1. Jich bitʼil ya yal Malaquías 3:16, ¿bin libroil yak ta stsʼibayel te Jehová, sok bin tsʼibaybil tey-a?

 TE Jehová ayix tal bayal jaʼbil te yak ta stsʼibayel biililetik ta jun libro te mero mukʼ skʼoplal. Te sbabial te machʼa tsʼibaybil sbiil jaʼ te Abel, te jun yoʼtan ta stojol Jehová (Luc. 11:50, 51). * Te Jehová stsʼibayoj biililetik tey ta libro-abi, sok ayix bayal millón tey-a. Te libro ini, ay cheʼoxeb sbiil ta Biblia: «libro yuʼun snaʼojibal», «libro yuʼun te kuxlejalile» sok «balbil jun yuʼun kuxlejalil». Ta artículo ini ya kalbeytik skʼoplal te «libro yuʼun te kuxlejalile» (kʼopona Malaquías 3:16; Apoc. 3:5; 17:8).

2. ¿Machʼatik tsʼibaybil sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil, sok bin ya skʼan ya jpastik yuʼun yakuk yichʼ tsʼibayel jbiiltik tey-a?

² Ta libro ini tey tsʼibaybil sbiilik-a te machʼatik ya yichʼik ta mukʼ te Jehová sok te kʼux ta yoʼtanik te sbiile. Yakik ta smaliyel te kuxlejal ta sbajtelkʼinal chikan teme ta chʼulchan o ta Balumilal. Ya xjuʼ ya yichʼ tsʼibayel tey-a te jbiiltik teme ya kamigointik te Jehová ta swenta te la yakʼ sba ta lajel te Jesucristo ta jwentatik (Juan 3:16, 36). ¿Mabal jichuk te ya jkʼantik te tey tsʼibaybil-a te jbiiltike?

3, 4. 1) Teme tey ay jbiiltik ta libro yuʼun kuxlejalil, ¿yabal skʼan ya yal-abi te ya xkuxinotik ta sbajtelkʼinal? 2) ¿Bin ya kiltik ta artículo ini sok ta yan?

³ ¿Yabal skʼan ya yal te staojikix te skuxlejalik ta sbajtelkʼinal te machʼatik tsʼibaybil sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil?  Ya jtabeytik te sujtib ta Éxodo 32:33, te Jehová jich la yalbey te Moisés: «Ya jtupʼbe sbihil ta libro cuʼun te machʼa la sta smul ta jtojol». Jaʼ-abi ya skʼan ya yal te ya xjuʼ ya stupʼ te biililetik ta libro-abi, jich kʼoem te stsʼibayoj ta lápiz (Apoc. 3:5). Ya skʼan ya jpastik tulan yuʼun ma xyichʼ tupʼel te jbiiltik jaʼto kʼalal ya sta yorail te ya stsʼibay te Jehová ta sbajtelkʼinal, jich kʼoem te ya stsʼibay ta tinta.

⁴ Yaniwan jojkʼoybey jbatik: ¿Bin ya yal te Biblia ta swenta te machʼatik ay sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil sok te machʼatik maʼyuke? ¿Binwan-ora ya yichʼ skuxlejalik ta sbajtelkʼinal te machʼatik tey ay sbiilik-ae? ¿Bin ya xkʼot ta stojolik te machʼatik ma la snaʼbeyik sba te Jehová kʼalal lajike? ¿Teybal ay sbiilik-a ta libro ini? Ya kilbeytik sujtib ta artículo ini sok ta yan.

¿MACHʼATIK OCHEM SBIILIK TEY TA LIBRO?

5, 6. 1) Jich bitʼil ya yal Filipenses 4:3, ¿machʼatik tsʼibaybilix te sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil? 2) ¿Bin-ora ya yichʼ tsʼibayel te sbiilik ta sbajtelkʼinal?

⁵ ¿Machʼatik ochem sbiilik tey ta libro? Yuʼun ya kakʼbeytik sujtib te jojkʼoyel ini, ya kilbeytik skʼoplal joʼchajp grupoetik. Ay machʼatik ochem sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil sok ay machʼatik maʼuk.

