1. Kʼalal ay machʼa ya yijkitay te Jehová, ¿bin yaʼiyel ya yaʼiy sba te sfamilia?

KʼALAL ay machʼa ya yijkitay te Jehová, te sfamilia bayal ya smel yoʼtan. Jtul hermana te Hilda * sbiil, jich ya yal: «Te jmamalal jun yoʼtan la yakʼ sba ta stojol te Jehová jaʼto kʼalal laj te ayix 41 jaʼbil te nujpunemon sok-a, la jnop te jaʼ kʼax mel-oʼtantik sba te bin kʼax ta jtojole. Pero kʼalal te jkerem la yijkitay te Jehová sok la yijkitay te sfamilia, jaʼ bayalxan la jmel koʼtan yuʼun».

2, 3. Jich bitʼil ya yal te Salmo 78:40, 41, ¿bin yaʼiyel ya yaʼiy sba te Jehová kʼalal ya x-ijkitayot?

² Jnop kaʼiytik jayebto la smel yoʼtan te Jehová kʼalal bayal chʼul-abatetik ijkitayot yuʼun (Jud. 6). Jaʼnix jich bayal la smel yoʼtan te Jehová kʼalal te israeletik bayal buelta la stoy sbaik ta stojol (Kʼopona Salmo 78:40, 41). Teme ay machʼa kʼux ta awoʼtan la yijkitay te Jehová, naʼame te jTatik te ay ta chʼulchan jaʼnix jich kʼux ya yaʼiy. Yame xkʼot ta yoʼtan te wokolil yak ta kʼaxel ta atojol sok ya yakʼbat awil skʼuxul yoʼtan kʼalal ya yakʼbat smukʼul awoʼtan sok ya skoltayat.

³ Ta artículo ini, ya kiltik bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun ya jtatik te koltayel kʼalal ay machʼa ya yijkitay te Jehová. Jaʼnix jich ya kilbeytik skʼoplal bin-utʼil ya jkoltaytik te machʼatik ayik ta congregación te jich yak ta kʼaxel ta stojolik. Pero ta nail ya kiltik bin-a te ma skʼan ya jnop ta koʼtantik.

4. ¿Bin yaʼiyel ya yaʼiy sba te meʼil tatiletik kʼalal ya yijkitay Jehová te yal snichʼnabik?

⁴ Kʼalal ay machʼa ya yijkitay te Jehová, te meʼil tatil ya sjojkʼoybey sbaik teme ay binxan juʼ yuʼunik spasel yuʼun ya skoltayik te yal snichʼnab yuʼun ma xyijkitay te Jehová. Kʼalal la yijkitay te congregación te snichʼan te hermano Luke, jich ya  yal: «La jkuy te jaʼ jmul sok bayal bintik la jwayichin, ay baeltik ya x-okʼon sok kʼux ya kaʼiy te koʼtan». Jtul hermana te Elizabeth sbiil te jich kʼax ta stojol, jich ya yal: «¿Bin-a te ma la jpase? Jich la kaʼiy te maʼyuk bayal bin la kakʼbey snop te jkerem».

5. ¿Machʼa smul teme ay machʼa ya yijkitay te Jehová?

⁵ Ayuk ta koʼtantik, te Jehová ya skʼan te jujuntul ya jtatik ta nopel te bin ya jpastik. Jaʼ ay jwentatik stael ta nopel teme ya jchʼuunbeytik skʼop te Jehová o maʼuk. Ay jchʼieletik te kʼax swokolik te kʼalal chʼiik tal, pero la snop ta yoʼtanik te jaʼ ya x-abatinik ta stojol te Jehová sok te jun yoʼtan ya yakʼ sbaik. Ay yantik meʼil tatiletik te la spasik tulan ta yakʼbeyel snop te yal snichʼnabik te bin ya yal te Biblia, pero te kʼalal chʼiik, la yijkitayik te Jehová. Jich yuʼun-abi, jujuntul ya sta ta nopel teme ya x-abatin ta stojol te Jehová o maʼuk (Jos. 24:15). Meʼil tatiletik, teme ya yijkitayik Jehová te awal anichʼnab mame xa akuyik te jaʼ amulik.

