1. ¿Bin wokolil yak ta kʼaxel ta stojol te David?

 TE David yak ta anel, melel te Saúl te jaʼ ajwalil ta Israel, yoʼtan ya smil. Te bitʼil maʼyuk bin ya sweʼ, bajt ta lum Nob ta skʼanel joʼpejch pan (1 Sam. 21:1, 3). Ta patil, bajt snakʼ sba ta chʼen sok te swiniktak (1 Sam. 22:1). ¿Bin yuʼun te jich yak ta kʼaxel ta stojol te David?

2. ¿Bin la spas te Saúl yuʼun jaʼnax la sle swokol? (1 Samuel 23:16, 17).

² Te bitʼil leknax ya x-ilot te David sok te yaʼiyoj tsalaw ta guerraetik, te Saúl tal sbikʼtal yoʼtan yuʼun. Jaʼnix jich snaʼoj te ta skaj te la skʼaxuntaybey skʼop te Jehová, maba lek ilbilix yuʼun sok jaʼ tsabilix te David yuʼun ya x-och ta ajwalil ta Israel (kʼopona 1 Samuel 23:16, 17). Pero te bitʼil jaʼ ayto ta ajwalil te Saúl sok te bayal soldadoetik ya xkoltayot yuʼun, jich yuʼun te David lokʼ ta anel swenta maba ya xmilot. ¿Yuʼun-nixbal jich skuyoj-a te Saúl te maba ya xkʼot ta pasel te bin snopoj te Jehová ta stojol te David? (Is. 55:11). Te Biblia maba ya yalbey skʼoplal, pero seguro ayotik te jaʼnix yak ta sleel swokol te Saúl. Melel te machʼa ya skontrainik te Dios maʼyuk bin lek ya xlokʼ yuʼunik.

3. ¿Bin yaʼiyel la yaʼiy sba te David ta swenta te bin yak ta kʼaxel ta stojol?

³ Te David ay spekʼelil yoʼtan. Ma jaʼuk la stsa sba yuʼun ya x-och ta ajwalil ta Israel; jaʼ tsaot yuʼun te Jehová (1 Sam. 16:1, 12, 13). Jich yuʼun te Saúl yoʼtanuk ya smil te David. Pero te David ma jaʼuk la yakʼbey smulin te Jehová ta swenta te bin yak ta kʼaxel ta stojol. Jaʼnix jich maʼyuk bin la yal yuʼun te bitʼil maʼyuk bayal sweʼel sok te  snakʼoj sba ta yutil chʼen. Te bin la spas te kʼalal snakʼoj sbae jaʼ te la stsʼibay te tʼujbil kʼayoj te ay ta texto ta sjajchibal te artículo ini te jich ya yal: Teme ya jletik te Jehová, yananix jtatik-a te bin leke (Sal. 34:10).

4. ¿Bin jojkʼoyeletik ya kakʼbeytik sujtib sok bin yuʼun te mukʼik skʼoplale?

⁴ Ta kʼajkʼal ini, bayal j-abatetik yuʼun Jehová maʼyuk bayal sweʼelik o yantikxan te bin ya xtuun yuʼunik. * Kʼaxtoxan ta ora ini, ta skaj te tulan chamel COVID-19. Sok yak ta batsʼejelxan te bitʼil yak ta noptsajel te yorail «tulan wocol» (Mat. 24:21). Jaʼ yuʼun-abi ya kakʼbeytik sujtib chaneb jojkʼoyeletik: ¿Bin yuʼun ya kaltik te spisil-ora la sta te David te bin leke?, ¿bin yuʼun ya skʼan te tseʼeluk koʼtantik ta swenta te bin ay kuʼuntik?, ¿bin yuʼun ya jnaʼtik te yananix skanantayotik-a te Jehová? Sok ¿bin-utʼil ya jchajpan jbatik ta ora ini ta swenta te bin ya xtal ta pajel chaʼbej?

5, 6. Jich bitʼil ya yal te Salmo 23, ¿bin la yakʼ ta naʼel te David kʼalal la yal ta stojol te j-abatetik yuʼun Jehová te ya staik te bin leke?

