1. ¿Binwan ya jojkʼoybey jbatik?

TA SWENTA te bin ya xkʼot ta pasel, jich bitʼil ya yichʼ lajinel te lotil religión, te kontrainel yuʼun te Gog de Magog sok te guerra yuʼun Armagedón, ¿yabal xiw awoʼtan yuʼun? Te kʼalal jich ya xkʼot ta pasel, ayniwan ya ajojkʼoybey aba teme jun awoʼtan ya awakʼ abae. Teme jich ya awaʼiy abae, jaʼme ya skoltayat te texto te ay ta sjajchibal te artículo. Te Jesús jich la yalbey te jnopojeletik: «Mame kʼaxukto xa amel awoʼtanik. Akʼa schʼuunel awoʼtanik» (Juan 14:1, TNM). Teme tulan schʼuunel koʼtantik, ya xjuʼ kuʼuntik sitintayel te bin ya xtal ta pajel chaʼbej.

2. ¿Bin-utʼil ya stsakxan yip te schʼuunel koʼtantik sok bin ya kilbeytik skʼoplal ta artículo ini?

² Te bin-utʼil ya jsitintaytik te wokoliletik ta ora ini, jaʼ ya skoltayotik yuʼun ya jnaʼtik bin-utʼil ya jsitintaytik te wokoliletik te ya xtal ta pajel chaʼbej. Jichme ya jtatik ta ilel te banti ya skʼan ya stsakxan yip te schʼuunel koʼtantik. Ta jujun buelta te ya xkujch kuʼuntik te wokolile, ya stsakxan yip te schʼuunel koʼtantik. Jaʼme ya skoltayotik yuʼun ya xkujch kuʼuntik te bin ya xtal ta pajel chaʼbej. Ta artículo ini, ya kiltik chanchajp te bin kʼax ta stojolik te jnopojeletik yuʼun te Jesús sok te ayukxan schʼuunel yoʼtanik. Jaʼnix jich ya kilbeytik skʼoplal, bin-utʼil ya xkujch kuʼuntik te wokoliletik ta ora ini sok te bin ya xtal ta pajel chaʼbej.

3. Jich bitʼil ya yal te Mateo 6:30, 33, ¿bin la yal te Jesús ta swenta te schʼuunel koʼtantik?

³ Stalelnanix-a te jolal ta familia ya skʼan te ayuk sweʼelik, skʼuʼ spakʼik sok te banti ya xnain te yinam sok te snichʼnab. Ta kʼajkʼal ini wokolniwan ya yaʼiy te jich ya spase. Ay hermanoetik te lokʼesot ta yaʼtelik manchukme ya spasik tulan ta sleel  yan, pero ma staik. Ay yantik ya spʼajik aʼtelil te ma snujpʼuk ya spas te j-abat yuʼun Dios. Te kʼalal jich ya xkʼax ta jtojoltik, ya skʼan te ayuk schʼuunel koʼtantik ta stojol te Jehová te ya yakʼbotik te bintik ya xtuun kuʼuntik. Jich jamal la yalbey te jnopojeletik yuʼun te Jesús kʼalal nojpteswan ta wits (kʼopona Mateo 6:30, 33). Teme schʼuunej koʼtantik te maʼyuk bin-ora ya yijkitayotik te Jehová, jaʼ nail ya kakʼ ta jkuxlejaltik te Wentainel yuʼun Dios. Kʼalal ya kiltik te ya skoltayotik te Jehová ta stael te bintik ya xtuun kuʼuntik, nopolxan ya kaʼiy jbatik ta stojol sok ya stsakxan yip te schʼuunel koʼtantik.

4, 5. ¿Bin koltaybilik te familia swenta ma smel yoʼtanik te bin-utʼil ya staik te bin ya xtuun yuʼunik?

