1, 2. 1) Jich bitʼil ya yal te Proverbios 16:31, ¿bin-utʼil ya kiltik te hermanoetik te ayix yaʼbilalik? 2) ¿Bintik jojkʼoyeletik ya kakʼbeytik sujtib?

TA JUN parque ta Arkansas (Estados Unidos), ya xjuʼ ta tael diamante ton te ayik ta lum. Manchukme te diamante ton ya xjuʼ ta ilel ta ora, te machʼatik ya xkʼotik ta paxial tey-a ma xyilik, melel matoba juxbil sok ma snaʼik stojol te ay bin mukʼ skʼoplal ay ta sitik.

² Te kermanotaktik te ayix yaʼbilalik, jich kʼoemik bitʼil diamante ton, te kʼax mukʼ skʼoplalik. Ta sKʼop Dios ya spajbey te sakil sjolik jich bitʼil jun corona (kʼopona Proverbios 16:31; 20:29). Ayniwan wokol ya kaʼiytik yilel te mukʼik skʼoplal. Te jchʼieletik te mukʼ skʼoplal ta yoʼtanik te hermanoetik te ayix yaʼbilalik, jich kʼoem te ya staik mukʼul kʼulejalil. Ta artículo ini, ya kakʼbeytik sujtib oxeb jojkʼoyeletik: ¿Bin yuʼun te Jehová jich ya yil bitʼil mukʼul kʼulejalil te machʼatik ayix yaʼbilalik?, ¿bin-utʼil ilbilik ta organización yuʼun? Sok ¿bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya jnopbeytik te ejemplo yuʼunik?

3. Jich bitʼil ya yal te Salmo 92:12-15, ¿bin yuʼun mukʼ skʼoplal ta yoʼtan Jehová te hermanoetik te ayix yaʼbilalik?

³ Te Jehová mukʼ skʼoplal ta yoʼtan te hermanoetik te ayix yaʼbilalik. Snaʼoj ta lek te bin ay ta yoʼtanik sok lek ya yil te tʼujbil taleliletik yuʼunik. Tseʼelnax yoʼtan yuʼun te kʼalal ya yil te ya yakʼbeyik snop te jchʼieletik te bin snopojik te jayeb jaʼbil abatinemik ta stojol te Jehová (Job 12:12; Prov. 1:1-4). Jaʼnix jich mukʼ skʼoplal ta yoʼtan te  kujchem yuʼunik (Mal. 3:16). Manchukme ay staoj swokolik, spisil-ora yakʼojik ta ilel te tulan schʼuunel yoʼtanik ta stojol te Jehová. Ta ora ini ayxan ta yoʼtanik te bin ya smaliyik ta pajel chaʼbej kʼaxtoxan-a te bitʼil jajch snaʼbeyik sba te Jehová. Te Jehová kʼux ta yoʼtan, melel maba skomoj sbaik ta scholel skʼop Dios manchukme ayix bayal yaʼbilalik (kʼopona Salmo 92:12-15).

4. ¿Bin ya x-akʼbot smukʼul yoʼtan te hermanoetik te ayix yaʼbilalik?

⁴ Teme yakix ta bael te awaʼbilal, naʼame te ma xchʼay ta yoʼtan Jehová te bin apasoj ta stojol (Heb. 6:10). Tseʼelnax yoʼtan te jtatik ta chʼulchan, teme sok sbujtsʼ awoʼtan ya achol te skʼop Dios. ¿Aybal kujchem awuʼun tulan wokoliletik?, ¿aybal akoltaybeyoj skʼoplal te bin ya yal te Biblia?, ¿aybal awentainoj aʼteliletik te mukʼ skʼoplal sok apʼijubtesoj yantik?, ¿junbal awoʼtan ya apas te bin ya yal te organización yuʼun Jehová? Sok ¿aybal akoltayoj te machʼatik ya x-abatinik ta tiempo completo ta stojol te Jehová? Teme aye, te Jehová kʼuxat ta yoʼtan sok «ma ba ya spihtes te machʼatic jun yoʼtanic ta stojol» (Sal. 37:28). Jaʼnix jich te Jehová ya yalbeyex: «Ha to cʼalal ya xmamalubex, stalel ayon, ha to cʼalal ya sacub ajolic ya caʼbeyex awipic» (Is. 46:4). Mame xa anop ta awoʼtan te bitʼil ayix awaʼbilal, maʼyukix akʼoplal ta organización yuʼun te Jehová.

