Jtul ermana te Sara * sbiil jich la yal: «Jich jtalel te ya xkʼexawone sok ay maʼyuk smukʼul koʼtan ta jtojol. Jaʼ yuʼun ma jmulan sjokinel te machʼatik tulan stalelik sok te ora ya x-ilinike. Pero te kʼalal ya jokin te machʼa manso yoʼtan sok pekʼel yoʼtan, lek ya kaʼiy jba. Te machʼatik jich stalelik-abi ma wokoluk ya kaʼiy te ya kalbey te bin yaʼiyel ya kaʼiy jba sok te wokolil ay ta jtojole. Jaʼ jich stalel te kamigotake».

Te bin ya yal te Sara ya yakʼ ta ilel te ya jmulantik sjokinel te machʼatik manso yoʼtane. Jaʼnix jich te Jehová lek ya yil te machʼatik manso yoʼtanike. Te Biblia jich ya yalbotik: «Lapahic te [...] manso-oʼtanil» (Col. 3:12). ¿Bin-a te manso-oʼtanile? ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te Jesuse? ¿Bin-utʼil ya yakʼ stseʼelil koʼtantik?

Te manso-oʼtanil jaʼ jun talelil te ay yuʼunik te machʼatik lamal yoʼtanik. Te machʼatik manso yoʼtanik ya yakʼbeyik yil yutsil yoʼtanik sok slekil yoʼtanik te yantike. Jaʼnix jich ya sitintayik sok slamalil yoʼtanik te swokolike.

Te machʼa manso yoʼtan bayal yip yoʼtan. Ta griego kʼop te kʼasesbil jich bitʼil «manso-oʼtanil» jaʼ ya yalbey skʼoplal jkojt kabayo te la yichʼix mansoubele. Te kabayo te mansoubenixe maba chʼayem te yipe, jaʼnax la yichʼ nojptesel te maba ya xkʼajkʼube. Jaʼnix jich kʼoemotik-euk, te kʼalal manso koʼtantik ya jnaʼ jkomel jbatik sok lamal koʼtantik ta stojol te yantike.

Yaniwan jnoptik te ma jichuk jtaleltik te manso koʼtantike. Ta skaj te kuxulotik sok ants winiketik te oranax ya x-ilinike, ay wokol ya kaʼiytik te manso koʼtantike (Rom. 7:19). Ta mero melel ya skʼan ya jpastik tulan yuʼun ya jchʼites ta koʼtantik te talelil ini, pero te schʼul espiritu te Jehová ya skoltayotik yuʼun maba ya xlujbotik (Gál. 5:22, 23). ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jpastik tulan yuʼun manso koʼtantik?

Ya jmulantik sjokinel te machʼa manso yoʼtane. Jich bitʼil la yal te Sara, ya jmulantik sjokinel te machʼatik manso yoʼtanike. Te Jesús la yichʼ naʼbeyel sba yuʼun te manso yoʼtan sok lek yoʼtan (2 Cor. 10:1). Jaʼnix jich te alaletik la smulanik sjokinel manchukme ma snaʼbeyik sba ta lek-a (Mar. 10:13-16).

Teme manso koʼtantik ya jtatik lekilal sok ya staik lekilal te yantike. Maba orauk ya jmel koʼtantik sok maba orauk ya x-ilinotik teme manso koʼtantike (Prov. 16:32). Jichme lek ya kaʼiy jbatik  yuʼun te maʼyuk bin chopol ya jpasbeytik te yantik, kʼaxtoxan-a te machʼatik kʼux ta koʼtantike. Jaʼnix jich ya sta slekilalik te yantike, melel maba ya kakʼbeytik swokol teme maba orauknax ya x-ilinotike.

Manchukme bayal yaʼtel-a te Jesús sok maʼyuk lek stiempo-a, spisil-ora manso yoʼtan. Ay bayal ants winiketik-a te bayal swokolike, jaʼ yuʼun ya skʼanik koltayel. Ya jnaʼtik te akʼbot smukʼul yoʼtanik te kʼalal jich la yal te Jesuse: «Laʼic ta jtojol [...] como manso soc peqʼuel coʼtan» (Mat. 11:28, 29).

¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jkʼayinbeytik stalel te Jesuse? Ta nail jaʼ te ya jnoptik te Biblia swenta ya jnaʼtik bin yilel la yil te ants winiketik te Jesús sok te bitʼil la sitintay te wokoliletike. Ta patil, teme ay bin ya xkʼax ta jtojoltik te ya yakʼ ta prueba teme yuʼun-nix manso koʼtantik-ae, jpastik tulan te jichuk ya jpastik te bitʼil la spas te Jesuse (1 Ped. 2:21). Kiltik oxchajp te bin koltayot yuʼun te Jesús yuʼun manso yoʼtan-a.