⁵ ¿Bin la yakʼ ta naʼel te David kʼalal la yal ta stojol te j-abatetik yuʼun Jehová te ya staik te bin leke? Te bin ya skoltayotik yuʼun ya xkʼot ta koʼtantik jaʼ te ya kilbeytik skʼoplal te Salmo 23 (kʼopona Salmo 23:1-6). Te David jich jajch ta yalel ta salmo 23: «Te Jehová ha jcanan cuʼun, [...] mayuc bin ya spason falta». Ta yantik versiculoetik, te David la yal te bintik mukʼ skʼoplal jich bitʼil te bendicionetik ya jtatik ta swenta te jaʼ Jkanan kuʼuntik te Jehová. Te Jehová la yikʼ «bahel ta stojil behetic» sok jun yoʼtan la skoltay manchukme lek o ma lek te bin yak ta kʼaxel ta stojol te David. Kʼoem ta yoʼtan manchukme ay «ta yaxal aquiltic», yananix sitintay wokoliletik-a. Ayniwan  chebaj yoʼtan te jich la yaʼiy sba te ay «ta sjuclej yuʼun yaxinal lajel» sok la yal te ya sta skontratak. Te bitʼil jaʼ Jkanan yuʼun te Jehová, te David jich la yal: «Mayuc bin chopol ya jxiʼ».

⁶ Jich yuʼun, ¿bin yuʼun ya kaltik te spisil ay yuʼun te David te bin leke? Jaʼ ta swenta te schʼuunel yoʼtan, ma jaʼuk tseʼel yoʼtan yuʼun te bintik ay yuʼun. Jaʼ tseʼel yoʼtan yuʼun te bin ya x-akʼbot yuʼun te Jehová. Melel te David, jaʼ mukʼ skʼoplal ta yoʼtan te bendición sok te kanantaybil yuʼun te Jehová.

7. Jich bitʼil ya yal te Lucas 21:20-24, ¿bin wokolil la sitintayik te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo te ayik ta Judea?

⁷ Te bin la yal te David ya yakʼ jnoptik te mukʼ skʼoplal te yakuk jtsajtay jbatik ta swenta te sleel te jbiluktik. Yananix jmulantik-a te ay bin ay kuʼuntik, pero ma jaʼuk ya skʼan te jaʼ nail ya kakʼ ta jkuxlejaltik. Te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo te ayik ta Judea, kʼot ta yoʼtanik te jich ya skʼan pasele (kʼopona Lucas 21:20-24). Te Jesús la yakʼ ta naʼel te ya sta skʼajkʼalel te ya yichʼ joytayel «yuʼun soldadohetic te Jerusalén». Te kʼalal jich ya xkʼot ta pasel, ya skʼan ya xbajtik ta anel ta witsiltik. Teme jich ya spasike, ya sta skolelik, pero ya skʼan ya yijkitayik te bintik ay yuʼunik. Ayix bayal jaʼbil, te revista La Atalaya jich la yal: «La yijkitayik te snaik, te skʼinalik sok maba la stsobikix te sbilukik ta snaik. La smukʼulin yoʼtanik te Jehová te jaʼ ya xkanantayotik yuʼun sok jaʼ mukʼ skʼoplal ta yoʼtanik te ya yichʼik ta mukʼe».

8. ¿Bin mukʼ skʼoplal ya yakʼ jnoptik te bin kʼax ta stojolik te jchʼuunjeletik ta Judea?

