1. ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik te mukʼ skʼoplal ta yoʼtan te Jesús te sKʼop Dios?

 NOPANAX AWAʼIY te lajuk awaʼiy stojol te kʼalal nojpteswan te Jesuse. Ay ta yoʼtan-a te bin ya yal te sKʼop Dios sok spisil-ora la yalbey skʼoplal. Jich ya jtatik ta ilel ta swenta te bin la yal te kʼalal yichʼbeltonax jaʼ-ae sok te bin la yal te kʼalal nopol ya xlajix-ae (Deut. 8:3; Sal. 31:5; Luc. 4:4; 23:46). b Te oxeb jaʼbil sok olil la schol skʼop Dios, te Jesús spisil-ora la skʼopon ta sKʼop Dios te bin la yale sok la scholbey skʼoplal (Mat. 5:17, 18, 21, 22, 27, 28; Luc. 4:16-20).

2. ¿Bin koltayot te kʼalal chʼinto-a te Jesús ta snaʼel ta lek te bin ya yal te sKʼop Diose? (Ilawil te dibujo ta yelaw te revista).

² Te kʼalal mato xjajch ta scholel skʼop Dios-a te Jesús, kʼayemix ta skʼoponel-a te sKʼop Dios sok ta schʼamel yaʼiy te kʼalal ya skʼoponik sok ya yalbeyik skʼoplale. Ya jnaʼtik te la schʼam yaʼiy kʼalal te María sok te José la yalbeyik skʼoplal te sKʼop Dios sok te sfamiliaik (Deut. 6:6, 7). c Jaʼnix jich te Jesús ya xbajt ta jujun sábado ta sinagoga sok te sfamilia sok ya schʼam yaʼiy ta lek te kʼalal ya yichʼ kʼoponel te sKʼop Diose (Luc. 4:16). Ta patil, jajch ta skʼoponel ta stukel te sKʼop Diose. Jaʼ yuʼun, ma jaʼuknax la snaʼ te bin ya yal te sJun Diose, jaʼnix jich jajch smulan sok la spas ta skuxlejal te bin ya yale. Jich la yakʼ ta ilel kʼalal bajt ta templo te kʼalal  12 yaʼbilal-a. Te maestroetik yuʼun te Ley yuʼun Moisés, «chamnax yoʼtanik yuʼun te spʼijil yoʼtan sok te sujtib ya yakʼe» (Luc. 2:46, 47, 52).

3. ¿Bin ya kilbeytik skʼoplal ta artículo ini?

³ Jaʼnix jich, te joʼotik ya jmulantikxan skʼoponel te sKʼop te Dios teme spisil-ora ya jkʼopontike. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun ya skoltayotik te bin ya jkʼopontik ta Biblia? Kiltik te bin albotik yuʼun te Jesús te escribaetik, te fariseoetik sok te saduceoetik te snopojik ta lek-a te Leye. Manchukme kʼayemik ta skʼoponel-a te sKʼop te Diose, maba yakik ta koltayel yuʼun. Te Jesús la yal oxeb te bin ya skʼan ya spasik yuʼun ya xkoltayotik-a te bin ya skʼoponike. Te bin la yal te Jesús ya skoltayotik 1) yuʼun ya xkʼot ta koʼtantik te bin ya jkʼopontik, 2) yuʼun ya jnoptik te bintik mukʼikxan skʼoplal sok 3) yuʼun ya x-aʼtej ta jkuxlejaltik te bin ya jnoptike.

4. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te Lucas 10:25-29 ta swenta te skʼoponel te Biblia?

