1. Ala sok jun ejemplo te bin yuʼun ya skʼan ya jtʼuntik te tojobtesel yuʼun Jehová.

 NOPANAX AWAʼIY te chʼayemat ta yolil te selva, te banti ay jtiʼawal chambalametik, chopol jaʼmaletik sok chʼin chambalametik. Jaʼnix jich ya xjuʼ ya akʼojchin awok sok te ya xyalat. ¿Melel te ya awal wokol yuʼun te ay machʼa ya stojobtesat yuʼun maba ya ata te wokolil abi? Te balumilal jaʼ pajal kʼoem sok te selva. Bayal bin ya xjuʼ ya yutsʼinotik, jaʼnix jich ya xjuʼ ya yutsʼin te schʼuunel koʼtantik. Pero ay machʼa ya stojobtesotik, jaʼ te Jehová. Jaʼ ya yalbotik bin beil ya skʼan ya jtʼuntik yuʼun maba ya jta jwokoltik sok te ya xkʼootik ta achʼ balumilal, te banti ya xkuxinotik sbajtelkʼinal.

2. ¿Bin-utʼil ya stojobtesotik te Jehová?

² ¿Bin-utʼil ya stojobtesotik te Jehová? Jaʼ ya stuuntes te sKʼope. Jaʼnix jich ya stuuntes ants winiketik te yakʼojbey yaʼtel. Jich bitʼil «te j-abat te jun yoʼtan sok pʼij» te ya yakʼbotik te bin ya xtuun kuʼuntik ta swenta te schʼuunel koʼtantik te ya skoltayotik ta stael ta nopel te bin lek ya jpastik (Mat. 24:45). Te Jehová ma jaʼuknax ya stuuntes te winiketik-abi. Jaʼnix jich, te superintendenteetik yuʼun circuito sok te ancianoetik yuʼun congregación ya yakʼbotik smukʼul koʼtantik sok ya stojobtesotik yuʼun ya xkujch kuʼuntik te wokoliletik. Ya kaltik bayal wokol ta stojol te Jehová te ya yakʼbotik tojobtesel te bitʼil ayotik ta slajibal kʼajkʼal. Jich ya xjuʼ kamigointikxan sok maba ya jkom jbatik ta beel tey ta be te ya x-ikʼawan bael ta kuxlejal.

3. ¿Bin ya jnoptik ta artículo ini?

³ Ayniwan wokol ya kaʼiytik schʼuunel te tojobtesel ya yakʼbotik te Jehová. ¿Bin yuʼun? Jaʼniwan yuʼun te jaʼ ya yakʼbotik te winiketik te ma tojukik sok te ma jaʼuk te bin ya skʼan koʼtantik o yaniwan jnoptik te ma xtuun kuʼuntik te tojobtesel ya yakʼik, jaʼ yuʼun yaniwan jnoptik te ma jaʼuk talem ta  stojol te Jehová. Ta yorail-abi, ya skʼan ya smukʼulin koʼtantik te jaʼ yak ta stojobtesel te lum yuʼun te Jehová sok te jaʼ lek te ya jchʼuuntik te tojobtesel ya yakʼbotike. Yuʼun ya stsakxan yip te smukʼul koʼtantik, ta artículo ini ya xbajt kiltik oxchajp te bin ya skoltayotik: 1) ¿bin-utʼil la stojobtes te lum yuʼun Jehová ta namey kʼinal?, 2) ¿bin-utʼil yak stojobtesbelotik ta kʼajkʼal ini?, 3) ¿bintik lekilal ya jtatik teme ya jchʼuuntik te tojobtesel yuʼun?

¿BIN-UTʼIL LA STOJOBTES JEHOVÁ TE LUM ISRAEL?

4, 5. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te Jehová te jaʼ stsaoj te Moisés yuʼun ya stojobtes te lum yuʼun? (Ilawil te dibujo ta yelaw te revista).

⁴ Te Jehová la stuuntes te Moisés yuʼun ya slokʼes te israeletik ta Egipto sok la yakʼ ta ilel pruebaetik te jaʼ yak ta tuuntesel te Moisés yuʼun te Jehová. Jun prueba jaʼ te la stuuntes balal tokal ta kʼajkʼalel sok balal kʼajkʼ ta ajkʼabal (Éx. 13:21). Te Moisés la stʼun te balal tokal sok te balal kʼajkʼ, jich kʼotik ta mar Rojo. Te israeletik jajchik ta xiwel, la skuyik te maba ya xkolik, melel yak ta talel te soldadoetik yuʼun Egipto ta spatik. La yalik te jaʼ smul te Moisés te bin yak ta kʼaxel ta stojolik. Pero ma jichuk, melel jaʼ te Jehová te machʼa la yalbey te Moisés yuʼun teyuk ya xbajtik-a (Éx. 14:2). Ta patil la yichʼik koltayel ta swenta jun milagro (Éx. 14:​26-28).

