1. Jich bitʼil kʼax ta stojol te ajwalil David, ¿binwan ya sjojkʼoyik chaʼoxtul j-abatetik yuʼun Dios?

JPISILTIK ya jmulantik te lamaluknax te koʼtantike. Pero ay baeltik ya jsitintaytik tulan wokoliletik. Ayniwan j-abatetik yuʼun Dios te jich ya yaʼiy sbaik te bitʼil la yaʼiy sba te ajwalil David te jich la sjojkʼoybey te Jehová: «¿Jayeb xan ora te ay wocol ta coʼtan, te ya jmel coʼtan jujun cʼahcʼal?» (Sal. 13:2).

2. ¿Bin ya jnoptik ta artikulo ini?

² Manchukme ma xjuʼ ya jlokʼestik ta jkʼaxel te tulan mel-oʼtane, pero ay bin ya xjuʼ ya jpastik swenta maba ya stsalotik-a. Ta artikulo ini ya kiltik bintik-a te ya xjuʼ ya xkaj snaʼulan te koʼtantike. Ta patil ya kiltik wakeb te bin ya skoltayotik yuʼun lamalnax te koʼtantike.

3. ¿Bintik wokolil ya jsitintaytik sok yabal xjuʼ kuʼuntik schajpanel?

³ Ayniwan te bin ya snaʼulan koʼtantik te maʼyuk ta jkʼabtik schajpanel. Jich bitʼil ma xjuʼ ya kaltik te manchuk ya xtoy stojol ta jujun jaʼbil te weʼeliletik, te kʼuʼul pakʼal sok te banti ya xkuxinotik. Jaʼnix jich ayniwan joʼtaktik ta aʼtel o ta eskuela ya sujotik ta spasel mulil o ya jpastik lot. Sok jnaʼojtik te maʼyuk ta jkʼabtik slajinbeyel skʼoplal te utsʼinel ta jlumaltike. Spisil ini ya yakʼ ta ilel te ants winiketik, maba ya schʼuunik te bin ya yal te Bibliae. Te Satanás te jaʼ ay ta skʼab te balumilale, ya snaʼ te jaʼ ya xmakotik te ants winiketik «te bintic ay ta bahlumilal» swenta ma xjuʼ ya x-abatinik ta stojol te Jehová (Mat. 13:22;  1 Juan 5:19). Jaʼ yuʼun te balumilal nojel ta wokoliletik te ya yakʼ ta mel-oʼtan te ants winiketike.

4. ¿Binwan ya jpastik teme tenbil ya kaʼiy jbatike?

⁴ Kʼalal tenbil ya kaʼiy jbatik yuʼun te jwokoltik, ayniwan ya kaʼiytik te ma xjuʼix kuʼuntike. Yaniwan jmel koʼtantik ta swenta te maʼyuk lek jtakʼintik yuʼun ya jmantik te bintik ya xtuun kuʼuntik o ya stsakotik chamel sok te ma xjuʼix kuʼuntik aʼtel o te ya kichʼtik lokʼesel ta kaʼteltike. Yaniwan jmel koʼtantik te ma junuk koʼtantik ya kakʼ jbatik te kʼalal ay machʼa ya sujotik ta skʼaxuntaybeyel smantal te Jehová. Sok yaniwan jmel koʼtantik te bin ya jpastik te kʼalal te Satanás ya yochintay te lum yuʼun te Diose. Yaniwan jojkʼoybey jbatik: «¿Chopolbal teme ya jmel koʼtan ta swenta-abi?».

5. ¿Bin yuʼun te jich la yal te Jesús: «Ma me haʼuc xbaht ta awoʼtanic snaʼel bin utʼil ya xcuxajex»?

