1. ¿Bin akʼbot tseʼelil yoʼtan te Pablo ta stojol te jchʼuunjeletik ta Corinto?

TA JAʼBIL 55 te kʼalal talemix-a te Cristo. Te jpuk-kʼop Pablo ay ta stiʼil mar yuʼun te lum Troas, pero ya snaʼulan te jchʼuunjeletik ta Corinto. Ayix tal bayal tiempo te ya smel yoʼtan ta stojolik ta swenta te jajchem kʼop yuʼunik. Jich bitʼil jtul tatil te ya smel yoʼtan ta stojol te alnichʼanetik yuʼun, te Pablo la stsʼibay jun carta ta stojolik (1 Cor. 1:11; 4:15). La yalbey te yamigo Tito te yakuk xbajt yulaʼtay te jchʼuunjeletik ta Corinto yuʼun ya yil te bin-utʼil ayik sok ta patil ya sta sbaik ta Troas. Te Pablo yak ta smaliyel te Tito, melel ya skʼan ya yaʼiy stojol bin yilel te yermanotak. Pero ma xjul te Tito, ¿bin la spas te Pablo? La stsak jun barco yuʼun ya xbajt ta Macedonia. Tseʼelnax yoʼtan te tey la sta sba sok-a te Tito, kʼalal la yaʼiy stojol te yermanotak ta Corinto te la schʼuunik spasel te bin la yal te Pablo sok te ya skʼan x-ilot yuʼunik, akʼbot bayal tseʼelil yoʼtan te Pablo (2 Cor. 2:12, 13; 7:5-9).

2. 1) ¿Bin la stsʼibay te Pablo ta stojol te corintoetik? 2) ¿Bin jojkʼoyel ya kakʼbeytik sujtib?

² Ta patil te Pablo la stsʼibay te schebal carta ta stojol te corintoetik, te jich la yal: «Ma yuʼunuc ya caʼbatincotic te bin yac achʼuhunic, ha jmohlol jbahtic ta aʼtel scuenta yuʼun ayuc stseʼelil awoʼtanic, como ha ta scuenta schʼuhunel awoʼtanic te ay yip awoʼtanique» (2 Cor. 1:24). ¿Bin la skʼan la yakʼ ta naʼel? ¿Bin ya xjuʼ ya snopik te ancianoetik ta ora ini?

3. 1) ¿Bin la skʼan la yakʼ ta naʼel te Pablo kʼalal la yal te «ha ta scuenta schʼuhunel awoʼtanic te ay yip awoʼtanique»? 2) ¿Bin-utʼil ya stʼunbeyik stalel te Pablo te ancianoetik ta ora ini?

³ Te jpuk-kʼop Pablo ay cheb te bin mukʼ skʼoplal la yal, jaʼ te chʼuunel oʼtanil sok tseʼelil oʼtanil. Ta swenta te chʼuunel oʼtanil, jich la yal: «Ma yuʼunuc ya caʼbatincotic te bin yac achʼuhunic, [...] como ha ta scuenta schʼuhunel awoʼtanic te ay yip awoʼtanique». Kʼot ta yoʼtan te jaʼ ta swenta te schʼuunel yoʼtanik ta stojol Dios te jun yoʼtan yakʼoj sbaik ma jaʼuk ta stojol te Pablo o ta stojol yan ants winiketik. La yal te ma puersauk ya swentainbey schʼuunel yoʼtan te yermanotak sok ma jichuk la skʼan yoʼtan, melel ay smukʼul yoʼtan te ya skʼan ya spasik te bin lek (2 Cor. 2:3). Te ancianoetik ta ora ini ya stʼunbeyik stalel te Pablo, melel ay smukʼul yoʼtanik ta stojol te yermanotak te jaʼ ta swenta schʼuunel yoʼtanik sok ya skʼan ya spasik te bin lek ta stojol te Dios (2 Tes. 3:4). Ma xyakʼik tulan mantaliletik ta congregación, jaʼ ya spasik te bin ya yal te Biblia sok te organización yuʼun te Jehová. Jaʼnix jich snaʼojik te ma swentainbeyik schʼuunel yoʼtan te yantik (1 Ped. 5:2, 3).

