1. ¿Bin ya xjuʼ ya spasik te ants winiketik yuʼun lek ya skuy sbaik te bitʼil te yantike?

TA ORA INI te ants winiketik chikan bin ya spasik yuʼun jaʼuk lek ya x-ilotik te bitʼil te yantik. Jich bitʼil jtul winik te ya spas negocio yuʼun ya staxan bayal stakʼin yaniwan yutsʼin te ants winiketik. Te machʼa ya stsal sbaik ta tajimal yaniwan yejchentes te yan yuʼun jich ya spas ganar-a. Ayniwan jtul estudiante te ay bintik ya spas swenta ya xtoy te scalificacion yuʼun ya x-och ta universidad. Te bitʼil j-abatotik yuʼun Dios ya jnaʼtik te maba lek spisil ini, melel jaʼ «yatʼel te chʼichʼ-baqʼuete» (Gál. 5:19-21, TZOXCH). Pero ayniwan j-abatetik yuʼun Dios te ma staojik ta ilel te yakik ta tsaltamba ta congregación. Mukʼ skʼoplal te ya yichʼ ilel-abi, melel ya xjuʼ ya yutsʼin te bitʼil jun ayotik sok te hermanoetik.

2. ¿Bin ya kiltik ta artículo ini?

² Ta artículo ini ya kilbeytik skʼoplal te bin ya xjuʼ ya yakʼ jpastik teme ya jkuytik te jaʼ lekotikxan te bitʼil te hermanoetik. Jaʼnix jich ya kiltik ejemplo yuʼun j-abatetik yuʼun Dios ta namey te jun yoʼtan la yakʼ sbaik te ma jichuk la spasike. Sok kiltik te bin ya xjuʼ ya skoltayotik yuʼun manchuk mukʼ jkʼoplal ya kaʼiy jbatik.

3. ¿Bin jojkʼoyeletik ya skʼan ya jpasbey jbatik?

³ Lek teme spisil-ora ya kiltik te bin yilel te jtaleltik. Jaʼ yuʼun ya xjuʼ ya jojkʼoybey jbatik: «¿Puersabal ya skʼan ya jpajaltay jba sok te yantik yuʼun lek ya kaʼiy jba? ¿Bin  ya stijbon koʼtan yuʼun ya x-aʼtejon ta congregación? ¿Jaʼbal ya jkʼan te jaʼ lekxan ya yilon te yantike? ¿Yabal x-aʼtejon tulan yuʼun lek ya yilon te Jehová?». ¿Bin yuʼun mukʼ skʼoplal te ya kakʼbeytik sujtib te jojkʼoyeletik ini? Kiltik te bin ya yal te Biblia.

4. Jich bitʼil ya yal te Gálatas 6:3, 4, ¿bin yuʼun ma skʼan ya jpaj jbatik sok te yantike?

⁴ Te Biblia ya yal te ma skʼan te ya jpaj jbatik sok te yantike (kʼopona Gálatas 6:3, 4). ¿Bin yuʼun? Melel teme ya jpaj jbatik sok te yantik ya xjuʼ ya xchʼi toybail ta koʼtantik sok teme maʼyuk jkʼoplal ya kaʼiy jbatik, yaniwan xjuʼ ya xchebaj koʼtantik yuʼun, maba lek te cheb taleliletik-abi (Rom. 12:3). Jtul hermana yuʼun Grecia te Katerina * sbiil jich ya yal: «Kʼayemon-a te ya jpaj jba sok te yantik hermanaetik te tʼujbilikxan, te ya snaʼikxan ta lek scholel te skʼop Dios sok te bayal yamigotakik. Te kʼalal jich ya jpase, maʼyuk jkʼoplal ya kaʼiy jba». Ayuk ta koʼtantik, te Jehová ma la yikʼotik tal ta stojol yuʼun te jtʼujbilaltik, te ya jnaʼtik ta lek kʼop o naʼbil jbatik, jaʼ la yikʼotik tal yuʼun te kʼux ta koʼtantik sok te ya jchʼam kaʼiytik te bin ya yal te sNichʼan (Juan 6:44; 1 Cor. 1:26-31).

5. ¿Bin ya anop ta swenta te bin kʼot ta stojol te hermano Hyun?

⁵ Ya skʼan te jich ya jojkʼoybey jbatik: «¿Jichbal ya yilonik te ya jmulan te ayuk lamalkʼinal o spisil-ora ya jchʼik jba ta kʼop?». Kiltik bin kʼot ta stojol te hermano Hyun, te yak ta kuxinel ta Corea del Sur. Ay jun tiempo te ma lek la yil te machʼatik ay yaʼtelik ta congregación. Jich ya yal: «Ya jbolkʼoptay sok ma jmulan te bin ya yalike». ¿Bin lokʼ yuʼun-a? Jich ya yalxan: «Te bitʼil jich te jtalele, la xat sba te congregación». Te yamigotak la skoltayik ta yilel te ma lek te bin yak ta spasele. Te Hyun la sjeltay te stalel sok ta ora ini, jaʼ lekil anciano ta congregación. ¿Bin ya yakʼ jnoptik? Te jaʼuk ya jletik te lamalkʼinal ma jaʼuk te tsaltamba.

