1. Jich bin-utʼil ya yal Hebreos 12:1, ¿bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya xjuʼ kuʼuntik te animale?

 TE BIBLIA ya yal te j-abatotik yuʼun te Jehová yakotik ta animal. Te machʼatik ya xjuʼ yuʼunik te animale ya staik te majtanil yuʼun te kuxlejalil ta sbajtelkʼinal (2 Tim. 4:7, 8). Ya skʼan ya jpastik tulan yuʼun ya x-animajotikxan bael, melel nopol ya xkʼootikix ta slajibal. Te jpuk-kʼop Pablo, te machʼa juʼ yuʼun te animal la yal te bin ya xjuʼ ya skoltayotik yuʼun ya xjuʼ kuʼuntik te animale. Jich la yal: «Kijkitaytik jilel spisil te bin ya smakotik […], mame jkom jbatik ta animal te banti yakotik ta baele» (kʼopona Hebreos 12:1).

2. ¿Bin la skʼan la yal te Pablo te kʼalal jich la yal «kijkitaytik jilel spisil te bin ya smakotik»?

² ¿Bin ya skʼan ya yal te kʼopetik «kijkitaytik jilel spisil te bin ya smakotik»? Te Pablo ma jaʼuk la skʼan la yal te maʼyuk bin ya skʼan ya kichʼtik bael te j-abatotik yuʼun te Dios, te bin la skʼan la yale jaʼ te ya skʼan ya kijkitaytik te bin ma xtuun kuʼuntike, melel ya smakotik sok ya slujbtesotik. Yuʼun ya x-animajotikxan bael, ya skʼan ya kiltik teme ay bin kichʼojtik bael te ma xtuun kuʼuntik te ya skʼan ya kijkitaytik ta ora. Pero aynix te bin ya skʼan ya kichʼtik bael sok te ma skʼan ya kijkitaytik. Melel teme ya kijkitaytik, maniwan xjuʼ ya x-animajotikix (2 Tim. 2:5). Kiltik bintik-a.

3. 1) Jich bitʼil ya yal Gálatas 6:5, ¿bin ay ta jwentatik spasel ta jujuntul? 2) ¿Bin ya kilbeytik skʼoplal ta artículo ini, sok bin yuʼun?

 ³ (Kʼopona Gálatas 6:5). Ta versículo ini, te Pablo la yal te jujuntul jchʼuunjel: «Ay ta swenta skuchel te bin ya spase». ¿Bin la skʼan la yal? Jaʼ te bin ay ta jwentatik spasel ta stojol te Diose sok te maʼyuk machʼa yan ya spas ta jtojoltik. Ta artículo ini ya kiltik cheʼoxebuk skʼoplal te bin ay ta jwentatik spasel ta jujuntul sok bin ya skoltayotik yuʼun ya xjuʼ kuʼuntik spasel. Jaʼnix jich ya kiltik cheʼoxebuk te bin ya skʼan ya kijkitaytik. Mukʼ skʼoplal te jaʼnax ya kichʼtik bael te bintik ya xtuun kuʼuntik, yuʼun ya xjuʼ ya stsalawanotik sok te ya kichʼtik te kuxlejalil.

4. ¿Bin yuʼun ma jaʼuk jun ijkatsil te bitʼil la kakʼ jbatik ta stojol te Diose? (Jaʼnix jich ilawil te fotoetik).

⁴ La kakʼ jbatik ta stojol te Dios. Kʼalal la kakʼ jbatik ta stojol te Jehová, la kalbeytik ta jamal te ya kichʼtik ta mukʼ sok te ya jpasbeytik te skʼanojel yoʼtan. Ya skʼan ya jkʼotestik ta pasel te bin la kalbeytike. Manchukme mukʼ skʼoplal, ma jaʼuk jun ijkatsil. ¿Bin yuʼun? Melel te Jehová  la spasotik yuʼun ya jkʼan ya jpasbeytik te skʼanojel yoʼtan (Apoc. 4:11). La yakʼ ta koʼtantik te ya jnaʼbeytik sba, te ya kichʼtik ta mukʼ, sok la spasotik ta slokʼomba. Jaʼ yuʼun ya xjuʼ ya xnoptsajotik ta stojol sok ya jmulantik spasbeyel te skʼanojel yoʼtan (Sal. 40:8). Ma jaʼuknax-abi, kʼalal ya jpastik te bin ya skʼan te Jehová jich ya jkʼayinbeytik stalel te sNichʼan sok ya jtatik lamal oʼtanil (Mat. 11:28-30).