4. 1) ¿Bin la skʼan la yakʼ ta naʼel te Pablo kʼalal la yal «ha jmohlol jbahtic ta aʼtel scuenta yuʼun ayuc stseʼelil awoʼtanic»? 2) Jich bitʼil la spas te Pablo, ¿bin ya spasik te ancianoetik ta ora ini?

⁴ Te Pablo jaʼnix jich la yal: «Ha jmohlol jbahtic ta aʼtel scuenta yuʼun ayuc stseʼelil awoʼtanic». Kʼalal jich la yal, jaʼ la yalbey sba skʼoplal sok te sjoʼtak ta aʼtel. ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik? Te carta te la stsʼibay la yalbey skʼoplal chaʼtul, jich la yal: «Ha te Jesucristo, te la jcalbecotiquix scʼoblal ta atojolic -hoʼon soc Silvano soc Timoteo» (2 Cor. 1:19). Kʼalal te Pablo la yal «jmohlol jbahtic» ta aʼtel, jaʼ yak ta yalbeyel skʼoplal te machʼatik sjoʼtak ta aʼtel jich bitʼil te Apolos, te Áquila, te Priscila, te Timoteo o Tito (Rom. 16:3, 21; 1 Cor. 3:6-9; 2 Cor. 8:23). Kʼalal la yal te «ha jmohlol jbahtic ta aʼtel scuenta yuʼun ayuc stseʼelil awoʼtanic», la yakʼ ta naʼel ta stojol te corintoetik sok te sjoʼtak ta aʼtel te ayukxan tseʼelil yoʼtanik spisil te machʼatik ayik ta congregación. Jaʼnix jich te ancianoetik ta ora ini, ya spasik te ban kʼalal ya xjuʼ yuʼunik ta skoltayel te yermanotak yuʼun ya x-abatinik ta stojol te Jehová sok tseʼelil yoʼtanik (Sal. 100:2; Filip. 1:25).

5. ¿Bin ya kilbeytik skʼoplal ta artículo ini sok bin ya jnopilan ta koʼtantik?

⁵ Mato jaluk la yichʼ jojkʼoybeyel chaʼoxtul hermanoetik te ya scholik skʼop Dios sok sbujtsʼ yoʼtanik ta bayuk. Jich la yichʼik jojkʼoybeyel: «¿Bin la yal o la spas jtul anciano yuʼun ayukxan stseʼelil awoʼtan?». Yuʼun ya kilbeytik skʼoplal bin la yalik, jnop kaʼiytik te bin sujtib la kakʼtik te joʼukotik la kichʼtik jojkʼoybeyel sok jnop ta koʼtantik te bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun ayukxan stseʼelil yoʼtanik te machʼatik ayik ta congregación. *

6, 7. 1) ¿Bin-utʼil te ancianoetik ya stʼunbeyik stalel te Jesús, te Pablo sok yantik j-abatetik yuʼun Dios? 2) ¿Bin yuʼun ya ayinxan stseʼelil yoʼtan te hermanoetik kʼalal ma xchʼay ta koʼtantik te sbiilik?

⁶ Bayal hermanoetik kʼalal mukʼ skʼoplal ya x-ilotik yuʼun te ancianoetik tseʼelxan yoʼtanik. Te bitʼil ya yakʼik ta ilel te mukʼ skʼoplal ta yoʼtanik te yantik te ancianoetik jaʼ te ya stʼunik te ejemplo yuʼun te David, te ElIhú sok te Jesús (kʼopona 2 Samuel 9:6; Job 33:1; Lucas 19:5). Te yoxebalik la yalbey sbiil te yantik. Jaʼnix jich te jpuk-kʼop Pablo mukʼ skʼoplal ta yoʼtan te ya yalbey sbiil te yermanotak. Ta slajibal carta la stsʼibay ta stojol te jchʼuunjeletik ta Roma, kʼaxem ta 25 hermanoetik sok hermanaetik la yaltiklanbey sbiil. Kʼalal jich la yal: «Halbon xcoltanuc [o patbeya yoʼtan] te Pérsida» (Rom. 16:3-15).

