¿Bin ya xjuʼ ya apas teme ya yil pornografía te amamalal?
-
«Jich la kaʼiy te ya sloʼlayon te jmamalal te kʼalal ya yil jujun buelta te pornografía».
-
«Jich la kaʼiy te maʼyuk jkʼoplal sok te jkʼaxel ma xtuunone».
-
«Jtukelnax la jkuch te jwokole. Maʼyuk machʼa ya xjuʼ ya kalbey ta swenta-abi».
-
«Ay la jnop te maʼyuk jkʼoplal ta yoʼtan te Jehová».
Ta swenta te bin la yichʼix alele, chikan ta ilel te bayal ya xkʼax swokol te ants te kʼalal ya yil pornografía te smamalale. Teme ayix bayal u o jaʼbil te muken yak ta yilel pornografía te winike, te antse jichniwan ya yaʼiy te ma xjuʼ ya smukʼulinix yoʼtan te smamalale. Jtul ants jich la yal: «Ay baeltik jich ya kaʼiy te ma jnaʼbey sba te jmamalale. Ay ya jnop teme ayto bin muken yak ta spasele».
¿Kʼayembal ta yilel pornografía a te amamalale? Te artículo la yichʼ pasel ta stojol te hermanaetik te jich yak ta kʼaxel ta skuxlejalik, jich bitʼil te jaʼate. Ta artículo ini, yame yichʼ ilbeyel skʼoplal mantaliletik yuʼun Biblia te ya yakʼbat smukʼul awoʼtan, yame yakʼbat anaʼ te ay akʼoplal ta yoʼtan te Jehová sok te ya skoltayat ta swenta te schʼuunel awoʼtan soknix te bin yaʼiyel ya awaʼiy aba. b
¿BIN YA XJUʼ YA APAS TA SWENTA INI?
Melelnix-a te ma xjuʼ ya awil spisil te bin ya spas te amamalale, pero ay bintik ya xjuʼ ya apas yuʼun ya ata lamalkʼinal. Liʼ ya kalbeytik skʼoplal cheʼoxebuk.
Mame xa akuy te jaʼat amule. Ayniwan jaʼ smul ya yaʼiy te ants teme ya yil pornografía te smamalale. Jun ejemplo, te Alice c la snop te jaʼ smul ya yaʼiy te ya yil pornografía te smamalal sok jich la sjojkʼoybey sba: «¿Bin yuʼun ya smulan yilel yantik antsetik te jmamalal?». Jaʼnix jich ay chaʼoxtul inamiletik ya skuyik te yak ta batsʼejel te kʼop ta swenta te bitʼil ya yaʼiy sbaike, sok jich ya yaʼiyik te jaʼ smulike. Te Daniele jich ya yal: «Bayal ya yakʼbon slab koʼtan te ma xyijkitay ta yilel te pornografía. Bayal ilinon sok la jmel koʼtan, melel jich la kaʼiy te yakon ta sjinel te nujpunel kuʼun ta swenta te bin ya jpase».
Teme jich ya awaʼiy aba-euk, julukme ta awoʼtan te maba ya yakʼbat amulin te Jehová te bin ya spas Santiago 1:14 jich ya yal: «Ta jujuntul ya yichʼ pasel ta prueba jaʼ chikan te bin ya smulan yoʼtan» (Rom. 14:12; Filip. 2:12). Jich yuʼun, te Jehová maba ya yakʼbat amulin. Bayal skʼoplal ta yoʼtan te bitʼil jun awoʼtan ta stojole (2 Crón. 16:9).
te amamalal. TaTeme ya yil pornografía te amamalal ma jaʼuk ya skʼan ya yal te jaʼat ay bin ma lek apasoj. Teme jich ya anop abi, jaʼme ya skoltayat. Te machʼatik ya yilbeyik skʼoplal ta swenta pornografía ya yalik te ya stij oʼtanil te ay bin ya skʼan ya spasik sok te sbakʼetalik te ma xjuʼ ya sta ta jtul ants.