⁴ Ya skʼan ya xkʼot ta koʼtantik te bin ya jkʼopontik ta Biblia, teme maʼuke maba ya skoltayotik. Jnop kaʼiytik kʼalal te Jesús kʼopoj sok «jtul winik te ya snaʼ ta lek te bin ya yal te Ley» (kʼopona Lucas 10:25-29). Te winik la skʼan la snaʼ te bin-utʼil ya sta skuxlejal ta sbajtelkʼinal. Te Jesús la yakʼ ta pensar, jaʼ yuʼun jich la sjojkʼoybey: «¿Bin ya yal te Ley? ¿Bin ataoj ta kʼoponel tey-a?». Te winik la snaʼbey sujtib, la yal te jaʼ te kʼuxuk ta yoʼtan te Dios sok te spatxujk (Lev. 19:18; Deut. 6:5). Pero, ta patil te winik jich la sjojkʼoy: «¿Machʼanix-a te jpatxujke?». Jich chiknaj ta ilel te manix kʼoem ta yoʼtan-a te bin la skʼopone. Jaʼ yuʼun ma la snaʼ bin-utʼil ya spas ta skuxlejal.

5. ¿Bin yuʼun ya skoltayotik te oración sok te ma animaltiknax ya jkʼopontik te Biblia?

⁵ Teme ya jkʼopontik ta lek te Bibliae, jaʼme ya skoltayotik yuʼun ya xkʼot ta koʼtantik. Ay bayal bintik ya xjuʼ ya jpastik. Sbabial, jaʼ te ya jpastik oración te kʼalal ya xjajch jkʼopontik. Ma xjuʼ ya xkʼot ta koʼtantik ta jtukeltik, jaʼ yuʼun ya jkʼanbeytik te schʼul espíritu te Jehová yuʼun maʼyuk bin ya schʼaytesbotik koʼtantik. Ta patil ya xjajch jkʼopontik, pero ma ta animaltiknax swenta jich ya xjil ta koʼtantik te bin ya jkʼopontike. Te binxan ya skoltayotike, jaʼ te ya jkʼopontik ta tulan o te ya jtʼuntik bael ta audio te kʼalal yakotik ta skʼoponele. Jichme ya kaʼiytik te yakotik ta yilel kʼoem te bin ya jkʼopontik sok jich ya xkʼotxan ta koʼtantik (Jos. 1:8). Te kʼalal lajix koʼtantik ta skʼoponel-a, jchaʼpastik oración ta yalbeyel wokol te Jehová ta swenta te sKʼope sok jkʼanbeytik te yakuk skoltayotik ta spasel te bin la jkʼopontike.

6. ¿Bin yuʼun lek te ya jpasbey jbatik jojkʼoyeletik sok te ya jtsʼibaytik te bin ya jkʼopontik ta Biblia? (Jaʼnix jich ilawil te fotoetik).

⁶ ¿Binxan ya skoltayotik yuʼun ya xkʼot ta koʼtantik te Bibliae? Jaʼ te ya jpasbey jbatik jojkʼoyeletik. ¿Machʼatik ya yalbey skʼoplal?, ¿machʼa yak ta kʼop?, ¿machʼa baem ta stojol sok bin yuʼun?, ¿banti ayik sok bin-ora kʼot ta pasel? Te jojkʼoyeletik ya skoltayotik ta snopilanel ta koʼtantik te bin yakotik ta skʼoponel sok ta  yilel te bintik mukʼik skʼoplale. Jaʼnix jich ya xjuʼ te ay bin ya jtsʼibaytik. Kʼalal ay bin ya jtsʼibaytik, xcholetnax ya xkʼot ta koʼtantik sok jich ma xchʼay ta koʼtantik te bin la jkʼopontik. ¿Bintik ya xjuʼ ya jtsʼibaytik? Jaʼ te jojkʼoyeletik la jpasbey jbatik, te bin la jpastik investigar, te bintik mukʼik skʼoplal, te bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel ta jkuxlejaltik o te bin-utʼil la kaʼiy jbatik te kʼalal la jkʼopontike. Teme ya jpastik spisil-abi te kʼalal ya jkʼopontik te Biblia, jichme ya kaʼiytik te yak ta skʼoponbelotik te Jehová.