6. Jich bitʼil ya yal te Gálatas 5:26, ¿bintik talelil ya xchiknaj teme ay tsaltamba ta koʼtantik?

⁶ (Kʼopona Gálatas 5:26). ¿Bintik talelil te ma lekuk ya yakʼ te ay tsaltamba ta koʼtantik? Sbabial, jaʼ te mukʼ jkʼoplal ya kaʼiy jbatik. Te machʼa mukʼ skʼoplal ya yaʼiy sba, ya stoy sba sok jaʼnax ya sle te yutsil slekil. Schebal, jaʼ te bikʼtal oʼtanil. Te machʼa ay sbikʼtal yoʼtan ma jaʼuknax ya skʼan te bin ay yuʼun te yantik, jaʼnix jich ya skʼan te manchuk ay yuʼunike. Jich yuʼun-abi, te machʼa ay sbikʼtal yoʼtan jich kʼoem te ay machʼa ya spʼaj. Jich yuʼun-abi ya skʼan ya kilaytik te taleliletik-abi jich te bin-utʼil ya kilaytik te ay bin ma lekuk yikʼ.

7. ¿Bin ejemplo ya skoltayotik yuʼun ma jtoy jbatik sok ma x-och sbikʼtal koʼtantik?

⁷ Te machʼa ya stoy sba sok te ay sbikʼtal yoʼtan jich kʼoem bitʼil lejch tabla te ya x-och xchanul te ya xjochʼobtes, te kʼunkʼun ya sweʼ bael te tabla jaʼto te kʼalal ma xtuunix-ae. Jaʼ pajal sok te machʼa ayix tiempo yak ta abatinel ta stojol te Jehová, pero teme ta yoʼtan ay toybail sok bikʼtal oʼtanil, kʼunkʼun ma x-abatinix ta stojol te Jehová (Prov. 16:18). Jaʼnix ya sta swokol sok ya yakʼbey swokol te yantik. ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ma jtoy jbatik sok ma x-och sbikʼtal koʼtantik?

8. ¿Bin-utʼil ya jtsaltik te toybail?

 ⁸ Ya xjuʼ ya jtsaltik te toybail teme ya jpastik te bin la yal te jpuk-kʼop Pablo ta stojol te filipenseetik te jich la yal: «Ma me ayuc bin yac apasic ta scuenta te bin ya scʼan awoʼtanic atuquel o ta scuenta toybahil; peqʼueluc xawacʼ abahic; hich me xapʼis te toyol xan ay te yantic te bin utʼil te haʼate» (Filip. 2:3). Teme jaʼ ayxan skʼoplal ya kiltik te yantike, maba ya jtsal jbatik sok te machʼatik jaʼ ayxan bin ya snaʼik spasel, te bin ya jpastik, jaʼ te tseʼel koʼtantik ta stojolik. Kʼaxtoxan teme ya stuuntesik te bin ya snaʼik spasel yuʼun ya yalbeyik yutsil skʼoplal-a te Jehová. Teme jich ya spasik te hermanoetik te bin la yal te Pablo, jaʼ ya yilik te lekil taleliletik ay kuʼuntik. Teme jich ya jpastike, ay lamalkʼinal sok jun ayotik ta congregación.

9. ¿Bin ya skoltayotik yuʼun ma xchʼi sbikʼtal koʼtantik?

⁹ ¿Bin ya skoltayotik yuʼun ma xchʼi sbikʼtal koʼtantik? Te pekʼel oʼtanil, jaʼ ya skʼan ya yal te ay bantinax kʼalal ya xjuʼ kuʼuntik spasel. Teme pekʼel koʼtantik maba ya kakʼtik ta ilel te jaʼ bayalxan bin ya jnaʼtik spasel te bitʼil te yantike. Jaʼ te ya jnoptik spasel te bin ya snaʼik te yantik. Jich bitʼil teme ay jtul hermano ya snaʼ yakʼel ta lek discurso, ya xjuʼ ya jojkʼoybeytik te bin-utʼil ya xchajpan. Teme ay jtul hermana te ya snaʼ spasel ta lek weʼelil, ya xjuʼ ya jojkʼoybeytik te bin-utʼil ya spas. Teme ay achʼix keremetik te wokol ya yaʼiyik stael yamigotakik, ya xjuʼ te ay machʼa ya sjojkʼoybeyik te bin ya spasik yuʼun ya sta yamigotakik. Teme jich ya jpastik ma xchʼi sbikʼtal koʼtantik sok ya xlekubxan te jtaleltike.