6. ¿Bin yaʼiyel ya yaʼiy sba te alnichʼan teme ya yijkitay Jehová te spapa o te smama?

⁶ Ay baeltik jaʼ te papail o mamail te ya yijkitay te Jehová sok te ya yijkitay te sfamilia (Sal. 27:10). Mel-oʼtantik sba te jich ya xkʼot ta stojol te alnichʼanetik, melel jaʼ ejemplo yuʼunik te smeʼ statik. Te Esther ya schol kaʼiytik te bin yaʼiyel la yaʼiy sba kʼalal te spapa lokʼ ta organización: «Spisil-ora ya x-okʼon, melel maba kʼunkʼun la yijkitay te Jehová te jpapa, spasemal yoʼtan jich la spas. Kʼux ta koʼtan te jpapa, jaʼ yuʼun kʼalal lokʼ ta organización, spisil-ora ya jmel koʼtan ta stojol teme lek aye sok ya xtal tulan xiwel ta koʼtan».

7. ¿Bin yaʼiyel ya yaʼiy sba Jehová ta stojol te jchʼieletik teme lokʼ ta congregación te smeʼ statik?

⁷ Jchʼieletik, teme te apapa o amama la yijkitay te Jehová, ya jmel koʼtantik ta atojolik. Jaʼnix jich te Jehová ya smel yoʼtan ta atojolik, kʼuxex ta yoʼtan sok tseʼel yoʼtan te jun awoʼtan awakʼoj abaik ta stojol. Jaʼnix jich ya yaʼiy sbaik ta atojolik te hermanoetik sok hermanaetik. Ayuk ta awoʼtanik te ma jaʼuk amulik te bin la staik ta nopel te ameʼ atatik. Jich bitʼil la jnoptikix, te Jehová yakʼojotik ta libre yuʼun jujuntul ya jtatik ta nopel teme ya x-abatinotik ta stojol. Jich yuʼun-abi, te j-abatetik te yakʼoj sbaikix ta stojol te Jehová sok yichʼojikix jaʼ, «juju-jtul ay ta swenta xcuchel te bi yilel te yatʼel ya spase» (Gál. 6:5, TZOXCH).

8. ¿Bin ya xjuʼ ya spas te familia te bitʼil mato sujtem ta organización te machʼa lokʼe? (Jaʼnix jich ilawil te recuadro « Te Jehová ya skʼan ya sujtat ta stojol»).

⁸ Kʼalal ay machʼa kʼux ta awoʼtan ya yijkitay te Jehová, jichniwan ya awaʼiy aba te ya akʼan te ya xchaʼsujt tal ta stojol te Jehová. ¿Bin ya xjuʼ ya apas? Mame xa awakʼ te ya xpejkʼaj te schʼuunel awoʼtan. Teme jich ya apas, ya awakʼ ta ilel lekil ejemplo ta stojol te afamilia sok ta stojol te machʼa yijkitayoj te congregación. Jaʼnix jich ya yakʼbat yip awoʼtan yuʼun ya xkujch awuʼun te mel-oʼtan. Kiltik cheʼoxebuk te bin ya xjuʼ ya apas yuʼun tulanuk te schʼuunel awoʼtan.

9. ¿Bin ya skoltayat yuʼun tulan schʼuunel awoʼtan? (Jaʼnix jich ilawil te recuadro « Textoetik te ya skoltayat teme ay machʼa ta afamilia la yijkitay te Jehová»).

⁹ Mukʼ skʼoplal te ya awamigoinxan ta lek te Jehová sok te ya akoltay te afamilia.  ¿Bin-utʼil ya apas? Jaʼ te ya akʼopon ta jujun kʼajkʼal te Biblia, ya anopilan ta awoʼtan sok te ma xa akom aba ta tsoblejetik. Jnop kaʼiytik te ejemplo yuʼun te Joanna, te spapa sok te swix la yijkitayik te Jehová, jich ya yal: «Kʼalal ya jkʼopon te Biblia ta swenta te Abigaíl, Ester, Job, José sok Jesús jich ya kaʼiy te ya jta slamalil koʼtan. Te ejemplo yuʼunik, bayal ya skoltayon sok ya jta ta nopel te bintik lek. Te kʼayojiletik te ya xlokʼ ta JW Broadcasting jaʼnix jich ya yakʼbon smukʼul koʼtan».

