1, 2. 1) ¿Bin naʼbil sba yuʼun te ants winiketik jich bitʼil yorail akʼel ta libre o jubileo? (Ilawil te rekuadro « ¿Bin-a te Yorail akʼel ta libre?»). 2) ¿Bin la yalbey skʼoplal Jesús ta Lucas 4:16-18?

TA CHAʼOXPAM nasionetik, kʼalal ya xlokʼ 50 jaʼbil yuʼun te bin mukʼ skʼoplal ta yoʼtan te ants winiketike ya spasbeyik skʼinul. Te kʼin-abi, naʼbil sba bitʼil yorail akʼel ta libre o jubileo. Ay ya xjalaj jun kʼajkʼal, jun semana o bayalxan kʼajkʼal, pero te kʼalal lajix-a te kʼine yananix xchʼay ta yoʼtanik-a te bitʼil akʼbotik stseʼelil yoʼtanike.

² Ta artikulo ini, yame kalbeytik skʼoplal jun yorail akʼel ta libre te kʼax bayalxan ya yakʼ stseʼelil koʼtantike sok jaʼ kʼax mukʼxan skʼoplal-a te bitʼil te Yorail akʼel ta libre la spasik te israeletik ta jujun 50 jaʼbile. Te Yorail akʼel ta libre la spasik te israeletike ya xjalaj jun jaʼbil sok ya staik lekilal yuʼun. ¿Bin yuʼun ay skʼoplal ta koʼtantik te Yorail akʼel ta libree? Melel jaʼ ya yakʼ jnoptik te bin spasoj te Jehová yuʼun ya yakʼotik ta libre ta sbajtelkʼinal. Te Jesús la yalbey skʼoplal-abi sok yame xjuʼ ya jtatikix lekilal yuʼun ta ora ini (kʼopona Lucas 4:16-18).

3. Jich bitʼil ya yal Levítico 25:8-12, ¿bin lekil la staik te israeletik yuʼun te Yorail akʼel ta libree?

³ Yame xkʼotxan ta koʼtantik te bin la yal te Jesús ta swenta te akʼel ta libre teme ya kiltik te bin la yal ta mantal te Dios ta stojol te israeletik ta Yorail akʼel ta libree. Jich la yal: «Ya me achʼultesic te slajunebal yoxwinic (50) haʼbil, yac awalic ta bayuc te libre ay spisil machʼatic nahinemic tey a. Ha te haʼbil ya xhilex ta libre; jujutuhl ya suht bahel ta sqʼuinal, jujutuhl ya suht bahel ta yohlil machʼatic ay yuʼun» (kʼopona Levítico 25:8-12). Ta yan tal artikulo la kilbeytik skʼoplal te bin lekilal la staik te israeletik ta skaj te la skanantayik te skʼajkʼalel kux-oʼtan te ya yichʼ pasel ta  jujun semanae. Ta ora ini ya kiltik te bin lekilal la statik yuʼun te Yorail akʼel ta libree. Jnop kaʼiytik te ay jtul israel-winik la yotses sba ta bet sok te la schon te skʼinal yuʼun ya stoj te sbete. Pero ta Yorail akʼel ta libree ya yichʼ sutbeyel te skʼinale. Jich ya yichʼ yan buelta te skʼinale, jich ma xchʼay te majtan kʼinal ya yakʼbey jilel te snichʼnabe. O jnop kaʼiytik ta swenta jtul israel-winik te la yotses sba ta bet ta skaj te maʼyuk stakʼine, jaʼ yuʼun swenta ya stoj te sbete puersa ya schon ta moso jtul snichʼan o te jaʼnix ya schon sba ta mosoe. Ta Yorail akʼel ta libre te machʼa ay ta mosoe ya sujt ta sna sok te sfamiliae. Jich te machʼatik ayik ta mosoinele ay smukʼul yoʼtanik te ya sta yorail te ya x-akʼotik ta libree. Chikan ta ilel te bayal skʼoplal ta yoʼtan Jehová te j-abatetik yuʼune.

