1, 2. ¿Bin albotik yuʼun chʼul-abat te antsetik te ayik ta mukenale sok bin albotik yuʼun te Jesuse?

TA SAKUBEL KʼINAL yuʼun te 16 yuʼun nisán ta jaʼbil 33, chaʼoxtul antsetik te lajem ya yaʼiy sbaik yuʼun mel-oʼtan yakik ta bael ta smukenal te Jesús te kʼaxemix 36 ora yichʼoj mukel-ae. Bajtik ta mukenal yuʼun ya skʼan ya yakʼbeyik ta sbakʼetal Jesús te bin sumet yikʼ sok perfume. Chamnax yoʼtanik yuʼun kʼalal la yilik te jochol te mukenale. Jtul chʼul-abat la yalbey te antsetik te chaʼkuxajemix te Jesús sok jich la yalxan: «Ya xnahilij bahel awuʼunic ta Galilea, tey ya xcʼoht awilic a» (Mat. 28:1-7; Luc. 23:56; 24:10).

² Kʼalal yakikix ta bael-a te antsetike, noptsaj bael te Jesús ta stojolik sok jich la yal: «Bahanic, halbeyahic yaʼiy te quermanotac [...]. Acʼa bahticuc ta Galilea, tey ya xcʼoht yilonic a» (Mat. 28:10). Ayto mantaliletik ya skʼan ya yakʼbey jilel te jnopojeletik yuʼun te Jesuse, jaʼ yuʼun te bin nail la spas te kʼalal chaʼkuxaje jaʼ te la schajpan jun tsobleje.

3, 4. ¿Bin yuʼun ya kaltik te ma jaʼuknax la yichʼik akʼbeyel te jpuk-kʼopetik te mantal ay ta Mateo 28:19, 20? (Ilawil te dibujo ta yelaw te rebista).

³ (Kʼopona Mateo 28:16-20). Ta tsoblej te la spas te Jesús la scholbey yaʼiy te jnopojeletik yuʼun te bin aʼtelil te mukʼ skʼoplal ya skʼan ya spasik ta sbabial siglo, jaʼ jun aʼtelil te jaʼnix jich yakotik ta spasel ta kʼajkʼal ini. Jich la yaltiklanbey: «Bahanic, otsesahic ta jnopojel spisil te nacionetic, [...] acʼticlambeya snopic te ya me schʼuhunic spasel spisil bintic la jpasex ta mandar».

⁴ Te bin ya skʼan te Jesús jaʼ te yakuk scholik skʼop Dios spisil te jnopojeletik yuʼune. Te mantalil ini ma jaʼuknax la yichʼ akʼbeyel te 11 ta tul jpuk-kʼopetike. ¿Bin yuʼun te jich ya kaltike?  Melel te kʼalal la yal te mantalil-abi ta wits yuʼun Galilea ma jaʼuknax tey ayik-a te jpuk-kʼopetike. Juluk ta koʼtantik te chʼul-abat la yalbey te antsetik te ya yilik te Jesús ta Galilea. Jich yuʼun ayniwan antsetik tey-a te jun yoʼtanik ta stojol te Jesuse. Jaʼnix jich te jpuk-kʼop Pablo la yakʼ ta naʼel te Jesús «la yacʼ sba ta ilel yuʼun cʼaxem ta hoʼwinic schaʼbahcʼ (500) ta tuhl» ermanoetik ta jun-nax buelta (1 Cor. 15:6). ¿Banti kʼot ta pasel?

5. ¿Bin yuʼun ya kaltik te bin la yal te Pablo ta 1 Corintios 15:6 jaʼ yak ta yalbeyel skʼoplal-a te tsoblej la yichʼ pasel ta Galilea te ya yal te Mateo kapitulo 28?