⁴ Kiltik te bin kʼax ta stojol te familia Castro, te ay ta Venezuela. Yilojik te koltaybilik yuʼun Jehová swenta ma smel yoʼtanik te bin-utʼil ya staik te bin ya xtuun yuʼunik. Te familia-abi, ya x-aʼtejik ta skʼinalik sok jich ya staik te bin ya xtuun yuʼunik. Pero jun kʼajkʼal, te j-elekʼetik la spojbeyik te skʼinal sok tenotik lokʼel. Te Miguel te jaʼ jolal ta familia, jich ya yal: «Ta ora ini, jaʼ ya jmakʼlin jbatik-a te bin ya xchʼi ta chʼin sejp kʼinal te ay machʼa la yakʼ jmajantik. Te bin ya jpase, jaʼ te ya jkʼanbey te Jehová te yakuk yakʼbotik te bin ya xtuun kuʼuntik ta jujun kʼajkʼal». Tulan te bin ya xkʼax ta stojol te familia Castro, pero ay schʼuunel yoʼtanik ta stojol te jTatik te ay ta chʼulchan te ya x-akʼbotik te bin ya xtuun yuʼunik ta jujun kʼajkʼal. Jaʼ yuʼun maba skomoj sbaik ta tsoblejetik sok ma yijkitayojik te scholel skʼop Dios. Jaʼ nail ya yakʼ ta skuxlejalik te Wentainel sok jaʼ ya xkanantayotik yuʼun te Jehová.

⁵ Te Miguel sok te yinam te Yurai sbiil, baem ta yoʼtanik bin-utʼil kanantaybilik yuʼun te Jehová. Te Jehová ay baeltik, jaʼ stuuntesoj te hermanoetik yuʼun ya yakʼbey te bin ya xtuun yuʼunik o yuʼun ya skoltayik te Miguel ta stael yaʼtel. Jaʼnix jich koltayotik yuʼun te hermanoetik te ya xkoltaywanik ta yorail wokol. Maʼyuk bin-ora ijkitaybilik yuʼun te Jehová. Jaʼ yuʼun te schʼuunel yoʼtan te familia-abi, stsakojxan yip. Te bitʼil koltaybilik yuʼun te Jehová, te Yoselin, te jaʼ wixil yuʼun te yantik snichʼnab, jich ya yal: «Yan-nax ya kaʼiy jba yuʼun te bitʼil ya skoltayotik te Jehová. Jich ya kil bitʼil jtul amigo te spisil-ora ya skoltayon». Jich la yalxan: «Te wokoliletik kʼaxem ta jfamilia jaʼ schajpanejotik yuʼun ya xkujch kuʼuntik te wokoliletik ya xtal ta pajel chaʼbej».

6. Teme wokol ya awaʼiy stael atakʼin, ¿bin ya apas yuʼun ya stsakxan yip te schʼuunel awoʼtan?

⁶ ¿Wokolbal ya awaʼiy stael atakʼin? Teme jiche, chujkultik sba te akuxlejal. Manchukme jich-abi, tuuntesa te atiempo yuʼun ya stsakxan yip te schʼuunel awoʼtan. Pasa oración, kʼopona te bin la yal te Jesús ta Mateo 6:25-34 sok nopilana ta awoʼtan. Ayuk ta awoʼtan te ejemplo yuʼun te hermanoetik te jaʼ baem ta yoʼtanik spasbeyel yaʼtel te Jehová sok te kanantaybilik yuʼune (1 Cor. 15:58). Jaʼ-abi ya yakʼbatxan smukʼul awoʼtan te ya skoltayat te Jehová, jich bitʼil  skoltayoj te yantik. Ya snaʼ te bin ya xtuun awuʼun sok ya snaʼ te bin-utʼil ya yakʼbat. Kʼalal ya awil te bitʼil ya skoltayat te Jehová, ya stsakxan yip te schʼuunel awoʼtan sok ya xkujch awuʼun biluk wokolil te ya xtal ta atojol (Hab. 3:17, 18).

7. Jich bitʼil ya yal te Mateo 8:23-26, ¿bin-utʼil pasot ta prueba te schʼuunel yoʼtan te jnopojeletik ta yorail tulan yikʼal jaʼal?

