1. ¿Bintik-a te ya xjuʼ ya jxiʼtike?

 JNOP KAʼIYTIK ta swenta te skuxlejalik chaʼoxtul testigoetik yuʼun Jehová. Te Néstor sok te yinam, te María sbiil, ya skʼan ya xbajtik ta jun lugar te banti ya skʼanik koltayel ta swenta scholel skʼop Dios. * Pero ya skʼan te maba ya slajinikix bayal stakʼinike. Jaʼ-abi ya xiʼik, melel ya skuyik te maba tseʼelix yoʼtanik teme ma bayalix stakʼinike. Jtul hermano te Biniam sbiil, yak ta kuxinel ta jun nación banti te ants winiketik ya skontrainik te scholel skʼop Dios. Kʼalal och ta testigo yuʼun Jehová, la snaʼ stojol te jaʼnix jich ya yichʼ kontrainele. Manchukme ya xiʼ-abi, jaʼ akʼbotxan bayal xiwel yuʼun te bin ya yal te sfamilia kʼalal ya snaʼik stojol te bin religión aye. Jaʼnix jich kiltik te bin kʼot ta stojol te Valeria, te tsakot ta cáncer te maʼyuk spoxile. Ma skʼan ya skʼaxuntay te bin ya yal te Biblia ta swenta te ma xyichʼ chʼichʼ, sok wokol la yaʼiy stael te machʼa ya xpasot operación yuʼun te ya x-ichʼot ta wenta te bin la staix ta nopele. Jaʼ yuʼun la xiʼ te ya xlaje.

2. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jpastik tulan swenta ma bayaluk ya xiwotik?

² ¿Aybal jich awaʼiyoj aba te bitʼil la kalbeytikix skʼoplale? Bayal machʼatik jich kaʼiyoj bajtik. Pero teme bayal ya xiwotike, ya xjuʼ te ay bin ya jtatik ta nopel spasel te ya yutsʼin te bitʼil lek kiloj jbatik sok te Jehová. Jaʼ te bin ya skʼan te Satanás. Te ya stuuntes te xiwel kuʼuntik swenta ya jkʼaxuntaytik te mantaliletik yuʼun te Jehová, jich bitʼil te scholel skʼop Dios (Apoc. 12:17). Melel te Satanás kʼax chopol, ma snaʼ yoʼbolil jbatik sok ay yuʼel. Pero ay bin ya xjuʼ ya skoltayotik swenta ya jsitintaytik. ¿Binwan-a?

3. ¿Bin ya skoltayotik yuʼun ma stsalotik te xiwel ya kaʼiytike?

 ³ Teme seguro ayotik te kʼux ya yaʼiyotik te Jehová sok te sjokinojotike, maʼyuk bin-ora ya xjuʼ ya xiwtesotik te Satanase (Sal. 118:6). Jich bitʼil te machʼa la stsʼibay te Salmos 118, ay la sitintay wokoliletik. Bayal machʼatik kontrainot yuʼun, soknix te machʼatik mukʼ yaʼtelike (versículo 9 sok 10). Ay baeltik kujch yuʼun tulan tenel (versículo 13). Jaʼnix jich akʼbot tulan tojobtesel yuʼun te Jehová (versículo 18). Manchukme bayal bin kʼax ta stojol, jich la yal ta skʼayoj: «Ma xiwon». ¿Bin yuʼun te seguro aye? Melel manchukme tojobtesot yuʼun Jehová, snaʼoj te kʼux ya x-aʼiyote. Te machʼa la stsʼibay te Salmo seguro ay te chikan te bin ya xtal ta stojol, spisil-ora ya xkoltayot yuʼun te Dios te kʼux ya x-aʼiyote (Sal. 118:29).

4. ¿Bin oxchajp xiwel ya xjuʼ ya jtsaltik teme schʼuunoj koʼtantik te kʼux ya yaʼiyotik te Jehová?