5. ¿Bin-a te ayuk ta yoʼtanik te hermanoetik te ayix yaʼbilalik?

⁵ Te hermanoetik te ayix yaʼbilalik bayal bin ya xjuʼ ya spasik. Manchukme maʼyukix lek yipik, pero bayal experiencia yuʼunik ta swenta te bayal jaʼbil abatinemik ta stojol te Jehová. Jaʼnix jich bayal bin ya xjuʼ ya spasik ta stojol, jich bitʼil ya kiltik ta stojol te abatetik ta namey sok ta ora ini.

6, 7. Ala ejemploetik ta Biblia yuʼun j-abatetik yuʼun Dios te ayix yaʼbilalik te la yichʼik bendición.

⁶ Ta Biblia ya jtatik ejemplo yuʼun j-abatetik te jun yoʼtan la yakʼ sbaik ta stojol Jehová, manchukme ayix yaʼbilalik.  Jich bitʼil te Moisés, te ayix 80 yaʼbilal te kʼalal och ta j-alwanej sok te la swol te lum Israel. Jaʼnix jich te Daniel, kʼaxemniwan 90 yaʼbilal-a kʼalal ayto ta j-alwanej yuʼun te Jehová. Jich yilel te jpuk-kʼop Juan kʼaxemniwan ta 90 yaʼbilal kʼalal la stsʼibay te libro yuʼun Apocalipsis.

⁷ Bayal j-abatetik yuʼun Jehová te ma naʼbiluk sbaik ta lek sok ma mukʼuk skʼoplalik ya x-ilotik yuʼun te ants winiketik. Pero ya snaʼbotik sba yuʼun te Jehová sok majtantesotik te bitʼil jun yoʼtanik ta stojol. Ta Biblia maʼyuk bayal ya yalbey skʼoplal jtul winik te «Simeón sbihil, toj ta winiquil soc jun yoʼtan ta stojol Dios», pero naʼbil sba yuʼun te Jehová, akʼbot yil te Jesús te kʼalal chʼinto-ae sok la yal jun albilkʼop ta stojol te Jesús soknix ta stojol te smama (Luc. 2:22, 25-35). Jnop kaʼiytik te bin kʼax ta stojol te Ana te jaʼ j-alwanej te ay 84 yaʼbilal sok meʼba ants, te «spisil ora ay ta Templo». Te bitʼil jun yoʼtan ta stojol te Jehová akʼbot yil te Jesús te kʼalal chʼinto-ae. Te Simeón sok te Ana mukʼ skʼoplal ilotik yuʼun te Jehová (Luc. 2:36-38).

8, 9. ¿Bin-utʼil ya xkoltaywanik te hermanaetik te lajemix smamalalik?

⁸ Ta kʼajkʼal ini, te hermanoetik te ayix yaʼbilalik jaʼ ejemplo ta stojol te jchʼieletik. Kiltik bin kʼax ta stojol te hermana Lois Didur. Kʼalal aytonax 21 yaʼbilal-a, och ta precursora especial ta Canadá. Ta patil sok te smamalal te John sbiil, bayal jaʼbil abatinik ta superintendente yuʼun circuito sok kʼaxem ta 20 jaʼbil abatinik ta Betel yuʼun Canadá. Kʼalal ayix 58 yaʼbilal-a te Lois, la yichʼik albeyel te ya xbajtik ta abatinel ta Ucrania. ¿Bin la spasik? ¿Labal snop ta yoʼtanik te ayix yaʼbilalik yuʼun ya xbajtik ta yan nación? Maʼuk, la schʼuunik, te John la yichʼ yaʼtel ta Comité yuʼun Sucursal. Jukeb jaʼbil ta patil laj te John, yan stukel te Lois tey jil-a. Ta ora ini ayix 81 yaʼbilal, yakto ta abatinel ta stojol Jehová ta Betel yuʼun Ucrania sok kʼux aʼiybil.

⁹ Ayniwan hermanaetik jich bitʼil te Lois, ta skaj te meʼba antsix jich ya yaʼiy sbaik te ma x-ichʼotix ta wenta, pero ma jichuk, mukʼ skʼoplal ya x-ilotik yuʼun te Jehová. Te Jehová mukʼ skʼoplal ta yoʼtan te bayal jaʼbil la skoltayik te smamalalik sok maba skomoj sbaik ta abatinel ta stojol (1 Tim. 5:3). Jaʼnix jich ya yakʼbeyik smukʼul yoʼtan te jchʼieletik.

10. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te ejemplo yuʼun te Tony?

¹⁰ Ay bayal hermanoetik ta ayix yaʼbilalik ayik ta naetik te banti ya yichʼik kanantayel, jich kʼoemik bitʼil kʼulejalil. Te hermano Tony jich kʼoem ta stojol. Te kʼalal 20 yaʼbilal-a la yichʼ jaʼ ta Pensilvania (Estados Unidos) ta agosto 1942. Ta skaj te ma la spas te servicio militar, cheb jaʼbil sok olil la yichʼ chukel. Te Tony  sok te yinam te Hilda sbiil, ta yalalilto te chaʼtul yal snichʼnabik, la yakʼbeyik snop te Biblia. Bayal jaʼbil te Tony och ta superintendente presidente ta oxeb congregacionetik (ta ora ini jaʼ sbiilinej coordinador yuʼun ancianoetik) sok kʼax ta superintendente yuʼun mukʼul tsoblej yuʼun circuito. Jaʼnix jich ya skʼases tsoblejetik sok ya yakʼ nojptesel ta Biblia ta cárcel. Te bitʼil ayix 98 yaʼbilal, maba skomoj sba. Yakto ta abatinel ta stojol te Jehová sok ta skoltayel te congregación.

11. ¿Bin-utʼil ya jkoltaytik te hermanoetik te ayik ta naetik te banti ya yichʼik kanantayel o ma xjuʼ ya xlokʼik ta snaik?

¹¹ ¿Bin-utʼil ya jkoltaytik te hermanoetik te ayik ta naetik te banti ya yichʼik kanantayel o te ma xjuʼ ya xlokʼik ta snaik? Te ancianoetik ta congregación ya skoltayik ta scholel skʼop Dios, te ya xbajtik ta tsoblejetik o ya schʼam yaʼiyik te bin ya yalik. Ya xjuʼ kakʼbeytik yil te ay skʼoplal ta koʼtantik te kʼalal ya kulaʼtaytik o ya jkʼopontik ta videollamada. Teme namal ayik ta kuxinel te hermanoetik sok te congregación, mukʼ skʼoplal te ma xchʼay ta koʼtantik. Ayniwan wokol ya yaʼiyik te ya yalik te bin yak ta kʼaxel ta stojolik o jich ya yilik te ma snujpʼuk te ya yalike. Pero lek teme ya jojkʼoybeytik te bintik tʼujbil kʼaxem yuʼunik ta organización yuʼun Jehová sok te ya jchʼam kaʼiytik te bin ya yalike.

12. ¿Bin ya skʼan ya jtatik ta ilel ta jcongregaciontik?

¹² Ta congregacionetik ayniwan hermanoetik te ayix yaʼbilalik te jaʼ lekil ejemplo ta jtojoltik. Jtul hermana te Harriette sbiil, te talem ta Estados Unidos bayal jaʼbil abatin ta scongregacion ta Nueva Jersey. Pero la sta skʼajkʼalel te bajt ta kuxinel ta yan lugar sok te yantsil-al. Ta congregación te banti kʼote, te hermanoetik la slokʼesik tiempo yuʼun ya xkʼopojik sok, la staik ta ilel te bayal experiencia yuʼun te hermana. La scholtiklanbey yaʼiy te bin kʼaxem ta stojol te kʼalal la snop te sKʼop Dios sok te jayebix jaʼbil yak ta scholel skʼop Dios. Ta yorail-abi te kʼalal ya xlokʼ ta scholel te skʼop Dios ya yichʼ bael jun cepillo yuʼun sjuxel eal, te ya xtuun yuʼun teme ya x-otsesot ta cárcel. Ta 1933, cheb buelta la yichʼ chukel. Te smamalal te maba Testigo, jaʼ ya yil te oxtul alaletik te kʼalal ochem ta cárcel. Te hermanoetik te jun yoʼtanik jich bitʼil te Harriette, ya skʼan te mukʼuk skʼoplal ta koʼtantik.

13. ¿Bin ya jnoptik ta stojol te hermanoetik te ayix yaʼbilalik?

