1. ¿Bin-a te smelelil kʼope?

«¿BIN-UTʼIL la anop te smelelil kʼope?». «¿Ta awaliltobal la anop te smelelil kʼope?». «¿Jayebix jaʼbil te la anop te smelelil kʼope?». Ayniwan jich kichʼojtik jojkʼoybeyel o ay machʼa jich la jojkʼoybeytik. Pero, ¿bin-a te «smelelil kʼop» ya kaltike? Jaʼ te bintik jchʼuunejtik, te bitʼil ya kichʼtik ta mukʼ te Diose sok te bitʼil ya xkuxinotike. Kʼalal ya kaltik te ay machʼa ochem ta smelelil kʼop jaʼ ya kaltik te ya snaʼix te bin ya yal te Biblia sok te ya schʼuun spasel te tojobtesel ya yakʼe. Jich yuʼun maba ya schʼuunix te lotil nojptesel sok ay stseʼelil yoʼtan manchukme yak ta kuxinel ta chopol balumilal yuʼun te Satanase (Juan 8:32).

2. Jich bitʼil ya yal Juan 13:34, 35, ¿bin-a te nail ya x-ikʼbot yoʼtan te ants winiketik yuʼun ya x-ochik ta smelelil kʼop?

² ¿Bin-a te nail la yikʼbotik koʼtantik yuʼun ya x-ochotik ta smelelil kʼop? Jaʼniwan te la kiltik te leknax stalelik te testigoetik yuʼun Jehovae (1 Ped. 2:12). O jaʼniwan yuʼun te ya yakʼik ta ilel skʼuxul yoʼtanike. Jaʼ te bin la smulanik te machʼatik kʼotik ta sbabial buelta ta tsoblej sok maba chʼay ta yoʼtanik. Maba chajp ya kaʼiytik-a, melel te Jesús yalojix-a te jich ya yichʼ naʼbeyel sba te jnopojeletik yuʼun ta swenta te talel kʼaxel ya yakʼbey sba yilik te skʼuxul yoʼtanike (kʼopona Juan 13:34, 35). Pero teme ya jkʼantik te tulan ay te schʼuunel koʼtantike, ay bin ya skʼan ya jpastikxan.

3. ¿Bin ya xkʼot ta pasel teme jaʼnax ay schʼuunel koʼtantik ta stojol Dios ta swenta te kʼux ya yaʼiy sbaik te ermanoetike?

³ Ma jaʼuknax ya skʼan ay schʼuunel koʼtantik ta swenta te kʼux ya yaʼiy sbaik te ermanoetike. ¿Bin yuʼun? Jnop kaʼiytik te ay jtul  ermano te ansiano o prekursor ya spas tulan mulil, ay bin ma lek ya spasbotik o ya xkʼatpʼuj ta apostata sok ya xkaj yal te maba ayotik ta smelelil kʼope. ¿Bin ya jpastik teme ay jich ya xkʼot ta pasele? ¿Yabal xchebaj koʼtantik yuʼun sok yabal kijkitaytik te abatinel ta stojol te Jehovae? Jaʼ-abi ya yakʼ jnoptik te ma jaʼuk ya skʼan ya kiltik te bin ya spas te ants winiketike, teme ya jkʼantik te tulanuk stsakoj yip te schʼuunel koʼtantike, jaʼ ya skʼan ya kamigointik ta lek te Jehovae. Te schʼuunel koʼtantik jaʼ jich kʼoem bitʼil jun na te ya skʼan te pasbil ta tulan material, teme maʼuke maʼyuk bin ya xkujch yuʼun. Teme stsakoj yip te schʼuunel koʼtantik ta swenta te bin jnopojtik ta stojol te Jehová, maba ya xlaj, pero teme jaʼ stsakoj yip ta swenta te lek ya kaʼiy jbatik yuʼun te ya jokintik te ermanoetike, ya xlaj stukel. Ya skʼan te mero schʼuunej koʼtantik te jaʼ ya yakʼ ta nopel te bin smelelil ta swenta Jehová te Bibliae (Rom. 12:2).

4. Jich bitʼil ya yal Mateo 13:3-6, 20, 21, ¿bin ya spasik chaʼoxtul ants winiketik te kʼalal ya yichʼ pasel ta prueba te schʼuunel yoʼtanike?