Ma xa mel awoʼtan ta bayal. Te Catherine ya yal te spisil-ora ya snopilan te bin yuʼun ya yil pornografía te smamalale. Ma xjuʼ ya xchʼay ta yoʼtan. Te Frances jich ya yal: «Te kʼalal ma jnaʼ te banti ay te jmamalale, kʼax bayal ya jmel koʼtan yuʼun sok jaʼ ay ta koʼtan sjunal kʼajkʼal». Ay yantikxan inamiletik te bayal ya xkʼexawik te kʼalal ya sjokinik hermanoetik o hermanaetik te yaniwan snaʼik te bin yak ta kʼaxel ta stojol te smamalal. Ay yantikxan inamiletik te stukel ya yaʼiy sbaik, melel ya skuyik te maʼyuk machʼa ya xkʼot ta yoʼtan te bin yak ta kʼaxel ta stojolike.
Maba chopol te jich ya awaʼiy aba yuʼune, pero teme maba ya alokʼes ta awoʼtane yame xjuʼ ya yutsʼinatxan. Jaʼ xa awakʼ ta awoʼtan te bitʼil awamigoinoj aba sok te Jehová, melel jaʼme ya skoltayat ta sitintayel te awokole (Sal. 62:2; Efes. 6:10).
¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya skoltayat te skʼoponel te Biblia sok te ya anopilan ta awoʼtane? Ta Biblia ya yalbotik skʼoplal ta swenta chaʼoxtul antsetik te kʼax bayal swokolik-euk sok te lek la yaʼiy sbaik te kʼalal la sjam yoʼtanik ta stojol te Jehová. Manchukme maba akʼbot schajpajibal te swokolile, akʼbotik lamalkʼinal. Nopa awaʼiy ta swenta te Ana te bayal la smel yoʼtan. Te Ana «halaj ta scʼoponel te Jehová», ta patil la sta lamalkʼinal manchukme mato snaʼoj-a te bin-utʼil ya xchajpaj te swokole (1 Sam. 1:10, 12, 18; 2 Cor. 1:3, 4).
Kʼanbeya koltayel te ancianoetik ta congregación te jich kʼoemik «te bin utʼil ahnibal yuʼun te tulan icʼ te ya smac te tulan yicʼal haʼal» (Is. 32:2). Ya xjuʼ ya sleik jtul hermana yuʼun ya yakʼbat smukʼul awoʼtan sok te ya xjuʼ ya ajam awoʼtan ta stojole (Prov. 17:17).
¿YABAL XJUʼ YA AKOLTAY TE AMAMALALE?
Yaniwan ajojkʼoybey aba teme ay bin ya xjuʼ ya apas ta stojol te amamalal yuʼun ya yijkitay ta yilel te pornografía. Yak, ya xjuʼ. Te Biblia ya yal te «ha lec xan te cheb te bin utʼil jtuhl nax» yuʼun ya xjuʼ ta chajpanel jun problema o ta stsalel jkontratik (Ecl. 4:9-12). Ay tabil ya ilel te ya xjuʼ ta ijkitayel te pornografía sok ya xjuʼ ya smukʼulin sba yoʼtanik yan buelta te winik sok te yinam, teme jun-nax ya x-aʼtejike.
Te bin mukʼ skʼoplal ya skʼan ya anaʼ jaʼ teme te amamalal ya skʼan ya yijkitay ta yilel te pornografía sok teme ya spas tulane. ¿Anaʼojbal te ay skʼanoj koltayel ta stojol Jehová yuʼun ya x-akʼbot yip ta yijkitayel sok teme sleoj koltayel ta stojol te ancianoetike? (2 Cor. 4:7; Sant. 5:14, 15). ¿Aybal sleoj bin-utʼil ya yijkitay te bin kʼayem ta yilele? ¿Aybal skomoj sba ta stuuntesel te celular, tablet o Internet? Sok, ¿yabal spʼaj te bin ya xtijbot yoʼtan ta yilel te bin kʼayem-ae? (Prov. 27:12). ¿Yabal skʼan te koltayel ya awakʼbey sok te jamal ya xkʼopoj sok te jaʼate? Teme jiche yaniwan xjuʼ ya akoltay.