7. ¿Bin talelil ya skʼan te ayuk kuʼuntik kʼalal ya jkʼopontik te Biblia sok bin yuʼun? (Mateo 24:15).

⁷ Te Jesús la yal te ayuk kuʼuntik jun talelil: jaʼ te jpʼijiltik ta yichʼbeyel swentail (kʼopona Mateo 24:15). ¿Bin-a te pʼijilal ta yichʼbeyel swentail? Jaʼ te ya jtatik ta ilel bin-utʼil snitojbey sba skʼoplal te bin ya jkʼopontik sok bintik-a te ma pajalike. Jaʼnix jich, te ya jtatik ta ilel te bin ma jamaluk la yalbey skʼoplale. Jich bitʼil la yal te Jesús, te pʼijil oʼtanil ya skoltayotik ta yilel bitʼil yak ta kʼoel ta pasel te albilkʼopetik. Te pʼijilal mero mukʼ skʼoplal, melel ya skoltayotik yuʼun jich ya xkʼot ta koʼtantik te bin ya jkʼopontik ta Bibliae.

8. ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ayuk spʼijil koʼtantik ta skʼoponel te Biblia?

⁸ Te Jehová jaʼ te machʼa ya yakʼbey spʼijil te j-abatetik yuʼune, jaʼ yuʼun ya skʼan ya jkʼopontik yuʼun ya jkʼanbeytik jpʼijiltik (Prov. 2:6). Ma tikʼuk-a te ya jpastik oración. Ya skʼan te ma animaltiknax ya jnoptik te Biblia sok te ya kiltik bin-utʼil snitojbey sba skʼoplal sok te bin jnaʼojtikixe. Ay bayal publicacionetik te ya skoltayotik jich bitʼil te Sleojibal temaetik yuʼun stestigotak Jehová. Teme ya jtuuntestik, ya kichʼbeytik swentail te relatoetik sok ya jnaʼtik bin-utʼil ya jpas ta jkuxlejaltik te  bin ya jnoptik (Heb. 5:14). Teme ya jkʼopontik sok spʼijil koʼtantik te Biblia, ya kichʼbeytikxan swentail.

9. ¿Bin nojptesel te mukʼ skʼoplal maba la yichʼik ta wenta te saduceoetik?

⁹ Te saduceoetik snaʼojik ta lek te bin ya yal te joʼeb libroetik te ay ta sjajchibal te Biblia, pero ay bintik mukʼ skʼoplal tey-a te maba la yichʼik ta wenta. Nopa awaʼiy te kʼalal kʼan stsalik ta kʼop te Jesús ta swenta te chaʼkuxajel. Jich jojkʼoybotik yuʼun te Jesús: «¿Yuʼunbal maʼyuk akʼoponojik ta libro yuʼun Moisés te kʼalal kʼoponot yuʼun Dios ta jpejt chʼix te jich albot yuʼune: ‹Joʼon Dioson yuʼun te Abrahán, joʼon Dioson yuʼun te Isaac sok joʼon Dioson yuʼun te Jacob›, te xchie?» (Mar. 12:18, 26). Bayalniwan buelta skʼoponojik-a, pero te bin la sjojkʼoy te Jesús la yakʼ ta ilel te ma la yichʼik ta wenta jun nojptesel te mukʼ skʼoplale: jaʼ te chaʼkuxajel (Mar. 12:27; Luc. 20:38). d

10. ¿Bin ya skʼan ya kiltik ta lek te kʼalal ya jkʼopontik te Biblia?

¹⁰ ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin albotik te saduceoetik? Jaʼ te kʼalal ya jkʼopontik te Biblia ya skʼan ya kiltik ta lek bin ya yakʼ jnoptik jun versículo o jun relato. Ma skʼan te jaʼnax ya xbajt koʼtantik ta skʼoponel, ya skʼan ya jtatik ta ilel te bin mukʼik skʼoplal sok te tojobteseletik te ay ta Biblia.