⁴ Jujuntul j-abat yuʼun Dios ya skʼan te schʼuunojuk yoʼtan te kʼux ya x-aʼiyot yuʼun te Jehová. Kʼalal jich ya kaʼiy jbatike ya skoltayotik yuʼun ya jtsaltik te oxchajp xiwel ini: 1) te ya jxiʼtik te ma xjuʼ kuʼuntik smakʼlinel te jfamiliatik, 2) te xiwel ta stojol te ants winiketik sok 3) te ya jxiʼtik te lajel. Te hermanoetik te la kalbeytik skʼoplal ta sbabial párrafo juʼ yuʼunik sitintayel te xiwelik, melel schʼuunoj yoʼtanik te kʼux ya x-aʼiyotik yuʼun te Jehová.

5. ¿Bin ya smel yoʼtanik yuʼun te jolaletik ta familia? (Ilawil te foto ta yelaw te revista).

⁵ Te j-abatetik yuʼun Dios te jaʼik jolaletik ta familia mukʼ skʼoplal ta yoʼtanik te ya yakʼbeyik te bin ya xtuun yuʼun te sfamiliaik (1 Tim. 5:8). Teme jich yak ta kʼaxel ta atojol, yaniwan amel awoʼtan te ya awichʼ lokʼesel ta awaʼtel ta yorail te tulan chamel COVID-19. Jaʼnix jich te ma xbajt juʼuk awuʼun ya awaʼiy smakʼlinel te afamilia sok stojel te banti yakex ta nainele. Jaʼnix jich yaniwan anop teme ya awichʼ lokʼesel ta awaʼtel maba ya ataix yan. O jich bitʼil kʼax ta stojol te Néstor sok te María te la kalbeytikix skʼoplal, te ma xjuʼ ya awaʼiy te maʼyuk bayal atakʼine. Te Satanás stuuntesoj te xiwel-abi, jaʼ yuʼun bayal machʼatik yijkitayojik te Jehová.

6. ¿Bin ya skʼan te Satanás te ya jchʼuuntik?

⁶ Te Satanás ya skʼan ya jchʼuuntik te maʼyuk jkʼoplaltik ta yoʼtan te Jehová soknix ma skoltayotik ta skanantayel te jfamiliatike. Teme ya jchʼuuntike, ya xjuʼ te jaʼ ya xbajt ta koʼtantik te kaʼteltik sok ay bin ya jpastik te ya jkʼaxuntaytik te mantaliletik ay ta Biblia.

7. ¿Bin jamal la yal te Jesús?

⁷ Te Jesús kʼax lek ya snaʼbey sba te Tatile. Jaʼ yuʼun jich jamal la yal: «Te Atatic snaʼojix te bin ya xtuhun awuʼunic te cʼalal ma to ba acʼambeyejic a» (Mat. 6:8). Jaʼnix jich te Jesús snaʼoj te spisil-ora ya yakʼbotik te Jehová te bin ya xtuun kuʼuntike. Te j-abatotik yuʼun Dios ayotik ta sfamilia. Te bitʼil jaʼ jolale, seguro ayotik te jich ya spas-euk te bin ya skʼanbey te jolaletik ta familia, jich bitʼil ya yal 1 Timoteo 5:8.

8. 1) ¿Bin ya skoltayotik yuʼun ma jxiʼtik te ma xjuʼ kuʼuntik yakʼbeyel te bin ya xtuun yuʼun te jfamiliatik? (Mateo 6:31-33). 2) ¿Bin-utʼil ya jtʼuntik te ejemplo yuʼun te hermano sok te yinam te ya xchiknaj ta foto?

