1. ¿Bin ya spas te machʼa ya sujtes yoʼtane?

 TE KʼALAL ay bin maba lek ya jpastik, kʼax mukʼ skʼoplal te ya sujtes koʼtantik. Te Biblia ya yal te machʼa ya sujtes yoʼtane ya xjajch yilay te bin maba lek la spas sok ya yakʼ ta yoʼtan te maba ya spasix yan buelta (ilawil ta Glosario «sujtesel oʼtanil»).

2. ¿Bin yuʼun te ya skʼan ya jnoptik ta swenta te sujtesel oʼtanile? (Nehemías 8:​9-11).

² Ta jpisiltik ya skʼan ya jnoptik ta swenta te sujtesel oʼtanil. ¿Bin yuʼun? Melel jpisiltik ya xyalotik ta mulil ta jujun kʼajkʼal. Te bitʼil stsʼumbalotik te Adán sok te Eva, jpisiltik ya xyalotik ta mulil sok ya xlajotik (Rom. 3:23; 5:12). Maʼyuk machʼa libre ay ta swenta-abi. Manchukme tulan te schʼuunel yoʼtanik jich bitʼil te jpuk-kʼop Pablo, la spasik tulan yuʼun maba ya xyalik ta mulil (Rom. 7:​21-24). Pero maba ya skʼan ya yal-abi te sjunal kʼajkʼal maba lek ya kaʼiy jbatik ta skaj te jmulawilotike, melel te Jehová ya snaʼ yoʼbolil jbatik sok ya skʼan te ayuk stseʼelil koʼtantik. Jnop kaʼiytik ta swenta te judioetik ta skʼajkʼalel te Nehemías (kʼopona Nehemías 8:​9-11). Te Jehová ma la skʼan te jkʼaxel ya smel yoʼtan yuʼun te smulik, te bin la skʼane jaʼ te sokuk stseʼelil yoʼtanik ya x-abatinik ta stojol. Te Jehová snaʼoj te ya yakʼ stseʼelil koʼtantik teme ya jsujtes koʼtantik, jaʼ yuʼun ya snojptesotik te yakuk sujtes koʼtantike. Seguro ayotik te ya snaʼbotik yoʼbolil jbatik sok te ya spasbotik perdón te jTatik Jehová teme ya jsujtes koʼtantike.

3. ¿Bin ya xbajt kilbeytik skʼoplal ta artículo ini?

³ Ta artículo ini ya xbajt jnopbeytikxan skʼoplal ta swenta te sujtesel oʼtanil. Ta sbabial, ya xbajt kiltik bin-utʼil te Jehová la snojptes te israeletik ta swenta te sujtesel oʼtanile. Ta patil, ya kalbeytik skʼoplal bin-utʼil te Jehová la skoltay te ants winiketik ta sujtesel yoʼtanik. Ta slajibal, ya xbajt kiltik te bin la snopik te jnopojeletik yuʼun te Jesús ta swenta te sujtesel oʼtanile.

 TE JEHOVÁ LA SNOJPTES TE ISRAEL TA SWENTA TE SUJTESEL OʼTANIL

4. ¿Bin la snojptes te Jehová te israeletik ta swenta te sujtesel oʼtanil?

⁴ Kʼalal te Jehová la stsa te israeletik yuʼun ya xkʼot ta lum yuʼun, la spasik jun chapbilkʼop. Te Jehová la yal ta jamal te ya xkanantayotik sok te ya x-akʼbotik bendición teme ya schʼuunik te leyetik yuʼune. Sok jich la yaltiklanbey: «Te mandaril ya caʼbat ta ora ini, ma ba cʼax chuhcul ta pasel awuʼun soc ma ba namal ay» (Deut. 30:​11, 16). Pero teme ya skʼaxuntayik te mantalile jich bitʼil teme ya yichʼik ta mukʼ yantik diosetik, maba lek ya x-ilotikix sok ya sta bayal swokolik yuʼun. Teme jich ya xkʼot ta pasele, ¿yabal skʼan ya yal-abi te jkʼaxel maba lek ya x-ilotikix yuʼun te Diose? Maʼuk, melel te Ley ya yal te ya xjuʼ ya xchaʼsujtik ta stojol te Jehová sok te ya yaʼiybeyikxan te skʼope (Deut. 30:​1-3, 17-20). Te bin ya skʼan ya yale jaʼ te ya xjuʼ ya sujtes yoʼtanik. Teme jich ya spasike, lek ya x-ilotikxan yuʼun te Jehová sok ya x-akʼbotikxan te sbendicion.

5. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te Jehová te ma jichuk la yil te lum yuʼun te jkʼaxel chʼayemixe? (2 Reyes 17:​13, 14).

⁵ Te lum te tsabil yuʼun te Jehová bayal buelta la skʼaxuntayik mantal. Ma jaʼuknax la yichʼik ta mukʼ te lotil diosetik, jaʼnix jich ay bintikxan la spasik te kʼax ma leke. Ta skaj te jich la spasike, la yil swokolik yuʼun. Pero te Jehová la sle bin-utʼil la skoltaylan, melel la stikun j-alwanejetik yuʼun ya yaltiklanbeyik te israeletik te ya skʼan ya sujtes yoʼtanik sok te ya sujtikxan ta stojol te Diose (kʼopona 2 Reyes 17:​13, 14).

6. ¿Bin-utʼil la stuuntes Jehová te j-alwanejetik yuʼun ya snojptes te lum yuʼun te kʼax mukʼ skʼoplal te yakuk sujtes yoʼtanike? (Jaʼnix jich ilawil te dibujo).

⁶ Te Jehová ya stikunlan te j-alwanejetik, yuʼun ya yaltiklanbey te yakuk schʼuunik mantal te lum yuʼun sok te yakuk sjeltay te stalelik. Jun ejemplo, te Dios la skʼanbey te Jeremías te jichuk ya yale: «Suhtanic tal ta jtojol, toyba Israel, […] ma ba soc ilimba ya quilatix, como hoʼon jcʼuxultaywanejon, […] ma ba spisil ora ya xʼilinon. Naʼa me hiche te achopolil, como acontrahinej te Jehová» (Jer. 3:​12, 13).  Ta swenta te Joel jich la yal: «Suhtanic tal ta jtojol soc spisil awoʼtanic» (Joel 2:​12, 13). Ta swenta te Isaías jich la yal: «Poca abahic, lecubtesa abahic, loqʼuesa bahel ta jsit te chopol awaʼtelic; ihquitayahic hilel spasel te bin ma lecuc» (Is. 1:​16-19). Sok ta swenta te Ezequiel jich la sjojkʼoy: «¿Ya bal jcʼan te ya xlaj te machʼa chopol yoʼtan? […] ¿Ma bal yacuc jcʼan te ya yihquitay hilel te chopol behetic yuʼun, te hich ya xcuxaj? […] Ma jcʼan te ay machʼa ya xlaj. Suhtesa awoʼtanic, hich ya xcuxajex» (Ezeq. 18:​23, 32). Te Jehová ya x-akʼbot stseʼelil yoʼtan kʼalal ya sujtes yoʼtan te ants winiketik yuʼun te smulik, melel te Jehová ya skʼan te yakuk xkuxinik ta sbajtelkʼinal. Jich bitʼil ya kiltik, te Jehová maba jaʼnax ya smaliy yuʼun ya sujt tal ta stojol te machʼa ya spas mulile sok te jaʼto ya yakʼbey koltayel-ae. Kiltik cheʼoxebuk ejemplo.

7. ¿Bin la yakʼbey snop Jehová te lum yuʼun ta swenta te ejemplo yuʼun te Oseas sok te yiname?

⁷ Ya kiltik bin la yakʼbey snop te lum yuʼun ta swenta te j-alwanej Oseas sok te yinam te jaʼ te Gómer. Te Gómer la yakʼ sba ta antsinel sok ta patil la yijkitay te Oseas yuʼun bajt stʼun yantik winiketik. ¿Jichbal la yil te Jehová te ma xjuʼ ya sujtesix yoʼtane? Te Jehová te machʼa ya yil te bin ay ta koʼtantik, jich la yalbey te Oseas: «Bahan, cʼuxuc me ta awoʼtan jtuhl ants te yan machʼa cʼahyem soc, te ha jʼantsinel ants; hich cʼux ta yoʼtan Jehová te snichʼnab Israel, aunque ya xbahtic ta stojol yantic diosetic» (Os. 3:1; Prov. 16:2). Ma skʼan ya xchʼay ta koʼtantik te Gómer te yakto ta spasel tulan mulil-a. Manchukme jich-abi, te Jehová la yalbey te Oseas te ya skʼan ya sle te bin-utʼil ya spasbey perdón te yinam sok te yakuk xchaʼsujt soke. a Ta swenta te ejemplo ini, te Jehová la snojptes te lum yuʼun te yato xjuʼ ya sujtes yoʼtan te machʼa ya spas mulil. Manchukme ay machʼatik yakikto ta spasel tulan mulil-a, kʼuxto ta yoʼtan sok maba la yijkitay sba ta stikunel j-alwanejetik swenta ya skoltaylan yuʼun ya sujtes yoʼtanik sok ya sjelontes te skuxlejalik. Jaʼ yuʼun, ¿yabal skʼan ya yal-abi te Jehová te machʼa ya yil te bin ay ta koʼtantik te ya skoltay ta sujtesel yoʼtanik te machʼatik yakikto ta spasel tulan mulil? (Prov. 17:3). Ya xbajt kilbeytik skʼoplal.