10. Jich bitʼil ya yal te Salmo 32:6-8, ¿bin ya skʼan ya jpastik teme ayotik ta mel-oʼtan?

¹⁰ Albeya Jehová te bin ya amel awoʼtan yuʼun sok mame xa akom aba ta pasel oración. Kʼanbeya te jichuk ya awil te bin-utʼil ya yil te bin ya amel awoʼtan yuʼun, yakuk yakʼbat apʼijil sok ya yakʼbat anaʼ te bin ya xjuʼ ya apas (kʼopona Salmo 32:6-8). Ayniwan wokol ya awaʼiy te ya awalbey te bin yaʼiyel ya awaʼiy abae. Te Jehová ya xkʼot ta yoʼtan ta lek, kʼuxat ta yoʼtan sok ya skʼan te ya awalbey te bin ay ta awoʼtan (Éx. 34:6; Sal. 62:7, 8).

11. Jich bitʼil ya yal te Hebreos 12:11, ¿bin yuʼun ya smukʼulin koʼtantik te tojobtesel ya yakʼ te Jehová ta swenta skʼuxul yoʼtan? (Jaʼnix jich ilawil te recuadro « Te lokʼesel ta congregación ya yakʼ ta ilel skʼuxul yoʼtan te Jehová»).

¹¹ Junuk awoʼtan ta swenta te bin la staik ta nopel te ancianoetik. Teme ay machʼa la yichʼ lokʼesel ta congregación, naʼame te jaʼ ta swenta te skʼuxul yoʼtan te Jehová sok jich ya jta jlekilaltik ta jpisiltik sok ta stojol te machʼa ay bin ma lek la spase (kʼopona Hebreos 12:11). Ayniwan machʼatik ya yalik te ma lek te bin la staik ta nopel te ancianoetik, pero maniwan ya yalik te bin ma lek la spas te machʼa la yichʼ lokʼesel sok ma jnaʼtik te bin-nix kʼot ta pasel-ae. Jaʼ yuʼun jaʼ lek te ya smukʼulin koʼtantik te ancianoetik te la spasik te comité judicial,  ya jnaʼtik te la stʼunik te bin ya yal te Biblia sok chajpanwanik ta «scuenta Jehová» (2 Crón. 19:6).

12. ¿Bin lekilal ya staik te machʼatik ya schʼuunik te tojobtesel ya yakʼ te Jehová?

¹² Teme lek ya awil te bin la staik ta nopel te ancianoetik te ay machʼa la yichʼ lokʼesel ta congregación manchukme jaʼ afamilia, jaʼniwan ya xkoltayot yuʼun ya sujt tal ta stojol te Jehová. Te Elizabeth te la kalbeytik skʼoplal ta párrafo 4, jich ya yal: «Wokol la kaʼiy te ma jkʼopon ta jkʼaxel te kerem kuʼun, pero kʼalal chaʼsujt tal ta stojol te Jehová la yal te lek te bin la staik ta nopel te ancianoetik. Ta patil la yal te ay bayal bintik la snop. Ta swenta-abi, jich la kil te bayal skʼoplal te tojobtesel ya yakʼ te Jehová» Te Mark te jaʼ smamalal te Elizabeth, jich ya yal: «Bayal jaʼbil ta patil te jkerem la yal te jaʼ koltayot te bitʼil la jpastik te bin-nix ya skʼan pasel-ae yuʼun ya sujt tal. Ya kalbeytik bayal wokol te Jehová te la skoltayotik ta spasel te bin ya yale».

13. ¿Bin ya skoltayat yuʼun ya kujch awuʼun te awokol?