⁸ Teme schʼuunoj koʼtantik te kʼuxotik ta yoʼtan te Jehová sok kʼux ta yoʼtan te jfamiliatik, ya jnaʼtik ta lek te ya yakʼbotik te bin ya xtuun kuʼuntike (kʼopona Mateo 6:31-33). Te Jehová ya skʼan ya yakʼbotik te bin ya xtuun kuʼuntik sok skʼuxul yoʼtan, sok ma pʼisbiluk ya spas. Kʼalal la spas te  Balumilal ma jaʼuknax la yakʼ te bintik ya xtuun kuʼuntik swenta ya xkuxinotik. Jaʼnix jich bayal bintik tʼujbil la yakʼ swenta ya jmulantik (Gén. 2:9). Manchukme ay baeltik jaʼnax ay kuʼuntik te bin ya xtuun kuʼuntik ta jujun kʼajkʼal kaltik wokol ta swenta te bin ay kuʼuntike. Te Jehová spisil-ora ya sjokinotik sok ya yakʼbotik te jweʼeltik «yoʼtic scuenta jujun cʼahcʼal» (Mat. 6:11). Ya skʼan ayuk ta koʼtantik te jaʼ kʼax lekxan te bin ya xbajt yakʼbotik te Jehová sok ma spaj te bin maʼyuk kuʼuntik ta ora ini, sok ta pajel chaʼbej ya yakʼbotik te kuxlejal sbajtelkʼinal. Jaʼ te bin la staik ta ilel te Néstor sok te María (Is. 65:21, 22).

9. ¿Bin ya yakʼbat anop te ejemplo yuʼun te Néstor sok te María?

⁹ Te Néstor sok te María, te jaʼ slumalik te Colombia, ya smulanik te bitʼil leknax yakik ta kuxinele. Jich ya yalik: «Ya jkʼan ya kijkitaytik te bintik ay kuʼuntik swenta ya jcholtikxan skʼop Dios, pero ya jxiʼtik te maʼyukix bayal jtakʼintike. La jkuytik te jich ma tseʼelix koʼtantike». ¿Bin-utʼil la sitintay te xiwelike? La yilik te bin-utʼil yakʼoj ta ilel te Jehová te skʼuxul yoʼtan ta stojolike. Schʼuunoj yoʼtanik te spisil-ora ya xkanantayotik yuʼun te Jehová, jaʼ yuʼun la yijkitay te yaʼtelik te banti leknax ya xtojotik. Jaʼnix jich la schon te snaik sok bajtik ta yan nación te banti ya skʼanikxan koltayel ta scholel skʼop Dios. ¿Bin yaʼiyel ya yaʼiy sbaik ta swenta te bin la spasik? Te Néstor jich ya yal: «Kilojtik te kʼoem ta pasel ta jkuxlejaltik te bin ya yal Mateo 6:33. Maʼyuk bin spasojotik falta. Ta ora ini, kʼaxtoxan tseʼel koʼtantik».

10. ¿Bin yuʼun ma yanuk ya kiltik-a te talel kʼaxel ya xiʼ sbaik te ants winik?

¹⁰ Te ants winiketik talel kʼaxel ya yakʼbey sba swokolil (Ecl. 8:9). Jich bitʼil te machʼatik mukʼ yaʼtelike ya yutsʼin te yantik, ay machʼatik ya xmajawanik, ya x-utawanik, ay machʼatik ya yalbey te sjoʼtak ta escuela te ay bin ma lek ya spasbey o ay machʼatik ya yutsʼin te sfamiliae. ¡Jaʼ yuʼun te ants winik talel kʼaxel ya xiʼ sbaik! ¿Bin-utʼil ya stuuntes te Satanás te xiwel-abi?

11, 12. ¿Bin-utʼil stuuntesoj te Satanás te xiwel ta stojol te ants winiketik?

¹¹ Te Satanás ya stuuntes te xiwel ta stojol te ants winiketik yuʼun ya kijkitaytik  te scholel skʼop Dios o ya jkʼaxuntaytik yantik mantaliletik yuʼun te Jehová. Ay stuuntesoj ajwaliletik yuʼun ya skomik te scholel skʼop Dios sok te ya skontrainotike (Luc. 21:12; Apoc. 2:10). Te balumilal te ay ta skʼab te Diablo, ya yalik te bin ma smeleliluk ta swenta te testigoetik yuʼun Jehová. Te machʼatik ya schʼuunik te lotiletik-abi ya slabanotik o ya smajotik (Mat. 10:36). Ma yanuknax ya kiltik-a te bintik ya stuuntes te Satanase, melel jichnix la spas ta sbabial siglo (Hech. 5:27, 28, 40).