TE JEHOVÁ YA SKOLTAY TE JMULAWILETIK TA SUJTESEL YOʼTANIK

8. ¿Bin la spas te Jehová yuʼun la skoltay te Caín yuʼun ya sujtes yoʼtan? (Génesis 4:​3-7; jaʼnix jich ilawil te dibujo).

⁸ Te Caín jaʼ te sbabial snichʼnabik te Adán sok te Eva. Ta skaj te la skʼasesbeyik te mulil, te Caín yal ta mulil-euk. Jaʼnix jich te Biblia ya yal te «chopol te yaʼtele» (1 Juan 3:12). Jaʼniwan yuʼun te kʼalal la yakʼbey chikʼbil majtanil te Jehová «ma lek la yichʼ ilel ni jaʼuk te majtanil la yakʼe». Pero maba la sjeltay te stalele, melel «bayal ilin sok yanaj sit yelaw yuʼun». ¿Bin la spas te Jehová? Kʼopoj sok (kʼopona Génesis 4:​3-7). Te Jehová sok skʼuxul yoʼtan la yalbey te yakuk x-och ta razón. La yal te ya xjuʼ te lek ya x-ilot sok la yalbey te bin wokolil ya xjuʼ ya sta yuʼun te chopol talelil ya yakʼ ta ilele. Mel-oʼtantik sba, melel te Caín maba la yaʼiybey skʼop te Jehová sok maba la yakʼ sba ta koltayel yuʼun ya sujtes yoʼtan. ¿Bin la spas te Jehová te kʼalal jich la spas te Caine? ¿Labal yal te maʼyukix bin-ora ay machʼa ya xbajt skoltay yuʼun ya sujtes yoʼtan? ¡Ma jichuk la spas!

9. ¿Bin-utʼil la skoltay Jehová te David yuʼun ya sujtes yoʼtan?

⁹ Te Jehová kʼax kʼux ta yoʼtan-a te ajwalil David. Jaʼ yuʼun jich la yal: «Jtul winik te lek koʼtan yuʼun» (Hech. 13:22). Pero te David la spas tulan muliletik, jich bitʼil te la spas mulwej sok la yaʼiy milaw, sok te Ley yuʼun Moisés ya yal  te snujpʼ te ya xlaje (Lev. 20:10; Núm. 35:31). Manchukme jich-abi, te Jehová te kʼax lek yoʼtane, la skoltaybey skʼoplal, la stikun jtul j-alwanej te jaʼ te Natán yuʼun ya xkʼopoj sok, manchukme te David maba yakʼoj ta ilel-a te ya sujtes yoʼtane. b Te Natán la stuuntes jun lokʼombakʼop yuʼun jich ya xkʼot ta yoʼtan-a te David te bin yak ta albeyele. Jich te ajwalil David kʼot ta yoʼtan te la sta smul ta stojol te Jehová sok la sujtes yoʼtan (2 Sam. 12:​1-14). La stsʼibay jun tʼujbil salmo te la yakʼ ta ilel te kʼax ma lek la yaʼiy sba yuʼun te bin la spase (Sal. 51, sjajchibal aʼiyej). Te jayeb jaʼbil kʼaxem tale, te salmo-abi yakʼojbey smukʼul yoʼtan bayal ta tul ants winiketik te staoj smulik sok tijbil yoʼtanik yuʼun swenta ya sujtes yoʼtanik. ¿Mabal jichuk te ya yakʼbotik stseʼelil koʼtantik te sok skʼuxul yoʼtan te Jehová la skoltay te David yuʼun ya sujtes yoʼtan?

10. ¿Bin yaʼiyel ya awaʼiy aba te ya snaʼ maliywanej te Jehová sok te ya spasbotik perdón?