⁵ Te Moisés la stʼun 40 jaʼbil te balal tokal yuʼun ya stojobtes te lum yuʼun Dios ta jochol takin kʼinal. a Ay baeltik, te Jehová ya yakʼ te balal tokal ta snailpakʼ te Moisés, te banti ya xjuʼ ya yilik te israeletik (Éx. 33:​7, 9, 10). Tey ya xkʼoponot yuʼun Jehová te Moisés, ta patil ya yalbey te lum Israel te bin la yal te Jehová (Sal. 99:7). Jich te israeletik ya xjuʼ ya schʼuun yoʼtanik te jaʼ tsabil te Moisés yuʼun ya stojobtes te lum yuʼun te Jehová.

6. ¿Lekbal la yilik te israeletik te bitʼil jaʼ tojobtesotik yuʼun te Moisés? (Números 14:​2, 10, 11).

⁶ Jteb ma spisil te israeletik maba la schʼuun yoʼtanik te jaʼ tsabil yuʼun Jehová te Moisés (kʼopona Números 14:​2, 10, 11). Te bitʼil jich la spasike, te Jehová maba la yakʼ te ya x-ochik bael ta Kʼinal te albil skʼoplal ya yichʼik (Núm. 14:30).

7. ¿Machʼatik la stʼunik te tojobtesel la yakʼ te Jehová? (Números14:24; jaʼnix jich ilawil te dibujo).

⁷ Ay chaʼoxtul israeletik te la stʼunik te tojobtesel la yakʼ te Jehová, melel te Jehová jich la yal: «Te caʼbat Caleb [ . . . ] jun yoʼtan la stʼunon» (kʼopona Números 14:24). Te Jehová la smajtantes sok la yakʼbey stsa te banti ya xkuxin ta Canaán (Jos. 14:​12-14). Jich bitʼil te Caleb, te tsʼumbalil te tal ta patil la yakʼ sbaik ta tojobtesel yuʼun te Jehová. Jaʼnix jich «la yichʼik ta mukʼ te Josué te jayeb kʼajkʼal kuxul ta kʼinale» te Josué, jaʼ la sjelolin jilel te Moisés yuʼun ya stojobtes te lum Israel (Jos. 4:14). Jaʼ yuʼun, te Jehová la yakʼtiklanbey bendición sok la yakʼ ochukik bael ta Kʼinal te albil skʼoplal ya yichʼik (Jos. 21:​43, 44).

8. ¿Bin-utʼil la stojobtes Jehová te lum yuʼun ta skʼajkʼalel te ajwaliletik? (Jaʼnix jich ilawil te dibujo).

⁸ Ta patil, te Jehová la yakʼbey yaʼtel te juecetik yuʼun ya stojobtesik te lum yuʼune. Ta patilxan bael, ta skʼajkʼalel te ajwaliletik la yakʼtiklanbey yaʼtel j-alwanejetik yuʼun ya spasik te aʼtelil abi. Te ajwaliletik te jun yoʼtan la yakʼ sbaik la schʼam yaʼiyik te bin la yalik te j-alwanejetik. Jich bitʼil te ajwalil David la schʼuun te tojobtesel akʼbot  yuʼun te Natán (2 Sam. 12:​7, 13; 1 Crón. 17:​3, 4). Te ajwalil Jehosafat la schʼuun te bin albot yuʼun te j-alwanej Jahaziel sok la stijbey yoʼtan te machʼatik nainemik ta Judá yuʼun yakuk schʼuunik te bin ya yalik te j-alwanejetik (2 Crón. 20:​14, 15, 20). Ta skʼajkʼalel mel-oʼtan, te ajwalil Ezequías la skʼanbey koltayel te j-alwanej Isaías (Is. 37:​1-6). Te kʼalal ya schʼuunik mantal te ajwaliletike, ya x-akʼbotik bendición yuʼun te Jehová sok ya skanantay te lume (2 Crón. 20:​29, 30; 32:22). Chikan ta ilel te Jehová jaʼ la stuuntes te j-alwanejetik yuʼun ya stojobtes te lum yuʼune. Pero jteb ma spisil te ajwaliletik sok te israeletik la spʼajik te j-alwanejetike (Jer. 35:​12-15).