5. ¿Bin ya skoltayat ta spasel te bitʼil awakʼoj aba ta stojol te Diose? (1 Juan 5:3).

⁵ ¿Bin ya skoltayat ta yichʼel bael te bin ay ta awentae? Sbabial, akʼbeya yichʼ yip te skʼuxul awoʼtan ta stojol te Jehová. Teme ya anopilan ta swenta te bintik spasoj ta atojol sok te bendicionetik te ya yakʼbat ta pajel chaʼbej, jichme ya xmukʼubxan te skʼuxul awoʼtan ta stojole. Teme kʼux-xan ya awaʼiy ta awoʼtan te Dios, maba wokol ya awaʼiy schʼuunbeyel te mantaliletik yuʼune (kʼopona 1 Juan 5:3). Schebal, kʼayinbeya stalel te Jesús. Te Jesús juʼ spasbeyel te skʼanojel yoʼtan te Dios, melel la skʼanbey koltayel sok ay ta yoʼtan te ya xmajtantesot (Heb. 5:7; 12:2). Jich bitʼil te Jesús, kʼanbeya koltayel te Jehová sok ayuk ta awoʼtan te ya xkuxinat ta sbajtelkʼinal. Teme ya awakʼbey yichʼ yip te skʼuxul awoʼtan ta stojol te Jehová sok te ya akʼayinbey stalel te sNichʼan, jaʼme ya skoltayat yuʼun ya akʼotes ta pasel te bitʼil awakʼoj aba ta stojol te Diose.

6. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jkʼotestik ta pasel te bin ay ta jwentatik ta stojol te jfamiliatik? (Jaʼnix jich ilawil te fotoetik).

⁶ Te swentainel te jfamiliatik. Te kʼalal ayotik ta animal bael yuʼun ya jtatik te kuxlejalil, ya skʼan te kʼuxukxan ta koʼtantik te Jehová sok te Jesús ma jaʼuk te jfamiliatik (Mat. 10:37). Ma jaʼuk ya skʼan ya yal te maba ya jwentaintik te jfamiliatik, te jich ya kiltik te ya smakotik ta abatinel ta stojol te Jehová. Teme ya jkʼantik te lek ya yilotik te Dios sok te Jesús, ya skʼan ya jwentaintik te jfamiliatik (1 Tim. 5:4, 8). Teme jich ya jpastike, ya jtatik stseʼelil koʼtantik. Melel te Jehová snaʼoj te lek ya xkʼotik ta lokʼel te machʼatik nujpunemik teme ya yichʼ sbaik ta mukʼ sok teme kʼux ya yaʼiy sbaik, teme kʼux ya yaʼiy te yal snichʼnabik te meʼil tatiletik, jaʼnix jich teme ya schʼuunik kʼop te alnichʼanetik (Efes. 5:33; 6:1, 4).

7. ¿Bin ya skoltayat ta spasel te bin ay ta awenta ta afamilia?

⁷ ¿Bin ya skoltayat ta yichʼel bael te bin ay ta awentae? Chikan bin-a te awaʼtel ta afamilia, pasa tulan yuʼun ya apas te bin ya yal te Biblia. Ma jaʼuk xa apas te bin ya anop, ta skaj te atsʼumbal o te bin ya yal te ants winiketik (Prov. 24:3, 4). Tuuntesa te publicacionetik, tey ya xjuʼ ya ata koltayel ta swenta te bin-utʼil ya apas te bin ya yal te mantaliletik yuʼun Biblia. Jich bitʼil ta sección «Te machʼatik nujpunemik», ya xjuʼ ya staik koltayel tey-a te machʼatik nujpunemik, te meʼil tatiletik sok te jchʼieletik yuʼun ya xjuʼ ya sitintayik cheʼoxeb wokolil. b Akʼa ata awoʼtan spasel te bin ya yal te Biblia, manchukme jaʼatnax jich ya apas ta afamilia. Jichme ya awil te ya sta utsilal te afamilia sok ya yakʼbat bendición te Jehová (1 Ped. 3:1, 2).