4, 5. ¿Bin yuʼun ya skʼan ayuk skʼoplal ta koʼtantik te Yorail akʼel ta libre te la yichʼ pasel ta Israele?

⁴ ¿Binxan lekilal la staik yuʼun te Yorail akʼel ta libree? Te Jehová jich la yal: «Scuenta yuʼun hich mayuc pobrehetic ta awohlilic a; como te Jehová te Dios awuʼun ya me yaʼbat bayel bendición tey ta qʼuinal te ya xʼaʼbotat awichʼ» (Deut. 15:4). Chikan ta ilel te jkʼaxel ma spaj te bin yak ta spasel te ants winiketik ta kʼajkʼal ini te yakik ta staelxan skʼulejalik te jkʼulejetik, pero yakikxan ta pobreubel te pobreetike.

⁵ Te j-abatotik yuʼun Dios ta kʼajkʼal ini, maʼyukix ta jwentatik schʼuunel te Ley yuʼun Moisés. Jich yuʼun ma jpastikix te mantalil ta swenta te yakʼel ta libre te machʼatik ayik ta moso, stupʼbeyel sbet te yantik sok te ya jsutbeytik skʼinal te ants winiketike (Rom. 7:4; 10:4; Efes. 2:15). Pero ya skʼan ayuk skʼoplal ta koʼtantik te Yorail akʼel ta libre. ¿Bin yuʼun? Melel ya sjultesbotik ta koʼtantik jun akʼel ta libre jich bitʼil te Yorail akʼel ta libre la spasik te israeletike.

6. ¿Bin-a te ya jkʼantik akʼel ta libre yuʼune?

⁶ Ta jpisiltik ya jkʼantik akʼel ta libre, melel mosoinbilotik yuʼun te mulile. Jaʼ yuʼun ya xmeʼel mamalubotik, ya stsakotik chamel sok ya xlajotik bael. Ya jtatik ta ilel te jich ya xkʼot ta jtojoltik te kʼalal ya kil jbatik ta espejo o te kʼalal ya xbootik ta doktor ta skaj te ayotik ta chamele. Jaʼnix jich ya jmel koʼtantik te kʼalal ya jta jmultike. Te jpuk-kʼop Pablo jich  la yal: «Chuculon yuʼun te ley yuʼun mulil ay ta jbaqʼuetale». Sok jich la yalxan: «¡Cʼux obol jba! ¿Machʼa ya sloqʼueson ta libre yuʼun te baqʼuet scuenta lajel?» (Rom. 7:23, 24).

7. ¿Bin albilkʼop la yal te Isaías ta swenta te akʼel ta libree?

⁷ Te Jehová la schajpan te bitʼil ya xjuʼ xjilotik ta libre yuʼun te mulile. Te Jesús jaʼ te machʼa ya yakʼotik ta libree. Te kʼalal yato skʼan 700 jaʼbil te ya xtal ta Balumilal-a te Jesuse, te j-alwanej Isaías la yalbey skʼoplal jun akʼel ta libre. Te akʼel ta libre-abi, jaʼ kʼaxtoxan lek-a te bitʼil Yorail akʼel ta libre te la yichʼ pasel ta Israele. Jich la yal: «Ay ta jtojol te espíritu yuʼun te Cajwaltic Jehová, yuʼun ha la stsahon te Jehová. La sticonon bahel ta yalbeyel lec yachʼil cʼop te pobrehetic; ta spoxtayel te machʼatic pichʼil yoʼtanic, ta yalbeyel te ya xcolic ta libre te machʼatic ayic ta chuquel» (Is. 61:1). Kiltik machʼa skʼoplal te albilkʼop-abi.

8. ¿Machʼa skʼoplal te albilkʼop la yal te Isaías ta swenta te akʼel ta libre?