⁴ Te Jesús la yal te ay machʼatik te «tseʼel yoʼtan» ya snopik te smelelil kʼope, pero te ya xlaj te schʼuunel yoʼtanik te kʼalal ya staik swokolike (kʼopona Mateo 13:3-6, 20, 21). Maniwan ya xkʼot ta yoʼtanik te ta skaj te ya stʼunik te Jesuse ya sta swokolik sok ya xtal prueba ta stojolik (Mat. 16:24). O yaniwan snopik te maʼyuk bin-ora ya sta swokolik sok te jaʼnax ya staik bendision. Pero ta chopol balumilal ini aynanix wokolil-a. Ay bintik ya xjuʼ ya xkʼax ta jkuxlejaltik te ya slajin te stseʼelil koʼtantike (Sal. 6:6; Ecl. 9:11).

5. ¿Bin-utʼil ya yakʼik ta ilel bayal ta tul j-abatetik yuʼun Jehová te schʼuunej yoʼtanik te yichʼojik te smelelil kʼope?

⁵ Bayal ta tul j-abatetik yuʼun Jehová yakʼojik ta ilel te schʼuunej yoʼtanik te yichʼojik te smelelil kʼope. ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik? Jaʼ te kʼalal maba ya xchebaj yoʼtanik manchukme ay bin ma lek ya xpasbotik yuʼun jtul ermano o teme ya yilik te ay bin ma lek ya spase (Sal. 119:165). Ta jujun buelta te ya xtal prueba ta stojolike ya stsakxan yip te schʼuunel yoʼtanike maba ya xpejkʼaj (Sant. 1:2-4). ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun lek stsakoj yip te schʼuunel koʼtantike?

6. ¿Banti la stsak yip te schʼuunel yoʼtanik te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo?

⁶ Te schʼuunel yoʼtanik te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo la stsak yip ta swenta te bin la snopik ta sJun Dios sok te bin la yakʼ ta nopel te Jesuse, te jaʼ te smelelil kʼope (Gál. 2:5). Te smelelil kʼop-abi jaʼ spisil te bintik jchʼuunejtik te j-abatotik yuʼun te Diose, tey ochem skʼoplal-a te la yakʼ sba ta lajel te Jesús sok te chaʼkuxaje. Te jpuk-kʼop Pablo schʼuunej yoʼtan te yuʼun-nix melel-ae. ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik? Melel te kʼalal la schol te skʼop Diose «la yaʼbe snaʼic ta scuenta te Shun Dios te la scʼan te cʼax swocol te Cristo soc te ya xchaʼcuxaj tal» (Hech. 17:3). Te sbabial jchʼuunjeletik la schʼuunik te nojptesel-abi sok la skʼanik te koltayel yuʼun te chʼul espiritu swenta ya xkʼot ta yoʼtanik te sKʼop Diose. La stʼun yilik ta lek swenta ya snaʼik teme yuʼun-nix lokʼem ta sJun Dios te nojptesel-abi (Hech. 17:11, 12; Heb. 5:14). Ma jaʼuk ay schʼuunel yoʼtanik yuʼun te leknax ya yaʼiy sbaik te kʼalal ya sjokinik te yantik jchʼuunjeletik ta abatinel ta stojol te Jehovae. Ay schʼuunel yoʼtanik ta swenta te la snaʼbeyikxan sba te Diose (Col. 1:9, 10).

7. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik teme ay schʼuunel koʼtantik ta swenta te smelelil kʼop te ay ta Bibliae?

⁷ Te smelelil kʼop te ay ta Biblia maʼyuk bin-ora ya xjelon (Sal. 119:160). Maba ya xjelon kʼalal jtul ermano ay bin ma lek ya spasbotik o teme ya spas tulan mulil. Jaʼnix jich maba ya xjelon te kʼalal ya xtal jwokoltike. Jaʼ yuʼun ya skʼan ya jnoptik ta lek te Bibliae sok ya skʼan ya  schʼuun koʼtantik te yuʼun-nix melel-ae. Teme tulan te schʼuunel koʼtantik ta swenta te smelelil kʼop te ay ta Bibliae, jun koʼtan ya kakʼ jbatik ta stojol te Jehová manchukme ay jwokoltik. ¿Bin-utʼil ya schʼuunxan koʼtantik te ayotik ta smelelil kʼope?