8. ¿Bin-utʼil ya yutsʼinotik te bintik ma lek ya jtatik ta nopel spasele?

⁸ Te bin ya jtatik kʼalal ay bin ya jtatik ta nopel spasel. Jaʼ majtanil yakʼbeyojotik Jehová te joʼotiknix ay bin ya jtatik ta nopel  spasel, sok ya skʼan te ya jmulanbeytik yutsilal te bintik lek ya jtatik ta nopel spasele. Pero teme ay bin ma lek la jtatik ta nopel spasel te Jehová maba ya skoltayotik (Gál. 6:7, 8). Jaʼ yuʼun, teme ay bin ma lek ya jtsatik, te ay bin la kaltik te ma la jnoptik ta lek o ay bin-oranax la jpastik, yananix jta jwokoltik-a. Ay baeltik te bayal jmul ya kaʼiytik sok bayal ya xkʼopoj te koʼtantike. Snaʼel te ay ta jwentatik te bintik ma lek la jpastik ya stij koʼtantik ta yalel, stojobtesel te jtaleltik sok spasel tulan yuʼun maba ya jchaʼpastik. Jichme ya xjuʼ ya x-animajotikxan bael ta stael te kuxlejalil.

9. ¿Bin ya skoltayat teme ay bin ma lek la apase? (Jaʼnix jich ilawil te fotoetik).

⁹ ¿Bin ya skoltayat ta yichʼel bael te bin ay ta awentae? Naʼame teme ay bin ma lek la apase, maʼyukix bin ya xjuʼ ya apas yuʼun ya alekubtes. Ma xa anopix bayal buelta te bin kʼot ta pasel, ma xa amel awoʼtan yuʼun sok ma xa awakʼbey smulin te yantik. Jaʼnix jich, maʼyuk bin xa awal yuʼun ya amak aba ta kʼop-a. Te bin ya xjuʼ ya apase, jaʼ te ya anaʼ te chʼayat sok te ya apas tulan ta schajpanel te bin kʼoem ta pasel. Teme ma lek ya awaʼiy aba ta swenta te bin la apas, sok spekʼelil awoʼtan kʼanbeya koltayel te Jehová, albeya te bin ma lek la apas sok kʼanbeya perdón (Sal. 25:11; 51:3, 4). Teme ay machʼa ay bin ma lek la apasbeye, kʼanbeya perdón. Teme jich ya skʼan pasel, kʼanbeya koltayel te ancianoetik (Sant. 5:14, 15). Nopa ta swenta te bin ma lek la apas sok pasa tulan yuʼun maba ya apasix yan buelta. Ayuk ta awoʼtan te Jehová ya skoltayat sok ya snaʼbat yoʼbolil aba (Sal. 103:8-13).

10. ¿Bin yuʼun jaʼ jun ijkatsil te ya jmaliytik te bin ma xkʼot ta pasel? (Gálatas 6:4).

¹⁰ Te ay bin ya jmaliytik te ma jichuk ya xkʼot ta pasel. Jun te bin-utʼil jich ya xkʼot ta pasel, jaʼ te ya jpaj jbatik sok te yantike (kʼopona Gálatas 6:4). Teme jich kʼayemotik ta spasele, yaniwan xjajch jtsal jbatik sok yaniwan jbikʼtal oʼtantaytik te yantik (Gál. 5:26). Kʼalal ya jkʼan ya jpastik te bin ya spasik te yantike, yaniwan jten jbatik ta spasel te bin ma xjuʼ kuʼuntik spasel. Nopa ta swenta te bin ya yal te texto ini: «Teme ma xtal te bin ay ta mahliyel, ya xwocolij oʼtanil yuʼun» (Prov. 13:12). Te bin ma xjuʼ kuʼuntik spasele jaʼnax ya yakʼ xlubotik. Jaʼ-abi ya xjuʼ ya slajin kiptik sok te ma xjuʼix ya x-animajotik ta lek yuʼun ya jtatik te kuxlejalil (Prov. 24:10).