⁷ Ta jun buelta te Jesús sok te jnopojeletik kʼalal yakik ta bael ta barco, jajch tulan yikʼal jaʼal. Te Jesús la yakʼbey snaʼ te jnopojeletik te ya skʼan te ayukxan schʼuunel yoʼtanik (kʼopona Mateo 8:23-26). Te tulan yikʼal jaʼal kʼan smul kʼoel te barco, yan te Jesús jun-nax yoʼtan wayal. Yakik ta xiwel te jnopojeletik, jaʼ yuʼun bajt stijik jajchel te Jesús sok la yalbeyik te yakuk xkoltayotik. Te Kajwaltik, sok slamalil yoʼtan jich la yaltiklanbey: «¿Bin yuʼun ya xiwex, winiquetic te mayuc lec schʼuhunel awoʼtanic?». Te jnopojeletik ya skʼan te ayuk ta yoʼtanik te ya skanantay Jehová te Jesús sok te machʼatik jokinbil yuʼun. ¿Bin ya yakʼ jnoptik? Teme tulan schʼuunel koʼtantik ya skoltayotik ta sitintayel biluk wokolil te jich kʼoemik bitʼil tulan yikʼal jaʼal.

8, 9. ¿Bin-utʼil pasot ta prueba te schʼuunel yoʼtan te Anel sok bin koltayot?

⁸ Kiltik te bin kʼax ta stojol te hermana Anel te maba nujpunem sok te ay ta Puerto Rico, la stsakxan yip te schʼuunel yoʼtan kʼalal la sitintay tulan wokolil. Ta 2017, kʼax te huracán ta Puerto Rico, te María sbiil, jich yuʼun te Anel jinbot te sna sok la schʼay te yaʼtel. Jich ya yal: «Ta yorail te tulan yikʼal jaʼal, bayal xiwon. La jkʼanbey koltayel te Jehová ta oración sok ma la kakʼ te la stsalon te xiwele».

⁹ Te Anel ya yal te ay binxan koltayot ta sitintayel te swokole: jaʼ te schʼuunel mantal. Jich ya yal: «Schʼuunel te bin ya yal te organización, jaʼ la skoltayon yuʼun lamalnax koʼtan. Jich la kil te koltayel yuʼun te Jehová kʼalal la yakʼbonik smukʼul koʼtan te hermanoetik sok te bintik ya xtuun kuʼun». Jich la yalxan: «Kʼaxemtoxan la skoltayon te Jehová sok la stsakxan yip te schʼuunel koʼtan».

10. ¿Bin ya xjuʼ ya apas teme ay bin yak ta kʼaxel ta akuxlejal te jich kʼoem bitʼil tulan yikʼal jaʼal?

¹⁰ ¿Aybal bin yak ta kʼaxel ta akuxlejal te jich kʼoem bitʼil tulan yikʼal jaʼal? Ayniwan yak ta kʼaxel awokol ta skaj te tulan yikʼal jaʼal, nijkel o yan wokolil. Jaʼnix jich stsakojatniwan tulan chamel te jich kʼoem bitʼil tulan yikʼal jaʼal te ya yakʼbat amel awoʼtan sok ma xa anaʼix te bin ya apase. Ayniwan baeltik ya amel awoʼtan yuʼun, pero mame xchebaj awoʼtan, ayuk smukʼul awoʼtan ta stojol te Jehová. Albeya te bin ay ta awoʼtan sok te bitʼil ya awaʼiy abae. Akʼa stsakxan yip te schʼuunel awoʼtan kʼalal ya anopilan ta awoʼtan te bitʼil skoltayojat te Jehová (Sal. 77:11, 12). Ayuk ta awoʼtan te maʼyuk bin-ora ya yijkitayat.

11. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jchʼuuntik te bin ya yal te machʼatik akʼbil yaʼtelik yuʼun te Jehová?