⁵ Te Jesús jich la yalbey te jnopojeletik: «Ma me haʼuc xbaht ta awoʼtanic snaʼel bin utʼil ya xcuxajex» (Mat. 6:25). ¿Jaʼbal la skʼan la yal te maba ya jmel koʼtantik ta jkʼaxele? Maʼuk. Ay chaʼoxtul j-abatetik yuʼun Dios ta namey te la yaʼiyik tulan mel-oʼtan, pero ma jaʼuk ta swenta-abi te maba lek ilotikix yuʼun te Jehová (1 Rey. 19:4; Sal. 6:3). * Te Jesús jaʼ yak ta yalel te manchuk bayal ya jmel koʼtantik ta swenta te wokoliletik ya xkʼax ta jkuxlejaltik te jaʼ ya smakotik ta abatinel ta stojol te Jehová. Jich yuʼun, ¿bin ya xjuʼ ya jpastik kʼalal ya kaʼiytik tulan mel-oʼtan? (Ilawil te rekuadro « ¿Bin ya xjuʼ ya apas?»).

6. Jich bitʼil ya yal Filipenses 4:6, 7, ¿bin ya skoltayotik yuʼun lamalkʼinal ya kaʼiytik?

⁶ 1) Kʼopona Dios spisil-ora. Lekme ya awaʼiy aba te kʼalal ya akʼopon te Jehová sok spisil awoʼtan te kʼalal ya stenat ya awaʼiy te awokole (1 Ped. 5:7). Teme jich ya jpastike, ya jtatik «te lamal qʼuinal te ya yacʼ te Diose, te cʼax mucʼ te ma xhuʼ cuʼuntic snaʼel» (kʼopona Filipenses 4:6, 7). Te Jehová ya stuuntes te schʼul espiritu yuʼun ya yakʼbotik lamalkʼinal ta swenta te jwokoltike (Gál. 5:22).

7. ¿Bin ya skʼan ayuk ta koʼtantik te kʼalal ya jkʼopontik te Diose?

⁷ Te kʼalal ya akʼopon te Jehová, kʼopona sok spisil awoʼtan. Jamal xa awalbey te bin wokolil ya yutsʼinat sok te bin yaʼiyel ya awaʼiy aba yuʼune. Kʼanbeya apʼijil sok yip awoʼtan teme ya xjuʼ ta chajpanel te awokole. Pero teme maʼyuk xchajpajibe, kʼanbeya te Jehová te manchuk bayal ya amel awoʼtan yuʼune. Teme jamal ya awalbey te awokol te Jehová, yame awil te bin-utʼil ya skoltayate. Teme ma orauk ya sutbat te akʼope, mame xlujbat. Te Jehová ya smulan te jamal ya awalbey te bin ya akʼan sok te spisiluk-ora ya akʼopone (Luc. 11:8-10).

8. ¿Bin ya xjuʼ ya jkʼanbeytik ta orasion te Jehová?

⁸ Te kʼalal ya akʼopon te Jehová jambeya te awoʼtane. Manchukme ay bin yak ta kʼaxel ta atojol, albeya wokol ta swenta te bintik lek yakʼojbate. Ayniwan baeltik te wokol ya awaʼiy scholbeyel te Jehová te bin yaʼiyel ya awaʼiy abae. Pero naʼame te ya sutbat te akʼop manchukme jaʼnax ya awal: «¡Koltayawon Jehová!» (2 Crón. 18:31; Rom. 8:26).

9. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jtatik kanantayel?

 ⁹ 2) Akʼa smukʼulin awoʼtan te Jehová, mame jaʼuk xa awichʼ aba ta wenta. Ta skʼajkʼalel te j-alwanej Isaías, te lum yuʼun Judá ayik ta xiwel ta skaj te ya x-akʼbotik guerra sok te ya x-ikʼotik bael ta mosoinel yuʼun te asirioetik, jaʼ yuʼun la skʼanbeyik koltayel te Egipto (Is. 30:1, 2). Albotik yuʼun te Jehová te ya sta swokolik teme jich ya spasike (Is. 30:7, 12, 13). Ta swenta te Isaías, te Jehová la yalbey te lum Judá te bin-utʼil ya staik te kanantayele. Te Isaías jich la yal: Lamaluk awoʼtanik sok ayuk smukʼul awoʼtanik ta jtojol jichme ya ata awipik (Is. 30:15).