¹⁰ Te Jehová maba lek ya yil spisil te muliletike, jkʼaxel ya spʼaj ta spisil (Sal. 5:​4, 5). Pero ya snaʼ te jmulawilotik jpisiltik, te bitʼil kʼuxotik ta yoʼtane staoj ta nopel te ya skoltayotik yuʼun ya jtsaltik te mulile. Spisil-ora ya sle bin-utʼil ya xkoltaywan yuʼun ya jsujtes koʼtantik sok te ya xnoptsajotik ta stojol, manchukme kʼax tulan te mulil te yakotik ta spasele. ¡Kʼax bayal ya yakʼ smukʼul kʼinal kaʼiytik-abi! Kʼalal ya jnopilan ta koʼtantik te ya snaʼ smaliyel te Jehová sok te ya spasbotik perdone, ya stijbotik koʼtantik yuʼun jun koʼtan ya kakʼ jbatik ta stojol sok te oranax ya sujtes koʼtantik kʼalal ya jpastik jun tulan mulil. Ta ora ini ya xbajt kiltik te bin la snopik te jnopojeletik yuʼun te Jesús ta swenta te sujtesel oʼtanil.

TE JNOPOJELETIK LA SNOPIK TA SWENTA TE SUJTESEL OʼTANIL

11, 12. ¿Bin lokʼombakʼop la stuuntes te Jesús yuʼun ya yakʼ ta naʼel te spisil-ora ya spas perdón te Jehová? (Ilawil te dibujo te ay ta yelaw te revista).

¹¹ Ta sbabial siglo, kʼot yorail te ya xjul ta Balumilal te Mesías. Jich bitʼil la kiltik ta yan artículo, te Jehová la stuuntes te Juan te j-akʼ-ichʼjaʼ sok te Jesucristo yuʼun ya yakʼbeyik snopik te ants winiketik te mukʼ skʼoplal te ya yichʼ sujtesel oʼtanile (Mat. 3:​1, 2; 4:17).

 ¹² Te kʼalal la schol skʼop Dios te Jesuse, la yakʼ ta nopel te spisil-ora ya spas perdón te Jehová. Jaʼ ini la yakʼ kʼotukxan ta oʼtanil kʼalal la scholbey skʼoplal jun lokʼombakʼop ta swenta te nichʼanil te chʼayeme. Te nichʼanil ini la sta ta nopel te ya yijkitay te sna sok te ya xbajt spas te bin ya skʼan yoʼtane, pero ta patil «te kʼalal la snaʼ kʼinale» chaʼsujt tal. ¿Bin la spas te state? Te Jesús la yal te «kʼalal namalto aye, ilot yuʼun te stat, kʼaxto naʼbot yoʼbolil sba yuʼun, jich animalnax bajt sta talel te snichʼane, la spet sok la yujtsʼuy sok skʼuxul yoʼtan». Te nichʼanil ini la skʼanbey te stat te yakuk xkʼatpʼuj ta j-abat yuʼun. Pero te tatile ya skʼan ya spasbey perdón te snichʼane sok ya skʼan ya yil yan buelta jich bitʼil sfamilia. Jich la yal: «Te jnichʼan ini [ . . . ] chʼayem-a, pero la jtaix» (Luc. 15:​11-32). Te kʼalal mato xtal ta Balumilal-a te Jesuse, bayal buelta la yil te Jehová te ya snaʼbey yoʼbolil sbaik te ants winiketik te ya sujtes yoʼtanik kʼalal ya spasik jun tulan mulil, jaʼ yuʼun kʼax tʼujbilnax te bin-utʼil la scholbey skʼoplal te bitʼil ya snaʼ yoʼbolil jbatik te jTatik Jehová.

13, 14. ¿Bin la snop te jpuk-kʼop Pedro ta swenta te sujtesel oʼtanil, sok bin la yakʼ ta nopel ta swenta-abi? (Jaʼnix jich ilawil te foto).

¹³ Te jpuk-kʼop Pedro ay bin mukʼ skʼoplal la snop ta swenta te Jesús ta swenta te sujtesel oʼtanil sok te perdón. Te Pedro bayal bintik ma lek la spas, pero spisil-ora pasbot perdón yuʼun te Jesús. Jich bitʼil la smuk ta yoʼtan oxeb buelta te Jesús, ta patil kʼax ma lek la yaʼiy sba yuʼun te bin la spase (Mat. 26:​34, 35, 69-75). Pero te kʼalal chaʼkuxaj te Jesús la yakʼ sba ta ilel ta stojol te Pedro, jich yilel te stukel ay-a (Luc. 24:​33, 34; 1 Cor. 15:​3-5). Te Jesús snaʼoj te sujtesojix yoʼtan te Pedro, jaʼ yuʼun la yakʼbey smukʼul yoʼtan sok la yalbey te la spasbeyix perdone (ilawil Marcos 16:7 sok te nota yuʼun estudio «y a Pedro»).

