1, 2. ¿Machʼatik ya xjuʼ ya skoltayik te estudiante yuʼun ya xjuʼ ya yichʼ jaʼ?

TE Amy te kuxinem ta Fiyi, jich ya yal: «Bayal ya jmulan te bin yakon ta snopel ta Biblia, ya jnaʼ-a te jaʼ te smelelil pero maba ya jel te jkuxlejale. Te bin la skoltayone, jaʼ te la jokin jba sok te ermanoetik sok ta patil la kichʼ jaʼ». Te bin kʼax ta stojol te Amy ya snojptesotik te bin ya xjuʼ ya xkoltayot te estudiante swenta ya schʼi sok ya yichʼ jaʼ, jaʼ te jun-nax pajal ya xkoltaywanotike.

² Spisil te publikadoretik ya xjuʼ ya xkoltaywanik swenta ya xchʼi te kongregasion (Efes. 4:16). Jtul prekursora te Leilani sbiil te kuxinem ta Vanuatu, jich ya yal: «Ay ya yichʼ alel te ta jun pueblo spisil ya xkoltaywanik yuʼun ya xchʼi te alale. Jaʼnix jich ta jun kongregasion spisil ya xjuʼ ya xkoltaywanik yuʼun ay machʼa ya yichʼ jaʼ». Ta schʼitesel jtul alal spisil ya xkoltaywan te familia, te amigoetik sok te maestroetik, ta spisilik ya yakʼbeyik smukʼul yoʼtan sok ay bintik mukʼ skʼoplal ya yakʼbeyik snop. Jaʼnix jich te publikadoretik ya xjuʼ ya skoltayik te estudiante ta yakʼbeyel konsejo, smukʼul yoʼtan sok ta yakʼbeyel yil lekil ejemplo yuʼun jich ya xjuʼ ya yichʼ jaʼ (Prov. 15:22).

3. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin ya yal te Ana, te Dorín sok te Leilani?

³ Teme yakotik ta yakʼel nojptesel yuʼun Biblia, ¿bin yuʼun jaʼ lek te ya jkʼanbeytik koltayel yantik publikadoretik? Jtul prekursora espesial te Ana sbiil te ay ta Moldavia, jich ya yal: «Jtul estudiante bayal koltayel ya skʼan, jaʼ yuʼun te machʼa yak ta snojptesel maniwan ya xjuʼ yuʼun spasel spisil».  Yan prekursor espesial te Dorín sbiil, jich ya yal: «Ay yantik publikadoretik te ay bin ya yalik te ya xkʼot ta yoʼtan te estudiante, te maʼyuk jich nopoj-a te joʼone». Te Leilani ay binxan la yal te bin yuʼun lek te ya jkʼantik koltayele, jich ya yal: «Te kʼuxul oʼtanil ya kakʼbeytik yil te estudiante, jaʼ ya xkoltayot yuʼun ya xkʼot ta yoʼtan te banti ayotik, jaʼ te pueblo yuʼun te Jehová» (Juan 13:35).

4. ¿Bin ya kiltik ta artikulo ini?

⁴ Yaniwan jojkʼoybey jbatik: «¿Bin ya xjuʼ ya jpas teme ma joʼukon ya kakʼbey nojptesel te Biblia jtul estudiante?». Ta artikulo ini, ya kiltik te bin ya xjuʼ ya jpastik te kʼalal ay machʼa ya yikʼotik ta yakʼel jun nojptesel yuʼun Biblia sok te kʼalal jtul estudiante ya xkaj ta bael ta tsoblejetik. Jaʼnix jich ya kiltik te bin ya xjuʼ ya spasik te ansianoetik swenta ya skoltayik te estudianteetik yuʼun ya xjuʼ ya yichʼik jaʼ.

5. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik teme ay machʼa ya yikʼotik ta yakʼel nojptesel yuʼun Biblia?

⁵ Te machʼa ya xnojpteswan ta Biblia, jaʼ ay ta swenta skoltayel te estudiante yuʼun yakuk xkʼot ta yoʼtan te sKʼop Dios. Ya skʼan ya jkoltaytik te machʼa ya yikʼotik ta yakʼel te nojptesele (Ecl. 4:9, 10). Jich yuʼun, ¿bin-utʼil ya xjuʼ ya xkoltaywanotik?

6. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jpastik te bin ya yal Proverbios 20:18 teme ay machʼa ya jokintik ta yakʼel nojptesel?