¿BIN-UTʼIL LA STOJOBTES JEHOVÁ TE SBABIAL JCHʼUUNJELETIK?

9. ¿Bin-utʼil la stojobtes Jehová te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo? (Jaʼnix jich ilawil te dibujo).

⁹ Ta sbabial siglo, te Jehová la schiknajtes te sbabial congregación. ¿Bin-utʼil la stojobtes te lum yuʼun ta kʼajkʼal abi? La yakʼbey yaʼtel te Cristo yuʼun jaʼ jolal ya xkʼot yuʼun te congregación (Efes. 5:23). Pero, te Jesús maba la yalbey ta jujuntul te jchʼuunjeletik te bin ya skʼan ya spasike, jaʼ la stuuntes te jpuk-kʼopetik sok te ancianoetik ta Jerusalén yuʼun ya spasik te aʼtelile (Hech. 15:​1, 2). Jaʼnix jich, ta jujun congregación la yichʼ akʼbeyel yaʼtel ancianoetik yuʼun ya stojobtesik te hermanoetik (1 Tes. 5:12; Tito 1:5).

10. 1) ¿Bin yaʼiyel la yaʼiy sbaik te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo yuʼun te tojobtesel la yichʼike? (Hechos 15:​30, 31). 2) ¿Bin yuʼun ay machʼatik ma la schʼuunbeyik skʼop te machʼatik la yakʼbey yaʼtel te Jehová ta namey kʼinal? (Ilawil te recuadro « Ay machʼatik ma schʼuunik te ya stuuntes winiketik te Jehová ta stojobtesel te lum yuʼune»).

¹⁰ ¿Bin yaʼiyel la yaʼiy sbaik te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo yuʼun te tojobtesel la yichʼike? La schʼuunik sok spisil yoʼtanik. «Akʼbotik bayal stseʼelil yoʼtanik yuʼun te bin albotik tey-ae» (kʼopona Hechos 15:​30, 31). Ta kʼajkʼal ini, ¿bin-utʼil yak ta stojobtesel Jehová te lum yuʼune?

¿BIN-UTʼIL YA STOJOBTES JEHOVÁ TE LUM YUʼUN TA KʼAJKʼAL INI?

11. Ala junuk ejemplo te ya yakʼ ta ilel te yak ta stuuntesel winiketik te Jehová yuʼun ya skoltay te lum yuʼun ta kʼajkʼal ini.

¹¹ Ta kʼajkʼal ini, te Jehová ya stuuntes te Biblia sok te sNichʼan, te jolal yuʼun te congregación.  ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik te yakto ta stuuntesel winiketik yuʼun ya stojobtes te lum yuʼune? Jnop kaʼiytik te bin kʼot ta pasel ta slajibal bael te siglo diecinueve. Te Charles Russell sok te sjoʼtak kʼot ta yoʼtanik te kʼax mukʼ skʼoplal te jaʼbil 1914 yuʼun te Wentainel yuʼun te Dios (Dan. 4:​25, 26). ¿Bin-utʼil la snaʼik? Ta swenta te albilkʼopetik te ay ta Biblia. Te Jehová la yakʼtiklanbey snaʼ te bin la yilbeyik skʼoplale. Te bin kʼot ta pasel ta 1914 la yakʼ ta naʼel te jajch ta wentainwanej te Wentainel yuʼun te Dios, melel jajch te Primera Guerra Mundial, ayin tulan chamel, nijkel sok wiʼnal (Luc. 21:​10, 11). Chiknaj ta ilel te yak ta stuuntesel Jehová te winiketik abi yuʼun ya skoltay te lum yuʼune.

12, 13. ¿Bin la yichʼ pasel ta Segunda Guerra Mundial yuʼun ya yichʼ cholelxan te skʼop Dios sok yuʼun ya yichʼ akʼelxan nojptesel?