⁸ ¿Bin mukʼ skʼoplal ya yakʼ jnoptik te bin kʼax ta stojolik te jchʼuunjeletik ta Judea? Te revista La Atalaya te la kalbeytik skʼoplal ta yan párrafo, jich la yal: «Ayniwan ma tsajtaybil ya kiltik te sleel te bin ya xtuun kuʼuntik. ¿Jaʼbal mukʼ skʼoplal ta koʼtantik te bin ay kuʼuntik, o jaʼbal mukʼxan skʼoplal ta koʼtantik te ya jta jkoleltik teme ayotik ta stojol te Dios? Teme jiche, wokolniwan ya kaʼiytik yijkitayel te jbiluktik sok te ya xkʼax jwokoltik te bitʼil maʼyuk bin ay kuʼuntik. Jaʼ yuʼun ya skʼan te chapalukotik, jich bitʼil te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo te lokʼik bael ta Judea». *

9. ¿Bin-utʼil ya yakʼbat smukʼul awoʼtan te bin la yal te jpuk-kʼop Pablo ta stojol te hebreoetik?

⁹ Wokolniwan la yaʼiyik te jchʼuunjeletik te la yijkitayik spisil te bin ay yuʼunik sok te ya xkuxinik ta yan lugar. Ya skʼan te ayuk schʼuunel yoʼtanik te ya xkoltayotik yuʼun te Jehová ta stael te bin ya xtuun yuʼunik. Kʼalal ayto skʼan joʼeb jaʼbil yuʼun ya sjoytayik te Jerusalén te romanoetik, te jpuk-kʼop Pablo ay bin la yalbey te hebreoetik te ya xkoltayotik ta patil. Jich la yal: «Ma me xbaht ta awoʼtanic sbicʼsitayel taqʼuin, junuc me awoʼtanic  yuʼun te bin ay awuʼunic, como hich yaloj te Diose: Ma jaymehl ya jpihtesat; mayuc bin ora ya quihquitayat, xchi. Ha yuʼun jun coʼtantic ya caltic: Ha jcoltaywanej cuʼun te Cajwaltic; jaʼ yuʼun ma ba ya jxiʼ te bin ya xhuʼ ya spasbon te winique» (Heb. 13:5, 6). ¿Bin kʼot ta stojolik te machʼatik la schʼuunik spasel te bin la yal te Pablo? Maniwan wokol la yaʼiyik te ya xkʼayik te banti bajtik ta kuxinel. Seguro ayik te ya x-akʼbotik yuʼun Jehová te bin ya xtuun yuʼunik. Te bin la yal te jpuk-kʼop Pablo ya skoltayotik yuʼun ayuk smukʼul koʼtantik-euk.

10. ¿Bin la yal te Pablo te ayuk ta koʼtantik?

¹⁰ Te Pablo ay bin la yalbey te Timoteo te jaʼnix jich ya skoltayotik-euk. Jich la stsʼibay: «Ha yuʼun teme ay jweʼel cuchʼeltic soc jcʼuʼ jpacʼtic, junuc coʼtantic yuʼun» (1 Tim. 6:8). ¿Jaʼbal la skʼan la yal te ma xjuʼ ya jmulantik bujtsʼan weʼelil, te ay banti lek ya xkuxinotik o te ya jmantik lijkʼuk jkʼuʼ jpakʼtik? Te Pablo ma jaʼuk la skʼan la yal-abi. Te bin la yale, jaʼ te junuk koʼtantik yuʼun te bin ay kuʼuntik (Filip. 4:12). ¿Bin-a te yakʼoj ta yoʼtan te Pablo? Jaʼ te bin mukʼxan skʼoplal, te lek ya kil jbatik sok te Dios ma jaʼuk te bin ay kuʼuntik (Hab. 3:17, 18).

11. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin la yal te Moisés ta stojol te israeletik?