Pero, ¿bin-utʼil ya xjuʼ ya apas? Ilawil te bin la spas te Felicia te nujpunem sok te Ethan te kʼay ta yilel te pornografía ta yalalilto. Te Felicia ya spas tulan yuʼun ya xkʼanbot koltayel yuʼun te smamalal te kʼalal jujun buelta ya skʼan ya yil te pornografía. Te Ethan jich ya yal: «Ya xjuʼ te jamal ya xkʼopojon sok te kinam sok te maʼyuk bin ya jmukbey ta koʼtan. Leknax ya yilon sok skʼuxul yoʼtan sok ya skoltayon yuʼun ma ya xyalon ta yilel te bin ya skʼan koʼtane. Jaʼnix jich ya sjojkʼoylanbon te bin-utʼil ayone sok ya skoltayon ta stuuntesel te Internet». Pero, te Felicia kʼux ya yaʼiy te ya x-ikʼbot yoʼtan ta yilel pornografía te smamalal. Jich ya yal: «Manchukme kʼaxto ya x-ilinon sok te kʼux ya kaʼiy te jich ya spase, ya jnaʼ te maba ya xkoltayot yuʼun te jmamalal yuʼun ya yijkitay te bin kʼayem ta yilel. Te kʼalal ya kalbeytik skʼoplal te swokol te Ethan, jich chapal ya yaʼiy sba yuʼun ya skoltayon yuʼun ya xkujch kuʼun te bin ya yaʼiyel ya kaʼiy jba».
Teme ya xkʼopojik ta schebalik, jich ya xkoltayot te winik yuʼun maba ya yil te pornografía. Jaʼnix jich ya xkoltayot te ants yuʼun ya smukʼulin yoʼtan yan buelta te smamalal. Kʼalal te winik jamal ya yalbey te yinam te swokole, te bin ya spas o te banti kʼoem, jich maʼyuk bin ya snaʼulan-a te yiname.
¿Aybal bin ya xjuʼ apas ta stojol-euk te amamalale? Teme jiche, kʼax lek te ya akʼoponik sok te ya awilbeyik skʼoplal ta achebalik te artículo ini. ¿Bintik-a te ya skʼan ya spas te amamalal? Jaʼ te ya yijkitay ta yilel te pornografía sok te ya smukʼulin awoʼtan yan buelta. Mame skʼan ya x-ilin teme jaʼat ya akʼan ya awalbey skʼoplal te tema ini. Yame skʼan ya spas tulan yuʼun ya xkʼot ta yoʼtan te bin-utʼil ya yutsʼinbat awoʼtan te bin ya spase. Jaxan te jaʼate, ¿bin ya skʼan ya apas-euk? Koltaya ta sitintayel te swokol sok akʼbeya yil te ya xjuʼ ya smukʼulin awoʼtan yan buelta. Mukʼ skʼoplal te ya awilik ta achebalik bin-a te ya x-ikʼbot yoʼtan te ants winiketik ta yilel te pornografía sok bin ya xjuʼ ya apasik ta stsalel te bin kʼayem ta yilel te amamalale. d
Ecl. 7:8; 1 Cor. 13:4).