⁷ Ay ancianoetik te wokol ya yaʼiyik te ya xjul ta yoʼtan sbiil te machʼatik ayik ta scongregacion. Pero kʼalal ya spasik tulan, jich kʼoem te ya yalbey ta jujuntul te hermanoetik: «Mukʼ akʼoplal ta koʼtan» (Éx. 33:17). Te ancianoetik ya yakʼbeyik stseʼelil yoʼtan te hermanoetik teme ya xjul ta yoʼtan te sbiilik kʼalal ya yakʼ scomentarioik ta snopel Te J-ilkʼinal ta toyol o ta yan tsoblej (paja sok Juan 10:3).

8. ¿Bin-utʼil te Pablo la stʼunbey stalel te Jehová sok te Jesús?

⁸ Yanxan te bin-utʼil ayuk stseʼelil yoʼtan te hermanoetik, jaʼ te ya kutsilkʼoptaytik jich bitʼil la spas te Pablo. Jich chiknaj ta ilel ta schebal carta te la stsʼibay ta stojol te corintoetik, kʼalal jich la yal: «Mucʼuben qʼuinal ya caʼiy ta acuentahic» (2 Cor. 7:4). Akʼbotniwan smukʼul yoʼtanik te yermanotak ta Corinto. Te Pablo jaʼnix jich la yalbey te yantik congregacionetik (Rom. 1:8; Filip. 1:3-5; 1 Tes. 1:8). La yalbey skʼoplal te Pérsida ta carta te la stikun ta stojol te congregación ta Roma, jich la yal: «Bayel aʼtejem ta stojol te Cajwaltique» (Rom. 16:12). ¡Seguro ayotik te akʼbot bayal tseʼelil yoʼtan te hermana Pérsida! Te bitʼil la yalbey yutsil skʼoplal yantik te Pablo, jich la stʼun te ejemplo yuʼun te Jehová sok te Jesús (kʼopona Marcos 1:9-11; Juan 1:47; Apoc. 2:2, 13, 19).

9. ¿Bin yuʼun ya x-ayinxan stseʼelil yoʼtan te hermanoetik kʼalal talel kʼaxel ya kakʼbey jbatik smukʼul koʼtantik?

⁹ Te ancianoetik ta kʼajkʼal ini, jaʼnix jich ya yaltiklanbey te yermanotak te mukʼ skʼoplal ta yoʼtanik (Prov. 3:27; 15:23). Kʼalal jich ya spasik, jich kʼoem te jich ya yalbeyik: «La kil te bin la apas, melel mukʼ akʼoplal ta koʼtan». Te kermanotaktik ya sta smukʼul yoʼtanik kʼalal jich ya x-albotik yuʼun te ancianoetik. Jichniwan ya yalik yantik te bin la yal jtul hermana te ayix 55 yaʼbilal: «Maniwan ayuk machʼa ya yalbat yutsil akʼoplal ta awaʼtel, melel maʼyuk kʼuxul-oʼtanil sok jaʼnax ay tsaltamba tey-a. Jaʼ yuʼun tseʼelnax koʼtan kʼalal jtul anciano ya yalbon te mukʼ skʼoplal ta yoʼtan te bin ya jpas ta congregación. ¡Ya yakʼbon yip koʼtan! Jich ya kil te skʼuxul yoʼtan te jTat te ay ta chʼulchan». Jaʼnix jich jtul anciano la yakʼbey smukʼul yoʼtan jtul tatil te stukel yak ta schʼitesel chaʼtul snichʼnab. ¿Bin lek lokʼ-a? Te tatil jich ya yal: «Te bin la kichʼ albeyel la yakʼbon smukʼul koʼtan» Yuʼun-nix jich-a, teme jich ya spas te ancianoetik ya yakʼbey smukʼul yoʼtan sok ya x-ayinxan stseʼelil yoʼtan te hermanoetik. Jaʼnix jich ya x-akʼbot yip yoʼtanik sok ma xlujbik ta beel ta be yuʼun kuxlejalil (Is. 40:31).

10, 11. 1) ¿Bin-utʼil te ancianoetik ya stʼunbeyik stalel te Nehemías? 2) ¿Bin ya xkoltayot te ancianoetik ta yakʼel mukʼul oʼtanil kʼalal ya x-ulaʼtaywanik?