¹² Jaʼnix jich jnop kaʼiytik ta swenta te bin kʼot ta pasel ta Segunda Guerra Mundial. Te hermanoetik te ayik ta central mundial la yilbeyik skʼoplal te bin ya yal Apocalipsis 17:8 sok kʼot ta yoʼtanik te maba ya xtal te Armagedón te kʼalal kʼaxemix-a te Segunda Guerra Mundial, ya xbajt ayinuk jun tiempo yuʼun lamalkʼinal yuʼun ya yichʼ cholbeyel skʼop Dios te yantik ants winiketik. Jaʼ yuʼun, te organización yuʼun te Jehová ay bin la sta ta nopel spasel te ma snujpʼuk yilele, la sjach jun escuela te la sbiilin Colegio Superior Bíblico de la Watchtower de Galaad, swenta ya yichʼ nojptesel te misioneroetik yuʼun ya xbajtik ta scholel skʼop Dios ta yanyantik nacionetik ta swolol balumilal. Ta yorail te guerra la yichʼ tikunel hermanoetik ta yantik nacionetik ta scholel skʼop Dios. Jaʼnix jich, te j-abat te jun yoʼtan sok pʼij la sjach te Curso yuʼun scholel skʼop Dios b yuʼun ya skoltay te publicadoretik yuʼun lekil jpʼijubteswanejetik ya xkʼotik. Spisil ini la schajpan te j-abatetik yuʼun te Jehová swenta ya spasik te aʼtelile.

¹³ Manchukme kʼax tulan-a te wokolil, te Jehová la stojobtes te lum yuʼun. Jaʼto te kʼalal laj te Segunda Guerra Mundial, te j-abatetik yuʼun te Jehová jun yoʼtan yakik ta scholel skʼop Dios ta bayal lugaretik. Ta swenta-abi, bayal  ants winiketik snaʼojbeyik sba te Jehová sok ta kʼajkʼal ini ya yichʼ scholel skʼop Dios ta swolol Balumilal.

14. ¿Bin yuʼun ya xjuʼ ya smukʼulin koʼtantik te tojobtesel ya yakʼ te organización yuʼun te Jehová sok te ancianoetik? (Apocalipsis 2:1; jaʼnix jich ilawil te foto).

¹⁴ Ta kʼajkʼal ini, te Cuerpo Gobernante ya sleik te tojobtesel ya yakʼ te Cristo. Ya skʼanik te lek ya yil te Jehová sok te Jesús te tojobtesel ya yakʼik. Ta swenta te superintendenteetik yuʼun circuito sok te ancianoetik ya yakʼbeyik snaʼ te congregacionetik te bin ya skʼan ya spasik. c Te ancianoetik te tsabilik yuʼun ya xbajtik ta chʼulchan sok te yantik ancianoetik ayik «ta swaʼel kʼab» te Cristo (kʼopona Apocalipsis 2:1). Spisil te ancianoetik jmulawiletik, jaʼ yuʼun aynix banti ya xchʼayik, jich bin-utʼil kʼot ta stojol te Moisés, te Josué sok te jpuk-kʼopetik (Núm. 20:12; Jos. 9:​14, 15; Rom. 3:23). Jnaʼojtik te Jesús ya stojobtes te j-abat te jun yoʼtan sok te ancianoetik, sok jich ya spas «ta jujun kʼajkʼal jaʼto ta slajibal kʼajkʼal» (Mat. 28:20). Jaʼ yuʼun ya xjuʼ ya smukʼulin koʼtantik te tojobtesel ya yakʼbotik te Jehová ta swenta te hermanoetik ini.

TE BIN LEK YA JTATIK KʼALAL YA JCHʼUUNTIK TE TOJOBTESEL YUʼUN TE JEHOVÁ

15, 16. ¿Bin ya anop ta stojol te machʼatik yakʼoj sbaik ta tojobtesel yuʼun te Jehová?

¹⁵ Stʼunel te tojobtesel ya yakʼ te Jehová spisil-ora ya yakʼbotik jlekilaltik. Jich bitʼil te Andy sok te yinam te Robyn sbiil, la schʼuunik spasel te tojobtesel ta swenta te jun-nax te banti ya stʼojan te sitike (ilawil te schebal nota te ay ta Mateo 6:​22, ta Biblia de estudio ta español). Jaʼ-abi koltayotik yuʼun ya x-aʼtejikxan ta construcción. Te Robyn jich ya yal: «Kuxinemotik ta chʼin lugaretik sok ay baeltik maʼyuk banti ya jpas te jweʼeltik. Jaʼnix jich ya jmulan te slokʼesel foto, pero la jchon te camaraetik kuʼun sok te bintik ya xtuunxan kuʼune. Manchukme yakon ta okʼel-a te kʼalal la jchone, kakʼoj ta koʼtan te ya jkʼayinbey stalel te Sara, te yinam te Abrahán, te maba ya kilix sujtel te bin la kijkitayixe» (Heb. 11:15). ¿Tseʼelbal yoʼtanik yuʼun te bin la staik nopel spasele? Jich ya yalxan: «Kʼax tseʼel koʼtantik yuʼun, melel ya jnaʼtik te yakotik ta yakʼbeyel spisil te bin ay kuʼuntik te Jehová. Jujun buelta te ya x-aʼtejotik ta stojol jich ya kaʼiytik te yakotikix ta yilel te bin ya xbajt jmulantik  ta achʼ balumilal». Jaʼxan te Andy, ¿bin ya snop-euk? Jich ya yal: «Maʼyuk yan bin ya yakʼ stseʼelil koʼtantik te bitʼil ya x-aʼtejotik ta swenta te Wentainele».