⁸ Te albilkʼop-abi jajch ta kʼoel ta pasel kʼalal te Jesús kaj ta aʼtel ta swenta Dios liʼ ta Balumilal. Te kʼalal bajt ta sinagoga te ay ta lum Nazaret te banti chʼi te Jesuse, la skʼopon ta stojol te judioetik te stsoboj sbaik tey-a te albilkʼop la stsʼibay te Isaías. Jaʼ la yalbey sba skʼoplal te kʼalal jich la skʼopon: «Ha scuentahinejon te Espíritu yuʼun te Cajwaltic, como tsahbilon yuʼun yalel te lec yachʼil cʼop ta stojol te pobrehetique. Sticonejon tal ta scoltayel te machʼatic pichʼil yoʼtanic, ta yalel te libre ayic te machʼatic chuculic, soc ta sjambeyel sit tsʼoʼsitetic, sticonejon ta yaqʼuel ta libre te machʼatic tembilic ta mosohinel, soc ta yalbeyel scʼoblal te haʼbil yuʼun cʼuxultayel yuʼun te Cajwaltique» (Luc. 4:16-19). ¿Bin-utʼil kʼot ta pasel yuʼun Jesús te albilkʼop-abi?

9. ¿Bin akʼel ta libre yakik ta skʼanel-a te ants winiketik ta skʼajkʼalel te Jesuse?

⁹ Ta sbabial siglo te ants winiketik kaj yaʼiybeyik yutsilal te albilkʼop la yalbey skʼoplal te Isaías te la skʼopon te Jesuse. Jaʼ jich la yakʼ ta naʼel te Jesús kʼalal jich la yal: «Yoʼtic cʼohtix ta pasel ta atojolic te bin tsʼihbabil ta Shun Dios» (Luc. 4:21). Bayal ants winiketik te la yaʼiyik te bin la yal te Jesuse, jaʼniwan yakik ta skʼanel-a te yakuk x-akʼotik ta libre yuʼun te wentainel yuʼun te Romae. Jaʼniwan jich la skuyik te ya xkʼot ta pasel te bitʼil snopojik chaʼtul jnopojeletik yuʼun Jesús te jich la yalike: «Te hoʼotcotic smucʼulinej coʼtancotic te ha te machʼa ya yacʼ ta libre te Israel» (Luc. 24:13, 21). Pero jnaʼojtik te maʼyuk la yal te Jesús te ya skʼan ya skontrainik te tulan wentainel yuʼun te Romae. La yaltiklanbey te  jnopojeletik yuʼun te yakuk yakʼbeyik «César te bin yuʼun César» (Mat. 22:21). Jich yuʼun, ¿bin-utʼil la yakʼ ta libre te ants winiketik-abi te Jesuse?

10. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta libre te ants winiketik te Jesuse?

¹⁰ Te sNichʼan Dios tal ta Balumilal swenta ya yakʼ ta libre te ants winiketike, ay cheb te bin-utʼil la spase. Sbabial, la yakʼ ta libre ta swenta te lotil nojptesel la yakʼik te jwolwanejetik yuʼun te relijionetike. Bayal ta tul judioetik ayik ta mosoinel yuʼun-a te lotil nojptesel sok te chopol kostumbreetike (Mat. 5:31-37; 15:1-11). Te machʼatik skuyojik te ya skoltayik yantik ta yichʼel ta mukʼ te Diose, manix jichuk yakik ta spasel-a, jich kʼoemik bitʼil jtsʼoʼsitetik. Kʼalal la spʼajik te Mesías sok te bin smelelil la yakʼ ta nopele, jilik ta ijkʼal kʼinal sok ta mosoinel yuʼun te mulile (Juan 9:1, 14-16, 35-41). Ta swenta te smelelil kʼop la yakʼ ta nopel te Jesús sok te lekil ejemplo yuʼune, jich la yakʼbey yil te machʼatik manso yoʼtanik te bitʼil ya xjilik ta libree (Mar. 1:22; 2:23-3:5).

11. ¿Binxan-utʼil la yakʼ ta libre ants winiketik te Jesuse?