¹³ Kʼopojan sok te awamigotak te ya xkʼot ta yoʼtanik te bin yak ta kʼaxel ta atojol sok jokina te hermanoetik te tulan schʼuunel yoʼtanik te ya skoltayat yuʼun lek ya awaʼiy aba (Prov. 12:25; 17:17). Te Joanna te la kalbeytik skʼoplal ta párrafo 9, jich ya yal: «Jtukel la kaʼiy jba, pero jaʼ la skoltayon kʼalal kʼopojon sok te kamigotak te ay smukʼul koʼtan ta stojolik». Jaʼ yuʼun, ¿bin ya apas teme jtul hermano ay bin ya yal te maba lek ya awaʼiy aba yuʼun?

14. ¿Bin yuʼun te talel kʼaxel ya xkujch kuʼuntik sok ya jpasbey jbatik perdón?

¹⁴ Lamaluk awoʼtan ta stojol te hermanoetik, melel ma spisilik leknax te bin ya yalik ta atojol (Sant. 3:2). Jpisiltik jmulawilotik, jaʼ yuʼun ma chajpuknax ya awaʼiy-a teme ay machʼatik ma snaʼik te bin ya yalik o ay bin ya yalik te kʼux ya xkʼot ta awoʼtan. Juluk ta awoʼtan bin la yal te jpuk-kʼop Pablo: «Talel cʼaxel cuhchuc awuʼunic soc pasbeya abahic perdón teme ay ya xhahch cʼop awuʼun soc te yane» (Col. 3:13). Jtul hermana jich la yal kʼalal ay machʼa la yichʼ lokʼesel ta congregación te jaʼ sfamilia: «Te Jehová skoltayejon ta spasbeyel perdón te kermanotak manchukme ya skʼan ya skoltayonik, pero maba juʼ yuʼunik ta skaj te ma tojil ants winiketik». Ta ora ini ya kiltik bin ya xjuʼ ya spasik te congregación ta skoltayel te familia te ayik ta wokol.

15. ¿Bin-utʼil ya jkoltaybeytik sfamilia te machʼa yijkitaybelto te Jehová?

¹⁵ Ayuk yutsil koʼtantik sok skʼuxul koʼtantik ta stojol te familiaetik te jun yoʼtan yakʼoj sbaik. Te Míriam ya xkʼexaw te ya xbajt ta tsoblejetik kʼalal la yijkitay Jehová te sbankil, jich ya yal: «Jaʼ ya jxiʼ te bin ya yal te yantik, pero ay lekil kamigotak te jaʼnix jich ayik ta mel-oʼtan sok maʼyuk bin ya yalik ta swenta te jbankil. Ta swenta-abi, ma jtukeluk la kaʼiy jba». Yan hermana, jich ya yal: «Kʼalal la yijkitay Jehová te kerem kuʼuntik, tal yakʼ smukʼul  koʼtantik te kermanotaktik. Ay machʼatik la yalik te ma snaʼik te bin ya yalbotik, pero okʼik-euk sok ay bin la stsʼibaybonik. Te bitʼil jich la spasik bayal la skoltayon».

16. ¿Bin-utʼil te congregación ya skoltayik te familiaetik te jun yoʼtan yakʼoj sbaik?

¹⁶ Mame jkom jbatik ta skoltayel te familiaetik te jun yoʼtan yakʼoj sbaik. Yame xkoltayotik te skʼuxul koʼtantik sok te ya kakʼbeytik smukʼul yoʼtanike (Heb. 10:24, 25). Ay familiaetik te ma xyichʼik kʼoponel ta skaj te ay machʼa la yichʼ lokʼesel ta congregación, jich kʼoem te lokʼemik-euk. ¡Mame ayuk bin-ora jich ya jpastik! Ya skʼan ya kakʼbeytik smukʼul yoʼtanik sok ya kutsilkʼoptaytik ta skaj te yijkitayojik Jehová te smeʼ statik. Te hermana María ya schol kaʼiytik te bin yaʼiyel la yaʼiy sba kʼalal la yijkitay Jehová te smamalal sok ijkitayot-euk, jich ya yal: «Ay chaʼoxtul kamigotak te talik ta jna, la spasik weʼelil, la sjokinonik ta snopel te Biblia sok te alaletik kuʼun. La yaʼiyik te jwokol sok okʼik-euk, jaʼnix jich la skoltaybonik jkʼoplal kʼalal ay machʼatik ay bin ma lek la yalik ta jtojol. Bayal la yakʼbonik smukʼul koʼtan» (Rom. 12:13, 15).