¹¹ Te bin ya jnoptik te ya xtuun kuʼuntike maniwan jichuk ya snop stukel te Jehová. Kiltik te bin la yal te Moisés ta stojol te israeletik te kʼalal kʼaxemix 40 jaʼbil te ayik ta jochol takin kʼinal jich la yal: «Te Jehová te Dios awuʼunic yaʼbeyejex bendición a ta spisil bintic apasojic; snaʼoj te yaquex ta behel ta mucʼul jochol taquin qʼuinal ini. Te chaʼwinic (40) haʼbil ini sjoquinejex te Jehová te Dios awuʼunic, mayuc bin la spasex falta» (Deut. 2:7). Te 40 jaʼbil te ayinik ta jochol takin kʼinal te Jehová la yakʼ te maná yuʼun ya sweʼik. Maba laj te skʼuʼ spakʼik te slapojik lokʼel ta Egipto (Deut. 8:3, 4). Ay chaʼoxtul israeletik laniwan snopik te maʼyuk swentail spisil-abi, pero jultesbot ta yoʼtanik yuʼun te Moisés te maʼyuk bin ya xpasbotik falta. Tseʼel yoʼtan te Jehová teme jun koʼtantik yuʼun te bin  ay kuʼuntik sok te ay skʼoplal ta koʼtantik manchukme maʼyuk swentail yilel, melel jich ya kiltik bitʼil jun bendición sok ya kaltik wokol yuʼun.

12. ¿Bin yuʼun te David jaʼ la smukʼulin yoʼtan te Jehová?

¹² Te David snaʼoj te jun yoʼtan te Jehová ta stojol te machʼatik kʼux ya x-aʼiyot yuʼun. Manchukme ay ta wokol-a te kʼalal la stsʼibay te Salmo 34, pero tulan te schʼuunel yoʼtan te jich la yaʼiy te joytaybil yuʼun te schʼul-abat te Jehová (Sal. 34:7). Jich yilel te David la spajbey skʼoplal te chʼul-abat yuʼun Jehová bitʼil jtul soldado te yak ta kanantayel yuʼun ta swenta te skontratak. Manchukme te David jaʼ jtul soldado te ay yip sok albot yuʼun te Jehová te jaʼ ya x-och ta ajwalil, maba la smukʼulin yoʼtan yuʼun ya stuuntes te ton o te espada swenta ya stsal te skontratak (1 Sam. 16:13; 24:12). Te bin la spase, jaʼ te la smukʼulin yoʼtan te Dios sok snaʼoj te ya xkoltayotik yuʼun te chʼul-abat te machʼatik ya yichʼik ta mukʼ te Jehová. Melel ta ora ini maba ya jmaliytik jun milagro yuʼun ya kichʼtik kanantayel. Pero kʼoem ta koʼtantik te ma spisiluk-ora ay jwokoltik teme ya smukʼulin koʼtantik te Jehová.

13. Kʼalal ya skontrainotik te Gog de Magog, ¿bin yuʼun ya skuyik te oranax ya kichʼtik lajinel, pero bin yuʼun maba ya xiwotik? (Ilawil te dibujo ta yelaw te revista).

¹³ Ta pajel chaʼbej ya xpasot ta prueba te smukʼul koʼtantik te bitʼil ya skanantayotik te Jehová. Kʼalal ya skontrainotik te Gog de Magog, te jtsojb nacionetik, yaniwan jnoptik te jkʼaxel ya smilotik. Jich yuʼun ya skʼan te schʼuunejuk ta lek koʼtantik te ya skoltayotik te Jehová sok te yananix spas-ae. Te nacionetik ya skuyik te jichotik bitʼil tuminchijetik te maʼyuk machʼa ya skoltayotik (Ezeq. 38:10-12). Ya skuyik te oranax ya kichʼtik lajinel, melel maʼyuk aʼtejibal kuʼuntik yuʼun guerra sok maʼyuk kichʼojtik pʼijubtesel. Pero maba ya yilik te bin ya kiltik ta swenta te schʼuunel koʼtantik: te ipal chʼul-abatetik te sjoytayojik te lum yuʼun Dios sok chapal ayik yuʼun ya xkoltaywanik. ¿Bin-utʼil kʼan yilik te nacionetik teme maʼyuk schʼuunel yoʼtanik ta stojol Jehová? ¡Chamnax yoʼtanik yuʼun kʼalal ya xtal skoltayotik te chʼul-abatetik! (Apoc. 19:11, 14, 15).

14. ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya jchajpan jbatik ta swenta te bin ya xtal ta pajel chaʼbej?

