Ochan ta banti te bintik yichʼoje

Baan ta sleojiʼbal

Te tecnología ya xjuʼ ya yutsʼin te anujpunel

Te tecnología ya xjuʼ ya yutsʼin te anujpunel

Te tecnología ya xjuʼ ya xkoltayotik te machʼatik nujpunemik teme lek ya stuuntesik, melel ya xjuʼ ya stuuntesik te tecnología yuʼun ya skʼopon sbaik ta jujun kʼajkʼal.

Pero teme ma stsajtay sbaik ta stuuntesel te tecnología, ya xjuʼ ya staik te wokoliletik ini:

  • Te maniwan ya skʼoponix sbaik.

  • Te yaniwan x-aʼtejikxan ta snaik manchukme ma puersaukix.

  • Te maniwan smukʼulinix sba yoʼtanik o te ya sloʼlay sbaik.

TE BIN YA SKʼAN YA ANAʼ

JUNUKNAX AYEX

Jtul mamalalil te Michael sbiil, jich ya yal: «Ay baeltik te kʼalal jokinej-a te kiname, jich yilel te ma teyuk ay-a. Jaʼ baem ta yoʼtan yilel te celular sok jich ya yal: ‹Ay, pasa perdón, maba juʼem kuʼun skʼoponel te jmensaje›». Te Jonathan te jaʼnix jich nujpunem, jich ya yal: «Te machʼatik nujpunemik manchukme jun-nax yakik ta kuxinel, jichniwan ya yaʼiy sbaik te namal ayike».

NOPA TA SWENTA INI: ¿Jayeb buelta ma jkʼasesoj tiempo sok te jmamalal o kinam ta skaj jun llamada o jun mensaje? (EFESIOS 5:33).

TE AʼTELIL

Ay chaʼoxtul ants winiketik te sjunal kʼajkʼal ya x-aʼtejik sok ay yantik te jtebnax tiempoe, pero wokol ya yaʼiyik yijkitayel te celularik kʼalal ya xkʼotik ta snaik. Te Lee jich ya yal: «Spisil-ora ya jkʼan ya kil te llamadaetik sok te mensajeetik yuʼun te kaʼtel manchukme jaʼ yorail te ya jkʼases tiempo sok te kiname». Jtul inamil te Joy sbiil, jich ya yal: «Ya x-aʼtejon ta jna, jaʼ yuʼun wokol ya kaʼiy te ya jkejchan te kaʼtele, pero ya jpas tulan yuʼun ya jnaʼ skomel jba».

NOPA TA SWENTA INI: ¿Yabal achʼam awaʼiy ta lek te skʼop te awinam o te amamalal kʼalal ya skʼoponat? (LUCAS 8:18).

JUNUK AWOʼTAN

Jun encuesta te la yichʼ pasel la yal te machʼatik nujpunemik yalaj xjajch kʼop yuʼunik ta skaj te bin ya smojtesik ta Internet. Ay 10% te machʼatik la yichʼik jojkʼoybeyel, la yalik te ay bin la smoesik ta Internet te ma snaʼojuk-a te yinam o te smamalal.

Jaʼ yuʼun ya yalik te Internet ya xjuʼ «ya yutsʼin te machʼatik nujpunemike», melel maniwan wokol ya yaʼiyik te ya xjuʼ ya xyalik ta mulil. Jaʼ yuʼun ma yanuk ya kaʼiytik-a te bin ya yalik chaʼoxtul abogadoetik te yalaj yijkitay sbaik te machʼatik nujpunemik ta swenta te Internet.

NOPA TA SWENTA INI: ¿Yabal amukbey te amamalal o te awinam te machʼa ya xkʼopojat sok? (PROVERBIOS 4:23).

TE BIN YA XJUʼ YA APAS

TE BINTIK MUKʼXAN SKʼOPLAL

Te machʼa ma stsajtay ta lek te bin ya sweʼ ya xtsakot ta chamel yuʼun. Jaʼnix jich te machʼatik nujpunemik teme maba ya skʼasesik tiempo sok te sjoyike, ya staik wokol yuʼun (Efesios 5:28, 29).

TOJOBTESEL TE YA YAKʼ TE BIBLIA: Yame skʼan «yac atsahic a te bin lec» (FILIPENSES 1:10).

Nopaik te bin ya akʼan ya apasik o tsʼibayaik te bin ya xjuʼ ya skoltayex yuʼun maba ya yutsʼinex te tecnología.

  • Jokina abaik ta weʼel junuk buelta ta jujun kʼajkʼal.

  • Lebeya yorail yuʼun ya atupʼ te acelular.

  • Te ay bin ya achapik spasel ta achebalik.

  • Tupʼa te acelular ta ajkʼabal sok akʼa te banti ma xa ata ta ilele.

  • Lokʼesaik 15 minuto yuʼun ya xkʼopojex sok manchuk ya schʼaytesbeyex awoʼtanik te acelularik.

  • Pʼisbiluknax te atiempo te ya atuuntes te Internet.