⁵ Te bin la yal te Pablo ta 1 Corintios 15:6 jaʼ yak ta yalbeyel skʼoplal-a te tsoblej la yichʼ pasel ta Galilea te ya yal te Mateo kapitulo 28. ¿Bin yuʼun te jich ya kaltike? Ta sbabial, jaʼ yuʼun te jteb ma spisiluk te jnopojeletik yuʼun tey slumalik ta Galilea. Jich yuʼun te banti ya xjuʼ ya stsob sbaik bayal ta tul ants winiketik jaʼ ta jun wits yuʼun Galilea, ma jaʼuk ta jun na ta Jerusalén. Ta schebal, jaʼ yuʼun te ay la stsob sbaix te Jesús sok te 11 ta tul jpuk-kʼopetik ta jun na ta Jerusalén te kʼalal chaʼkuxaje. Jich yuʼun, te jaʼuknax la skʼan la yakʼbey te mantalil yuʼun scholel skʼop Dios sok ta yotsesel jnopojeletik te jpuk-kʼopetik yuʼune ta Jerusalén la spas te jichuke, ma puersauk la yaltiklanbey te jpuk-kʼopetik, te antsetik sok te yantik jnopojeletik te yakuk stsob sbaik ta Galilea (Luc. 24:33, 36).

6. 1) ¿Bin-utʼil ya yakʼ kiltik te Mateo 28:20 te ya skʼan ya yichʼ pasel ta kʼajkʼal ini te mantalil yuʼun yotsesel jnopojeletike? 2) ¿Bin-utʼil yak ta pasel te aʼtelile?

⁶ Kiltikxan te yoxebal swentail te bin yuʼun ya kaltik te Jesús ma jaʼuknax la yakʼbey te mantalil ta yotsesel jnopojeletik te 11 ta tul jpuk-kʼopetik yuʼune. ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik? Te bin slajibal la yalbeyxan jilel te jnopojeletik yuʼun te Jesuse jaʼ ini: «Te hoʼone joquinejex spisil ora, yalel cʼalal ta slajel bahlumilal [o, slajibal te bintik swenta balumilale, TNM]» (Mat. 28:20). Jich te bitʼil la yal te Jesús, ta ora ini yichʼoj yip te aʼtelil ta yotsesel jnopojeletike. Jich ya kiltik, melel ta jujun jaʼbil jteb ma sta 300,000 ta tul achʼ jnopojeletik yakik ta yichʼel jaʼ yuʼun ya x-ochik ta testigo yuʼun Jehová.

7. ¿Bin ya kilbeytik skʼoplal ta ora ini sok bin yuʼun?

⁷ Tsobol ta tul te machʼatik yakik ta snopel te Biblia yakik ta yichʼel jaʼ. Pero ayto machʼatik te mato skʼanik te ya x-ochik ta jnopojel yuʼun te Cristoe. Ya smulanik te bin ya snopike, pero maʼyuk bin yakik ta spasel yuʼun ya xjuʼ ya yichʼik jaʼ. Jnaʼojtik ta lek te machʼatik yakik ta yakʼel kurso yuʼun Biblia ya skʼan ya skoltayik te machʼatik yakik ta snojptesel te yakuk spas ta skuxlejalik te bin yakik ta snopel sok te yakuk x-ochik ta jnopojele. Ta artikulo ini, yame kiltik te bin-utʼil ya jkoltaytik yuʼun kʼux ya yaʼiy ta yoʼtanik te Jehová sok te yakuk xchʼiik ta swenta te skʼop Diose. ¿Bin yuʼun mukʼ skʼoplal te ya jnopbeytik skʼoplal-abi? Melel yame sta yorail te ya skʼan ya jtatik ta nopel teme yato jnojptestik te machʼa yakotik ta snojptesel o teme maʼuke.

8. ¿Binwan yuʼun ay wokol ya kaʼiytik skoltayel te machʼa ya jnojptestik yuʼun kʼux ta yoʼtanik te Jehovae?