⁶ Jchajpan jbatik ta lek. Ta nail akʼa kalbeytik te machʼa ya yakʼ te nojptesel te yakuk xcholbotik ta swenta te estudiante (kʼopona Proverbios 20:18). Ya xjuʼ ya jojkʼoybeytik te bin yak ta kʼaxel ta stojol te estudiante, te bin yakik ta snopel sok teme ay binxan ya yalbey skʼoplale. Jaʼnix jich ya xjuʼ ya jojkʼoybeytik te bin ma xjuʼ ya kaltik o ya jpastik sok te bin-utʼil ya jtijbeytik yoʼtan te estudiante yuʼun ya xchʼixan te schʼuunel yoʼtan. Melel te machʼa ya yakʼbey te nojptesel maba ya yalbotik spisil te bin yilel skuxlejal te estudiante, pero ya xjuʼ ya skoltayotik te bin ya yalbotike. Jich ya spas jtul misionera te Joy sbiil, te kʼalal ay machʼa ya yikʼ bael ta yakʼel te nojptesele, jich ya yal: «Jaʼ ya xkoltayot yuʼun ya snaʼ te bin ya yal sok te ay skʼoplal ta yoʼtan te estudiante te machʼa ya sjokinon ta yakʼel te nojptesele».

7. ¿Bin yuʼun mukʼ skʼoplal te ya jchajpan jbatik ta leke?

⁷ Jaʼ lek te nail ya jchajpan jbatik, te kʼalal ay machʼa ya jokintik ta yakʼel te nojptesel (Esd. 7:10). Te Dorín te la kalbeytikix skʼoplal ta parrafo 3, jich ya yal: «Ya kal wokol yuʼun te ya schajpan sba ta lek te machʼa ya sjokinon, yuʼun jich ya xjuʼ ya skoltay-a te estudiante». Jaʼnix jich jaʼ jun  lekil ejemplo ta stojol te estudiante, melel yaniwan sta ta ilel te schebal la schajpan sbaike. Teme ma xjuʼ kuʼuntik snopel ta lek te leksion te ya xbajt kakʼtik ta nopele, jaʼuknax ya jlokʼestik te bintik mukʼ skʼoplale.

8. ¿Bin ya skoltayotik yuʼun ya jnaʼtik te bin ya kaltik ta orasion?

⁸ Ta nojptesel yuʼun Biblia kʼax mukʼ skʼoplal te spasel te orasion, jich yuʼun teme ay machʼa ya skʼanbotik te ya jpastik, akʼa jnoptik ta nail te bin ya kaltik, jich ya xjuʼ ya jnaʼtik te bin ya skʼan ya jkʼantik (Sal. 141:2). Jtul ermana te Hanae sbiil te ay ta Japón, ya xjul ta yoʼtan te orasion la spas jtul ermana, jich ya yal: «La jta ta ilel te mero yamigoinej sba sok te Jehová sok la jkʼan te jichukon-euke, jaʼnix jich te kʼalal ya yalbon te jbiil ta orasion, jich la kaʼiy te kʼanbilone».

9. Jich bitʼil ya yal Santiago 1:19, ¿bin-utʼil ya xjuʼ ya xkoltaywanotik ta yakʼel te nojptesel?

⁹ Jkoltaytik te machʼa ya xnojpteswan. Jtul prekursora espesial te ay ta Nigeria te Omamuyovbi sbiil, jich ya yal: «Te machʼa ya sjokinotik ya skʼan ya schʼam yaʼiy ta lek sok ma bayal ya xkʼopoj, melel ya snaʼ te jaʼ ay ta swenta te machʼa ya yakʼ te nojptesele». Jich yuʼun, ¿bin ora ya skʼan ya xkʼopojotik sok bin ya skʼan ya kaltik? (Prov. 25:11). Jchʼam kaʼiytik ta lek te bin ya yal te machʼa ya nojpteswan sok te estudiante (kʼopona Santiago 1:19). Teme jich ya jpastike chapalotik yuʼun ya xkoltaywanotik sok ma skʼan te bayal ya xkʼopojotik sok te ya jtuchʼbeytik skʼopik o te yan te bin ya xjajchotik ta yalele. Pero ya xjuʼ te ma bayaluk ya xkʼopojotik, ya xjuʼ ya kaltik jun ejemplo o jun jojkʼoyel yuʼun ya jcholbeytikxan skʼoplal te bin yak ta nopele. Ayniwan jich ya kaʼiytik te ma bayal ya xkoltaywanotik, pero ya xjuʼ ya kutsilkʼoptaytik sok te ya kakʼtik ta ilel te ay skʼoplal ta koʼtantik te estudiante, yuʼun jich ya xjuʼ ya xchʼixan te schʼuunel yoʼtan.

