Ochan ta banti te bintik yichʼoje

Baan ta sleojiʼbal

TE BIN KʼAX TA SKUXLEJAL

Jaʼnax jpasoj te bin ay ta jwenta spasele

Jaʼnax jpasoj te bin ay ta jwenta spasele

TE Donald Ridley te jaʼ abogado, kʼaxem ta 30 jaʼbil la skoltay te testigoetik yuʼun Jehová ta tribunaletik. La spas tulan ta skoltaybeyel sderecho te machʼatik ma skʼan ya yichʼik chʼichʼ sok bayal machʼatik la skoltay ta schajpanel kʼop ta mukʼul tribunaletik ta chaʼoxpam lumetik ta Estados Unidos. Te Donald Ridley, naʼbil sba jich bitʼil Don yuʼun te yamigotake, jaʼ j-aʼtel winik-a sok pekʼel yoʼtan-a.

Ta 2019 tsakot ta tulan chamel ta sjol. Oranax batsʼej te schamele, laj ta 16 yuʼun agosto ta 2019. Jaʼ ini jaʼ te bin kʼax ta skuxlejale.

Ayinon ta 1954 ta Saint Paul (Minnesota) ta Estados Unidos, katoliko te jfamilia sok maʼyuk lek stakʼinik. Joʼtul alnichʼanotik joʼon te schebalone. Te kʼalal chʼinonto-ae ochon ta eskuela katolika sok ya jkoltay te saserdote ta iglesia, pero maʼyuk bin ya jnaʼ lek ta swenta te Bibliae. Manchukme jnaʼoj te ay Jpaswanej kuʼuntike ma la jmulanbey yaʼtel te iglesiae.

LA JNAʼBEY SBA TE JEHOVÁ

Ta sbabial jaʼbil te yakon ta snopel jun ta Facultad de Derecho William Mitchell, kʼotik ta jna chaʼtul testigoetik yuʼun Jehová. Kʼalal la yilik te yakon ta sakʼumajele la yalik te ya sujtik tal ta patile. Kʼalal sujtik tale ay bin cheb la jojkʼoybey: «¿Bin yuʼun jaʼ lekxan skuxlejalik te machʼatik chopolike?» «¿Bin ya skʼan ya jpastik swenta tseʼel koʼtantik?». La yakʼbonik jilel te libro La verdad que lleva a vida eterna soknix te Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras te yax spate. Jaʼnix jich la jkʼan kurso yuʼun Biblia, yachʼil spisil te bin kaj jnope. Kʼalal la jnopbey skʼoplal te Wentainel yuʼun Dios te jaʼ jun gobierno te mero ya xtuun kuʼuntik te ya xbajt swentain te Balumilale, mero yanax la kaʼiy-a. La jta ta ilel te mananix lek ya xlokʼ-a te yaʼtel te ajwaliletike, melel jaʼnax ya yakʼbeyik swokol te ants winiketik sok ya spasik te bin maba leke.

La kakʼ jba ta stojol Jehová ta sjajchibal te jaʼbil 1982, ta jaʼbil-abi ta mukʼul tsoblej yuʼun oxeb kʼajkʼal te la sbiilin «Verdad del Reino» la kichʼ jaʼ ta estadio St. Paul Civic Center. Ta yan semana chaʼsujton tey ta estadio yuʼun ya jpas jun eksamen swenta ya x-ochon ta abogado. Ta sjajchibal oktubre la jnaʼ stojol te lek kʼax kuʼun te eksamene.

Tey ta mukʼul tsoblej la jnaʼbey sba te Mike Richardson te ya x-aʼtej ta Betel yuʼun Brooklyn ta Nueva York, la yalbon te bitʼil ta sentral mundial la yichʼ akʼel jun ofisina ta swenta asuntos legales. Tal ta koʼtan te bin la yal te etiope-winik ta Hechos 8:36, jich yuʼun la jnop: «¿Bin ya smakon yuʼun ya xboon ta aʼtel ta Oficina de Asuntos Legales?». Jaʼ yuʼun la kotses jsolisitud yuʼun ya xboon ta Betel.

Te jmeʼ jtate ma la smulanik te ochon ta testigo yuʼun Jehová. Te jpapa la sjojkʼoybon bin ya xlokʼ kuʼun-a te ya x-aʼtejon ta Watchtower. La kalbey te maba ya kichʼ tojel yuʼun te kaʼtel sok te jaʼnax ya kichʼ akʼbeyel 75 dólares ta jujun u jich bitʼil ya yichʼik akʼbeyel te betelitaetike.