10. ¿Bin kʼax ta stojol te Gedeón?

¹⁰ Kiltik te bin kʼot ta stojol te Gedeón, te jaʼ stsʼumbal te Manasés sok te winiketik te talemik ta stsʼumbal Efraín. Te bitʼil koltayotik yuʼun Jehová te Gedeón sok te 300 ta tul swiniktak ta swenta te la stsalik te skontratakik, laniwan stoy sbaik te jichuke. Te winiketik te  jaʼ stsʼumbal te Efraín bajt skʼoponik te Gedeón, ma yuʼunuk la yutsilkʼoptayik, jaʼ bajtik yuʼun ya xjajchik kʼop. Jaʼ ma lek la yaʼiy sbaik yuʼun te bitʼil ma ikʼotik ta sjajchibalto ta stsalel te skontratak te Dios. Jaʼ bajt ta yoʼtanik te bitʼil lek ilbil te stsʼumbalik ma jaʼuk te bin mukʼxan skʼoplale, melel te Gedeón jaʼ la yakʼ ta ichʼel ta mukʼ sbiil te Jehová sok la skoltay te slumale (Juec. 8:1).

11. ¿Bin la yal te Gedeón ta stojol te winiketike?

¹¹ Te Gedeón sok spekʼelil yoʼtan jich la yalbey te winiketik-abi: «¿Bin a te huʼ cuʼun spasel te pajal soc te bin la apasic te haʼexe?». Ta patil la yaltiklanbey te bin-utʼil koltayotik yuʼun te Jehová. Ta swenta-abi, «lahmaj bahel te yilimbahic» (Juec. 8:2, 3). Te Gedeón ma la yakʼ ta ilel stoybail yoʼtan, jaʼ la skʼan te ayuk lamalkʼinal ta lum yuʼun te Dios.

12. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te efraimitaetik sok te Gedeón?

¹² ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin kʼot ta pasele? Te bin ya yakʼ jnoptik te efraimitaetik, jaʼ te ma jaʼuk mukʼ skʼoplal te lek ya kichʼtik ilel, jaʼ te ya kakʼtik ta ichʼel ta mukʼ sbiil te Jehová. Te bin ya snopik ta stojol te Gedeón te machʼatik jolaletik ta yutil na sok te ancianoetik, teme ay machʼa ilinem ta stojolik ya skʼan te lekuknax ya schajpanik te kʼope. Jaʼnix jich ya skʼan ya yutsilkʼoptayik ta swenta te bin lek spasoj. Yuʼun jich ya spasik ya skʼan te ayuk spekʼelil yoʼtanik, kʼaxtoxan-a teme ma jichuk te bin ya yichʼik albeyele. Pero jaʼ mukʼxan skʼoplal te ayuk lamalkʼinal, ma jaʼuk teme ay razón kuʼuntike.

13. ¿Bin wokolil la sta te Ana sok bin la spas?

¹³ Kiltik te ejemplo yuʼun te Ana. Te nujpunem sok jtul levita te Elcaná sbiil te kʼux aʼiybil yuʼun. Pero te Elcaná ay yan yinam te Peniná sbiil. Jaʼ kʼux-xan ta yoʼtan te Ana te bitʼil te Peniná. Pero «te Penina ay yalatac, yan te Ana mayuc yal stuquel». Te Peniná «bayel la yutsʼin soc la yaʼbe smel yoʼtan», «ha yuʼun te Ana ya xʼocʼ soc ma ba ya xweʼ» (1 Sam. 1:2, 6, 7). Te Biblia maba ya yal te la yakʼbey spakol te Ana ta swenta te bin pasbot yuʼun te Peniná. Te bin la spase, jaʼ te la yalbey Jehová te bin yaʼiyel ya yaʼiy sba sok la smukʼulin yoʼtan te jaʼ ya xkoltayot yuʼun. Ma jnaʼtik teme la sjeltay stalel te Peniná, pero te bin ya jnaʼtik, jaʼ te la sta slamalil yoʼtan te Ana, melel te Biblia ya yal te «mayuquix bin ora la smel yoʼtan a» (1 Sam. 1:10, 18).

14. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te ejemplo yuʼun te Ana?

¹⁴ ¿Bin ya yakʼ jnoptik te ejemplo yuʼun te Ana? Teme ay machʼa ya skʼan ya spajaltayotik ayuk ta koʼtantik te joʼotik ay  ta jwentatik yilel te bin ya jpastik. Jaʼuk ya jpastik te bin lek manchuk ya sujtik ta bin ma lek te bin la kichʼtik pasbeyel, jaʼuk ya jpastik tulan te ayuk lamalkʼinal (Rom. 12:17-21). Teme ma sjeltay stalel te yane, ya skʼan te ayuk slamalil koʼtantik te joʼotik.