⁸ Te Jehová jaʼ ya skʼan te yakuk x-abatinotik ta stojol ta swenta skʼuxul koʼtantik. Jaʼ yuʼun ya jkʼantik te yakuk xkʼot ta yoʼtan te machʼatik ya jnojptestik te ay skʼoplalik sok te ya xkʼanotik ta bayal yuʼun te Jehová. Ya jkʼantik te jichuk ya yilik te Jehová bitʼil «stat te meʼbaʼetic, soc [te] ya xcʼopoj yuʼun te meʼbaʼ antsetique» (Sal. 68:5). Kʼalal ya xkʼot ta yoʼtanik te kʼux aʼiybilik yuʼun te Jehovae yaniwan xtijbot yoʼtanik yuʼun, sok yaniwan xmukʼub te skʼuxul yoʼtanik ta stojole. Jaʼukmeto ay machʼatik wokol ya yaʼiyik te jich ya yilik bitʼil jtul Tatil te ay skʼuxul yoʼtan te Jehová ta skaj te ma la yichʼik kʼuxultayel yuʼun te spapaike (2 Tim. 3:1, 3).  Jich yuʼun, kalbeytik skʼoplal ta lek te taleliletik yuʼun Jehová te kʼalal ya kakʼbeytik te nojptesele. Yame skʼan ya jkoltaytik yuʼun ya xkʼot ta yoʼtanik te jaʼ ya skʼan yoʼtan Dios te yakuk staik te kuxlejalil ta sbajtelkʼinal sok te ya skʼan ya xkoltayotik ta stael. ¿Binxan ya xjuʼ ya jpastik?

9, 10. ¿Bintik junetik ya skʼan ya jtuuntestik ta yakʼel kurso yuʼun Biblia sok bin yuʼun te jaʼ ya skʼan ya jtuuntestike?

⁹ Jtuuntestik te libro ¿Bin ya yakʼ ta nopel ta smelelil te Bibliae? sok te libro Ayinanikme ta stojol te skʼuxul yoʼtan te Diose. Te junetik-abi pasbil yuʼun ya jkoltaytik te machʼatik ya jnojptestik swenta kʼuxuk ta yoʼtanik te Jehovae. Jich bitʼil ta kapitulo 1 yuʼun te libro Snopel te Bibliae ya yakʼbey sujtib te jojkʼoyeletik ini: ¿kʼax tulanbal yoʼtan te Diose o yuʼunbal ma snaʼ yoʼbolil jbatik?, ¿bin-utʼil ya yaʼiy sba te Dios kʼalal ay bin ma stojiluk ya kichʼtik pasbeyele? sok ¿yabal xjuʼ ya xnoptsajat ta stojol te Jehovae? Te libro Skʼuxul yoʼtan te Diose ya xkoltayot te machʼa ya jnojptestik yuʼun ya xkʼot ta yoʼtan te tojobtesel ay ta Biblia swenta lek ya xkʼot te skuxlejal sok te ya yamigoin sba ta lek sok te Jehovae. Manchukme ay kakʼojtikix nojptesel sok te libroetik-abi yame skʼan ya jchajpan jbatik ta lek jaʼ chikan te bin ya  xtuun yuʼun ta jujuntul te machʼa ya jnojptestike.

¹⁰ Jnop kaʼiytik te ay bin ya skʼan ya snaʼbey skʼoplal te machʼa ya jnojptestik, pero te maba ya jtabeytik skʼoplal ta publikasionetik te ay ta kit de enseñanza. Teme ay jich kʼot ta pasele jaʼ lek te ya kalbeytik te yakuk snopik ta stukelik sok jaʼukme ya jnojptestikxan-a te libro yakotik ta snopel soke.

11. 1) ¿Bin-ora ya skʼan ya jachtik te nojptesel yuʼun Biblia sok jun orasion? 2) ¿Bin-utʼil ya kalbeytik skʼoplal te orasione?

¹¹ Jachtik te nojptesel yuʼun Biblia sok jun orasion. ¿Bin-ora jaʼ lekxan te ya jachtik sok ya xlaj koʼtantik sok jun orasion te kursoe? Jaʼ lek te orauknax te kʼalal ya jachtik jun kurso. Ya skʼan ya kakʼbeytik snaʼ te machʼa ya jnojptestik te jaʼnax ya xkʼot ta koʼtantik te bin ya yal te sKʼop Dios ta swenta te chʼul espiritue. Ay ermanoetik te ya stuuntesik te bin ya yal te Santiago 1:5 yuʼun ya yalbeyik skʼoplal te orasion, te teksto-abi jich ya yal: «Teme ay machʼa mayuc spʼijil yoʼtan, acʼa scʼambe Dios». Ta patil ya sjojkʼoybeyik te ants winike: «¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jkʼanbeytik jpʼijiltik te Diose?». Yaniwan yal te jaʼ ta swenta te orasione.

12. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jtuuntestik te Salmo 139:2-4 yuʼun ya jkoltaytik te machʼa ya jnojptestik ta Biblia ta slekubtesel te bitʼil ya spas te orasione?

¹² Jnojptestik ta spasel orasion te machʼa ya jnojptestik ta Bibliae. Akʼa kakʼbeytik snaʼ te ya skʼan ya x-aʼiybot skʼop yuʼun te Jehovae. Akʼa jcholbeytik yaʼiy te ya xjuʼ ya jambeytik koʼtantik te Jehová swenta ya kalbeytik te bin ay ta koʼtantik sok te ya xjuʼ ya kalbeytik te bin maniwan ya kalbeytik stukel te yantike. Melel te Jehová snaʼojnanix-a te bin ay ta skʼubulil te koʼtantike (kʼopona Salmo 139:2-4). Jaʼnix jich ya xjuʼ ya jtijbeytik yoʼtan te yakuk skʼanbey koltayel te Jehová yuʼun ya sjeltay te spensar sok te ya yijkitay chopol kostumbreetik. Jun ejemplo, jnop kaʼiytik te ay jtul te machʼa yakotik ta snojptesel te ya smulan jun kʼin te lokʼem tal skʼoplal ta lotil relijione, manchukme snaʼoj te maba leke yatoniwan x-ikʼbot yoʼtan yuʼun te bin ya yichʼ pasel ta kʼin-abi. Akʼa jtijbeytik yoʼtan yuʼun ya yalbey Jehová te bin yaʼiyel ya yaʼiy sbae sok te yakuk skʼanbey koltayel yuʼun jaʼuk ya spas te bin leke (Sal. 97:10).

13. 1) ¿Bin yuʼun te oranax ya skʼan ya jpastik inbitar ta tsoblejetik te machʼa ya jnojptestik ta Bibliae? 2) ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun lek ya yaʼiy sba te kʼalal ya xbajt ta sNail Tsobleje?

¹³ Orauknax ya jpastik inbitar ta tsoblejetik te machʼa ya jnojptestik ta Bibliae. ¿Bin yuʼun? Melel te bin ya yaʼiy ta tsoblejetik sok te bin ya yil tey-a ya xjuʼ ya xtijbot yoʼtan sok ya xkoltayot yuʼun ya xchʼi ta swenta te skʼop Diose. Jaʼ yuʼun akʼa kakʼbeytik yil te bideo ¿Bin ya yichʼ pasel ta tsoblejetik kuʼunkotik? sok akʼa jpastik inbitar ta tsoblejetik. Teme ya xjuʼ kuʼuntike, akʼa kalbeytik te ya xjuʼ ya xbajt jtatik tale. Yanxan te bin lek ya jpastike jaʼ te ya kikʼtik bael yanyantik ermanoetik ta yakʼel te nojptesele. Jaʼme jich ya snaʼbey sba ta kʼunkʼun te ermanoetik ta kongregasion sok lekxan ya yaʼiy sba te kʼalal ya xbajt ta sNail Tsobleje.

14. ¿Bin ya xtijbot yoʼtan te machʼa ya jnojptestik ta Biblia yuʼun ya xchʼi ta swenta te skʼop Diose?

¹⁴ Te bin ya jkʼantike jaʼ te yakuk jkoltaytik yuʼun ya xchʼi ta swenta skʼop Dios te machʼa ya jnojptestik ta Bibliae (Efes. 4:13). Te kʼalal ay machʼa ya skʼan ya yichʼ jun kurso yuʼun Biblia, jaʼniwan yuʼun te ya skʼan xlekub te skuxlejale. Pero teme chʼixan te skʼuxul yoʼtan ta stojol te Jehovae, yaniwan xkaj snop te bin-utʼil ya xjuʼ ya skoltay te yantik soknix te machʼatik ayik ta kongregasione (Mat. 22:37-39). Jaʼnix jich, te kʼalal snujpʼ ya kiltike kalbeytik skʼoplal te ya xjuʼ ya kakʼtik majtan takʼin yuʼun ya xkoltaywanotik ta pasel te aʼtelil yuʼun te Wentainel yuʼun te Diose.

15. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jkoltaytik te machʼa ya jnojptestik ta Biblia yuʼun ya snaʼ bin ya spas teme ay bin ma lek la yichʼ pasbeyele?

 ¹⁵ Akʼa jnojptestik ta schajpanel te kʼopetik te machʼa ya jnojptestik ta Bibliae. Kakʼtik jun ejemplo. Jtul te machʼa ya jnojptestik ta Biblia te publikadorix pero te mato yichʼoj jaʼe ya yalbotik te ay bin ma lek pasbot yuʼun jtul ermano ta kongregasion. ¿Bin ya jpastik? Jaʼ ya kakʼbeytik yil te bin ya yal te Biblia ma jaʼuk te ay machʼanax ya jkoltaybeytik skʼoplale. Ya xjuʼ ya kalbeytik te ay bin cheb ya xjuʼ ya spase, jaʼ te ya spasbey perdon te ermanoe o, teme ma xjuʼ ya yaʼiye jaʼ lek te ya schajpan te kʼop sok yutsil yoʼtan swenta lek ya yil sbaik yan buelta (paja sok Mateo 18:15). Jkoltaytik yuʼun ya snaʼ te bin ya xjuʼ ya yale. Akʼa jnojptestik ta stuuntesel te JW Library, te Guía de estudio para los testigos de Jehová sok te jw.org yuʼun ya yil te bitʼil ya xjuʼ ya schajpan te kʼope. Teme ya snaʼ schajpanel te kʼopetik te bitʼil mato yichʼoj jaʼe, lekxan ya yil sba sok te ermanoetik ta patile.

16. ¿Bin lek ya xkʼot ta lokʼel kʼalal ya sjokinotik yan publikador ta yakʼel te kurso yuʼun te Bibliae?

¹⁶ Jpastik inbitar ta yakʼel kurso yuʼun Biblia te yantik ermanoetik sok te superintendente yuʼun sirkuito te kʼalal ya yulaʼtay te kongregasione. ¿Bin yuʼun? Melel te ermanoetik aytoxan yan bin-utʼil ya xjuʼ ya skoltayik ta lek te machʼa ya jnojptestik ta Biblia te bitʼil te joʼotike. Jnop kaʼiytik te wokol ya yaʼiy yijkitayel snukʼel sigarro te machʼa ya jnojptestike, jich yuʼun ya xjuʼ ya kikʼtik bael jtul ermano te juʼem yuʼun yijkitayel snukʼel te sigarro manchukme wokol la yaʼiy. Yaniwan xjuʼ ya yakʼbey lekil tsitsel. Teme ay ma lek ya kaʼiy jbatik ta yakʼel te nojptesel ta skaj te bayal eksperiensia yuʼun te ermanoe, ya xjuʼ ya kalbeytik te jaʼuk ya yakʼe. Kʼalal ya kikʼtik bael ta yakʼel kurso te ermanoetik te ay lekil eksperiensia yuʼunik yame xkoltayotik te machʼatik ya kakʼbeytik te nojptesele. Ayuk ta koʼtantik te jaʼ ya jkʼantik te ya xchʼi ta swenta skʼop Dios te machʼa yakotik ta snojptesele.

17, 18. ¿Bin ya skʼan ya kichʼtik ta wenta teme ya jlajinbeytik skʼoplal jun kurso yuʼun Biblia o teme maʼuke?

¹⁷ Teme ya kiltik te maba yakʼ ta chʼiel ta swenta skʼop Dios te machʼa yakotik ta snojptesele, yaniwan skʼan ya jnoptik teme yato jnojptestikxan. Pero ya skʼan ya kichʼtik ta wenta te bin ya xjuʼ o te bin ma xjuʼ yuʼun spasele. Melel ayme machʼatik wokol ya yaʼiyik te ya xchʼiik ta swenta skʼop Dios sok ay yantik te maʼuke. Jich yuʼun jojkʼoybey jbatik: «¿Yakalbal ta chʼiel jaʼ chikan te bantito kʼalal ta xjuʼ yuʼune? ¿Yakalbal spasel ta skuxlejal te bintik yak ta snopele?» (Mat. 28:20). Manchukme kʼun yak ta chʼiel pero yanix skʼan ya xchiknaj ta ilel te yak ta sjeltayel te skuxlejale.