8. Jich bitʼil ya yal 2 Timoteo 3:14, 15, ¿bin-utʼil la schʼuun yoʼtan te Timoteo te yichʼoj te smelelil kʼope?

⁸ Te Timoteo schʼuunej yoʼtan-a te yichʼoj te smelelil kʼope. ¿Bin-utʼil la schʼuun yoʼtan? (Kʼopona 2 Timoteo 3:14, 15). Te smama sok te schuchuʼ meʼel la yakʼbeyik snop te «bin tsʼihbabil ta schʼul Shun Dios». Pero jaʼnix jich la spas tulan ta slokʼesel tiempo sok ta yakʼbey yipal ta snopel ta stukel te sJun Diose. Jaʼ yuʼun la schʼuun yoʼtan te tey ay-a te smelelile. Ta patil, te Timoteo, te smama sok te schuchuʼ meʼel la snopik te smelelil kʼop ta swenta te Cristo. Ya jnaʼtik te bayal la smulan te kʼalal la yil te talel kʼaxel kʼux ya yaʼiy sbaik te jnopojeletik yuʼun te Jesuse sok la smulan sjokinel sok skanantayel te ermanoetike (Filip. 2:19, 20). Pero ma jaʼuk chʼi schʼuunel yoʼtan yuʼun te la smulan sjokinel te yantike, jaʼ chʼi schʼuunel yoʼtan yuʼun te bin la snop ta sJun te Diose. Jaʼnix jich te joʼotike ya skʼan ya jnoptik te bin ya yal te Biblia ta swenta te Jehová sok te ya jnopbeytik swentail yuʼun ya xkʼot ta koʼtantik.

9. ¿Bintik oxeb ya skʼan ya schʼuun koʼtantik te yuʼun-nix melel-ae?

⁹ Ta nail ya skʼan ya schʼuun koʼtantik oxchajp te bin smelelil te mukʼik skʼoplale. Sbabial, te jaʼ Jpaswanej yuʼun spisil te bintik ay te Jehovae (Éx. 3:14, 15; Heb. 3:4; Apoc. 4:11). Schebal, ya skʼan ya schʼuun koʼtantik te ta Biblia ya jtatik te bin ya yal te Dios ta stojol te ants winiketike (2 Tim. 3:16, 17). Yoxebal, ya skʼan ya schʼuun koʼtantik te ay jun organisasion yuʼun Dios te jaʼik te testigoetik yuʼun Jehová sok te jaʼ ya xtojobtesotik yuʼun te Cristoe (Is. 43:10-12; Juan 14:6; Hech. 15:14). Swenta ya schʼuun koʼtantik te oxchajp smelelil-abi ma puersauk ya skʼan ya jnaʼtik spisil te bin ya yal te Bibliae. Te bin ya skʼan ya jpastike, jaʼ te ya jtuuntestik te jpensartik yuʼun ya schʼuun koʼtantik te kichʼojtik te smelelil kʼope (Rom. 12:1).

10. ¿Bin ya skʼan ya jpastik teme jnopojtikix te smelelil kʼope?

¹⁰ Kʼalal kʼoemix ta koʼtantik-a te smelelil kʼop ta swenta te Jehová, te Biblia sok te lum yuʼun te Diose, yame skʼan ya jnaʼtik stuuntesel ta lek te sKʼop Dios yuʼun ya kakʼbeytik snop te ants winiketik te bin kʼoem ta koʼtantike. ¿Bin yuʼun? Melel te j-abatotik yuʼun Dios jaʼ ay ta jwentatik yakʼel ta nopel te smelelil kʼop ta stojol te machʼatik ya skʼan ya yaʼiyik stojole (1 Tim. 4:16). * Kʼalal ya jkoltaytik te yantik yuʼun ya schʼuun yoʼtanik te smelelil te bin ya yal te Bibliae, ya stsakxan yip te schʼuunel koʼtantike.

11. ¿Bin ejemplo la yakʼbotik te Pablo te kʼalal la snojptes te ants winiketike?

¹¹ Kʼalal te jpuk-kʼop Pablo la snojptes te yantike, la stuuntes te Ley yuʼun Moisés sok te skʼop j-alwanejetik yuʼun jaʼ ya skʼan te yakuk schʼuunik te Jesuse (Hech. 28:23). ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jtʼuntik te ejemplo yuʼun Pablo kʼalal ya kakʼbeytik snop te ants winiketik te smelelil kʼop ay ta Bibliae? Ma tikʼuk-a te jaʼnax ya kalbeytik te bin ya yal te Bibliae, ya skʼan ya jkoltaytik yuʼun ya xkʼot ta yoʼtanik te bin yakik ta snopele, jichme ya xnoptsajik ta stojol te Jehovae. Ma jkʼantik te ya schʼuunik te smelelil kʼop ta swentanax te lek ya yilotike, jaʼ ya jkʼantik te kʼoemuk ta lek ta yoʼtanik te bin snopojik ta swenta te Dios te bayal skʼuxul yoʼtane.