¹² Te Satanás ma jaʼuknax ya stuuntes te xiwel ta stojol te ajwaliletik te ya smak te kaʼteltike. Jaʼnix jich ya stuuntes te xiwel ta stojol te sfamiliaik te kʼalal ay machʼa ya x-ochik ta Testigo. Ay machʼatik jaʼ bayalxan ya xiʼik-abi ma jaʼuk te ya yichʼik majele. Kʼux ta yoʼtan te sfamiliaik sok ya skʼan te ya snaʼbeyik sba-euk te Jehová sok te kʼuxuk ta yoʼtanike. Kʼux ya yaʼiyik kʼalal ma lek ya yichʼ albeyel skʼoplal te Jehová sok te j-abatetik yuʼune. Pero ay machʼatik ta patil, ya x-ochik ta j-abat yuʼun Jehová. Pero teme ay machʼa ta jfamiliatik te jkʼaxel maba ya skʼan ya skʼoponotikix, ¿bin ya jpastik?

13. ¿Bin yuʼun mukʼ skʼoplal te ma xchʼay ta koʼtantik te skʼuxul yoʼtan te Jehová manchukme ya skontrainotik te jfamiliatik? (Salmo 27:10).

¹³ ¡Kʼax tʼujbil sok leknax ta aʼiyel te bin ya yal te Salmo 27:10! (kʼopona). Teme ma xchʼay ta koʼtantik te kʼax kʼuxotik ta yoʼtan te Jehová, leknax ya kaʼiy jbatik manchukme ya kichʼtik kontrainel, melel ya jnaʼtik te ya smajtantesotik te Jehová te bitʼil kujchem kuʼuntike. Jaʼ ya yakʼbotik te bin ya xtuun kuʼuntik, te tseʼeluk koʼtantik sok te lekuk ay te schʼuunel koʼtantike. Jaʼ te bin la sta ta ilel te Biniam, te la kalbeytik skʼoplal ta párrafo 1.

14. ¿Bin ya yakʼbat anop te ejemplo yuʼun te Biniam?

¹⁴ Te Biniam och ta testigo yuʼun Jehová manchukme snaʼoj te ya yichʼ tulan kontrainel ta stojol te machʼatik yichʼoj yaʼtelike. Jich ya yal: «Te kontrainel ta stojol te ajwaliletik kʼaxtoxan tulan-a te bitʼil jnopoj-ae. Pero jaʼ bayalxan la jxiʼ te kontrainel ta stojol te jfamilia. La jxiʼ te ya kakʼbey smel yoʼtan te jpapa sok te ma xyichʼonikix ta wenta te jfamilia teme ya x-ochon ta Testigo». ¿Bin koltayot ta sitintayel te xiwele? Jaʼ te la yakʼ ta yoʼtan te kʼux aʼiybil sok te spisil-ora ya skanantay  Jehová te machʼa kʼux ta yoʼtane. Te Biniam jich ya yalxan: «La jnop ta koʼtan te bin-utʼil skoltayoj Jehová te machʼatik maʼyuk bayal stakʼinik, te machʼatik ay bin ma stojiluk yichʼojik pasbeyel sok te machʼatik yichʼojik kontrainel. Jnaʼoj ta lek teme jaʼ ya smukʼulin koʼtan te Jehová, ya yakʼbon bendición. La kichʼ otsesel ta cárcel bayal buelta sok la kichʼ tulan majel. Ta yorail te jwokole, la kil bin-utʼil ya skoltay te Jehová te machʼa jun yoʼtan ta stojole». Te Biniam jich la yil te jaʼ lekil tatil te Jehová, sok jaʼ lekil familia kʼot yuʼun te hermanoetik.

