TEMA TA SBABIAL PÁGINA
¿Yabal x-utsʼinwan te pornografía o maʼuk?
Te pornografía bayuk banti ayix. * Ya xlokʼ ta televisión, ta música, ta Internet (jich bitʼil te banti ya yichʼ moesel fotoetik); ta anuncioetik, peliculaetik, junetik, videojuegoetik, celularetik sok yantikxan. Jich yilel te jaʼ te bin mukʼ skʼoplal ya yilik te ants winiketike. Yakxan ta toyel yajtalul te machʼatik ya yilik te pornografía ma jichuk te bitʼil ayix tal kʼajkʼale (ilawil te recuadro « Te jayeb ya yichʼ ilel te pornografía»).
Jaʼnix jich yak ta yanajel te bin ya snop te ants winiketik ta swenta te pornografía. Te maestra Gail Dines jich la yal: «Kʼax jamal chikanix ta ilel te lokʼombaetik ya yakʼik ta ilel ta ora ini, te pornografía te kʼax chopol ya yilik-a te nameye ma jichuk ya yilikix ta ora ini».
¿Bin ya awal te jaʼate? ¿Yabal x-utsʼinwan, o maʼuk? Te Jesús jich la yal: «Spisil te lequil teʼ, lec sit ya yacʼticlan; yan te teʼ te ma lecuc, ma lecuc sit ya yacʼticlan» (Mateo 7:17). ¿Bin «sit» ya yakʼ te pornografía? Swenta ya jnaʼtik, kiltik te bitʼil ya x-utsʼinwan.
¿Bin wokolil ya sta te machʼa ya yil te pornografía?
TE BIN ILBIL SKʼOPLAL: Te machʼa ya yil te pornografía kʼax wokol ya yaʼiy ta yijkitayel, ay chaʼoxtul investigadoretik sok terapeutaetik ya yalik te jaʼlaj pajal sok te machʼa ya stuuntes te droga te crack sbiil.
Te Brian, * te kʼay ta yilel pornografía ta Internet, jich ya yal: «Ma xjuʼ ya jkom jba-a. Jich yaʼiyel te yakon ta stuuntesel droga-ae. Ay jmul ya kaʼiy jba-a, ya xjajchon ta nijkel sok ya xkʼuxub jol. La jpas tulan yuʼun ya kijkitay, pero la yichʼbon bayal jaʼbil».
Te machʼatik kʼayemikix ta yilel te pornografiae ma skʼan ya yakʼik ta naʼel. Ma mero ya xkʼopojik sok ya xloʼlaywanik, jaʼ yuʼun ma smulan ya sjokinik te yantike, melel ya xkʼexawik, ya smel yoʼtanik sok ya x-ilinik. Jaʼnix jich ay machʼatik ya xtal ta yoʼtanik te ya smil sbaike. Te Sergio, te jteb ma jujun kʼajkʼal la skotes pornografía ta celular, jich ya yal: «La jtukeltay jba sok ma la jnaʼix te bin ya jpas-ae. Jich la kaʼiy te maʼyuk jkʼoplal, te ay jmul, jtukel la kaʼiy jba sok jich la kaʼiy te maʼyuk bin ya xjuʼ ya jpasixe. Wokol la kaʼiy te ya jle koltayel, melel ya xlajon ta kʼexlal sok xiwel».
Manchukme jtsʼin-nax o ma jnopojtik-a te ya kiltik te pornografiae, ya xjuʼ ya jtatik bayal jwokoltik yuʼun. Te doctora Judith Reisman, te ya yilbey skʼoplal te pornografía, jich la yal ta stojol te comité yuʼun Senado ta Estados Unidos: «Te lokʼombaetik yuʼun pornografía te ya kiltike ya xjil ta joltik sok ya yutsʼin te jchinamtike, ma xlokʼ ta ora [...] sok kʼax wokol ta tupʼel». Jtul achʼix te 19 yaʼbilal te Susan sbiile, ma yolojuk-a te la yil ta sbabial buelta te pornografiae, pero ta patil kʼay ta yilel, jich la yal: «Jilem ta jol te bintik la kiltiklane. Ya xtal ta koʼtan te kʼalal ma jichuk ya jkʼan-ae. Jich yilel te maʼyuk bin-ora ya xjuʼ ya jlokʼes ta koʼtane».
TE WOKOLIL YA YAKʼ: Ya xmosoinwan te pornografía sok kʼax bayal ya yutsʼin te machʼa ya yile (2 Pedro 2:19).