¹¹ ¿Binxan ya skoltayat yuʼun ya xkujch  awuʼun te wokoliletik? Jaʼ te ya jchʼuuntik mantal, jich bitʼil la yal te Anel. Ayuk smukʼul awoʼtan ta stojol te machʼatik ya smukʼulin yoʼtanik te Jehová sok te Jesús. Te machʼatik akʼbil yaʼtelik yuʼun te Jehová, ayniwan bin ya yalbotik te ya skʼan ya jpastik te ma jichuk ya skʼan pasel ya kiltike. Ayuk ta awoʼtan te ya yakʼbey bendición Jehová te machʼatik ya schʼuunbey te skʼop. Te Biblia sok te bin kʼaxem ta skuxlejal te j-abatetik te jun yoʼtanik, ya yakʼ jnoptik te maba ya xkʼax swokol te machʼatik ya schʼuunik mantal (Éx. 14:1-4; 2 Crón. 20:17). Nopa ta awoʼtan te ejemploetik-abi, sok jichme jun awoʼtan ya achʼuun te bin ya yal te organización ta ora ini sok ta pajel chaʼbej (Heb. 13:17). Teme jich ya apase, maba ya xiw awoʼtan ta sitintayel te wokolil yak ta talel te jich kʼoem bitʼil tulan yikʼal jaʼal (Prov. 3:25).

12. Jich bitʼil ya yal te Lucas 18:1-8, ¿bin-utʼil snitojbey sba skʼoplal te chʼuunel oʼtanil sok te ya xkujch kuʼuntik te bin ma stojiluk?

¹² Te Jesús snaʼoj te ya xpasot ta prueba te schʼuunel yoʼtan te jnopojeletik kʼalal ay bin ma stojiluk ya yichʼik pasbeyel. Ay bin la scholbey skʼoplal ta Evangelio yuʼun Lucas, yuʼun ya xkujch kuʼuntik te bin ya xkʼax ta jtojoltik. La yalbey skʼoplal te meʼba ants te bajt yalbey te juez te yakuk yichʼ chajpanel te bin la yichʼ pasbeyel. Snaʼoj teme maba ya skom sba ta skʼanel koltayel, yananix xkoltayot-a. Jichnix kʼot ta pasel-a. ¿Bin ya yakʼ jnoptik-abi? Te stojil ya xchajpanwan te Jehová. Jaʼ yuʼun te Jesús jich la yal: «¿Ha xan te Diose, ma bal yacuc schahpan ta stojil te machʼatic tsahticlambil yuʼun, te cʼahcʼal ahcʼabal ya xhalbot wocol yuʼune?» (kʼopona Lucas 18:1-8). Te Jesús jich la yalxan: «Cʼalal ya xtal te Nichʼanil ay ta scuenta winic, ¿ay bal ya sta schʼuhunel-oʼtanil ta bahlumilal?». Kʼalal ay bin ma stojiluk ya kichʼtik pasbeyel, ya kakʼtik ta ilel te tulan schʼuunel koʼtantik jich bitʼil te meʼba ants, teme ya jnaʼtik smaliyel sok te ma jkom jbatik ta skʼanel koltayel. Teme jich ay te schʼuunel koʼtantik, ay ta koʼtantik te spisil-ora ya skoltayotik te Jehová. Ya skʼan ya schʼuun koʼtantik-euk te ya skoltayotik te oración. Ayniwan ma jichuk jmaliyojtik-a te bitʼil ya sutbotik jkʼoptik te Jehová.

13. ¿Bin-utʼil te familia koltayot yuʼun te oración kʼalal ay bin ma stojiluk la yichʼik pasbeyel?

¹³ Kiltik te experiencia yuʼun te hermana Vero, te yak ta kuxinel ta República Democrática del Congo, te maba Testigo te smamalal sok 15 yaʼbilal te achʼix yuʼun. Ta yoxebalik anik lokʼel ta slumalik kʼalal la yichʼik ochintayel yuʼun te soldadoetik. Te kʼalal yakik ta bael-ae, te soldadoetik smakojik te be sok ma akʼotik kʼaxel, jaʼnix jich albotik te ya yichʼik milel. Te Vero jajch ta okʼel, pero te achʼix yuʼun maba muken jajch spas te oración yuʼun ya yakʼbey slamalil yoʼtan te smama soknix bayal buelta la yalulanbey sbiil te Jehová. Kʼalal laj yoʼtan ta spasel te oración, jojkʼoybot yuʼun te machʼa ya  swentain te soldadoetik: «Achʼix, ¿machʼa la snojptesat ta spasel oración?». Jich la sut: «Jaʼ te jmama, jich bitʼil ya yal te Mateo 6:9-13». Te winik jich la yalbey: «Junukme awoʼtan baan sok te ameʼ atat, te Jehová te Dios awuʼun, jaʼuk ya skanantayex».