¹⁰ ¿Bin-utʼil te ancianoetik ya yakʼik ta ilel te ay skʼoplal ta yoʼtan te hermanoetik sok te ayukxan tseʼelil yoʼtanik? Kʼalal ya xlokʼ ta yoʼtanik yakʼbeyel smukʼul yoʼtanik te machʼatik ya skʼanik koltayel (kʼopona Hechos 20:28). Kʼalal jich ya spasik ya stʼunbeyik stalel te j-abatetik ta namey, jich bitʼil la spas te Nehemías kʼalal la yil te yak ta chebajel yoʼtan te yermanotak. Te Biblia ya yal te jajch yakʼtiklanbey smukʼul yoʼtan (Neh. 4:14). Jaʼnix jich ya spasik te ancianoetik ta ora ini, kʼalal ya yakʼbeyik yip yoʼtan te yermanotak. Jaʼ yuʼun ya xbajt yulaʼtayik ta snaik teme jich ya xjuʼ ta pasel yuʼun ya yakʼbey yip yoʼtanik (Rom. 1:11). ¿Bin ya xkoltayot te ancianoetik kʼalal ya yulaʼtay te hermanoetik?

¹¹ Kʼalal mato xbajtik ta ulaʼtaywanej-a, te ancianoetik ya skʼan ya slokʼesik tiempo ta snopel bin-utʼil ya xkoltaywanik. Ya xjuʼ jich ya sjojkʼoybey sbaik: «¿Bin yak ta kʼaxel ta stojol te hermano ini? ¿Bin-utʼil ya kakʼbeytik smukʼul yoʼtan? ¿Bin textoetik ya xjuʼ ya xkoltayot? ¿Aybal jtul j-abat yuʼun Dios te jich kʼax ta stojol?». Te jojkʼoyeletik-abi ya xkoltayotik yuʼun ya yakʼbeyik smukʼul yoʼtan sok ay bintik lek ya xlokʼ yuʼunik-a. Kʼalal ya yichʼik ulaʼtayel te hermanoetik, libre ayik ta yalel te bin ay ta yoʼtanik sok ya x-aʼiybot ta lek te skʼopik (Sant. 1:19). Jtul hermana jich la yal: «¡Kʼalal ya yaʼiybotik ta lek jkʼoptik te ancianoetik ya yakʼ mukʼul oʼtanil!» (Luc. 8:18).

12. ¿Machʼatik ya skʼan ya yichʼ akʼbeyel smukʼul yoʼtan ta congregación sok bin yuʼun?

¹² Jpisiltik ya jkʼantik te ya kichʼtik ulaʼtayel yuʼun te ancianoetik, melel jich albotik yuʼun te jpuk-kʼop Pablo: «Canantayahic spisil te tuminchijetic». Jaʼ yuʼun spisil te machʼatik ayik ta congregación ya skʼan smukʼul yoʼtanik, jich bitʼil te publicadoretik sok precursoretik te ayix bayal jaʼbil yakik ta scholel skʼop Dios. ¿Bin yuʼun ya xtuun yuʼunik te hermanoetik-abi te koltayel yuʼun te ancianoetik? Jaʼniwan yuʼun te tulan ya yaʼiyik sitintayel te bintik ma lek ay ta balumilal. Te bin kʼax ta stojol te ajwalil David ya yakʼ jnoptik te jaʼnix jich ya skʼanik koltayel te j-abatetik yuʼun Dios te jun yoʼtan yakʼoj sbaik.

13. 1) ¿Bin yaʼiyel ya yaʼiy sba te David kʼalal kʼan milotuk yuʼun te Isbí-benob? 2) ¿Bin yuʼun te Abisai juʼ skoltaybel te David?

¹³ Te kʼalal mato jaluk la yichʼ tsajel te David yuʼun ya x-och ta ajwalil ta Israel, la stsak sba sok te Goliat te jaʼ jtul filisteo-winik te kʼax mukʼe. Maba xiw te David sok la smil (1 Sam. 17:4, 48-51; 1 Crón. 20:5, 8). Ta patil kʼalal la stsak sbaik ta guerra sok te filisteoetik, te David la sitintay sba sok jtul mukʼul filisteo-winik te Isbí-benob sbiil (2 Sam. 21:16). Jtebxanix kʼan milotuk yuʼun te mukʼul winik-abi. ¿Bin yuʼun? Ma jaʼuk yuʼun xiw te David, jaʼ ta swenta te laj te yipe. Te relato ya yal kʼalal te Isbí-benob la yil te lujben te David kʼaxel kʼan smil, pero kʼalal nopol ya xmilotix-a, «te Abisai, yal Sarvia, ba scoltay te David. La stsac sba soc te filisteo, la smil jilel» (2 Sam. 21:15, 16; 21:17, TZOXCH). ¡Jtebxanix kʼan milotuk! Jich te David la yalbey bayal wokol te Abisai te bitʼil ma chʼay ta sit sok te koltayot yuʼun ma la yichʼ milel. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te relato ini?