Te kʼalal tsʼakaj ta pasel kuʼun te kaʼtel ya skʼan ya jpas ta jun tribunal, ochon ta aʼtel ta Betel yuʼun Brooklyn ta 1984. La kichʼ akʼbeyel kaʼtel ta Oficina de Asuntos Legales. Spisil te bin la jnop ta tribunal te banti aʼtejone, mero la skoltayon ta spasel te kaʼtel ta Betel.

LA YICHʼ ACHʼUBTESEL TE TEATRO STANLEY

Te kʼalal la yichʼ manel te Teatro Stanley.

Ta nobiembre yuʼun 1983 te testigoetik yuʼun Jehová la smanik te Teatro Stanley te ay ta Jersey City (Nueva Jersey). Te ermanoetik la skʼanik permiso yuʼun ya yachʼubtesik te lus sok te jaʼ te ya xtuun tey-ae. Kʼalal kʼopojik sok te j-aʼtel patanetike, la yalbeyik te ya skʼan ya stuuntesik yuʼun ya spasik tsoblejetik tey-a te testigoetik yuʼun Jehová. Pero maba akʼbotik permiso, melel te leyetik tey ta lum-abi la yal te malaj ya xjuʼ ya x-ayin jun lugar yuʼun ya yaʼiyik skʼop Dios te banti ay negosioetike. Te ermanoetik la sleik koltayel ta stojol yantik j-aʼtel patanetik, pero ma ichʼotik ta wenta.

Ta sbabial semana jkʼoel ta Betel, te organisasion la skʼan koltayel ta tribunal federal de distrito. Ta swenta te aʼtejon cheb jaʼbil ta tribunal federal de distrito ta Saint Paul (Minnesota), jnaʼoj ta lek bitʼil ta chajpanel te kʼopetik-abi. Jtul abogado kuʼuntik la yal ta stojol te tribunal te ay bayal bin-utʼil yichʼoj tuuntesel te Teatro Stanley jich bitʼil ta yilel pelikula sok ay pasbil konsierto yuʼun rock tey-a. Jich yuʼun ma snujpʼuk te ma xyakʼik permiso yuʼun ya kaʼiytik skʼop Dios tey-a. Te tribunal la yil ta lek te bin yak ta chajpanele sok la yal te la smakotik ta yichʼel ta mukʼ te Dios te j-aʼtel patanetik ta Jersey City sok la spas ta mantal te j-aʼtel patanetik te akʼa yakʼik te permisoe. Tey jajch kil bin-utʼil te Jehová ya yakʼbey bendision te organisasion yuʼun kʼalal ya stuuntes te leyetik swenta maba ya yichʼ makel-a te yaʼtele. Bayal la yakʼbon stseʼelil koʼtan te bin la jpas ta stojol te Jehovae.

Te ermanoetik tulan jajchik ta aʼtel ta yachʼubtesel te nae, ma la sta jun jaʼbil juʼ te aʼtele. Te na-abi la yichʼ naʼbeyel sba bitʼil sNail mukʼul tsoblej ta Jersey City. Ta 8 yuʼun septiembre 1985 tey la spas sba graduar te klase 79 yuʼun Galaad. Jaʼ mukʼul majtanil la kaʼiy te aʼtejon sok yantik ermanoetik te abogadoetik-euk ta skoltayel te lum yuʼun te Jehová, kʼax tseʼel koʼtan yuʼun te aʼtejon liʼ ta Betel ma pajal sok te ayuk yan banti aʼtejone. Pero ma jnaʼoj-a te aytoxan tʼujbil aʼteliletik ya yakʼbon jpas te Jehová.

JAJCH JKOLTAY TE MACHʼATIK MA SKʼAN YA YICHʼIK CHʼICHʼE

Ta jaʼbil tal 1980, bayal doktoretik ma schʼuunik te bin ya skʼanik te testigoetik yuʼun Jehová ta swenta te ma xyichʼik chʼichʼe. Kʼaxtoxan ay swokolik te ermanaetik te yikʼojik alale, melel te juesetik ya yalik te maʼyuk sderechoik yuʼun ya spʼajik te chʼichʼe, melel ya xjuʼ te meʼba ya xjil te alaletike.

Ta 29 yuʼun disiembre ta 1988, te ermana Denise Nicoleau ayin yal, pero ta patil jajch ta malel bayal schʼichʼel. Bayal ko te hemoglobina yuʼun, ma staix 5,0. Te doktor la yalbey te ermana te yakuk yichʼ chʼichʼe, pero ma la skʼan te ermanae. Te kʼalal sakub kʼinal, te ospital la skʼanbey jtul jues te yakuk yakʼ permiso yuʼun ya x-otsesbot chʼichʼ te ermanae. Te jues la yakʼ permiso manchukme ma yichʼoj chajpanel, ni jaʼuk la yichʼ albeyel te smamalal te ermana ni jaʼuk te ermanae.