Te Jesús yuʼun-nix pekʼel yoʼtan-a. Te Jesús jaʼnix la yal te manso sok pekʼel yoʼtan (Mat. 11:29). Te Biblia jun-nax ya yalbey skʼoplal te manso-oʼtanil sok te pekʼel-oʼtanil, melel snitojbey sba skʼoplalik (Efes. 4:1-3). ¿Bin yuʼun te jich ya kaltike?

Te pekʼel-oʼtanil ya skoltayotik yuʼun maba kʼax mukʼ jkʼoplal ya kaʼiy jbatik sok te manchuk jtebnax jtaeltike. ¿Bin la spas te Jesús kʼalal la yichʼ albeyel te «bayel ya xweʼ soc ya yuchʼ vino»? Ta swenta te bin la spas ta skuxlejal la yakʼ ta ilel te maba melele, jaʼnix jich la yal sok smansoil yoʼtan «te pʼijil-oʼtanil ya xchicnaj ta scuenta te yal-snichʼnabe» o te yaʼtele (Mat. 11:19).

Teme ay machʼa ay bin ma lek ya yal ta swenta te jtsʼumbaltike, jpastik tulan te ya jsutbeytik sok smansoil koʼtantik. Te Peter te jaʼ jtul ansiano ta Sudáfrica jich la yal: «Te kʼalal ay machʼa ay bin ya yalbon te maba ya jmulane, ya jnop binwan ya spas te Jesús te jichuke». Jich ya yalxan: «Ya jpas tulan te maba kʼax mukʼ jkʼoplal ya kaʼiy jbae».

Te Jesús snaʼoj-a te maba tojik te ants winiketike. Te jnopojeletik yuʼun te Jesús lek-a te bin ya skʼan ya spasike, pero ta skaj te maba tojik ay ma juʼ ta pasel yuʼunik. Jich bitʼil ta ajkʼabal te ya xlajix-a te Jesuse, te Pedro, Santiago sok Juan maba la swikʼ sitik ta sjokinel te Jesús jich bitʼil albotike. Te Jesús jich la yal: «Te espíritu ya scʼan stuquel, pero te baqʼuet jteb nax stahel» (Mat. 26:40, 41). Ta swenta te snaʼoj te maba tojik te jpuk-kʼopetik yuʼune, maba ilin ta stojolik.

Kiltik te bin kʼax ta stojol jtul ermana te Mandy sbiil. Ta nail tale, spisil ya yil te banti ya xchʼay te yantike, pero ta ora ini ya spas tulan ta skʼayinbeyel te smansoil yoʼtan te Jesuse. Jich ya yal: «Ya jultes ta koʼtan te maʼyuk machʼa toje, sok ya jpas tulan ta yilel te lekil talelil ay yuʼunik jich bitʼil ya spas te Jehová». Te Mandy la snopbey yoʼtan te Jesús te ya snaʼbey yoʼbolil sba te yantike. Teme jich ya jpastik-euke, maba wokol ya kaʼiytik te manso koʼtantik ta stojol te yantike.

Te Jesús la yijkitaybey ta skʼab Dios te bin chopol la yichʼ pasbeyele. Te kʼalal kuxin ta Balumilal te Jesús maba lek la yichʼ ilel te bin la spase, la yichʼ pʼajel sok utsʼinel. Manchukme jich la yichʼ pasbeyel, spisil-ora la yakʼ ta ilel te manso yoʼtan, melel «la yacʼ sba ta scʼab te machʼa toj ya xchahpanwan» (1 Ped. 2:23). Te Jesús snaʼoj-a te ya xkanantayot yuʼun te sTate sok te jaʼ ya yakʼbey kastigo te machʼa ya x-utsʼinot yuʼune.

Teme ya x-ilinotik yuʼun te ay bin ma stojiluk ya kichʼtik pasbeyele, yaniwan xjelawotik sok ya xbatsʼej te kʼope. Jaʼ yuʼun te Biblia jich ya yal: «Te yilimba ants-winiquetic ma ba ya yacʼ te ya spas te bin stojil ay ta pasel yuʼun Dios» (Sant. 1:20). Manchukme ay rason kuʼuntik te ya x-ilinotike, ayniwan bin chopol ya jpastik ta skaj te maba tojotike.