10. Chola kaʼiytik te bitʼil ya kakʼtik ta ilel te ay smukʼul koʼtantik ta stojol te Jehová.

¹⁰ Kiltik cheʼoxebuk te bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te ya smukʼulin koʼtantik te Jehovae. Nopanax awaʼiy te ay machʼa ya sjapbat aʼtel te toyem ya stojate, pero maʼyukix tiempo awuʼun ta spasbeyel yaʼtel te Jehová. O ayniwan ajoy ta aʼtel te ya yalbat te ya smulanate, pero ma testigouk yuʼun Jehová. Ayniwan jtul afamilia te kʼux ta awoʼtan te jich ya yalbat: «Tsaa machʼa kʼux ta awoʼtan, joʼonbal o jaʼ te aDiose». Tulan ta sitintayel te wokoliletik-abi, pero te Jehová ya yakʼbotik te koltayele (Mat. 6:33; 10:37; 1 Cor. 7:39). Jich yuʼun, ¿yabal kakʼtik ta ilel te ya smukʼulin koʼtantik sok ya jpastik te bin ya yale?

11. ¿Bin ejemploetik ya xjuʼ ya skoltayotik swenta lamalnax koʼtantik?

¹¹ 3) Nopa ejemploetik te ay ta Biblia. Bayal ejemploetik ya jtatik tey-a, ay lekik sok ay chopolik, ay ya yakʼik ta ilel te mukʼ skʼoplal ta yoʼtanik te lamal oʼtanil sok te ya smukʼulin yoʼtanik te Jehová. Kʼalal ya awilbey skʼoplal te lekil ejemploetik, ilawil te bin koltayotik swenta ay slamalil yoʼtanik kʼalal la sitintayik utsʼinel sok tenel. Te jpuk-kʼopetik maba xiw yoʼtanik te kʼalal la yichʼik albeyel yuʼun te tsojb judioetik te yichʼoj yaʼtelik te ma x-akʼotikix ta scholel te skʼop Diose. Sok yip yoʼtanik jich la yalik: «Ha bayel xan scʼoblal te ya jchʼuhumbetic smandar Dios te bin utʼil te smandar winiquetique» (Hech. 5:29). Manchukme la yichʼik majel maba xiw yoʼtanik. ¿Bin yuʼun? Melel snaʼojik te ya xkoltayotik yuʼun te Jehová sok te lek ya x-ilotik yuʼune. Jich yuʼun maba la skom sbaik ta yalel te lek yachʼil kʼope (Hech. 5:40-42). Jaʼnix jich te jnopojel Esteban kʼalal la smilik, lamalnax yoʼtan sok jich «la yilic te sjel ta sit yelaw chʼul aʼbat» (Hech. 6:12-15). ¿Bin yuʼun? Melel snaʼoj te lek ilbil yuʼun te Jehová.

12. Jich bitʼil ya yal 1 Pedro 3:14 sok 4:14, ¿bin yuʼun tseʼel koʼtantik te kʼalal ya kichʼtik kontrainel?

¹² Te jpuk-kʼopetik snaʼojik ta lek te jokinbilik yuʼun te Jehová, melel akʼbot yuʼelik yuʼun ya spasik milagroetik (Hech. 5:12-16; 6:8). Manchukme ma jpastik milagroetik, te Jehová ya yalbotik te lek ya yilotik sok ya yakʼbotik te schʼul espiritu te kʼalal ya xkʼax jwokoltik ta swenta te ya jpastik te bin toje (kʼopona 1 Pedro 3:14; 4:14). Jaʼ yuʼun, mame jaʼuk ya xbajt ta koʼtantik snopilanel bin ya jpastik te kʼalal ya kichʼtik kontrainel, jaʼuk ya kakʼbeytik stsakxan yip te smukʼul koʼtantik ta stojol te Jehová te jaʼ ya skoltayotik sok ya yakʼbotik te jkoleltike. Jichnix bitʼil la spas te jnopojeletik, juluk ta koʼtantik te bin la yal te Jesús: «Hoʼon ya caʼbeyex spʼijil awoʼtanic ta cʼop, te ma xhuʼ yuʼun ya  scomex soc te ya scontracʼoptayex spisil te acontrataque». Jaʼnix jich la yal «te ya xkolotik teme ya xkujch kuʼuntik kʼalalto ta slajibal» (Luc. 21:12-19). Kʼalal jtul j-abat yuʼun Jehová jun yoʼtan ya yakʼ sba jaʼto te kʼalal ya xlaje, te Jehová maba ya xchʼay ta yoʼtan te bin yilel-a, te bin ay ta yoʼtan sok te bin ay ta spensare yuʼun ya schaʼkuxajtes.

13. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te kʼalal ya jnoptik te ejemploetik yuʼun te machʼatik maba la smukʼulin yoʼtanik te Jehová?

¹³ Jaʼnix jich ay bintik ya jnoptik ta swenta te machʼatik maba la yakʼik ta ilel slamalil yoʼtanik sok maba la smukʼulin yoʼtanik te Jehová. Kʼalal ya jnopbeytik skʼoplal ta Biblia te ejemploetik-abi, ya skoltayotik yuʼun maba ya jpastik te bin ma lek la spasike. Jich bitʼil te ajwalil Asá, ta sjajchibal la smukʼulin yoʼtan te Jehová kʼalal tal ta akʼbeyel guerra yuʼun te skontratak (2 Crón. 14:9-12). Pero ¿bin la spas te Asá te kʼalal tal ta akʼbeyel guerra yuʼun te ajwalil Baasá yuʼun Israel te maʼyuk bayal te soldadoetik yuʼune? Maba la skʼanbey koltayel te Jehová, la stoj te sirioetik yuʼun ya xkoltayot yuʼun (2 Crón. 16:1-3). Jaʼnix jich te kʼalal tsakot ta tulan chamel sok nopol ya xlajix-a, maba la skʼanbey koltayel te Jehová (2 Crón. 16:12).

14. ¿Bin ya jnoptik ta swenta te bin ma lek la spas te Asá?

¹⁴ Ta sjajchibal, te Asá la skʼanbey koltayel te Jehová te kʼalal ay swokol-ae. Pero ta patil ma jichukix la spas, jaʼ la spas te bin lek la yile. Jich yilel te lek te bin la spas te kʼalal la skʼanbey koltayel te sirioetik, pero maba lek te bin kʼot ta pasele. Te Jehová la stikun jtul j-alwanej yuʼun jich ya yalbey: «Te bin utʼil la awichʼ awip ta scuenta te ajwalil yuʼun Siria, te ma ba la awichʼ awip ta scuenta te Jehová te Dios awuʼun, hich colix ta acʼab te soldadohetic yuʼun te ajwalil yuʼun Siria» (2 Crón. 16:7). Te joʼotik ya skʼan ya kiltik teme ma jaʼuk yakotik ta yichʼel ta mukʼ te bin ya jnaʼtik spasel sok te ma jaʼuk ya jletik te koltayel yuʼun Jehová ta Biblia. Ayniwan te bin-ora ya skʼan te ay bin ya jnoptik spasel ta oranax. Pero teme lamalnax koʼtantik sok ya smukʼulin koʼtantik te Jehová, lek ya xlokʼ te bin ya jpastik.

15. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik te kʼalal ya jkʼopontik te Biblia?