11. ¿Bin ya skoltayat yuʼun maba ya amaliy te bin ma xkʼot ta pasele?

¹¹ ¿Bin ya skoltayat ta yijkitayel te ijkatsil? Ma xa aten aba ta spasel te bin ma skʼanbat te Jehová, melel maʼyuk bin-ora ya skʼanbat te bin ma xjuʼ awuʼun spasele (2 Cor. 8:12). Junukme awoʼtan, melel te Jehová maba ya spajaltayat sok te yantike (Mat. 25:20-23). Mukʼ skʼoplal ya yil te bin ya apas: te spisil awoʼtan ya x-abatinat ta stojol, te jun awoʼtan sok te kujchem awuʼun. Jaʼme ya skoltayat teme kʼoem ta awoʼtan te ma spisil ya xjuʼ awuʼun spasel ta skaj te ayix awaʼbilal, te chamel sok yantikxan wokoliletik. Jichukatme bitʼil te Barzilái sok ma xa aten aba ta spasel te bin ma xjuʼ awuʼun spasel ta skaj te chamel o yantikxan (2 Sam. 19:35, 36). Sok jichukat bitʼil te Moisés, kʼana koltayel sok akʼbeya yaʼtel te yantik (Éx. 18:21, 22). Teme ay ta awoʼtan te ma spisil ya xjuʼ awuʼun spasel, jaʼme ya skoltayat yuʼun maba ya amaliy te bin ma xkʼot ta pasel te ya xjuʼ ya slajinbat awip yuʼun ya x-animajatxan.

12. ¿Aybal ta jwentatik te bin ma lek ya spasik te yantike?

¹² Teme jich ya kaʼiytik te jaʼ jmultik te bin  ma lek la spas te yantik. Ma xjuʼ te ay bin ya jnoptik ta stojol te yantik sok maʼyuk ta jwentatik teme ay bin ma lek ya xkʼot ta stojolik ta skaj te bin ma lek la spasik. Teme jtul alnichʼan ya yijkitay te Jehová, bayalniwan ya smel yoʼtanik yuʼun te meʼil tatiletik. Te meʼil tatil te jaʼ smul ya yaʼiyik te bin ma lek la spas te yal snichʼan jich kʼoem te ya yichʼik bael jun ijkatsil te kʼax ale, jaʼ te bin ma skʼan te Jehová (Rom. 14:12).

13. ¿Bin ya spas te meʼil tatil teme ay bin ma lek ya spas te yal snichʼan?

¹³ ¿Bin ya skoltayat ta yijkitayel te ijkatsil? Ayukme ta awoʼtan te jujuntul ya yakʼ jtsatik te bin ya jpastik te Jehová, jich bitʼil teme ya x-abatinotik ta stojol o maʼuk. Jaʼnix jich te Jehová snaʼoj te maba tojat. Jaʼnax ya skʼan te ya apas tulan yuʼun lekil meʼil tatil ya xkʼoat. Jaʼ ay ta swenta te awal anichʼan teme ya yijkitay te Jehová, ma jaʼuk ay ta awenta (Prov. 20:11). Manchukme jich-abi, ayniwan maba ya awijkitay ta snopilanel teme ay bin ma lek la apas. Albeya te bin yaʼiyel ya awaʼiy aba te Jehová sok kʼanbeya perdón, melel te Jehová snaʼoj te ma xjuʼix bin ya apas ta swenta te bin kʼoem ta pasel. Te Jehová ma jaʼuk ya skʼan te jaʼat ya xkʼot ta awenta te bin ma lek la spas te alnichʼane. Pero ayukme ta awoʼtan, teme ya spas tulan yuʼun ya xchaʼsujt ta stojol te Jehová te alnichʼane, leknaxme ya x-ilot (Luc. 15:18-20).

14. ¿Bin yuʼun ma skʼan te bayal jmultik ya kaʼiy jbatik?