11. Jich bitʼil ya yal 2 Timoteo 3:16, 17, ¿bin-utʼil ya jtatik te bintik mukʼik skʼoplal te ayik ta Biblia?

¹¹ ¿Bin-utʼil ya jtatik te bintik mukʼik skʼoplal te ayik ta Biblia? Kilbeytik skʼoplal 2 Timoteo 3:16, 17 (kʼopona). Tey ya yal-a te «spisil te bin tsʼibaybil ta sJun Dios [...] ya xtuun kuʼuntik» ta swenta nojpteswanej, komel, tojobtesel sok ta yakʼel ta nopel te bin stojil. Manchukme ay libroetik yuʼun Biblia te maba bayal ya yichʼ albeyel skʼoplale, jaʼnix jich ya xtuun kuʼuntik. Jnopbeytik skʼoplal ta lek te bin ya jkʼopontik ta Biblia swenta ya jnaʼtik bin ya snojptesotik ta stojol te Jehová, te skʼanojel yoʼtan o te tojobtesel ya yakʼbotike. ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya jtatik komel ta jun relato? Jaʼ te ya jtatik ta ilel te chopol taleliletik sok te bintik ma lek ya smulan te koʼtantik te ma xyakʼ te jun koʼtantik ta stojol te Jehová. Jnop kaʼiytik bin-utʼil te Biblia ya xjuʼ ya stojobtes te bin maʼ jichuk snopoj-a te ants winike. ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya yakʼ jnoptik te bin stojile? Jletik te bintik ya xjuʼ ya skoltayotik yuʼun jichuk snopojibal kuʼuntik bitʼil te Jehová. Teme ay ta koʼtantik te chanchajp te bin la kiltikixe, jichme ya jtatik te bintik pajal sok tʼujbil tonetik.

12. ¿Bin yuʼun jojkʼoybotik te fariseoetik teme maba skʼoponojik te sJun Dios?

¹² Te fariseoetik ya skʼoponik te sKʼop Dios sok stoybail yoʼtanik. Te Jesús la yakʼ ta naʼel te bin yilel stalelik kʼalal la sjojkʼoy teme maʼyuk skʼoponojik te bin ya yal te sJun Dios (Mat. 12:1-7). e Ta yorail-abi, te fariseoetik la yalik te maba ya yichʼik ta mukʼ te skʼajkʼalel sábado te jnopojeletik yuʼun te Jesús. Te Jesús la stuuntes cheb ejemploetik te ay ta Biblia sok la yalbey skʼoplal jun versículo te ay ta Oseas. Jich la yakʼ ta ilel te ma snaʼbeyojik swentail te skʼajkʼalel sábado sok te ma snaʼbeyik yoʼbolil sba te yantike. Ya skʼoponik-a te sKʼop te Dios, pero maba ya xchiknaj ta ilel ta skuxlejalik. ¿Bin yuʼun? Jaʼ ta skaj te jtoybaetik sok yanax skʼoponik yuʼun ya slabanik te yantike, jaʼ yuʼun ma xkʼot ta yoʼtanik te bin ya skʼoponike (Mat. 23:23; Juan 5:39, 40).

13. ¿Bin talelil ya skʼan ayuk kuʼuntik kʼalal ya jkʼopontik te Biblia, sok bin yuʼun?

¹³ Te bin la yal te Jesús ya yakʼ jnoptik te maba ya skʼan ya jkʼopontik te Biblia sok stoybail koʼtantik. Mame jtʼunbeytik stalel te fariseoetik, pekʼeluk koʼtantik sok kakʼ jbatik ta nojptesel yuʼun te Jehová. Jich bitʼil ya yal Santiago 1:21, «mansouk awoʼtanik ya awaʼiyik te skʼop Dios te tsʼunbil ta awoʼtanik». Teme manso koʼtantik, te sKʼop Dios ya stsak yip ta koʼtantik. Ma skʼan ya jnoptik te Biblia sok stoybail koʼtantik sok te jaʼ ya jnop ta koʼtantik te bin ma lek ya spas te yantike. Jichme ya xchiknaj ta ilel ta jkuxlejaltik  te bin ya jnoptik ta Biblia jich bitʼil te kʼuxul oʼtanil sok te ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba te yantike.

14. ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik teme yak ta aʼtel ta jtojoltik te sKʼop Dios? (Jaʼnix jich ilawil te fotoetik).

¹⁴ Te bin yilel jtaleltik ta stojol te yantik ya yakʼ ta ilel teme yak ta aʼtel ta jtojoltik te sKʼop Dios. Ta skaj te tulan yoʼtanik te fariseoetik maba ya x-och ta yoʼtanik te sKʼop Dios sok la slebeyik smul te machʼatik maʼyuk smulike (Mat. 12:7). Jaʼ yuʼun, kiltik bin yilel jtaleltik ta stojol te yantike. ¿Jaʼbal ya kalbeytik skʼoplal te lekil talelil ay yuʼunik, o jaʼbal ya xbajt ta koʼtantik te bin ma lek ya spasike? ¿Yabal jpastik perdón, o yabal xlabanwanotik sok yabal jkʼej slab koʼtantik? Te sujtib ya kakʼtik ya yakʼ ta ilel teme yak ta aʼtel ta jtojoltik te sKʼop Dios ta swenta te bin ya jnoptik, te bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatik sok te bin ya jpastike (1 Tim. 4:12, 15; Heb. 4:12).

15. ¿Bin yilel la yil Jesús te sKʼop Diose?

¹⁵ Te Jesús kʼux ta yoʼtan te sKʼop Dios. Jaʼ yuʼun ta Salmo 40:8 jich la yal ta swenta te bin yilel la yil te sKʼop Diose: «Ya jmulan spasel te bin ya scʼan awoʼtan, Dios cuʼun; ay ta coʼtan te Ley awuʼun». Te bitʼil mukʼ skʼoplal ta yoʼtan te sKʼop Dios la sta stseʼelil yoʼtan sok jich juʼ yuʼun abatinelxan ta stojol te Jehová. Jichnix ya kaʼiy jbatik teme ya jpastik tulan ta skʼoponel te sKʼop Dios sok teme kʼux ta koʼtantike (Sal. 1:1-3).

16. ¿Bin ya xjuʼ ya apas yuʼun ya skoltayat te bin ya akʼopon ta Bibliae? (Ilawil te recuadro « Te bin la yal te Jesús ay bin ya yakʼ jnoptik»).

¹⁶ Te bintik la yal te Jesús sok te ejemplo yuʼune ya stij koʼtantik ta slekubtesel te bin-utʼil ya jkʼopontik te Bibliae. Yuʼun ya xkʼot ta koʼtantik ta lek te bin ya jkʼopontike, ya skʼan ya jkʼopontik te Jehová, mame animaltiknax ya jkʼopontik, jpasbey jbatik jojkʼoyeletik sok jtsʼibaytik te bintik mukʼik skʼoplale. Yuʼun ay jpʼijiltik ta yichʼbeyel swentail, kilbeytik skʼoplal ta lek te bin yakotik ta skʼoponel sok jletik información ta publicacionetik. Yuʼun ya xkʼotxan lek ta koʼtantik te bin ya yal te Biblia jletik te bintik mukʼikxan skʼoplal, jaʼnix jich jletik ta relatoetik te ma mero naʼbil sbae. Yuʼun ya x-aʼtej ta jtojoltik, mame jkʼopontik sok stoybail koʼtantik. Teme ya jpastik spisil-abi, jichme ya skoltayotik te bin ya jkʼopontik sok jich ya xnoptsajotikxan ta stojol te Jehová (Sal. 119:17, 18; Sant. 4:8).