¹⁸ Pero, ¿bin ya jpastik teme ya jtatik ta ilel te maʼyuk lek skʼoplal ta yoʼtan te kurso o te jkʼaxel maʼyuk skʼoplal ta yoʼtane? Jnop kaʼiytik ini. Te machʼa yakotik ta snojptesel lajix yuʼun te libro Snopel te Bibliae sok jajchixniwan ta snopel te libro Skʼuxul yoʼtan te Diose, pero maʼyuk bin-ora baem ta tsoblej ni ta Snaʼojibal  slajel te Jesuse. Jaʼnix jich maʼyuk swentail te bin ya smak sba-a swenta ma xyichʼ te kursoe. Teme jiche, ya skʼan te ya xkʼopojotik ta jamal sok. *

19. ¿Bin ya xjuʼ ya kalbeytik te machʼa maʼyuk skʼoplal ta yoʼtan yilel te kurso yuʼun Biblia sok bin ya skʼan ya kichʼtik ta wenta?

¹⁹ Jich ya xjuʼ ya xjajchotik ta yalbeyel: «¿Bin ya smakat yuʼun te maba ochemat ta testigo yuʼun Jehová?». Teme ay jtul te machʼa ayix tiempo yakotik ta snojptesel ya yalbotik te ya smulan snopel te Biblia pero ya yal te maʼyuk bin-ora ya x-och ta testigo yuʼun Jehová, ¿snujpʼbal teme yato jnojptestike? Te kʼalal ya xkʼopojotik soke yaniwan yalbotik ta sbabial buelta te bin yuʼun maba yak ta chʼiel ta swenta te skʼop Diose. Yaniwan yalbotik te maʼyuk bin-ora ya xjuʼ yuʼun ya yaʼiy scholel skʼop Dios ta nanatik. Kʼalal jnaʼojtikix-a te bin yaʼiyel ya yaʼiy sbae maba wokol ya kaʼiytik skoltayel.

20. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te Hechos 13:48 ta snopel teme yatobal jnojptestik ta Biblia te ants winik o teme maʼuke?

²⁰ Mel-oʼtantik sba te ay machʼatik yakik ta snopel te Biblia te jich stalelik te bitʼil te israeletik ta skʼajkʼalel te Ezequiel. Te Jehová jich la yalbey te Ezequiel: «Hich cʼohemat yuʼunic te bin utʼil machʼa ya xcʼayojin cʼayojetic scuenta cʼux-oʼtanil, te buen tʼujbil acʼop soc ya xcʼayojinat ta lec. Ya yaʼiybat acʼop, pero ma ba ya schʼuhunic spasel» (Ezeq. 33:32). Ayniwan wokol ya kaʼiytik yalbeyel te machʼa ya jnojptestik ta Biblia te maba ya jnojptestikixe, pero «maʼyuquix bayal cʼaal» (1 Cor. 7:29, TZOXCH). Jich yuʼun mame jaʼuk ya jchʼaytik tiempo ta stojol te machʼatik maba ya skʼan ya xchʼiik ta swenta te skʼop Diose, jaʼ lek te jaʼ ya jletik te machʼatik ya yakʼik ta ilel te «jich yoʼtanik te ya xkuxinik ta sbajtelkʼinal» (kʼopona Hechos 13:48 te ay ta nota). *

21. ¿Bin teksto ya jtuuntestik ta 2020 sok bin yuʼun te snujpʼe?

²¹ Te teksto yuʼun 2020 ya skoltayotik ta sjunal jaʼbil yuʼun jaʼ ya xbajt ta koʼtantik slekubtesel te aʼtelil ta yotsesel jnopojeletik. Jaʼ tey ya yalbey skʼoplal cheʼoxeb te bin la yal te Jesús ta tsoblej te kʼax mukʼ skʼoplal la yichʼ pasel ta jun wits ta Galilea: «Bahanic, otsesahic ta jnopojel [...], acʼticlambeyahic yichʼic haʼ» (Mat. 28:19).