Ta biernes 30 yuʼun disiembre la yichʼ otsesbeyel chʼichʼ te ermanae manchukme te smamalal sok yantik ta sfamilia la spasik tulan ta skomel. Ta mal kʼajkʼal-abi ay ansianoetik sok chaʼoxtul ta sfamilia te ermana te la yichʼik chukele. La smulinik smakbeyel sbe te doktoretik te kʼalal yakik ta bael ta yotsesbeyel chʼichʼ te ermanae. Ta sab sabado 31 yuʼun disiembre, pujk skʼoplal ta notisiaetik ta Nueva York te ay machʼatik la yichʼik chukele.

Jokinej te Philip Brumley te kʼalal keremotik-ae.

La jletik koltayel ta yan mukʼul tribunal, ta lunes ta sab kʼopojon sok te Milton Mollen te jues te ya schajpan te kʼope. La jcholbey yaʼiy te bin kʼot ta pasele sok la kalbey te ta stukelnax la yakʼ permiso te yan juese. Te jues Mollen la yalbon te akʼa kʼaxukon ta s-ofisina ta mal kʼajkʼal yuʼun jich ya kiltik bin leyetik ya skoltaybey skʼoplal te bin kʼot ta pasel. La sjokinon bael te Philip Brumley te jaʼ jsuperintendente. Te jues jaʼnix jich la yikʼ te abogado yuʼun te ospital. Mero tulanaj te kʼope. Te kʼalal yakotik ta kʼop-ae te ermano Brumley ay bin la stsʼibaybon ta skuaderno te jich ya yal: «Koesa jtebuk te akʼope». Kʼax lek te jich la yalbone, melel te kʼalal yakon ta spasel tulan ta yakʼel ta ilel te ma stojiluk te bin ya yal te abogado yuʼun te ospital jich la kaʼiy te ilinemon-nix-ae.

Te sbabial kʼalal ta slajibal: Richard Moake, Gregory Olds, Paul Polidoro, Philip Brumley, joʼon sok te Mario Moreno te kʼalal la jchajpantik te kʼop Watchtower contra Stratton ta Tribunal Supremo de Estados Unidos (ilawil te ¡Despertad! 8 yuʼun enero 2003 pajina 3,4, 6 sok 9).

Te kʼalal ayix jun ora te yakotik ta kʼop-ae, te jues Mollen la yal te ta yan kʼajkʼale jaʼ nail ya kichʼtik chajpanel. Te kʼalal lokʼotik ta s-ofisina, te jues la yalbon te abogado yuʼun te ospital wokol ya yaʼiy skoltaybeyel skʼoplal te bin la spas te ospitale. Jich la kaʼiy te la yakʼbon jnaʼ te Jehová te ya xjuʼ kuʼuntik tsalawe. Chajpnax ta ilel bitʼil te Dios la stuuntesotik ta spasel te skʼanojel yoʼtane.

Toyolix ajkʼabal laj kuʼuntik schajpanel te bin ya kaltik ta stojol te juese. Te tribunal nopolnax ay te banti ay-a te Betel yuʼun Brooklyn, jich yuʼun jteb ma spisil te joʼtaktik ta aʼtel kʼotik ta yokik ta Oficina de Asuntos Legales. Kʼalal te chantul juesetik la yaʼiyik te bin la kaltike la yalik te ma stojiluk te bin la spas te jues te la yakʼ ta otsesbeyel chʼichʼ te ermanae. Te tribunal jaʼ la skoltay te ermana Nicoleau sok la yal te maʼyuk machʼa ay sderecho ta yakʼel permiso teme maba nail ya yichʼ albeyel te machʼa ay ta chamele.

Ta patil bael te mukʼul tribunal ta Nueva York la yal yan buelta te ay sderecho te ermana Nicoleau ta spʼajel te chʼichʼe. Jaʼ ini jaʼ te sbabial buelta la jkoltaytik te ermanoetik ta mukʼul tribunaletik ta Estados Unidos swenta maba ya yichʼik chʼichʼ (ilawil te rekuadro « Tsobol machʼatik la jkoltaytik ta mukʼul tribunaletik»). Jaʼnix jich aʼtejemon sok yantik abogadoetik ta Betel ta spasel yantik aʼtelil, jich bitʼil yilel te machʼa ya swentain jilel te alaletike, yilbeyel skʼoplal machʼatik ya slajinbeyik sjunal snujpunelik sok yilbeyel skʼoplal kʼinal sok naetik.