14. 1) ¿Bin-utʼil ya jsitintaytik te wokoliletik te jich yilel bitʼil te Goliat? 2) ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te ancianoetik yuʼun ayuk yip koʼtantik sok tseʼelil koʼtantik? Ala junuk ejemplo.

¹⁴ Manchukme ya skontrainotik te Satanás sok te sjoʼtak, maba jkom jbatik ta scholel te skʼop Dios ta swolol Balumilal. Ay hermanoetik sitintayoj wokoliletik jich bitʼil te Goliat, pero ta swenta te smukʼulinej yoʼtanik te Jehová, juʼem yuʼunik stsalel. Ayniwan lujben ya kaʼiy jbatik sok ma xjuʼ kuʼuntik ya kaʼiytikix ta sitintayel te bintik ma lek ay ta balumilal. Kʼalal jich ya kaʼiy bajtik, maʼyuk kiptik sok oraniwan ya xjuʼ ya stsalotik te wokoliletik. Ta yorail-abi kʼalal ya skoltayotik te ancianoetik, ya jtatik stseʼelil koʼtantik sok yip koʼtantik. Jtul precursora te ayix 65 yaʼbilal jich ya schol kaʼiytik: «Ta jun tiempo ma lek la kaʼiy jba sok ya slajinbon kip te scholel skʼop Dios. Jtul anciano la yil te lujben ya kaʼiy jba sok la sjojkʼoybon te bin yuʼune. La yakʼbon smukʼul koʼtan kʼalal la stuuntes jun texto ta Biblia. Te bitʼil jich la jpas, lek la kaʼiy jba yuʼun. ¡Ya kal wokol te ma chʼayemon ta yoʼtan sok te la skoltayon!». Jaʼ jun bendición te ay ancianoetik te ya smel yoʼtan ta jtojoltik, jich bitʼil te Abisai, te chapal ayik yuʼun ya skoltayotik.

15, 16. 1) ¿Bin yuʼun te jchʼuunjeletik kʼux ta yoʼtanik te Pablo? 2) ¿Bin yuʼun kʼux ta koʼtantik te ancianoetik?

¹⁵ Skanantayel te congregación bayal aʼtel yichʼoj. Te ancianoetik, ay ma xwayik ta swenta te ya smel yoʼtanik ta stojol te tuminchijetik o ta skoltayel te hermanoetik (2 Cor. 11:27, 28). Pero jun yoʼtan ya spasik te yaʼtelik. Ya stʼunbeyik stalel te Pablo, te jich la stsʼibay ta stojol te jchʼuunjeletik ta Corinto: «Tseʼel coʼtan [...] ya jlajin jba ta acuentahic» (2 Cor. 12:15). Kʼux ta yoʼtan te yermanotak jaʼ yuʼun la slajin sba ta yakʼbeyel yip yoʼtanik (kʼopona 2 Corintios 2:4; Filip. 2:17; 1 Tes. 2:8). ¡Jaʼ yuʼun te jpuk-kʼop Pablo kʼux ya x-aʼiyot yuʼun te yermanotak! (Hech. 20:31-38).

¹⁶ Ta kʼajkʼal ini, jaʼnix jich te j-abatetik yuʼun Dios kʼux ta yoʼtanik te ancianoetik sok ya yalbeyik wokol te Jehová ta s-oracionik. Te bitʼil ay jkʼoplaltik ta yoʼtan te ancianoetik ayxan tseʼelil koʼtantik sok ya jtatikxan smukʼul koʼtantik kʼalal ya yulaʼtayotik. Jaʼnix jich mukʼ skʼoplal ta koʼtantik te bitʼil chapalik yuʼun ya skoltayotik kʼalal ya jsitintaytik te bintik ma lek ay ta balumilal. Melel «ha jmohlol jbahtic [...] yuʼun ayuc stseʼelil» koʼtantik.