¹⁵ 4) Akʼa ta awoʼtan tekstoetik yuʼun Biblia. Kʼalal ya akʼopon jun bersikulo ta Biblia te ya yakʼ ta naʼel te ya skʼan te lamaluk awoʼtan sok te ya smukʼulin awoʼtan te Jehová, akʼa jilel ta awoʼtan te teksto-abi. Yaniwan skoltayat te kʼalal tulan ya akʼopon o ya atsʼibay sok te patil ya akʼoponxan. Te Jehová la yalbey te Josué te yakuk skʼopon te libro yuʼun te Ley sok te yakuk snopilan ta yoʼtan ta kʼajkʼal ajkʼabal swenta jich ya sta te spʼijil yoʼtan. Te bintik ya skʼopone ya x-akʼbot yip yoʼtan yuʼun maba ya xiw ta swentainel te lum yuʼun te Diose (Jos. 1:8, 9). Ta sKʼop Dios, ya jtatik te bin ya skoltayotik yuʼun lamalnax te koʼtantik te kʼalal ay bin ya jsitintaytik te ya yakʼ xiw koʼtantik yuʼune (Sal. 27:1-3; Prov. 3:25, 26).

16. ¿Bin-utʼil ya stuuntes te Jehová te kongregasion yuʼun ya slamantes koʼtantik sok yuʼun ya yakʼ smukʼul koʼtantik?

¹⁶ 5) Jokina aba sok te ermanoetik. Te Jehová ya stuuntes te ermanoetik yuʼun ya slamantes koʼtantik sok yuʼun ya yakʼ smukʼul koʼtantik. Ya jtatik koltayel ta tsoblejetik, te kʼalal ya kaʼiytik te nojptesel,  te komentarioetik sok te kʼalal ya xkʼopojotik sok te ermanoetik (Heb. 10:24, 25). Jaʼnix jich ya yakʼbotik smukʼul koʼtantik te kʼalal ya xkʼopojotik sok jtul kamigotik ta kongregasion te ya kalbeytik te bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatik. «Te lequil cʼop» ya yalbotik jtul kamigotik bayal ya skoltayotik sok ya yakʼbotik smukʼul koʼtantik (Prov. 12:25).

17. Jich bitʼil ya yal Hebreos 6:19, ¿bin-utʼil ya skoltayotik te bin yakotik ta smaliyel yuʼun maba ya xchebaj koʼtantik?

¹⁷ 6) Ayuk ta awoʼtan te bin yakat ta smaliyel. Te bin ya jmaliytik ya spas ta pajel chaʼbej te Wentainel yuʼun Dios jich kʼoem bitʼil jun «ancla» te ya skoltayotik yuʼun maba ya xchebaj koʼtantik jich yuʼun te jwokoltik sok te bin ya snaʼulan koʼtantik (kʼopona Hebreos 6:19). Nopilana ta awoʼtan te bin yaloj ya spas te Jehová te ya slajin te bin ya yakʼ jmel koʼtantike (Is. 65:17). Nopa awaʼiy te ayatix ta achʼ balumilal, te ay lamalkʼinal sok te maʼyukix bin chopol (Miq. 4:4). Yanxan te bin ya skoltayotik yuʼun ay ta koʼtantik te bin yakotik ta smaliyel jaʼ te ya kakʼbeytik snaʼ te yantike. Jaʼ yuʼun pasa te ban kʼalal ya xjuʼ awuʼun ta scholel skʼop Dios sok ta yotsesel jnopojeletik. Teme jich ya apase, yame ata «te bin» yakat ta smaliyele (Heb. 6:11).

18. ¿Bin-a te nopol ya jsitintaytik sok bin ya skoltayotik?

¹⁸ Te bitʼil nopolix te slajibal te bintik aye, bayalxan wokolil sok mel-oʼtan ya jtatik. Te teksto yuʼun te jaʼbil 2021 ya yakʼ jnaʼtik te bin ya skoltayotik yuʼun ya jsitintaytik te wokoliletik sok te lamalnax koʼtantik jaʼ te ya smukʼulin koʼtantik te Jehová, te maba jaʼuk ta swenta te kiptike. Ta sjunal jaʼbil ini, kakʼtik ta ilel te ay schʼuunel koʼtantik ta swenta te bin yaloj te Jehová: Lamaluk awoʼtanik sok ayuk smukʼul awoʼtanik ta jtojol jichme ya ata awipik (Is. 30:15).