¹³ Te kermanotaktik te ayix yaʼbilalik mukʼ skʼoplal ta organización yuʼun te Jehová. Yilojik bin-utʼil te Jehová yakʼoj bayal bendición ta stojol te organización soknix ta stojolik. Bayal bin snopojik ta skaj te ay bin ma stojiluk la spasik. Jich yuʼun akʼa jnopbeytik te spʼijilik sok te experiencia yuʼunik (Prov. 18:4). Teme ya jlokʼestik tiempo ta snaʼbeyel sbaik, ya stsakxan yip te schʼuunel koʼtantik sok bayal bin ya jnoptik ta stojolik.

14. ¿Bin ya yichʼik albeyel ta Deuteronomio 32:7 te jchʼieletik?

¹⁴ Ya skʼan te ya xkʼopojotik sok te hermanoetik te ayix yaʼbilalik (kʼopona Deuteronomio 32:7). Maniwan yilikix kʼinal ta lek, maniwan ya xjuʼix ta lek sbeelik sok ma tulanuk ya xkʼopojikix, pero jchʼielto ya yaʼiy sbaik sok lek skʼoplalik ta stojol te Jehová (Ecl. 7:1).  Juluk ta koʼtantik, bin yuʼun te Jehová mukʼ skʼoplalik ta yoʼtan sok mame jkom jbatik ta yichʼel ta mukʼ. Jichukotik bitʼil te Eliseo, te kʼalal slajibalix buelta ya sjokin-a te Elías oxeb buelta jich la yalbey: «Ma ba ya quihquitayat» (2 Rey. 2:2, 4, 6).

15. ¿Bin ya xjuʼ ya jojkʼoybeytik te hermanoetik te ayix yaʼbilalik?

¹⁵ Kakʼbeytik yil te hermanoetik te ayix yaʼbilalik te ay skʼoplal ta koʼtantik te kʼalal ay bin ya jojkʼoybeytik (Prov. 1:5; 20:5). Yaniwan xjuʼ ya jojkʼoybeytik: «Kʼalal jchʼielato-ae, ¿bin yuʼun la schʼuun awoʼtan te jaʼ smelelil te bin jajch anope?, ¿bin kʼaxem ta akuxlejal te jaʼ la yakʼ xnoptsajatxan ta stojol te Jehová? Sok ¿bin skoltayejat yuʼun tseʼel awoʼtan ya x-abatinat ta stojol Jehová?» (1 Tim. 6:6-8). Jchʼam kaʼiytik ta lek te bin ya yalbotik.

16. Kʼalal te jchʼiel ya xkʼopoj sok te hermano te ayix yaʼbilal, ¿bin yuʼun ya sta smukʼul yoʼtanik?

¹⁶ Kʼalal te jchʼiel ya xkʼopoj sok te hermano te ayix yaʼbilal, ta schebalik ya sta smukʼul yoʼtanik (Rom. 1:12). Te jchʼiel ya schʼuun yoʼtan te kanantaybil yuʼun Jehová te j-abatetik te jun yoʼtanik ta stojol. Te hermano te ayix yaʼbilal kʼux aʼiybil ya yaʼiy sba sok ya smulan yalel bin-utʼil koltaybil yuʼun te Jehová.

17. ¿Bin yuʼun leknax ya x-ilotik yuʼun Jehová te hermanoetik te ayix yaʼbilalik?

¹⁷ Te kʼalal ya xtoy yaʼbilalik ya xyanaj te sit yelawik. Pero ta jujun jaʼbil te ya xkʼaxe, te Jehová leknax ya yil te j-abatetik te jun-nax yoʼtanik ta stojol (1 Tes. 1:2, 3). ¿Bin yuʼun? Jaʼ ta swenta te yakʼoj sbaik ta tojobtesel yuʼun te schʼul espíritu te Jehová. Kʼalal ya jnaʼbeytikxan sba ta lek sok bayalxan bin ya jnoptik ta stojol te hermanoetik te ayix yaʼbilalik, jich ya kiltikxan bitʼil kʼulejalil.

18. ¿Bin ya kiltik ta yan artículo?

¹⁸ Ya sta yip yoʼtan te congregación kʼalal te jchʼieletik mukʼ skʼoplal ta yoʼtanik te hermanoetik te ayix yaʼbilalik, jaʼnix jich te mukʼuk skʼoplal ya x-ilotik te jchʼieletik. Ta yan artículo, ya kiltik bin ya skʼan ya spasik te hermanoetik te ayix yaʼbilalik yuʼun mukʼ skʼoplal ta yoʼtanik te jchʼieletik te ayik ta congregación.