¹⁴ Te Pedro kʼot ta yoʼtan bin-a te sujtesel oʼtanil sok te stael perdón. Jaʼ yuʼun juʼ la snojptes yantik ta swenta-abi. Te kʼalal kʼaxemix-a te Kʼin  yuʼun Pentecostés, la yakʼ jun discurso ta stojol te judioetik te banti la yal te jaʼ la smilik te Mesías, pero sok skʼuxul yoʼtan jich la yal: «Jich yuʼun sujtesa awoʼtanik sok sujtanik tal swenta jich ya yichʼ tupʼel te amulike, jichme ya sta yorail te jaʼnix te Jehová ya yakʼ te xkuxet awoʼtanik» (Hech. 3:​14, 15, 17, 19). Ta swenta te kʼopiletik-abi, te Pedro la yakʼ ta ilel te machʼa ya sujtes yoʼtan ya skʼan ya sjelontes te snopojibal yuʼun, te ya yijkitay te bin ma lek ya spas sok te jaʼ ya spas te bin ya smulan te Diose. Te Pedro la yal te ya stupʼ te muliletik te Jehová sok te maba ya xtalix ta yoʼtan ta jkʼaxel. Bayal jaʼbiletik ta patil jich la yal: «Sok slamalil yoʼtan yak smaliybelex, melel ma skʼan te ni jtuluk ya yichʼ lajinel, jaʼ ya skʼan te yakuk sujtes yoʼtanik ta spisilik» (2 Ped. 3:9). ¡Kʼax tʼujbilnax ta ilel te bitʼil te Jehová ya xjuʼ ya spasbotik perdón ta jkʼaxel, manchukme ya jpastik tulan mulil!

15, 16. 1) ¿Bin-utʼil la snop te Pablo ta swenta te perdón? (1 Timoteo 1:​12-15). 2) ¿Bin ya xbajt kilbeytik skʼoplal ta yan artículo?

¹⁵ Maʼyuk bayal ants winiketik te kʼaxto sujtesoj yoʼtanik ta swenta te bayal te bin ma lek la spas jich bitʼil te Saulo te talem ta Tarso. La snuts sok la yutsʼinlan te jnopojeletik yuʼun te Cristo. Jaʼ yuʼun la skuyik te jkʼaxel maʼyuk bin-ora ya xbajt jelonuk te stalele, pero te Jesús ma jichuk la snop. Te Jesús sok te sTate jaʼ la yilik te lekil taleliletik yuʼun te Saulo. Jaʼ yuʼun te Jesús, jich la yal: «Te winik-abi jaʼ jun vaso te tsabilix kuʼun» (Hech. 9:15). La spas jun milagro swenta la skoltay te Saulo yuʼun yakuk sujtes yoʼtan (Hech. 7:58–8:3; 9:​1-9, 17-20). Ta patil kʼalal te Saulo och ta jchʼuunjel sok te jich naʼbot sba bitʼil jpuk-kʼop Pablo bayal buelta la yalbey wokol te Jehová sok te Jesús ta swenta te yutsil yoʼtanik sok te naʼbot yoʼbolil sbae (kʼopona 1 Timoteo 1:​12-15). Ta swenta te ya snaʼ yalel wokol, jich la yal: «Ta swenta slekil yoʼtan Dios te ya skʼan te ya asujtes awoʼtane» (Rom. 2:4).

¹⁶ Ta jun buelta te Pablo la yaʼiy stojol te jajch jun kʼop ta swenta te ay machʼa la spas mulwej ta congregación yuʼun Corinto. ¿Bin-utʼil la schajpan te kʼop-abi? Te bin la spase la yakʼ kiltik ta swenta te skʼuxul yoʼtan sok te stojilnax ya xchajpanwan te Jehová soknix te kʼax mukʼ skʼoplal te yakuk yakʼik ta ilel te ya snaʼbeyik yoʼbolil sbae. Ya xbajt kilbeytik skʼoplal ta yan artículo.