⁶ Te sbabial grupo jaʼik te machʼatik tsabilik yuʼun ya xwentainwanik sok te Cristo ta chʼulchan. ¿Tsʼibaybilixbal te sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil? Tsʼibaybil. Jich bitʼil la yal te jpuk-kʼop Pablo ta stojol te filipenseetik, tsʼibaybilix ta libro yuʼun kuxlejalil te sbiilik te machʼatik tsabilik yuʼun ya xwentainwanik sok te Cristo (kʼopona Filipenses 4:3). Ya skʼan te jun yoʼtan ya yakʼ sbaik yuʼun maba ya  yichʼ tupʼel te sbiilik ta libro. Yuʼun jich te kʼalal ya yichʼik te slajibal sello, chikan teme jaʼ te kʼalal mato xlajik-a o jaʼ te kʼalal mato xjajch-a te tulan wokolil, ya yichʼ tsʼibayel te sbiilik ta sbajtelkʼinal (Apoc. 7:3).

7. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te Apocalipsis 7:16, 17 ta snaʼel bin-ora ya yichʼ tsʼibayel ta sbajtelkʼinal te sbiilik te yantik tuminchijetik ta libro yuʼun kuxlejalil?

⁷ Te schebal grupo jaʼik te yantik tuminchijetik. ¿Teybal tsʼibaybil sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil? Tey. ¿Teybal tsʼibaybil ya xjil te sbiilik te kʼalal kʼaxemix-a te Armagedón? Tey (Apoc. 7:14). Te Jesús la yal te ants winiketik ini te jichik bitʼil tuminchij, «yame yichʼik skuxlejalik sbajtelkʼinal» (Mat. 25:46). Pero te machʼatik ya xkolik ta Armagedón maba ta ora ya staik te skuxlejalik ta sbajtelkʼinal. Jich kʼoem te tsʼibaybil ta lápiz te sbiilike. Ta jmil jaʼbil te ya xwentainwan te Jesús, «yame stojobteslan bael ta slokʼib jaʼetik yuʼun kuxlejalil». Te machʼatik ya stʼunik te tojobtesel yuʼun te Cristo sok jun yoʼtan ya yakʼ sbaik ta stojol te Jehová ya yichʼ tsʼibayel ta sbajtelkʼinal te sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil (kʼopona Apocalipsis 7:16, 17).

8. ¿Machʼatik-a te maba yichʼoj tsʼibayel te sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil, sok bin ya xkʼot ta stojolik?

⁸ Te yoxebal grupo jaʼik te tentsunetik te ya yichʼik lajinel ta Armagedón. Maba tsʼibaybil sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil. Te Jesús la yal te «yame yichʼik lajinel ta sbajtelkʼinal» (Mat. 25:46). Te Pablo jaʼnix jich la yal «te castigo ya yichʼik jaʼ te lajinel ta sbajtelkʼinal» (2 Tes. 1:9; 2 Ped. 2:9). Jichnix ya xkʼot ta stojol te ants winiketik te spasemal yoʼtan staoj smulik ta stojol te chʼul espíritu. Te ants winiketik-abi yame yichʼik lajinel ta sbajtelkʼinal, maba ya staik te kuxlejal sbajtelkʼinal. Maba ya xchaʼkuxajik (Mat. 12:32; Mar. 3:28, 29; Heb. 6:4-6). Ta ora ini ya kilbeytik skʼoplal ta lek cheb grupoetik te ya xchaʼkuxajik ta Balumilal.

TE MACHʼATIK YA XCHAʼKUXAJIK

9. ¿Machʼatik-a te cheb grupo te ya xchaʼkuxajik ta Balumilal, sok bin yuʼun te ma pajalike? (Hechos 24:15).

⁹ Te Biblia ya yalbey skʼoplal cheb grupo yuʼun ants winiketik te ya xchaʼkuxajik sok te ya xjuʼ ya xkuxinik ta sbajtelkʼinal ta Balumilal: jaʼik te «machʼatik toj yoʼtanik» sok te «machʼatik maba toj yoʼtanik» (kʼopona Hechos 24:15). Te «machʼatik toj yoʼtanik» jaʼik te jun yoʼtan abatinik ta stojol te Jehová. Te «machʼatik maba toj yoʼtanik» jaʼik te maba abatinik ta stojol te Jehová te kʼalal mato xlajik-ae. Ta swenta te stalelik la yakʼik ta ilel te maba ya schʼuunik te tojil mantaliletik yuʼun te Diose. Te bitʼil ya xchaʼkuxajik te cheb grupoetik-abi, ¿yabal skʼan ya yal te tsʼibaybil sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil? Swenta ya jnaʼtik, kilbeytikxan skʼoplal ta jujunchajp te cheb grupoetike.