14. ¿Bin ya yakʼ te ya xpejkʼaj te schʼuunel koʼtantik sok bin ya skoltayotik yuʼun ya xkujch kuʼuntik te jwokoltik?

¹⁴ Te experiencia-abi ya yakʼ jnoptik te mukʼ skʼoplal te ya jpastik te oración. Pero ¿bin ya apas teme ma orauk ya awichʼ akʼbeyel yuʼun Jehová te bin la akʼan ta oración? Jich bitʼil la yal te Jesús ta lokʼombakʼop yuʼun te meʼba ants, te manchuk ya jkom jbatik ta spasel te oración, melel maba ya yijkitayotik te Jehová sok ya yakʼbotik ta yorail te bin ya jkʼanbeytik soknix ya yil te bin-utʼil ya yakʼbotik sujtib te jkʼoptik. Mame xa akom aba ta skʼanbeyel te schʼul espíritu te Jehová (Filip. 4:13). Ayuk ta awoʼtan te nopol ya yakʼbatix bendicionetik sok ya xchʼay ta awoʼtan te wokoliletik ya kʼax ta akuxlejal. Ta swenta te koltayel yuʼun te Jehová, jun awoʼtan awakʼoj aba ta stojol sok jaʼ ya yakʼbat yip awoʼtan yuʼun ya xkujch awuʼun te wokoliletik te ya xtal ta pajel chaʼbej (1 Ped. 1:6, 7).

15. Jich bitʼil ya yal te Mateo 17:19, 20, ¿bin yuʼun te jnopojeletik ma juʼ yuʼunik slokʼesel te pukuj?

¹⁵ Te Jesús la snojptes te jnopojeletik te jaʼ ya xkoltayotik te schʼuunel yoʼtanik ta sitintayel te swokolik (kʼopona Mateo 17:19, 20). Manchukme bayal buelta la slokʼesik pukujetik, pero ta jun buelta maba juʼ yuʼunik slokʼesel. ¿Bin yuʼun te ma juʼ yuʼunik? Te Jesús la yal te ya skʼan te ayukxan schʼuunel yoʼtanik. La yaltiklanbey teme tulanxan te schʼuunel yoʼtanik, ya xjuʼ yuʼunik sitintayel biluk wokolil te jich kʼoem te ya sjelbeyik yawil te witsetik. Ta kʼajkʼal ini, jaʼnix jich ya xjuʼ kuʼuntik sitintayel te wokoliletik te jich yilel te ma xjuʼ kuʼuntik stsalel.

16. ¿Bin-utʼil koltaybil yuʼun te schʼuunel yoʼtan te Geydi ta sitintayel te swokole?

¹⁶ Kiltik te ejemplo yuʼun te hermana Geydi, te yak ta kuxinel ta Guatemala. Kʼalal laj yoʼtanik ta tsoblej, te smamalal te Edi sbiil, la yichʼ milel kʼalal yakik ta sujtel bael ta snaik Ya yal kaʼiytik te jaʼ koltayot te schʼuunel yoʼtan, yuʼun ya xkujch yuʼun te swokole: «La kakʼbey ta stojol Jehová te jwokol sok la yakʼbon slamalil koʼtan. La kil bin-utʼil la stuuntes te jfamilia sok te hermanoetik yuʼun ya skanantayon. Te bitʼil jaʼ baem ta koʼtan spasbeyel yaʼtel te Jehová, kujchem kuʼun te jwokol sok jaʼ ya skoltayon yuʼun ma jmel koʼtan ta swenta te bin ya xtal ta patil. Te bin kʼaxem ta jtojol ya yakʼbon kil, te chikan te bin wokolil ya xtal ta jtojol ya xjuʼ kuʼun sitintayel ta swenta te koltayel ya yakʼbon te Jehová, te Jesús sok te organización».

17. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik teme ya jsitintaytik wokolil te jich yilel bitʼil wits?

¹⁷ ¿Aybal machʼa lajem awuʼun? Lokʼesa atiempo ta skʼoponel relatoetik te ay ta Biblia ta swenta te machʼatik chaʼkuxajik,  yuʼun ya stsakxan yip te schʼuunel awoʼtan. ¿Yabal amel awoʼtan yuʼun te ay machʼa ta afamilia la yichʼ lokʼesel ta congregación? Nopa te Biblia swenta ya schʼuun awoʼtan te spisil-ora lek te tojobtesel ya yakʼ te Jehová. Chikan te bin wokolil ya xtal ta atojol, jaʼuk ya yakʼ te ya stsakxan yip te schʼuunel awoʼtan. Jamal xa awalbey te Jehová te bin yaʼiyel ya awaʼiy aba. Sok mame xnamajat ta stojol te congregación, jokin aba sok te hermanoetik (Prov. 18:1). Pasa te aʼtelil ta stojol Jehová te jaʼ ya skoltayat yuʼun ya xkujch awuʼun, manchukme ya amel awoʼtan (Sal. 126:5, 6). Mame xa akom aba ta tsoblejetik, ta scholel skʼop Dios sok ta skʼoponel te Biblia. Nopilana ta awoʼtan te bendicionetik te jamal yaloj Jehová te ya yakʼbotik. Kʼalal ya awil te bin-utʼil ya skoltayat te Jehová, jich ya stsakxan yip te schʼuunel awoʼtan.

18. Teme ya awil te ayto ya skʼan stsakxan yip te schʼuunel awoʼtan, ¿bin ya apas?

¹⁸ Mame xchebaj awoʼtan teme ay bin kʼax ta atojol o yak ta kʼaxel ta ora ini te ya yakʼ ta ilel te ayto skʼan stsakxan yip te schʼuunel awoʼtan. Jaʼuk ya yakʼ te ya stsakxan yip te schʼuunel awoʼtan sok jaʼuk xa akʼan te bin la skʼanik te jpuk-kʼopetik yuʼun te Jesús: «Aʼbotcotic xan schʼuhunel coʼtancotic» (Luc. 17:5). Jaʼnix jich nopilana ta awoʼtan te ejemploetik la kiltik ta artículo ini. Jich bitʼil la spas te Miguel sok te Yurai, juluk ta awoʼtan te jayeb buelta skoltayojat te Jehová. Jich bitʼil la spas te yantsil-al te Vero sok te Anel, albeya te Jehová te bin ay ta awoʼtan, kʼaxtoxan-a teme tulan te awokole. Jich bitʼil te Geydi, chʼuuna te koltayel ya yakʼbat te Jehová ta swenta te afamilia o te hermanoetik. Teme ya awakʼ aba ta koltayel yuʼun Jehová ta sitintayel te wokoliletik te ay ta ora ini, jaʼme ya smukʼulin awoʼtan te ya skoltayat ta sitintayel te wokolil ya xtal ta pajel chaʼbej.

19. ¿Bin-a te kʼoem ta yoʼtan te Jesús te ya xkʼot ta pasel sok bin ya skʼan te ayuk ta awoʼtan-euk?

¹⁹ Te Jesús la yakʼ ta naʼel te banti ya skʼan ya stsakxan yip te schʼuunel yoʼtan te jnopojeletik, pero maʼyuk bin-ora la yal te ma xjuʼ yuʼunik sitintayel swokolik ta swenta te koltayel yuʼun te Jehová (Juan 14:1; 16:33). Jaʼnix jich kʼoem ta yoʼtan te ay ipal ants winiketik ya xkolik jilel ta yorail te tulan wokolil ta swenta te tulan schʼuunel yoʼtanik (Apoc. 7:9, 14). ¿Teybal ochem akʼoplal-a? Ta swenta te yutsil yoʼtan te Jehová, ya xjuʼ awuʼun teme ya apas tulan yuʼun ya stsakxan yip te schʼuunel awoʼtan (Heb. 10:39).