12, 13. ¿Bin ya xjuʼ ya spasik te meʼil tatiletik yuʼun ya skoltay te yal snichʼnabik swenta ma xyijkitayik te smelelil kʼope?

¹² Meʼil tatiletik, ya jnaʼtik te jaʼ ya akʼanik te manchuk ya yijkitayik te smelelil kʼop te awal anichʼnabike. Yaniwan anopik te tulan schʼuunel yoʼtanik teme ay lekil yamigotakik ta kongregasione. Pero ma tikʼuk-a te ay lekil yamigotakike, ya skʼan te kʼoem lek ta yoʼtanik te ayik ta smelelil kʼope. Jaʼ mukʼ skʼoplal te ya yamigoin sbaik sok te Diose, sok te schʼuunej yoʼtanik te jaʼ smelelil te bin ya yal te Bibliae.

¹³ Teme ya akʼan ya awakʼbeyik snop te smelelil ta swenta Dios te awal anichʼnabike, yame skʼan ya awakʼik ta ilel lekil ejemplo ta snopel te Bibliae. Lokʼesbeyaik stiempoil ta snopbeyel swentail te bin ya akʼoponike. Teme jich ya apasike, jichme ya snopik spasel-euk te awal anichʼnabike. Akʼbeya snopik te bitʼil ya stuuntesik te junetik sok te bideoetik ta snopel te Bibliae, jich te bitʼil ya apas sok te estudianteetik awuʼunike. Jaʼme jich ya akoltay te awal anichʼnabik yuʼun kʼux ta yoʼtanik te Jehová sok te ya smukʼulin yoʼtanik te j-abat te jun yoʼtan sok pʼij te jaʼ ya xtuuntesotik yuʼun te Jehová yuʼun ya yakʼbotik te bin ya xtuun kuʼuntik ta swenta te schʼuunel koʼtantike (Mat. 24:45-47). Mame jaʼuknax ya awakʼbey snop te bintik kʼuniknax ta  nopbeyel skʼoplal ta Bibliae. Akʼbeya snop te bin tulan ta nopbeyel skʼoplal ta swenta te Diose, jaʼ chikan te jayeb yaʼbilal sok te jayeb ya xjuʼ yuʼun snopele, jichme tulan ya xkʼot te schʼuunel yoʼtane (1 Cor. 2:10).

14. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jnoptik te albilkʼopetike? (Ilawil-euk te rekuadro « ¿Yabal anaʼ scholel te albilkʼopetik ini?»).

¹⁴ Te albilkʼopetik te ay ta Biblia mukʼik skʼoplal sok ya skoltayotik yuʼun tulanuk te schʼuunel koʼtantik ta stojol te Jehovae. ¿Bintik albilkʼop yakʼojbey yip te schʼuunel koʼtantike? Jaʼniwan ya xtal ta koʼtantik te albilkʼop ta swenta te «slajibal cʼahcʼal» (2 Tim. 3:1-5; Mat. 24:3, 7). Pero ay albilkʼopetik te kʼoemikix ta pasel te jaʼnix jich ya yakʼbey yip te schʼuunel koʼtantike. Jich bitʼil ini, ¿yabal xjuʼ ya jcholbeytik skʼoplal te bitʼil kʼoem ta pasel sok yak ta kʼoel ta pasel te albilkʼop te ay ta kapitulo 2 sok 11 yuʼun te Daniel? * Teme yichʼoj yip te schʼuunel koʼtantik ta swenta te bin ya yakʼ ta nopel te Bibliae, yame xkujch kuʼuntik spisil te pruebaetike. Kiltik te ejemplo yuʼun te ermanoetik ta Alemania te kujch yuʼunik tulan kontrainel ta yorail te Segunda Guerra Mundial. Manchukme maba naʼbil swentail ta lek te albilkʼop ta swenta te slajibal kʼajkʼale, mero ay schʼuunel yoʼtanik ta swenta te bin ya yal te sKʼop Diose.

15-17. ¿Bin-utʼil akʼbot yip yoʼtanik yuʼun te bin la snopik ta Biblia te ermanoetik te la yichʼik kontrainel yuʼun te nazietike?