10. ¿Bin yuʼun ya xchaʼkuxajik te «machʼatik toj yoʼtanik», sok bin aʼtelil ya yichʼik chaʼoxtul? (Ilawil liʼnix ta revista te artículo te ay ta sección «Te bintik ya sjojkʼoyik te machʼatik ya skʼopon te june» te ya yalbey skʼoplal te chaʼkuxajel ta Balumilal).

¹⁰ Te schanebal grupo jaʼik te «machʼatik toj yoʼtanik». Tsʼibaybilix-a te sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil te kʼalal mato xlajik-ae. ¿Labal yichʼ tupʼel te sbiilik te kʼalal lajike? Maʼuk, melel ta sit te Jehová kuxulikto. «Ma jaʼuk Dios yuʼun te machʼatik lajemikixe, jaʼ Dios yuʼun te machʼatik kuxulike, melel spisil kuxulik ta sit stukel» (Luc. 20:38). Jich yuʼun te kʼalal ya xchaʼkuxajik, tsʼibaybilix sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil. Pero jich kʼoem te  tsʼibaybil ta lápiz (Luc. 14:14). Ay chaʼoxtul te machʼatik ya xchaʼkuxajik ya yichʼ yaʼtelik ta «príncipaletic ta stojol spisil te qʼuinale» (Sal. 45:16).

11. ¿Bin ya skʼan ya snopik te «machʼatik maba toj yoʼtanik» yuʼun ya yichʼ tsʼibayel sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil?

¹¹ Ta slajibal, kalbeytik skʼoplal te yoʼebal grupo: jaʼik te «machʼatik maba toj yoʼtanik». Ta skaj te ma snopojik-a te leyetik yuʼun te Jehová, maba la spasik te bin lek ta skuxlejalik te kʼalal mato lajemik-ae. Jaʼ yuʼun maba tsʼibaybil te sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil. Pero kʼalal te Dios ya schaʼkuxajteslan, ya xjuʼ ya yichʼ tsʼibayel te sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil. Te machʼatik maba toj yoʼtanik yame skʼanik bayal koltayel. Te kʼalal mato lajemik-ae, ay chaʼoxtul te kʼax chopol te bin la spasike, jaʼ yuʼun ya skʼan ya snopik spasel ta skuxlejalik te tojil mantaliletik yuʼun te Jehová. Swenta ya yichʼik koltayel, te Wentainel yuʼun Dios ya xbajt yakʼbey nojptesel te ants winiketik te maʼyuk jich kilojtik-ae.

12. 1) ¿Machʼatik ya xnojptesotik yuʼun te machʼatik maba toj yoʼtanik? 2) ¿Bin ya xkʼot ta stojolik te machʼatik maba ya skʼan ya sjeltay te stalelik?

¹² ¿Machʼatik ya xnojptesotik yuʼun te machʼatik maba toj yoʼtanik? Jaʼik te kʼax bayal ta tul ants winiketik te ya xkolik jilel ta Armagedón sok te machʼatik toj yoʼtanik te ya xchaʼkuxajike. ¿Bin ya skʼan ya spasik te machʼatik maba toj yoʼtanik yuʼun ya yichʼ tsʼibayel sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil? Ya skʼan ya yamigoinik te Jehová sok te ya yakʼ skuxlejalik ta stojol. Te Jesús sok te machʼatik ya xbajtik ta chʼulchan te ya yichʼ yaʼtelik ta juez, jaʼ ya yilik teme ya sjeltay stalelik te machʼatik maba toj yoʼtanik (Apoc. 20:4). Teme ay machʼa ma skʼan ya yichʼ te koltayel-abi, yame yichʼ lajinel manchukme ayix 100 yaʼbilal (Is. 65:20). Te Jehová sok te Jesús ya xjuʼ ya snaʼik te bin ay ta yoʼtan te ants winiketik, jich yuʼun ma xyakʼik te ay  machʼa ya x-utsʼinwan ta achʼ balumilal (Is. 11:9; 60:18; 65:25; Juan 2:25).