Jtul ermana ta Alemania te Cathy sbiil skuyoj-a te jaʼnix ya skʼan ya skoltaybey sba skʼoplal, melel maʼyuk machʼa yan ya spas ta stojol. Pero jelon te bin la snop te kʼalal jaʼ la smukʼulin yoʼtan te Jehová. Jich la yal: «Ta ora ini ma puersa ya jkoltaybey jba jkʼoplal sok ya xjuʼix kuʼun te manso koʼtane, melel ya jnaʼ te jaʼ ya yil spisil te Jehovae». Teme ay bin ma stojiluk ya kichʼtik pasbeyel, te smukʼul koʼtantik ta stojol te Dios jich bitʼil la spas te Jesús yame skoltayotik yuʼun manso koʼtantik.

Te Jesús la yal te ya skʼan manso koʼtantik swenta ay stseʼelil koʼtantik. Jich la yal: «Bayel me yutsilic te machʼatic manso yoʼtanic» (Mat. 5:5). Kiltik bitʼil ya xjuʼ ya skoltayotik ta jkuxlejaltik te talelil-abi.

Ya slamantes te kʼopetik ay yuʼunik te machʼatik nujpunemike. Jtul ermano ta Australia te Robert sbiil jich ya yal: «Ay bayal bin kalojbey te kinam te kʼuxik ta aʼiyel te manix jichuk jnopoj-ae. Pero te kʼalal ay bin kalojtikix-ae, maʼyuk bin ya xjuʼ ya jpastikix-a. Kʼax maba lek ya kaʼiy jba te kʼalal ya kil te la kejchentesbey yoʼtan yuʼun te bin la kalbeye».

Te kʼalal ya xkʼopojotik «jpisiltic bayel buelta ya xjelawotic». Teme ay bin ya kaltik te maba nopbile, yame xjuʼ ya yakʼ xjajch kʼop ta nujpunel kuʼuntik (Sant. 3:2). Te kʼalal ay jich ya xkʼot ta pasele, te manso-oʼtanil jaʼme ya skoltayotik yuʼun lamalnax te koʼtantik sok te ya jnaʼtik skomel te kakʼtike (Prov. 17:27).

Te Robert la spas tulan te lamalnax yoʼtan sok te ya snaʼ skomel sbae. ¿Bin lokʼ yuʼun-a? Jich la yal: «Ta ora ini, te kʼalal ay banti maba akuerdo ayon sok te kiname, ya jpas tulan ta yaʼiyel ta lek te bin ya yalbone, te ya xkʼopojon sok smansoil koʼtan sok ma xkakʼ stsalon te ilinba. Ta ora ini lekxan ya kil jbatik».

Ya skoltayotik yuʼun lek ya kil jbatik sok te yantike. Te machʼatik ora ya x-ilinik maʼyuk bayal yamigotakik. Pero te machʼatik manso yoʼtanike, lamal yoʼtan sok te yantike (Efes. 4:2, 3). Te Cathy te la kalbeytikix skʼoplale, jich la yal: «Ta swenta te manso koʼtane, ya jmulanxan sjokinel te yantik manchukme ay machʼatik chajp stalelik-a».

Ya yakʼ slamalil koʼtantik. Te Biblia ya snitbey skʼoplal «te pʼijil-oʼtanil te ya xtal ta toyol» sok te manso-oʼtanil sok te lamalkʼinal (Sant. 3:13, 17). Te machʼa manso yoʼtan, lamalme yoʼtan (Prov. 14:30). Te Martin te spasoj tulan yuʼun manso yoʼtan jich la yal: «Ta ora ini ma jaʼuk ya kakʼix ta pasel te bin ya skʼan koʼtan sok maba orauk ya x-ilinon, jaʼ yuʼun ayxan slamalil koʼtan sok stseʼelil koʼtan».

Yananix skʼan ya jpastik tulan yuʼun manso koʼtantik. Jtul ermano jich ya yal: «Ta ora ini ay baeltik te kʼaxto ya x-ilinone». Pero te Jehová jaʼ ya skoltayotik ta spaselxan tulan te mansouk koʼtantike, melel jaʼnix ya yalbotik te ya kakʼtik ta ilel te talelil-abi (Is. 41:10; 1 Tim. 6:11). Te Jehová jaʼ ya slekubtes te jtaleltik sok ya yakʼ kiptik (1 Ped. 5:10). Ta patil bael ya xjuʼ kuʼuntik yakʼel ta ilel te smansoil yoʼtan sok slekil yoʼtan te Cristo jich bitʼil la spas te Pabloe (2 Cor. 10:1).