10. ¿Bin-utʼil ya xkoltayot te estudiante te bin kʼaxem ta jtojoltik?

¹⁰ Jcholbeytik te bin kʼaxem ta jtojoltik. Teme jich ya skʼan pasel, ya xjuʼ ya jcholbeytik te estudiante te bin-utʼil la jnaʼbeytik sba te Jehová, te bin-utʼil la jsitintaytik jun wokolil o te bin-utʼil la skoltayotik te Jehová ta jkuxlejaltik (Sal. 78:4, 7). Jaʼniwan te bin ya xjuʼ ya xkoltayot te estudiante, yuʼun ya xtulanubxan te schʼuunel yoʼtan, te ya xtijbot yoʼtan yuʼun ya yichʼ jaʼ sok ya xkoltayot te bin-utʼil ya sitintay jun wokolil (1 Ped. 5:9). Jtul prekursor te Gabriel sbiil te ay ta kuxinel ta Brasil, ya xjul ta yoʼtan te bin koltayot te kʼalal yak ta snopel-a te Biblia jich ya yal: «Te bin la scholbon te ermanoetik kʼot ta koʼtan te ya yil Jehová spisil te bin ya xkʼax ta jtojoltik,  teme juʼ yuʼunik stsalel te swokolik jaʼnix jich ya xjuʼ kuʼun-euk».

11, 12. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya kakʼbeytik yil yutsil koʼtantik te estudianteetik te ya xkʼotik ta tsoblejetik?

¹¹ Yuʼun jtul estudiante ya xchʼixan te schʼuunel yoʼtan sok ya yichʼ jaʼ, ya skʼan te spisil-ora ya xbajt ta tsoblejetik sok te ya yil te bin-utʼil ya xkoltayot (Heb. 10:24, 25). Te sbabial buelta ya xkʼot ta tsoblej te estudiante jaʼniwan te ikʼot bael yuʼun te machʼa ya xnojptesote. Jaʼ yuʼun jpisiltik ya xjuʼ ya jtijbeytik yoʼtan yuʼun manchuk ya xchʼay te tsoblejetik. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jpastik?

¹² Kakʼbeytik yil yutsil koʼtantik te estudiante (Rom. 15:7). Teme lek ya yaʼiy sba kuʼuntik te estudiante, maniwan ya xchʼay te tsoblejetik. Jpatbeytik yoʼtan sok yutsil koʼtantik sok kakʼbeytik snaʼbey sba yantik ermanoetik, pero mame tenbiluk ya yaʼiy sba. Mame jkuytik te ay machʼa yak ta yilel, repentaniwan te machʼa ya xnojptesot yuʼun mato kʼoem o ay ta spasel yan aʼtelil. Jchʼam kaʼiytik te bin ya yal sok ayuk skʼoplal ta koʼtantik. ¿Bin lek ya xlokʼ-a teme jich ya jpastike? Kiltik te bin ya yal te Dimitri te aytonax cheʼoxeb jaʼbil la yichʼ jaʼ sok te ayix ta sierbo ministerial. Te kʼalal ya xjul ta yoʼtan te sbabial buelta kʼot ta tsoblej, jich ya yal: «Maba ochon ta sNail Tsoblej melel yakon ta xiwel, pero jtul ermano la yilon sok yutsil yoʼtan la yikʼon ochel. Chamnax koʼtan yuʼun te tal spatbonik koʼtan, bayal la jmulan te la jkʼan te jujunuk kʼajkʼal ay tsoblejetik, maʼyuk jich kaʼiyoj jba-a».

13. ¿Bin-utʼil ya xkoltayot te estudiante te bin yilel te jtaleltike?

¹³ Kakʼtik ta ilel lekil ejemplo. Te bin yilel te jtaleltik ya xkoltayot te estudiante yuʼun ya snaʼ te jaʼ smelelil te banti ayotik (Mat. 5:16). Te Vitali jtul prekursor ta Moldavia, jich ya yal: «Te kʼalal la kil te bitʼil ya xkuxinik, te bin ya snopik sok te bin yilel stalelik te ermanoetik ta kongregasion, kʼot ta koʼtan te jaʼ smelelil relijion te testigoetik yuʼun Jehová».