TE CHAʼKUXAJEL YUʼUN KUXLEJALIL SOK TE CHAʼKUXAJEL YUʼUN ICHʼEL TA KʼOP

13, 14. 1) ¿Bin jkuyojtik-a te la yalbey skʼoplal te Jesús ta Juan 5:29? 2) ¿Bin ya skʼan ya kichʼtik ta wenta te kʼalal ya jkʼopontik te texto-abi?

¹³ Te Jesús la yalbey skʼoplal te machʼatik ya xchaʼkuxajik ta Balumilal. Jich la yal: «Yame sta yorail te spisil te machʼatik ayik ta mukenal yame yaʼiybeyik te skʼope sok yame xlokʼik tal: te machʼatik la spasik te bintik leke yame xchaʼkuxajik yuʼun ya yichʼ skuxlejalik, yan te machʼatik la spasik te bintik chopole yame xchaʼkuxajik yuʼun ya yichʼik ichʼel ta kʼop» (Juan 5:28, 29). ¿Bin la skʼan la yal te Jesús?

¹⁴ Jkuyojtik-a te jaʼ la yalbey skʼoplal te bin ya spasik te kʼalal chaʼkuxajemikix-ae, te aylaj machʼatik ya spasik te bin lek sok te aylaj machʼatik ya spasik te bin chopol. Pero te Jesús maba la yal te ya spasik te bintik lek o ya spasik te bintik maba lek te machʼatik ya xlokʼik tal ta mukenal. Jaʼ la yalbey skʼoplal te bintik kʼaxemixe, melel jich la yal: «Te machʼatik la spasik te bintik leke» sok «te machʼatik la spasik te bintik chopole». Ya skʼan ya yal-abi te jaʼ te bin la spasik te kʼalal mato lajemik-ae. Ay swentail ini, melel tey ta achʼ balumilal ma x-akʼot te ay machʼa ya spas te bin chopole. Te machʼatik maba toj yoʼtanik jich la spasik te kʼalal mato lajemik-ae. Jich yuʼun, ¿bin la skʼan la yal te Jesús te kʼalal la yalbey skʼoplal te chaʼkuxajel yuʼun kuxlejalil sok te chaʼkuxajel yuʼun ichʼel ta kʼop?

15. ¿Machʼatik ya «xchaʼkuxajik yuʼun ya yichʼ skuxlejalik», sok bin yuʼun?

¹⁵ Te machʼatik toj yoʼtanik, te jaʼik te la spasik te bintik lek te kʼalal mato xlajik-ae, ya «xchaʼkuxajik yuʼun ya yichʼ skuxlejalik», melel tsʼibaybil te sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil. Jaʼ-abi ya skʼan ya yal te chaʼkuxajel yuʼun «te machʼatik la spasik te bintik leke» te ya yalbey skʼoplal te Juan 5:29, jaʼnix te chaʼkuxajel yuʼun «te machʼatik toj yoʼtanik» te ya yalbey skʼoplal te Hechos 24:15. Jaʼ ini ya stsak sba sok te bin ya yal Romanos 6:7: «Te machʼa ya xlaje libre ya xjil yuʼun te smule». Kʼalal ya xlajik te machʼatik toj yoʼtanik, ya xtupʼ te smulike, pero ma xchʼay ta oʼtanil stukel te bitʼil jun yoʼtan la yakʼ sbaik (Heb. 6:10). Pero, te kʼalal ya xchaʼkuxajik te machʼatik toj yoʼtanik, yame skʼan te jun yoʼtan ya yakʼ sbaik yuʼun ma xyichʼ tupʼbeyel te sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil.

16. ¿Bin ya skʼan ya yal te chaʼkuxajel yuʼun ichʼel ta kʼop?

¹⁶ ¿Bin ya xkʼot ta stojolik te machʼatik la spasik te bintik chopol te kʼalal mato xlajik-ae? Manchukme tupʼ te smulik te kʼalal lajike, ma xjuʼ ya kaltik te jun yoʼtan la yakʼ sbaik. Te sbiilik maba tsʼibaybil ta libro yuʼun kuxlejalil. Jaʼ yuʼun, te chaʼkuxajel yuʼun «te machʼatik la spasik te bintik chopole», jaʼnix te chaʼkuxajel yuʼun «te machʼatik maba toj yoʼtanik» te ya yalbey skʼoplal te Hechos 24:15. Ya «xchaʼkuxajik yuʼun ya yichʼik ichʼel ta kʼop». * Te ichʼel ta kʼop jaʼ ya skʼan ya yal te ya yichʼ ilbeyel stalelik (Luc. 22:30). Ya yichʼ bael tiempo yuʼun ya yichʼ ilel machʼa ya xjuʼ ya yichʼ tsʼibayel sbiil ta  libro yuʼun kuxlejalil. Jich yuʼun, te machʼatik maba toj yoʼtanik ya skʼan ya stojobtes te stalelik ta nailal sok te ya yakʼ sbaik ta stojol te Jehová.

