TA STOJOL TE MEʼIL TATILETIK
7: Akʼbeya snopik te bin lek ta pasel
¿BIN SMAKOJBEY SKʼOPLAL?
Jaʼex meʼil tatilex ya apasik tulan ta yakʼel ta ilel lekil taleliletik ta akuxlejalik. ¿Yabal apasik tulan ta spasel te bintik leke? Teme jiche, ya jnaʼtik te jaʼnix jich ya anojptesik ta spasel te awal anichʼnabike.
Jaʼnix jich ya akʼan ya awakʼbeyik snop yantik te tulan skʼoplal te ya jnaʼtik aʼtel, te maʼyuk machʼa ya jpʼajtik sok te ya kichʼtik ta wenta te yantike. Te taleliletik-abi, ma kʼax wokoluk ta chʼitesel ta koʼtantik te kʼalal pekʼel kaʼbilaltike.
TE BIN YA YAL TE BIBLIA: «Nohptesa te alal ta stojil be, aunque mamalix, ma ba ya yihquitay hilel» (Proverbios 22:6).
¿BIN YUʼUN TE BAYAL SKʼOPLAL?
Bayal skʼoplal ta tiempo ini te bayal aparatoetik. Te Karyn jich la yal: «Te kʼalal ya stuuntesik te celular o te tablet o yan aparato te kal jnichʼnabtike, ya xjuʼ ay bintik chopol ya yilik tey-a ta biluk-ora. Manchukme jukulik ta jtsʼeeltik, ya xjuʼ te ay bin ma lek yakik ta yilel-a».
TE BIN YA YAL TE BIBLIA: «Te mukʼul ants winiketike [...] ya stuuntesik spisil-ora te snopojibal yuʼunike, jich snopojik yilel ta lek te bin lek sok te bin ma lekuke» (Hebreos 5:14).
Tulan skʼoplal te ya x-ichʼawanik ta wenta. Kʼax tulan skʼoplal te ya kaltik «awokoluk» sok «wokolawal» sok te ya kakʼtik ta ilel te ya kichʼtik ta mukʼ te yantike. Ta ora ini chaʼoxtulxanix te machʼatik jich ya spasike, melel jaʼ baemix yoʼtan te ants winiketik ta yilel te celularik o yan aparato, ma jaʼukix te ants winiketike.
TE BIN YA YAL TE BIBLIA: «Jichnixme xa apas ta stojol yantik spisil te bin ya amulan te ya spasik ta atojole» (Lucas 6:31).
¿BIN YA XJUʼ YA APAS?
Ala ta jamal te bin lek sok te bin ma lek ta pasel ya awile. Teme te meʼil tatiletik ya yalbeyik ta jamal te yal snichʼnabik te kʼax chopol te ay machʼa ya sjokinik ta wayel te jchʼieletik te ma nujpunemik soke, jich maba ya spasik, melel nail yichʼojik albeyel. Jich staojik ta ilel machʼatik yilojbeyik skʼoplal te tema ini.
PASA AWIL INI: Tuuntesa jun noticia ta snojptesel te awal anichʼnab te bin lek ta pasele. Te kʼalal ya xkʼax jun noticia ta swenta jun tulan mulil te la yichʼ pasel ta skaj te lab-oʼtanil, ya xjuʼ jich ya awalbey: «¡Ilawil, kʼax ma lekuk! ¿Bin yuʼun ya awal te ay machʼatik jich ya spasike?».
«Te alnichʼanetik ya skʼan te nail ya snaʼik te bin lek sok te bin ma lek ta pasel, jich ma kʼax wokoluk ya yaʼiyik spasel ta skuxlejalik te bin leke» (xchi te Brandon).
Akʼbeya snopik te ya x-ichʼawanik ta mukʼ. Jaʼnix jich te bikʼtal alaletik ya xjuʼ ya snopik ta yalel «awokoluk» sok «wokolawal» sok te ya yichʼik ta mukʼ te yantike. Te libro Parenting Without Borders (Padres sin fronteras) jich ya yal: «Kʼalal ya snaʼikxan ta lek te bikʼtal alaletik te ma jaʼukik mukʼxan skʼoplalik, ya skʼanikxan skoltayel te yantike».
PASA AWIL INI: Akʼbeya yaʼtel te awal anichʼnab yuʼun jich ya snop te bayal skʼoplal te ayuk bin ya spas ta stojol te yantike.
«Kʼalal te alnichʼanetik ay bintik ya snopik spasel ta yutil na, maba kʼax tulanuk ya yaʼiyik spasel te kʼalal jaʼiknix ya swentain sbaik, melel kʼayemikix ta spasel-a» (xchi te Tara).
