«Talel cʼaxel cʼux xawaʼiy aba ta awoʼtanic»

«Ay jun yachʼil mandaril ya calbeyex: Talel cʼaxel cʼux xawaʼiy aba ta awoʼtanic; hich te bin utʼil cʼux la jcaʼiyex ta coʼtan, ha nix hich talel cʼaxel cʼux xawaʼiy abahic ta awoʼtanic. Hich ya snaʼic spisil ants-winiquetic te haʼex jnopojelex cuʼun teme talel cʼaxel cʼux yac awaʼiy aba ta awoʼtanique» (JUAN 13:34, 35).

¿Bin ya skʼan ya yalbey skʼoplal-a te Jesuse?: Te Cristo la yaltiklanbey te jnopojeletik yuʼun te ya skʼan kʼuxuk ya yaʼiy sbaik jich te bin-utʼil kʼux aʼiyotik. Maʼyuk bin-ora la spʼaj te yantik jich bitʼil ya spas te yantik nacionetik o te ya spʼajik te antsetik (Juan 4:7-10). Jaʼnix jich la slokʼes tiempo sok yip ta skoltayel te yantik, manchukme ma skuxix yoʼtan yuʼun (Marcos 6:30-34). Pero te bin-utʼil la yakʼxan ta ilel skʼuxul yoʼtan jaʼ te la yakʼ skuxlejal ta jtojoltik, te Jesús jich la yal: «Hoʼon te lequil jcanan-tuminchijon; te lequil jcanan-tuminchij ya yacʼ scuxlejal ta scuenta te tuminchijetique» (Juan 10:11).

Te ejemplo yuʼun te sbabial jchʼuunjeletik yuʼun Cristo: Te jchʼuunjeletik ini la yalik te yermano sbaik (Filemón 1, 2). Ta congregación ya yakʼik ochel sok stseʼelil yoʼtanik te ants winiketik jaʼ chikan te banti talemik. Schʼuunejik te pajaliknax ta spisilik manchukme jaʼ judío o griego, melel jtulnax te Ajwalil yuʼunike (Romanos 10:11, 12) Ta jaʼbil 33 te kʼalal laj te kʼin yuʼun Pentecostés, te jnopojeletik yuʼun Jerusalén «la schon sqʼuinalic soc sbiluquic, la spucticlanic ha chican bin a te ya xtuhun yuʼunic ta jujutuhl». ¿Binwan yuʼun? Yuʼun jich te machʼatik yichʼbeliktonax jaʼ ya xjuʼ ya xjilik tey ta Jerusalén ta yaʼiyel te bin ya yakʼik ta nopel te jpuk-kʼopetike (Hechos 2:41-45). Te Tertuliano la yal te bitʼil lek yoʼtanik te kʼalal mato sta 200 jaʼbil slajelik-a te jpuk-kʼopetik, la yalbey skʼoplal te bin ya yal te yantik ta swenta te jchʼuunjeletik: «Ilawil te bin-utʼil talel kʼaxel kʼux ya yaʼiy sbaik sok te ya yakʼ sbaik ta lajel ta stojolik».

¿Machʼatik jich ya spasik-euk ta kʼajkʼal ini? Te libro Historia de la decadencia y ruina del Imperio romano ya yal te bayal jaʼbil te machʼatik jchʼuunjeletik «jaʼ bayalxan la smel yoʼtanik te bitʼil te machʼatik kʼax swokolik ta swenta te machʼatik ma jchʼuunjeletikuk». Jun investigación te la yichʼ pasel te Estados Unidos la yal te pajal kʼoem sok te yajwalul te religión sok te kʼalal ay machʼatik ya spʼaj sbaik. Te ants winiketik ta yanyantik nacionetik te jun-nax sreligionik ma pajal ya yil sbaik, jaʼ yuʼun ma xjuʼ te talel kʼaxel ya skoltay sbaik te kʼalal ya xtuun yuʼunike.

Ta jaʼbil 2004 ta Florida, ta chebnax u kʼax chaneb tulan yikʼal jaʼal tey-a. Ta patil te presidente yuʼun Comité yuʼun emergencia la skʼan la yil te bin-utʼil yakik ta stuuntesel te sbilukike. Te kʼalal la sta ta ilel te maʼyuk machʼatik jich kʼax chapalik te bitʼil te testigoetik yuʼun Jehová, la sjap sba yuʼun ya yakʼtiklanbey te bin ya xtuun yuʼunik. Ta 1997 jtsob Testigoetik bajtik ta República Democrática del Congo yuʼun jich ya yakʼbey poxiletik, sweʼelik sok skʼuʼ spakʼik te hermanoetik soknix te machʼatik ya xtuun yuʼunik. Te jayeb takʼin la yichʼ lajinel kʼax ta jun millón ta dólar.