15. ¿Bin yuʼun ya jxiʼtik te lajele?

¹⁵ Te Biblia ya yal te jaʼ jkontratik te lajele (1 Cor. 15:25, 26). Te kʼalal ya jnop ta koʼtantik yaniwan jmel koʼtantik yuʼun, kʼaxtoxan-a teme tsakbil ta chamel te jfamiliatik o joʼotik. ¿Bin yuʼun ya jxiʼtik te lajele? Jaʼ ta swenta te la spasotik te Jehová yuʼun ya xkuxinotik ta sbajtelkʼinal (Ecl. 3:11). Pero teme ya jxiʼtik jtebuk te lajele ya xjuʼ ya skanantayotik. Jaʼniwan ya stij koʼtantik yuʼun ya jtsajtaytik te bin ya jweʼtik, ya jpastik ejercicio, maʼyuk bin ya jpastik te ya yakʼ jwokoltik, ya xbootik ta doctor sok jaʼnax ya kichʼtik poxiletik teme ayotik ta chamele.

16. ¿Bin-utʼil ya stuuntes te Satanás te xiwel ta swenta te lajel?

¹⁶ Te Satanás ya snaʼ te mukʼ skʼoplal ta koʼtantik te kuxlejalil. Jaʼ yuʼun ya yal te ya kijkitaytik te Jehová teme ma jkʼan xlajotike (Job 2:4, 5). ¡Pero ma smeleliluk te bin ya yale! Te bitʼil jaʼ «scuentahinej te lajele» sok ya yil te ya jxiʼtike, jaʼ ya stuuntes yuʼun ya kijkitaytik te Jehová (Heb. 2:14, 15). Aynix baeltik ya stuuntes te ants winiketik te ya yalbotik te ya kichʼtik milel teme maba ya kijkitaytik te bin jchʼuunojtike. O jaʼnix jich ya skʼan te ya jkʼaxuntaybeytik smantal te Jehová te kʼalal ya jta wokoltik te ya xbootik ta doctor yuʼune. Te doctoretik o te jfamiliatik te ma jaʼuk Testigoik, yaniwan sujotik swenta ya kichʼtik chʼichʼ te ya skontrain te ley yuʼun Dios. O ay machʼa ya yalbotik te yakuk kichʼtik poxiletik te ya yakʼ jkʼaxuntaytik te bin ya yal te Biblia.

17. Jich bitʼil ya yal Romanos 8:37-39, ¿bin yuʼun ma skʼan jxiʼtik te lajele?

¹⁷ Maʼyuk machʼa ya skʼan te ya xlaje, pero teme ya xlajotik, jnaʼojtik te spisil-ora kʼuxotik ta yoʼtan te Jehová (kʼopona Romanos 8:37-39). Te Jehová maba ya schʼay ta yoʼtan te yamigotak te ya xlajike, jich kʼoem te kuxuliktoe (Luc. 20:37, 38). Sok ya skʼanix te ya schaʼkuxajtese (Job 14:15). Te Jehová la yakʼ te jip jtul sNichʼan swenta ya jtatik te kuxlejal sbajtelkʼinal (Juan 3:16). Jnaʼojtik ta lek te kʼuxotik ta yoʼtan sok te ya skanantayotike. Jaʼ yuʼun te kʼalal stsakojotik chamel o ay machʼa ya yalbotik te ya smilotike, maʼyuk bin-ora ya kijkitaytik. Te bin ya jpastike, jaʼ te ya xnoptsajotik ta stojol yuʼun ya jkʼanbeytik smukʼul koʼtantik, jpʼijiltik sok kiptik. Jaʼ te bin la spas te Valeria sok te smamalal (Sal. 41:3).

18. ¿Bin ya yakʼbat anop te ejemplo yuʼun te Valeria?