14. ¿Bin-utʼil ay machʼa ya xjuʼ ya xkoltayot te ejemplo kuʼuntik?

¹⁴ Teme jtul estudiante ya skʼan ya yichʼ jaʼ, ya skʼan ya spas ta skuxlejal te bin yak ta snopel. Wokolniwan ya yaʼiy spasel, pero te kʼalal ya yil te lekilal ya jtatik ta spasel te bin ya yal te Biblia, jaʼniwan ya xtijbot yoʼtan yuʼun (1 Cor. 11:1). Kiltik te bin kʼax ta stojol te Hanae te la kalbeytik skʼoplal ta parrafo 8, jich ya yal: «Te ermanoetik ya spas ta skuxlejalik te bin yakon ta snopel, la jkʼayinbey stalelik, jajch kakʼbey yip yoʼtan te yantik, la jpas perdon  sok la kakʼ ta ilel skʼuxul koʼtan. Spisil-ora lek skʼoplal ya yalbeyik te yantik, ya jkʼan te jichukon-euke».

15. Jich bitʼil ya yal te Proverbios 27:17, ¿bin yuʼun ya skʼan ya kamigointik te estudianteetik te ya xkʼotik ta tsoblejetik?

¹⁵ Kamigointik te estudiante. Kʼalal ya sjokinotik ta tsoblej te estudiante, akʼa kakʼbeytik yil te ay skʼoplal ta koʼtantik (Filip. 2:4). Yuʼun ya jnaʼbeytik sba ta lek, ya xjuʼ ya jojkʼoybeytik bitʼil ay te sfamilia, te yaʼtel sok bin-utʼil yak ta bael sok te nojptesel yak ta yichʼele, pero mame jojkʼoybeytik te bin maʼyuk ta jwentatik snaʼele. Ya xjuʼ ya kutsilkʼoptaytik te estudiante teme ay bin la sjelontes ta skuxlejal, jich ya xjuʼ ya kamigointikxan ta lek sok ya jkoltaytik swenta ya xchʼixan te schʼuunel yoʼtan soknix ya yichʼ jaʼ (kʼopona Proverbios 27:17). Te Hanae te jaʼix prekursora regular, ya schol kaʼiytik te bin yaʼiyel la yaʼiy sba te kʼalal kaj ta bael ta tsoblejetik, jich ya yal: «Ya jmulan ya xboon ta tsoblejetik, te kʼalal kajon ta stael kamigotak ta kongregasion, maʼyuk bin-ora ma xboon manchukme lujben ya kaʼiy jba. Ya jmulan sjokinel te kamigotak la jtae sok la skoltayon ta yijkitayel ta yamigoinel te machʼatik maba pajal schʼuunel koʼtan soke. Te bitʼil ya jkʼan nopol ayon ta stojol te Jehová sok ta stojol te kermanotak, jaʼ yuʼun la kichʼ jaʼ».

16. ¿Binxan ya xjuʼ ya jpastik yuʼun lekuk ya yaʼiy sba ta kongregasion te estudiante?

¹⁶ Te bitʼil yak ta chʼiel schʼuunel yoʼtan te estudiante, jichuk akʼa kiltik te bin-utʼil jun-nax ayotikix sok ta kongregasion. Te bin-utʼil ya jpastik, jaʼ te ya kakʼbeytik yil slekil koʼtantik (Heb. 13:2). Te ermano Denís te ya x-abatin ta Moldavia, yato xjul ta yoʼtan te kʼalal yak ta snopel-a te Biblia, jich ya yal: «Bayal buelta te joʼon sok te kinam la yikʼotik te ermanoetik yuʼun ya jkʼasestik tiempo sok. La yakʼ smukʼul koʼtantik te bitʼil koltaybilik yuʼun te Jehová, jaʼ-abi la skoltayotik yuʼun ya kakʼ ta koʼtantik te ya x-abatinotik ta stojol te Jehová sok te ay bintik tʼujbil ya jmaliytik». Kʼalal jtul estudiante ya x-och ta publikador, ya xjuʼ ya jokintik ta scholel skʼop Dios. Jtul ermano te Diego sbiil te ay ta Brasil, jich ya yal: «Bayal ermanoetik la yikʼonik ta scholel skʼop Dios, jich la jnaʼbeyikxan sba ta lek. Bayal bin la jnop sok jich noptsajonxan ta stojol te Jehová sok ta stojol te Jesús».