¹¹ Schebal, te Jesús la yakʼ ta libre te ants winiketik ta swenta te mosoinel yuʼun te mulile. Ta swenta te la yakʼ sba ta lajel te Jesuse, te Dios ya xjuʼ ya spasbey perdon te machʼatik ya yakʼik ta ilel ta skuxlejalik te ay schʼuunel yoʼtanik ta swenta te bin la spas te sNichʼane (Heb. 10:12-18). Te Jesús jich la yal: «Teme ya yaqʼuex ta libre te Nichʼanil, yuʼun nix libre ya xcʼohex ta melel a» (Juan 8:36). Te akʼel ta libre-abi ma spaj te bitʼil jilik ta libre te israeletik ta Yorail akʼel ta libree. Melel te machʼa ya xjil ta libre ta jaʼbil-abi, ya xjuʼ x-och ta moso yan buelta sok ya sta yorail te ya xlaje.

12. ¿Machʼatik nail la yaʼiybeyik yutsil te ya xjilik ta libre te la yalbey skʼoplal te Jesuse?

¹² Ta kʼin Pentekostes ta jaʼbil 33, te Jehová la stsa ta swenta te chʼul espiritu te jpuk-kʼopetik sok yantik jchʼuunjeletik te jun yoʼtanik ta stojole. Jich la yikʼtiklan bitʼil snichʼnab sok ya schaʼkuxajtes yuʼun ya xwentainwanik ta chʼulchan sok te Jesuse (Rom. 8:2, 15-17). Jaʼik-abi te machʼatik nail la yaʼiybeyik yutsilal te ya xjilik ta libre te la yalbey skʼoplal te Jesús ta sinagoga yuʼun Nazaret. Jich libre jilik ta swenta te lotil nojptesel yuʼun te jwolwanejetik yuʼun relijionetik sok te chopol kostumbre te ya skontrain te nojptesel ya yakʼ te sJun Diose. Jaʼnix jich ta sit te Diose libre ayik yuʼun te mulil te ya x-akʼawan ta lajele. Te Yorail akʼel ta libre yuʼun te jchʼuunjeletike, jajch ta kʼoel ta pasel te kʼalal la yichʼ tsael yuʼun te chʼul espiritu te jnopojeletik yuʼun Jesús ta jaʼbil 33 sok jaʼto ya xlaj te kʼalal ya stsʼakaj te mil jaʼbil ya xwentainwan te Cristoe. ¿Bin juʼemix ta spasel-a te kʼalal kʼaxix-a te mil jaʼbile?

13, 14. ¿Machʼatikxan ya xjuʼ libre ya xkʼotik jich te bitʼil la yalbey skʼoplal te Jesuse?

¹³ Ta kʼajkʼal ini, bayal millón ta tul ants winiketik ta spisil nasionetik te pekʼel yoʼtanike jaʼ skʼoplalik te «yantic tuminchijetic» (Juan 10:16). Te Jehová maba stsaoj te ants winiketik-abi yuʼun ya sjokinik ta wentainwanej ta chʼulchan te Jesuse sok jaʼ yakik ta smaliyel te kuxinel ta sbajtelkʼinal liʼ ta Balumilal jich bitʼil ya yal te Bibliae. ¿Jaʼbal yakotik ta smaliyel te joʼotike?

¹⁴ Yakotikix ta yaʼiybeyel yutsilal-euk te bin ya smulanbeyik yutsilal te machʼatik ya xbajtik ta wentainwanej ta chʼulchan sok te Jesuse. Jich bitʼil te ya xjuʼ ya jkʼantik perdon yuʼun te jmultik ta swenta te schʼuunel koʼtantik yuʼun te la stoj jmultik te Jesuse. Ta swenta-abi, yame xjuʼ te lek ya kichʼtik ilel yuʼun te Jehová sok te ya jtatik slamalil koʼtantike (Efes. 1:7; Apoc. 7:14, 15). Jnop kaʼiytik te lekilal jtaojtik yuʼun te libre ayotikix ta swenta te lotil nojptesel te bayal jaʼbil jchʼuunejtik-ae. Te Jesús jich la yal: «Ya me anaʼbeyic sba te smelelil cʼop, soc ha ya yaqʼuex ta libre te smelelil cʼope» (Juan 8:32). Te bitʼil libre ayotikixe bayal ya yakʼbotik stseʼelil koʼtantik.