¹⁸ Te kʼalal 35 yaʼbilal-a te Valeria tsakot ta cáncer te ora ya xbatsʼej. Te bin koltayot swenta ya stsal te xiwel ta swenta te lajele jaʼ te skʼuxul yoʼtan ta stojol te Jehová. Jich ya yal: «Te kʼalal la jnaʼ stojol te kichʼoj cáncer jelon ta jkʼaxel te jkuxlejaltike. Swenta ma xlajon-a ya skʼan ya kichʼ operación. La jkʼopon bayal doctoretik te ya spasbonik te operación, pero maʼyuk machʼa la skʼan ta skaj te ma xkichʼ te chʼichʼe. Bayal yakon ta xiwele-a, pero jkʼaxel ma jkʼan te ya  kichʼ te chʼichʼe, melel ya jkʼan ya jchʼuunbey skʼop te Jehová. Ta sjunal jkuxlejal kiloj bin-utʼil yakʼojbon kil te skʼuxul yoʼtan te Jehová, ta ora ini joʼon ya jkʼan ya kakʼ ta ilel te kʼux ta koʼtane. Jujun buelta te kʼalal ay bin ma lek ya kichʼ albeyele, jaʼ bayalxan kip ya kaʼiy yuʼun ma jaʼuk ya kakʼbey stseʼelil yoʼtan te Satanás. Ya jkʼan te tseʼeluk yoʼtan te Jehová ta jtojol. Patil, la kichʼ te operación sok ma la kichʼ chʼichʼ soknix lek kʼot ta lokʼel spisil. Yakonto ta spasel tulan ta skaj te jchamele, pero te Jehová spisil-ora yakʼojbotik te bin ya xtuun kuʼuntike. Jich bitʼil te kʼalal mato yalojbonik-a te kichʼoj te cáncer, la jnoptik ta tsoblej te artículo ‹Afrontemos con valentía los golpes de la vida›. * Bayal la skoltayotik. La jkʼopontik cheʼoxeb buelta. Jaʼ la skoltayotik-abi sok te spisil-ora ya jnoptik te Biblia, swenta ayuk slamalil koʼtantik sok la jnaʼtik tsael ta lek te bin ya jpastike».

19. ¿Bin nopol ya xkʼotix ta pasel?

¹⁹ Ta swokol Balumilal ay hermanoetik te kujchem yuʼun te swokolik sok te kontrainel yuʼun te Diablo ta swenta te koltayel yuʼun te Jehová (1 Ped. 5:8, 9). Jaʼnix jich ya xjuʼ awuʼun. Te Jehová nopol ya yalbeyix te Jesús sok te machʼatik ya xjokinot ta wentainwanej, te «ya slajimbe yaʼtel te pucuje» (1 Juan 3:8). Ta patil, te j-abatetik yuʼun Dios ta Balumilal ya yilik te ya xkʼot ta pasel te bin albil skʼoplale: «Mayuc bin yac axiʼ; namal ya xhil awuʼun te tulan xiwel» (Is. 54:14; Miq. 4:4). Te bitʼil yakotik ta smaliyele, jpastik tulan yuʼun ya jtsaltik te xiwele.

20. ¿Bin ya skoltayotik yuʼun ya jtsaltik te bin ya jxiʼtik?

²⁰ Ya skʼan ya smukʼulinxan koʼtantik te kʼuxotik ta yoʼtan te Jehová sok te ya skanantay te j-abatetik yuʼune. ¿Bin ya skoltayotik? Jaʼ te ya jnopilan ta koʼtantik bin-utʼil te Jehová skoltayoj te j-abatetik yuʼun sok te ya kalbeytik-euk te yantike. Jaʼnix jich ya skʼan ayuk ta koʼtantik bin-utʼil skoltayojotik te Jehová kʼalal jsitintayojtik tulan wokoliletik. Ta swenta te koltayel yuʼun Jehová ya xjuʼ kuʼuntik stsalel te bin ya jxiʼtik (Sal. 34:4).