¹⁴ ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya jchajpan jbatik ta swenta te bin ya xtal ta pajel chaʼbej? Ya skʼan te tsajtaybiluk ya kiltik te sleel jbiluktik sok ayuk ta koʼtantik te ya sta skʼajkʼalel te ya kijkitaytik spisil. Jaʼnix jich, ya skʼan te junuk koʼtantik yuʼun te bin ay kuʼuntik sok tseʼeluk koʼtantik te bitʼil kamigoinejtik te Jehová. Teme ya jnaʼbeytikxan sba ta lek te Dios kuʼuntik, ya schʼuun koʼtantik te ya skanantayotik kʼalal ya yochintayotik te Gog de Magog.

15. ¿Bintik kʼax ta stojol te David te jich la yil te maʼyuk bin-ora ijkitayot yuʼun te Jehová?

¹⁵ Kiltik te bin koltayotxan te David ta sitintayel te swokol. Jich la yal: «Pasahic prueba, ilawilic te ha lec yoʼtan te Jehová. ¡Bayel yutsil te machʼa ya smucʼulin yoʼtan!» (Sal. 34:8). Te bin la yal te David la yakʼ ta ilel te snaʼoj te ya xkoltayot yuʼun te Jehová. Spisil-ora la smukʼulin yoʼtan  te Jehová sok maʼyuk bin-ora ijkitayot yuʼun. Kʼalal keremto-a te David la sitintay sba sok te najtil winik Goliat, sok jich la yalbey: «Te Jehová ya me yacʼat ta jcʼab yoʼtic» (1 Sam. 17:46). Ta patil, kʼalal yak ta abatinel ta stojol te ajwalil Saúl, bayal buelta kʼan milotuk yuʼun, pero «joquimbil yuʼun Jehová» (1 Sam. 18:12). Te bitʼil yiloj te koltayot ta nail tal yuʼun te Jehová, jaʼnix jich snaʼoj te yananix xkoltayot-ae. Jaʼnix te bin ya skoltayotik ta ora ini swenta ya jchajpan jbatik ta sitintayel te wokoliletik ya xtal ta jtojoltik.

16. ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik te lek yoʼtan te Jehová?

¹⁶ Kʼalal ya jletikxan te koltayel ta stojol te Jehová ta ora ini, jich ya smukʼulinxan koʼtantik te jaʼ ya skoltayotik ta pajel chaʼbej. Ya skʼan te ayuk schʼuunel koʼtantik sok smukʼul koʼtantik ta stojol te Jehová kʼalal ya jkʼanbeytik permiso te jpatrontik yuʼun ya xbootik ta mukʼul tsoblej o yuʼun ya jeltaytik te horario kuʼuntik swenta ya xbootik ta tsoblejetik sok ya jcholtikxan skʼop Dios. Jnop kaʼiytik te maba ya yakʼbotik te bin ya jkʼanbeytik sok ya slokʼesotik ta kaʼteltik. ¿Aybal schʼuunel koʼtantik te maʼyuk bin-ora ya yijkitayotik te Jehová sok te ya yakʼbotik te bin ya xtuun kuʼuntik? (Heb. 13:5). Bayal hermanoetik te yakik ta abatinel ta tiempo completo yilojik bin-utʼil koltaybilik yuʼun te Jehová kʼaxtoxan-a kʼalal ayik ta wokole. Te Jehová jun yoʼtan.

17. ¿Bin textoil yuʼun te jaʼbil 2022, sok bin yuʼun mukʼ skʼoplal?

¹⁷ Teme sjokinejotik te Jehová, maba ya jxiʼtik te bin ya xtal ta pajel chaʼbej. Teme jaʼ nail ya kakʼ ta jkuxlejaltik, maʼyuk bin-ora ya yijkitayotik. Swenta ya jchajpan jbatik ta ora ini yuʼun te bin ya xtal ta pajel chaʼbej sok te ya smukʼulin koʼtantik te maʼyuk bin-ora ya yijkitayotik te Jehová, te Cuerpo Gobernante la stsa te Salmo 34:10 yuʼun jaʼ texto yuʼun te jaʼbil 2022: Teme ya jletik te Jehová, yananix jtatik-a te bin leke.