17. ¿Bin ya xjuʼ ya spasik te ancianoetik yuʼun ya yakʼbeyik smukʼul yoʼtan te machʼatik ayik ta wokol?

¹⁷ Ancianoetik, akʼbeyaik smukʼul yoʼtan te familiaetik te jun ayik ta stojol te Jehová. Jaʼex ay ta awentaik yakʼbeyel smukʼul yoʼtan te hermanoetik teme ay machʼa ta sfamilia yijkitayoj te Jehová (1 Tes. 5:14). Akʼbeyaik smukʼul yoʼtan te kʼalal mato xjajch sok kʼalal ya xlaj te tsoblejetik. Ulaʼtayaik sok kʼoponaik Dios ta stojolik. Jaʼnix jich ya xjuʼ ya ajokinik ta scholel skʼop Dios o ya xjuʼ ya awikʼik ta spasel te yichʼel ta mukʼ Dios ta sjunal na. Te ancianoetik ya yakʼbeyik yil te tuminchijetik yuʼun te Jehová te ya snaʼbeyik yoʼbolil sba, te ay skʼuxul yoʼtan ta stojolik sok te ya skoltayik (1 Tes. 2:7, 8).

18. Jich bitʼil ya yal te 2 Pedro 3:9, ¿bin ya skʼan Jehová te yakuk spasik te machʼatik yijkitayojik?

¹⁸ Te Jehová «ma scʼan te ay machʼa chʼayel ya xbaht, ha ya scʼan te yacuc suhtes  yoʼtanic spisilic» (kʼopona 2 Pedro 3:9). Manchukme ay machʼa ya spas tulan mulil, pero ayto skʼoplal ta yoʼtan te Jehová. Juluk ta awoʼtan te la yakʼ ta lajel te sNichʼan yuʼun la stoj te jmultik. Ta swenta te skʼuxul yoʼtan te Jehová, ya skoltay te machʼatik lokʼemik te organización yuʼun ya sujtik tal. Te Jehová ya skʼan te jichuk ya spasik jich bitʼil la yal te Jesús ta lokʼombakʼop te kerem te la yijkitay jilel te stat (Luc. 15:11-32). Bayal machʼatik te lokʼemik ta congregación, sujtemik tal ta stojol te jTatik te ay ta chʼulchan sok tseʼel yoʼtan te hermanoetik yuʼun. Te Elizabeth te la kalbeytik skʼoplal ta nailal, kʼax tseʼel yoʼtan la yaʼiy sba kʼalal chaʼsujt tal te skerem, jich la yal: «Ya kalbey bayal wokol te hermanoetik te la yakʼbonik smukʼul koʼtan».

19. ¿Bin yuʼun ya smukʼulin koʼtantik te Jehová?

¹⁹ Spisil-ora ya smukʼulin koʼtantik te Jehová, melel maʼyuk bin ya skʼan ya jpastik te ya jta jwokoltik yuʼun. Jaʼ jtul Tatil te ay yutsil yoʼtan sok kʼux ta yoʼtan spisil te machʼatik kʼux ya x-aʼiyot sok ya x-ichʼot ta mukʼ yuʼune. Ayuk ta koʼtantik te maʼyuk bin-ora ya yijkitayotik te Jehová ta yorail te jwokoltik (Heb. 13:5, 6). Te Mark te la kalbeytik skʼoplal ta párrafo 12, jich ya yal: «Maʼyuk bin-ora ya yijkitayotik te Jehová, spisil-ora ya skoltayotik kʼalal ya xkʼaxotik ta wokol». Ya yakʼbotik te «yuʼel» yuʼun ya xkujch kuʼuntik te wokolil (2 Cor. 4:7, TZOXCH). Jaʼ yuʼun, ma xpejkaj te schʼuunel koʼtantik sok smukʼul koʼtantik teme ay machʼa ta jfamiliatik la yijkitay te Jehová.