¹⁶ ¿Binxan-utʼil ya yakʼbotik jlekilaltik teme ya jtʼuntik te tojobtesel ya yakʼ te Jehová? Kiltik te bin kʼax ta stojol jtul hermana te Marcia sbiil . Kʼalal laj yoʼtan ta nop jun, la sta ta nopel te ya skʼan ya x-abatin ta precursora (Mat. 6:33; Rom. 12:11). Jich ya yal: «Te universidad la yakʼbon jun beca te ya xjalaj chaneb jaʼbil. Pero te joʼon jaʼ ya jkʼan ya jpasbey yaʼtel te Jehová, jaʼ yuʼun la jnop jun aʼtelil te ya skoltayon ta stael takʼin sok te ya skoltayon yuʼun ya x-ochon ta precursora. Jaʼ te bin kʼax lek la jta ta nopel spasel ta jkuxlejal. Ta ora ini, ya x-abatinon ta precursora regular sok te kaʼtele ya skoltayon yuʼun ya x-aʼtejon bitʼil voluntaria externa ta Betel sok yuʼun ya jmulanxan yantik privilegioetik».

17. ¿Bintikxan-utʼil ya yakʼbotik jlekilaltik te kʼalal ya jtʼuntik te tojobtesel ya yakʼ te Jehová? (Isaías 48:​17, 18).

¹⁷ Ay baeltik, te organización yuʼun te Jehová ya yakʼbotik tsitseletik ta swenta te bin-utʼil ya jkanantay jbatik ta swenta te kʼulejalil sok yantikxan te bintik ya xjuʼ ya yikʼotik bael ta skʼaxuntayel te mantaliletik yuʼun te Dios. Stʼunel te tojobtesel ya yakʼbotik te Jehová ya yakʼbotik jlekilaltik, melel jich maʼyuk bin ya yalbotik te koʼtantik sok maba ya jta jwokoltik (1 Tim. 6:​9, 10). Teme jich ya jpastike, jaʼ ya xbajt ta koʼtantik spasel te yaʼtel te Jehová. Maʼyuk yan bin ya yakʼbotik stseʼelil koʼtantik sok te ya yakʼbotik lamalkʼinal kaʼiytik (kʼopona Isaías 48:​17, 18).

18. ¿Bin yuʼun spisil-ora ya akʼan ya atʼun te tojobtesel ya yakʼ te Jehová?

¹⁸ Te Jehová ya stuuntes te winiketik yuʼun ya stojobtes te lum yuʼun ta yorail te tulan wokolil sok te kʼalal ya xwentainwan ta jmil jaʼbil te Jesús (Sal. 45:16). Ta yorail-abi, ¿yabal jtʼuntik te tojobtesel manchukme ya kijkitaytik spasel te bin ya jmulantike? Teme ya jchʼuuntik mantal ta ora ini maba wokol ya kaʼiytik spasel ta pajel chaʼbej. Jaʼ yuʼun jtʼuntik spisil-ora te tojobtesel ya yakʼbotik te Jehová, tey ochem skʼoplal-euk-a te tojobtesel ya yakʼbotik ta swenta te winiketik te yakʼojbey yaʼtel yuʼun ya skanantayotik (Is. 32:​1, 2; Heb. 13:17). Te jtojobteswanej kuʼuntik, te Jehová, ya skoltayotik sok ya smukʼulin koʼtantik yuʼun maba ya jta jwokoltik ta swenta te schʼuunel koʼtantik sok yuʼun jich ya jtatik te jkuxlejaltik ta sbajtelkʼinal.