17. ¿Bin ya xjuʼ ya spasik te ansianoetik ta stojol te estudianteetik?

¹⁷ Akʼbeya atiempo te estudianteetik. Ansianoetik, teme ya awakʼ ta ilel skʼuxul awoʼtanik sok teme ay skʼoplal ta awoʼtanik te estudianteetik, yaniwan yichʼik  jaʼ yuʼun. ¿Yabal xjuʼ ya awakʼbey jtebuk atiempoik ta jujun tsoblej? Yame staik ta ilel te ay skʼoplal ta awoʼtanik kʼalal ya awalbeyik sbiil, jaʼnix jich te kʼalal ya yakʼ skomentarioik. ¿Yabal xjuʼ alokʼes atiempo ta sjokinel tul publikador ta yakʼel nojptesel ta Biblia? Yame xkoltayot te estudiante teme jich ya apasike. Te Jackie jtul prekursora te ay ta Nigeria, jich ya yal: «Bayal estudianteetik chamnax yoʼtanik yuʼun te kʼalal ya snaʼik te machʼa la sjokinon jaʼ tul ansiano. Jtul estudiante jich la yalbon: ‹Te jpastor maʼyuk bin ora jich ya spas, jaʼnax ya xbajt ta sna te jkʼulejetik, pero jaʼnax teme ya yichʼ tojele›». Ta ora ini te estudiante-abi yakix ta bael ta tsoblejetik.

18. ¿Bin-utʼil ya skʼotesik ta pasel te ansianoetik te bin ya yal te Hechos 20:28?

¹⁸ Ya snojptes sok ya yakʼbey smukʼul yoʼtan te machʼatik ya yakʼ te nojptesel. Ansianoetik, jaʼex ay ta awentaik skoltayel te publikadoretik yuʼun lekil jchol kʼopetik sok jnojpteswanej ya xkʼotik (kʼopona Hechos 20:28). Teme ay machʼa ya xiw yuʼun ya ajokinik ta yakʼel te nojptesel, japa abaik ta sjokinel. Te Jackie te la kalbeytikix skʼoplal, jich ya yal: «Spisil-ora te ansianoetik ya sjojkʼoybonik te bin yilel ayik te estudianteetik kuʼun. Kʼalal ayon ta kʼaxel ta wokol, ya yakʼbonik koltayel». Te ansianoetik ya xjuʼ ya yakʼbey smukʼul yoʼtan sok ya stijbey yoʼtan te manchuk ya xchebaj yoʼtanik te machʼatik ya yakʼik nojptesel (1 Tes. 5:11). Te Jackie jich ya yalxan: «Ya jmulan te ya yakʼbonik smukʼul koʼtan te ansianoetik sok te ya yalbonik te ay skʼoplal ta yoʼtanik te bin ya jpase. Te skʼopike, jich kʼoem bitʼil jun baso yuʼun sikil jaʼ ta yorail kʼajkʼal. Te sbujtsʼ yoʼtanik ya yakʼbon smukʼul koʼtan sok ya yakʼbonxan stseʼelil koʼtan ta yakʼel te nojptesele» (Prov. 25:25).

19. ¿Bin ya yakʼbotik stseʼelil koʼtantik?

¹⁹ Manchukme maʼyuk j-estudiotik, ya xjuʼ te ay machʼa ya jkoltaytik yuʼun ya xchʼi te schʼuunel yoʼtan. Ya xjuʼ ya jkoltaytik te machʼa ya yakʼ te nojptesel te kʼalal ya jchajpan jbatik ta lek sok te manchuk bayal ya xkʼopojotik. Akʼa kamigointik te estudianteetik te kʼalal ya xbajtik ta tsoblej sok lekil ejemploukotik ya xkʼotik ta stojolik. Jaʼnix jich te ansianoetik ya xjuʼ ya yakʼbey smukʼul yoʼtan te estudianteetik, ya snojptes sok ya yutsilkʼoptay te machʼatik ya xnojpteswanik. Maʼyuk bin yan ya yakʼbotik stseʼelil koʼtantik te kʼalal ya jnaʼtik te koltaywanotik yuʼun ay machʼa kʼux ta yoʼtan sok ya x-abatin ta stojol te jTatik Jehová.