¹⁴ Teme bayal amul ya awaʼiy aba. Kʼalal ya xyalotik ta mulil, stalelnanix-a te ma lek ya kaʼiy jbatik. Pero teme jkʼaxel ay jmul ya kaʼiy jbatike, jaʼ jun ijkatsil te ma skʼan te Jehová te ya kichʼtik bael, jaʼ yuʼun ya skʼan ya kijkitaytik. ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik te ma skʼan te bayalto jmul ya kaʼiy jbatike? Teme la kaltikix te jmultik, teme la sujtesix koʼtantik sok te ya jpastik tulan yuʼun maʼyuk bin-ora ya jchaʼpastikxan, ayukme ta koʼtantik te la spasbotikix perdón te Jehová (Hech. 3:19). Kʼalal jich la jpastikix-abi, te  Jehová ma skʼan te jich ya kaʼiytik te kichʼojtik jun ijkatsil, melel teme bayal tiempo jich ya kaʼiy jbatik ya xjuʼ ya yutsʼinotik (Sal. 31:10). Teme bayal ya jmel koʼtantik, yaniwan slajin kiptik sok ma x-animajotikix ta stael te kuxlejalil (2 Cor. 2:7).

15. ¿Bin ya skoltayat teme kʼax bayal amul ya awaʼiy aba? (1 Juan 3:19, 20; jaʼnix jich ilawil te foto).

¹⁵ ¿Bin ya skoltayat ta yijkitayel te ijkatsil? Teme bayal ya amel awoʼtan yuʼun te bin la apase, ayukme ta awoʼtan te Jehová ya spasbat perdón ta smelelil (Sal. 130:4). Kʼalal ay machʼa ya sujtes yoʼtan ta smelelil, te Jehová jich ya yal: «Ma ba ya jnaʼbeyix xan te smulique» (Jer. 31:34). Jaʼ ini ya skʼan ya yal te kʼalal ya spas perdón te Jehová, ya xchʼay ta yoʼtan te bin la apase. Melelnix-a te ya ata awokol yuʼune, pero ma skʼan ya yal te ma spasojbat perdón te Jehová. Teme ma xjuʼ ya awichʼ awaʼtel ta congregación ta ora ini, ma xa amel awoʼtan yuʼun. Te Jehová la xchʼayix ta yoʼtan te bin ma lek la apase, ¿bin yuʼun ma xchʼay ta awoʼtan-euk? (kʼopona 1 Juan 3:19, 20).

16. Te bitʼil yakotik ta animal, ¿bin ya skʼan ayuk ta koʼtantik?

¹⁶ Yuʼun ya jtatik te kuxlejalil, ya skʼan ya jchʼuuntik te consejo ini: «Animajanik yuʼun jich ya ataik te amajtanike» (1 Cor. 9:24). Te bin ya xjuʼ ya skoltayotik, jaʼ te ayuk ta koʼtantik bintik-a te ya xjuʼ ya kichʼtik bael sok bintik-a te maʼuke. Ta artículo ini la kiltik cheʼoxeb ejemplo, pero ma jaʼuknax-a. Te Jesús la yal «te manchuk jaʼ ya xbajt ta awoʼtanik weʼel uchʼel soknix ta snaʼulanel te bin-utʼil ya xkuxinex ta jujun kʼajkʼale» (Luc. 21:34). Te texto ini sok yantikxan ya skoltayotik ta yilel bintik ya skʼan ya jeltaytik yuʼun ya xjuʼ kuʼuntik te animal ta swenta kuxlejalil.

17. ¿Bin yuʼun kʼoem ta koʼtantik te ya xjuʼ kuʼuntik te animal yuʼun te kuxlejalil?

¹⁷ Kʼoem ta koʼtantik te ya xjuʼ kuʼuntik te animal yuʼun kuxlejalil, melel te Jehová ya yakʼ kiptik yuʼun ya xjuʼ kuʼuntik (Is. 40:29-31). Jaʼ yuʼun ma xa akom aba. Kʼayinbeya stalel te jpuk-kʼop Pablo te la spas tulan yuʼun ya sta te majtanile (Filip. 3:13, 14). Melelnix-a te maʼyuk machʼa ya xjuʼ ya x-animaj ta atojole, pero te Jehová ya xjuʼ ya skoltayat ta yichʼel bael te bin ya xtuun awuʼun sok ta yijkitayel te bin ma xtuun (Sal. 68:19). Ta swenta te koltayel yuʼun te Jehová, ya xjuʼ ya xkujch awuʼun te animal sok te ya ata te majtanile.