diose, te cʼax mucʼ te ma xhuʼ cuʼuntic snaʼel» (Filipenses 4:6, 7). Jaʼnix jich lea smukʼul kʼinal ya awaʼiy ta sJun te Diose. Yame skoltayat teme ya atsʼibay junuk lista yuʼun te textoetik te ya smukʼubtesbat kʼinal ya awaʼiy sok teme ya awakʼ ta ajol cheʼoxebuke (ilawil te  recuadro). Teme ya anopilan ta awoʼtan te bin ya yale yame skoltayat, kʼaxto-a teme jich ya apas ta ajkʼabal te kʼalal atukel ayat sok teme jkʼaxel ma xtal awayele (Isaías 57:15).

Mato ayuk bayal tiempo, ay jtul winik te ayix 40 yaʼbilal te ya kakʼbeytik sbiilin Jack, laj ta cáncer te yiname. Ay baeltik te jkʼaxel stukel ya yaʼiy sbae, jaʼukmeto jaʼ bayal koltayot te ya skʼopon Diose. Jich la yal: «Te kʼalal ya jkʼopon te Jehovae maba jtukel ya kaʼiy jba. Jteb ma spisiluk-ora ya xwijkʼ jsit ta ajkʼabal sok jkʼaxel ma xtalix-a te jwayele. Te kʼalal ya jkʼopon sok ya jnopilan ta koʼtan te bin ya yal te Biblia sok te kʼalal ya jcholbey yaʼiy Dios te bin yaʼiyel ya kaʼiy jbae, ya yakʼbon slamalil kʼinal ya kaʼiy. Ta patil jich ya jta te slamalil koʼtan sok jich ya xwayon ta lek».

Jtul jchʼiel achʼix te Vanessa sbiil, laj te smeʼ ta skaj chamel, jaʼnix jich koltayot yuʼun te la skʼopon Diose. Jich la yal: «Te kʼalal jkʼaxel ayon ta mel-oʼtan-ae ma xkomon ta okʼel sok bayal buelta la kalbey sbiil te Diose. La yaʼiybon jkʼope sok spisil-ora la skoltayon».

Te machʼatik ya stsitsawanik ta swenta te skʼuxul mel-oʼtane ya yalik ta swenta te machʼatik ya xkʼax yuʼun spisil-abi, te yakuk yakʼbeyik stiempoil ta skoltayel te yantik, jich bitʼil te yakuk skoltayik te spatxujkike. Jich ya xjuʼ ya sta yip yoʼtanik sok ya xkʼax bael te skʼuxul mel-oʼtan ya yaʼiyike (Hechos 20:35). Bayal j-batetik yuʼun Dios te kʼalal yakik ta yaʼiybeyel skʼuxul-a te mel-oʼtane, snaʼojik te kʼalal ya skoltayik te yantike, jaʼ ya x-akʼbot stseʼelil yoʼtanik (2 Corintios 1:3, 4).