15. ¿Bin la spasik te Apolos sok te Pablo?

¹⁵ Kiltik te ejemplo yuʼun te Apolos sok te jpuk-kʼop Pablo. Ta schebalik ya snaʼik ta lek te bin ya yal te sJun Dios sok naʼbil sbaik te ya snaʼik ta lek pʼijubteswanej. Jaʼnix jich bayal machʼatik skoltayojik yuʼun ya x-ochik ta jnopojel. Pero maʼyuk bin-ora la spajaltay sbaik.

16. ¿Bin yilel stalel te Apolos?

¹⁶ Te Apolos «ha slumal te Alejandría» te jaʼ jun lugar te banti bayal ants winiketik ya xkʼotik tey-ae. Jaʼnix jich «ya snaʼ cʼop ta lec soc ya snaʼ ta lec te Shun Diose» (Hech. 18:24). Kʼalal kʼax ta Corinto te Apolos, ay chaʼoxtul hermanoetik ta congregación la yakʼik ta ilel te jaʼ lekxan ya yilik te Apolos te bitʼil yantik jchʼuunjeletik, jich bitʼil te Pablo (1 Cor. 1:12, 13). ¿Labal xat te congregación te Apolos? Maniwan jichuk la spas, melel te kʼalal maba tey ayix-a te Apolos ta Corinto albot yuʼun te Pablo te yakuk sujt talel (1 Cor. 16:12). Te Pablo maniwan la skʼan te yakuk sujt tal te Apolos teme yak ta xatel te congregacione. Te Apolos yak stuuntesel ta lek te bin ya snaʼ spasel yuʼun ya schol skʼop Dios sok yuʼun ya yakʼbey smukʼul yoʼtan te yermanotak. Jaʼnix jich ya jnaʼtik ta lek te ay spekʼelil yoʼtan te Apolos, maʼyuk bin-ora ilin te kʼalal te Áquila sok te Priscila «la yalbeyic ta lec bin utʼil ay te be yuʼun Dios» (Hech. 18:24-28).

17. ¿Bin la spas te Pablo yuʼun ayuk lamalkʼinal?

 ¹⁷ Te jpuk-kʼop Pablo yak ta yilel te lekil aʼtelil ya spas te Apolos, pero ma jichuk la yaʼiy te yak ta pojbeyel yaʼtel. Te bin la stsʼibay te Pablo ta stojol te congregación ta Corinto, la yakʼ ta ilel te ay spekʼelil yoʼtan sok te ya x-och ta razón. Maba la stoy sba yuʼun te kʼalal ay machʼatik jich la yalik: «Hoʼon jtʼunoj te Pablo», jaʼ la yalbey yutsil skʼoplal te Jehová sok te Jesucristo (1 Cor. 3:3-6).

18. Jich bitʼil ya yal te 1 Corintios 4:6, 7, ¿bin ya yakʼ jnoptik te bin la spas te Apolos sok te Pablo?

¹⁸ ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin la spas te Apolos sok te Pablo? Spisil te aʼtelil ya jpastik ta stojol te Jehová sok spisil te bintik lek ya xlokʼ te kʼalal ya jkoltaytik te ants winiketik yuʼun ya yichʼik jaʼ, jaʼnax ya xjuʼ kuʼuntik spasel ta swenta te koltayel yuʼun te Jehová. Yanxan te bin ya yakʼ jnoptik, teme ay bayalxan kaʼteltik ta congregación ya skʼan te ya kakʼtik ta ilel lamalkʼinal sok te jun-nax ayotik sok te hermanoetik. Te ancianoetik sok te siervo ministerialetik te kʼalal ya yakʼik consejo, ya stuuntesik te sKʼop Dios ma jaʼuk ya yakʼ sbaik ta ichʼel ta mukʼ, jich ya stʼunbeyik stalel te Jesús. ¡Ya kaltik bayal wokol yuʼun te ayik ta congregación! (Kʼopona 1 Corintios 4:6, 7).

19. ¿Bin-a te ya skʼan ya jpastik? (Jaʼnix jich ilawil te recuadro « Mame jpajaltay jbatik»).

¹⁹ Te Dios la yakʼ jpʼijiltik o te bin ya jnaʼtik spasel yuʼun ya jkoltaytik te yantik (1 Ped. 4:10). Jichniwan ya kaʼiytik te maʼyuk bayal te bin ya jpastik. Pero te bin jteb ya jpastik jich kʼoem bitʼil te hilo te jun-nax ya stsob ta tsʼisel te pajkʼe. Jich yuʼun-abi, manchuk ya kakʼ ta koʼtantik te tsaltamba, jaʼuk ya kakʼtik ta ilel te lamalkʼinal sok te jun-nax ayotik ta congregación (Efes. 4:3).