Teme jich ya awaʼiy te ya xjuʼ ya x-ilinex te kʼalal ya awalbeyik skʼoplal te tema ini, ¿bin yuʼun ma xa akʼanbeyik koltayel jtul anciano yuʼun ya skoltayex ta yilbeyel skʼoplal te tema ini? Teme jiche, kʼanbeyaik koltayel jtul anciano te ya smukʼulin awoʼtanik. Ayukme ta awoʼtan, manchukme la yijkitayix ta yilel pornografía te amamalale yaniwan xkʼax bayal tiempo yuʼun ya xjuʼ ya smukʼulin awoʼtan yan buelta te amamalale. Mame xlujbat. Pasa tulan ta yilel te bintik lek lokʼem awuʼunik, mame xchebaj awoʼtan, yame xlekub te nujpunel awuʼunike (TEME MA YA XCHAJPAJ TE WOKOLILE
Teme ya xchaʼ yil pornografía te amamalale, ¿yuʼunbal ma sujtesoj yoʼtan sok te maʼyuk bin-ora ya xjuʼ ya yijkitay te bin kʼayem-ae? Maʼuk. Kʼaxemtoxan-a teme ay bin kʼayem ta yilel o ta spasel, yaniwan spas tulan ta sitintayel te jayeb kʼajkʼal kuxule, jaʼnix jich ayniwan bin-ora ya xchaʼyal ta yilel o ta spasel te bin skomojix sba ta spasele. Yuʼun maba ya spas yan buelta te bin kʼayem-ae, ayniwan bin ya skʼan ya spas ta skuxlejal sok te jichniwan ya spasulan bael manchukme jich yilel te juʼemix stsalel te bin kʼayem-ae (Prov. 28:14; Mat. 5:29; 1 Cor. 10:12). Yaniwan skʼan ya yachʼubtes te snopojibal yuʼun sok ta yilayel te «bin chopol», teyme ochem skʼoplal-a te yilel pornografía sok te bintik ilobtik sba, jich bitʼil te spikulanel te skʼunil sbakʼetalik (Efes. 4:23; Sal. 97:10; Rom. 12:9). ¿Yabal skʼan ya spas spisil-abi? Teme jiche, yaniwan xjuʼ ya yijkitay ta spasel o ta yilel te bin kʼayem-ae. e
¿Jaxan teme maʼyuk bin ya skʼan ya spas te amamalal ta yijkitayel te pornografía? Stalelnanix-a te ya amel awoʼtan, te loʼlaybil ya awaʼiy aba sok te ya xjuʼ ya x-ilinat yuʼune. Albeya Jehová te bin ya amel awoʼtan yuʼun sok jaʼme ya yakʼbat lamalkʼinal (1 Ped. 5:7). Ma xa akom aba ta snopel te Biblia, ta skʼoponel Dios sok ta snopilanel ta awoʼtan te bin-utʼil ya xjuʼ ya xnoptsajatxan ta stojol te Jehová. Jaʼnix jich, yame awil te bin-utʼil ya xnoptsaj ta atojol-euke. «Te Jehová nopol ay ta stojol te machʼatic ayic ta mel-oʼtan» sok ya skʼan te ayuk stseʼelil yoʼtanike (Sal. 34:18). Pasa tulan yuʼun lekil j-abat yuʼun Dios ya xkʼoat, kʼanbeya koltayel te ancianoetik sok ayukme smukʼul awoʼtan te ay bin-ora ya xjuʼ ya sjeltay skuxlejal te amamalal (Rom. 2:4; 2 Ped. 3:9).
a Manchukme ta artículo ini jaʼ ya yalbey skʼoplal te winik te ya yil te pornografía, te mantaliletik yuʼun te Biblia te ya yichʼ ilbeyel skʼoplal ta artículo ini jaʼnix jich ya xjuʼ ya xkoltayot te winik, teme kʼayem ta yilel pornografía te yiname.
b Te Biblia maba ya yal te ya xjuʼ ya yichʼ lajinbeyel skʼoplal te sjunal nujpunel teme ya yil pornografía te smamalal te antse (Mat. 19:9).
c Ay yichʼoj jelel te biililetike.
d Yame xjuʼ ya atabeyxan skʼoplal te tema ini ta jw.org sok ta publicacionetik. Ay cheʼoxeb articuloetik jich bitʼil ini: «La pornografía puede destruir su matrimonio» te ay ta jw.org; «Usted puede vencer las tentaciones», te lokʼ ta revista La Atalaya 1 yuʼun abril 2014, página 10 kʼalal ta 12, soknix «La pornografía: ¿inofensiva o perjudicial?», te lokʼ ta revista La Atalaya 1 yuʼun agosto 2013, página 3 kʼalal ta 7.
e Te bitʼil wokol ta ijkitayel te pornografía, te machʼatik nujpunemik ma jaʼuknax sleojik koltayel ta stojol te ancianoetik, jaʼnix jich sleojik koltayel ta stojol te doctoretik te ya snaʼik ta swenta-abi.