17, 18. ¿Bin ya skʼan ya spasik te machʼatik ya xchaʼkuxajik ta Balumilal, sok bin-a «te yaʼtelike» te ya yalbey skʼoplal te Apocalipsis 20:12, 13?

¹⁷ Chikan teme toj o ma toj yoʼtanik ta namey, te machʼatik ya xchaʼkuxajik ya skʼan ya schʼuunik te leyetik te ay ta balbil jun te ya yichʼ jamel tey ta jmil jaʼbil. Te jpuk-kʼop Juan jich la yalbey skʼoplal te bin la yil ta najalsitil: «La kil te machʼatik lajemik —mukʼ bikʼit— tekʼajtik ta stojol te mukʼul naktajibal sok la yichʼ jamel balbil junetik. Pero la yichʼ jamel yan balbil jun: jaʼ te balbil jun yuʼun kuxlejalil. Ta swenta te bintik tsʼibaybil ta balbil junetik, jich la yichʼik ichʼel ta kʼop te machʼatik lajemik ta swenta te yaʼtelike» (Apoc. 20:12, 13).

¹⁸ ¿Bin-a «te yaʼtelike» te ya yichʼik ichʼel ta kʼop yuʼun te machʼatik ya xchaʼkuxajike? ¿Jaʼbal te bin la spasik te kʼalal mato xlajik-ae? Maʼuk. Juluk ta koʼtantik te la yichʼ tupʼbeyel te smulik te kʼalal lajike. Jich yuʼun «te yaʼtelike» ma jaʼuk te bin la spasik te kʼalal mato xlajik-ae. Jaʼ te bin ya spasik te kʼalal la yichʼikix nojptesel-a ta achʼ balumilal. Jaʼnix jich, te Noé, te Samuel, te David sok te Daniel ya skʼan ya snopbeyikxan skʼoplal te Jesucristo sok te ya yakʼ schʼuunel yoʼtanik ta swenta te la yakʼ skuxlejal ta jtojoltik. Jich yuʼun, ¡kʼaxtoxan jich ya skʼan ya spasik-a te machʼatik maba toj yoʼtanik!

19. ¿Bin ya xkʼot ta stojolik te machʼatik ya spʼajik te nojptesel?

¹⁹ ¿Bin ya xkʼot ta stojolik te machʼatik ya spʼajik te nojptesel? Te Apocalipsis 20:15 jich ya yalbotik: «Te machʼatik maba tsʼibaybil sbiilik ta libro yuʼun kuxlejalil la yichʼik chʼojel ochel ta pamal kʼajkʼ te yak ta tilele». Jichnix-a, ya yichʼik lajinel ta sbajtelkʼinal. ¡Kʼax mukʼ skʼoplal te yakuk jpastik tulan yuʼun ya yichʼ tsʼibayel te jbiiltik ta libro yuʼun kuxlejalil sok te maba ya yichʼ tupʼel tey-a!

20. ¿Bin tʼujbil aʼtelil ya xbajt yichʼ pasel ta jmil jaʼbil te ya xwentainwan te Cristo? (Ilawil te dibujo ta yelaw te revista).

²⁰ Kʼax tʼujbil te bin ya xkʼot ta pasel te kʼalal ya xwentainwan ta jmil jaʼbil te Cristoe. Ta yorail-abi ya yichʼ nojptesel te ants winiketik ta swolol Balumilal te maʼyuk jich kilojtik-ae. Jaʼnix jich ya yichʼ ilbeyel stalelik te machʼatik toj yoʼtanik sok te machʼatik maba toj yoʼtanik (Is. 26:9; Hech. 17:31). ¿Bin-utʼil ya yichʼik nojptesel te ants winiketik? Ta yan artículo ya kilbeytik skʼoplal sok ya skoltayotik yuʼun ayukxan skʼoplal ta koʼtantik.