15. ¿Bin akʼel ta libre ya jmaliytik ta pajel chaʼbej sok bintik bendision ya jmulanbeytik yutsilal?

¹⁵ Ya xjuʼ ya jmaliytik te libre ya xkʼootik ta jkʼaxel ta pajel chaʼbeje. Te Jesús nopolme ya slajin te lotil relijionetik sok te chopol wentainel  yuʼun te ajwaliletike. Te Dios ya skanantay te ipal ants winiketik te jun yoʼtanik ta stojol sok ya yakʼtiklanbey bayal bendision ta nichimal kʼinal liʼ ta Balumilal (Apoc. 7:9, 14). Jaʼnix jich ya schaʼkuxajtes bayal ta tul ants winiketik te ya xjuʼ ya yichʼik akʼel ta libre yuʼun te wokolil ya yakʼ te mulil te la yotses tal te Adane (Hech. 24:15).

16. ¿Bin akʼel ta libre te kʼax mukʼxan skʼoplal ya smaliy te ants winiketike?

¹⁶ Ta yorail te mil jaʼbil ya xwentainwan te Cristoe, te Jesús sok te sjoʼtak ta wentainwaneje yame skoltayik te ants winiketik yuʼun ma stsakotikix chamel sok te lek ya x-ilotik yuʼun-a te Diose. Te yorail slekubtesel te bintik ay sok te akʼel ta libre, jaʼ pajal sok te Yorail akʼel ta libre ta lum Israel. Kʼalal kʼaxemix-a te mil jaʼbil ya xwentainwan te Cristoe, spisil te machʼatik jun yoʼtanik ta stojol te Jehová tojil ants winiketik ya xkʼotik sok maʼyukix mulil ta stojolik-a.

17. ¿Bin-utʼil ya scholbey skʼoplal te Isaías 65:21-23 te bin yilel ya xkʼot skuxlejal te j-abatetik yuʼun te Diose? (Ilawil te dibujo ta yelaw te rebista).

¹⁷ Te Isaías 65:21-23 (kʼopona) ya scholbey skʼoplal bin yilel ya xkʼot te kuxlejalil ta Balumilale. Te j-abatetik yuʼun te Diose ma jichuknax ya xkʼax kʼajkʼal yuʼunik, te maʼyuk bin ya spasike. Te Biblia ya yal te bayal aʼtelil ya xjuʼ ya spasik te ya x-akʼbot stseʼelil yoʼtanik yuʼune. Seguro ayotik te kʼalal kʼaxemix-a te mil jaʼbil ya xwentainwan te Cristoe «te bin pasbile ya xʼacʼot ta libre yuʼun te mosohil yuʼun te ya xcʼaʼ, yuʼun pajal ya yichʼ yutsilal soc te al-nichʼanetic yuʼun Dios» (Rom. 8:21).

18. ¿Bin yuʼun schʼuunej koʼtantik te ya jmaliytik jun tʼujbil kuxlejalil ta pajel chaʼbej?

¹⁸ Jich bitʼil te Jehová la yakʼ te ayuk tiempo yuʼunik te israeletik swenta ya x-aʼtejik sok ya skux yoʼtanik, jaʼnix jich ya spas ta stojol te j-abatetik yuʼun te ya xkuxinik ta yorail te mil jaʼbil ya xwentainwan te Cristoe. Ya xjuʼ seguro ayotik te ay bayal tiempo yuʼunik ta yichʼel ta mukʼ te Diose. Jichnix bitʼil ta ora ini, ta achʼ balumilal jaʼme ya yakʼ tseʼel-oʼtanil te yichʼel ta mukʼ te Diose. Spisil te ants winiketik ya x-ayin stseʼelil yoʼtanik, melel ya yichʼik ta mukʼ te Jehová sok ya spasik aʼtelil te ya smulanbeyik yutsilale.