¹⁵ Ta Alemania nazi bayal ta mil ermanoetik la yichʼik chukel bael ta campos de concentración. Te Hitler sok te Heinrich Himmler te jaʼ jwolwanej yuʼun te polisiaetik la skontrainik te testigoetik yuʼun te Jehovae. Jtul ermana la schol te bin la yal te Himmler ta stojol jtsojb ermanaetik te ayik ta jun campo de concentración, jich la yal: «¡Teme ya akʼanike, akʼa wentainwanuk ta chʼulchan te Jehová, pero liʼ ta Balumilal joʼotik ya xwentainwanotik! ¡Yame awilik te machʼa ya xjuʼ yuʼune, joʼotik o jaʼex!». ¿Bin koltayotik te j-abatetik yuʼun Jehová swenta jun yoʼtanik?

 ¹⁶ Te Estudianteetik yuʼun Biblia snaʼojik te kaj ta wentainwanej ta 1914 te Wentainel yuʼun te Diose. Jaʼ yuʼun ma chajpuk la yilik-a te kontrainele. Te lum yuʼun te Diose snaʼoj ta lek te maʼyuk jtuluk ajwalil ta Balumilal te ya xjuʼ ya xkomawan swenta ya xkʼot ta pasel te skʼanojel yoʼtan te Diose. Te Hitler ma xjuʼ ya slajinbey skʼoplal te yichʼel ta mukʼ te Diose sok ma xjuʼ ya yakʼ jun gobierno te ya slajin te Wentainel yuʼune. Te ermanoetik snaʼojik ta lek te ya sta yorail te ya xlaj skʼoplal te wentainel yuʼun te Hitlere.

¹⁷ ¡Jichnix kʼot ta pasel-a! Cheʼoxeb tiempo ta patil laj skʼoplal te wentainel yuʼun te nasietik sok lokʼ ta anel te Heinrich Himmler te winik te la yal te jaʼ ya xwentainwan liʼ ta Balumilale. Te kʼalal yak ta anel-ae la sta jtul ermano te Lübke s-apeyido te la snaʼbey sba ta chukjibal. Te Himmler jich la yal sok mel-oʼtan: «Lek ay Estudiante yuʼun Biblia, ¿binme ya xkʼotxan ta pasel?». Te ermano Lübke la yal te testigoetik yuʼun Jehová snaʼojiknanix-a te ya xlaj skʼoplal te wentainel yuʼun te nasietik sok te ya xjilik ta libree. Te Himmler te bayal bin yaloj ta stojol-a te testigoetike, maʼyuk bin la yalix-a. Ta patil, la smil sba. ¿Bin ya jnoptik yuʼun? Jaʼ te snopel te Biblia soknix te albilkʼopetike yame skoltayotik yuʼun ya xtulanub te schʼuunel koʼtantik ta stojol te Dios sok ya yakʼbotik smukʼul koʼtantik ta yorail wokolil (2 Ped. 1:19-21).

18. Jich bitʼil ya yal Juan 6:67, 68, ¿bin yuʼun ya skʼan ya jnoptikxan ta lek te sKʼop Dios sok te ya kilbeytik ta lek skʼoplal jich bitʼil la yal te Pabloe?

¹⁸ Ta jpisiltik ya skʼan ya kakʼtik ta ilel te kʼuxul oʼtanil te ya yakʼik ta ilel te j-abatetik yuʼun te Diose. Pero jaʼnix jich ya skʼan ya jnoptikxan ta lek te sKʼop Dios sok te ya kilbeytik ta lek skʼoplale (Filip. 1:9). Teme maʼuke yame xjuʼ te kʼunkʼun ya x-och ta koʼtantik «biluc nohptesel soc te loʼloyel yuʼun winiquetic» jich bitʼil te apostataetik (Efes. 4:14). Ta sbabial siglo, kʼalal te jnopojeletik la yijkitayik te Jesuse, te jpuk-kʼop Pedro jun yoʼtan la yal te jaʼ yichʼoj «te cʼop scuenta cuxlejal sbahtel qʼuinal» te Jesuse (kʼopona Juan 6:67, 68). Manchukme te Pedro ma snaʼoj ta lek-a te bin la skʼan la yal te Jesuse, jun yoʼtan la yakʼ sba ta stojol, melel kʼoem ta yoʼtan te smelelil kʼop ta swenta te Cristoe. Teme jichnix ya schʼuun koʼtantik te jaʼ smelelil te bin ya yal te Bibliae, mame xlaj te schʼuunel koʼtantik manchukme ay pruebaetik sok yame xjuʼ ya jkoltaytik te yantik yuʼun tulanuk te schʼuunel yoʼtanike (2 Juan 1, 2).