TE KʼALAL NUJPUNONE

Jokinej te kinam Dawn

Te kʼalal la jnaʼbey sba te Dawn, yijkitayoj sba sok te smamalal sok ay oxtul yalatak. Tulan ya x-aʼtej ta smakʼlinel te sfamilia sok ochem ta prekursora-a. Manchukme bayal swokol ta skuxlejal-a mero la jmulan te jun yoʼtan ya x-aʼtej ta stojol te Jehová. Ta 1992 bootik ta Nueva York ta mukʼul tsoblej yuʼun oxeb kʼajkʼal te la sbiilin «Portadores de Luz», tey la kalbey-a te ya jkʼan ya jlekoline. Jun jaʼbil ta patil nujpunotik sok abatinonxan ta Betel. Jaʼ jun mukʼul majtanil yuʼun Jehová ya kaʼiy te la yakʼbon kinam te mero ay schʼuunel yoʼtan sok te tseʼel yoʼtan spisil-orae. Jich bitʼil ya yal te Proverbios 31:12, bayal te bintik lek spasoj ta jtojol te kinam te jayeb kʼajkʼal nujpunemotike.

Te kʼalal nujpunotike ay 11, 13 sok 16 yaʼbilal-a te yalatak te Dawn. Ya jkʼan te lekil papail ya xkʼoon, jaʼ yuʼun la jpas tulan ta skʼoponel sok ta spasel spisil te bin ya yal te junetik te ya yalbey skʼoplal te papailetik te ay schaʼnichʼanike. Ay jtaojtik bayal wokol, pero tseʼel koʼtan te jich ya yilonik bitʼil spapaik sok yamigoik. Mero ya jmulantik te ya xkʼotik ta jnatik te yamigotak te kal jnichʼnabtike, jaʼ ya jmulantik te nojel ta achʼix keremetik te jnatike.

Ta 2013 bootik ta Wisconsin ta skanantayel te jmeʼ jtatike. La jkuy te ma x-aʼtejonix ta Betel, pero lato yikʼonik ta aʼtel ta boluntario temporal bitʼil abogado ta stojol te organisasione.

ORANAX JELON JKUXLEJAL

Ta septiembre yuʼun 2018 la jta ta ilel te wokol ya xlokʼ te jkʼope, jich ya kaʼiy te ay bin ya smakbon te jnukʼe. Te jdoktor ma la sta bin chamelil te kichʼoje, ta patil boon ta yan doktor. Te doktor-abi la yalbon te akʼa jle jtul neurólogo. Ta enero yuʼun 2019 te neurólogo la yalbon te kichʼojniwan jun tulan chamel ta jol te parálisis supranuclear progresiva sbiil (PSP). Te chamel ini maʼyuk tsobol machʼatik ya stsakot.

Oxeb kʼajkʼal ta patil, te kʼalal yakon ta tajimal-a yalon sok la jwakʼ te jkʼabe. Yan la kil-a melel kʼayemon ta tajimal. Tey la jta ta ilel te ma xjuʼix ya jtij jba ta leke. Oranax yak ta batsʼejel te jchamele, jaʼ yuʼun kʼax wokol te ya xkʼopojon, ma xjuʼ ya jtijix jba ta lek sok wokol ya kaʼiy te ay bin ya jbikʼ koele.

Kʼax tseʼel koʼtan te jtuuntesoj spisil te bintik jnopoj bitʼil abogado ta skoltayel te organisasion yuʼun Jehová. Jaʼnix jich bayal yutsil ya kaʼiy te ay jtsʼibayoj junetik te ya xtuun yuʼun te doktoretik, juesetik sok abogadoetik. Sok ay ikʼbilon ta yakʼel nojptesel ta stojolik. Ta swenta spisil te aʼtelil ini, juʼem kuʼun skoltayel te ermanoetik yuʼun ma xyichʼik akʼbeyel tratamiento banti ya yichʼ tuuntesel chʼichʼ sok te manchuk ya x-otsesbotik chʼichʼ te kʼalal ya yichʼik operasione. Manchukme bayal aʼtejemon ta stojol te Jehová jaʼ ay ta koʼtan te Lucas 17:10 te jichon bitʼil j-abat te ma snujpʼuk te ay bin ya kichʼ akʼbeyele, jaʼnax jpasoj te bin ay ta jwenta spasele.