¿Bin wokolil ya sta te sfamilia te machʼa ya yil te pornografía?
TE BIN ILBIL SKʼOPLAL: «Te pornografía ya slajin te nujpunel sok ya yutsʼin te familia» (The Porn Trap [Te pejtsʼ ya yakʼ te porno], jaʼ yuʼun te Wendy sok Larry Maltz).
Te machʼa ya yil te pornografía ya yakʼbey swokol te sjoy sok te machʼatik ay yuʼune...
maba ya smukʼulinix sba yoʼtanik sok ya xlaj te skʼuxul yoʼtanike (Proverbios 2:12-17).
jaʼnax ya sle te bin lek ya yaʼiy sba yuʼun, maba ya yakʼbey yoʼtan te sjoy sok maba lek ya yaʼiy sbaik te kʼalal ya sjokin sbaik ta wayel (Efesios 5:28, 29).
ya yakʼ te ma lek te bin ya snop sok te bin ya xbikʼtaj yoʼtan yuʼun (2 Pedro 2:14).
ya suj te sjoy ta spasel te bin ma snujpʼuk te kʼalal ya sjokin sbaik ta wayel (Efesios 5:3, 4).
ya yakʼ te ya yaʼiy antsiwej o antsinel manchukme jaʼnax ya snop ta yoʼtan (Mateo 5:28).
Te Biblia ya yal te maba ya skʼan ya sloʼlay sbaik te machʼatik nujpunemike (Malaquías 2:16). Kʼalal ay machʼa ya yaʼiy antsiwej o antsinel yaniwan yakʼ te ya yijkitay sba sok te machʼa nujpunem soke, sok ya sta swokolik-euk te alaletike.
Te pornografía jaʼ kʼaxtoxan ya yutsʼin-a te alaletike. Te Brian jich ya yalxan: «Te kʼalal ayniwan 10 kaʼbilal-ae, te kʼalal yakon ta tajimal-a la jta te revistaetik yuʼun pornografía te jaʼ yuʼun te jpapae. Muken jajch kiltiklan manchukme ma jnaʼ bin yuʼun ya yikʼbon koʼtan yilel-a. Jich kʼayon ta yilel jaʼto te kʼalal mukʼonix-ae». Tabil ta ilel te machʼa ya yilik te pornografía ta schʼielikto bayal machʼatik ya sjokinik ta wayel sok te kʼax ilobtik sba te bin ya spasik te kʼalal ay machʼa ya xwayik soke. Jaʼnix jich, jujuntsʼin ya xjelon te bin yaʼiyel kʼinal ya yaʼiyike.
TE WOKOLIL YA YAKʼ: Te pornografía jaʼ pajal sok jun veneno te ya slajin te kʼuxul oʼtanil sok ya yakʼ bayal wokolil (Proverbios 6:27).
¿Bin ya yal te sKʼop Dios ta swenta te pornografía?
TE BIN YA YAL TE BIBLIA: «Ha yuʼun acʼa chamuc te bintic scuenta bahlumilal te ay ta awoʼtanic: ha te antsiwej soc antsinel, te bintic ilobtic sba, scʼanel bintic ma lecuc, smulanel spasel bin chopol, soc bicʼtal-oʼtanil, te ha pajal soc schʼuhunel locʼombahetic» (Colosenses 3:5).
Te Jehová * ya yilay ta jkʼaxel te pornografía. Pero ma yuʼunuk ma lek ya yil te ya sjokin sbaik ta wayel jtul ants sok jtul winik. Melel jich la spasotik te ay machʼa ya jkʼan ya jokintik ta wayel, pero jaʼnax la yakʼbey smulanik te majtanil-abi te machʼatik nujpunemike, swenta yuʼun jun ya yaʼiy sbaik sok ya yakʼ yal snichʼnabik (Santiago 1:17).
Jich yuʼun, ¿bin yuʼun ya kaltik te ma smulan te Jehová te ya kiltik te pornografía? Kiltik cheʼoxeb te bin yuʼune.
Te Jehová ya snaʼ te machʼatik ya yilik te pornografía ya xjin skuxlejalik yuʼun (Efesios 4:17-19).
Kʼuxotik ta yoʼtan sok ma skʼan te ya kil jwokoltik (Isaías 48:17, 18).
Ma skʼan te ya xlaj skʼoplal te nujpunel sok te familiaetik (Mateo 19:4-6).
Te Jehová ya skʼan te maʼyuk yabakul te koʼtantik sok te ya kichʼtik ta wenta te bin yaʼiyel ya yaʼiy sba te yantike (1 Tesalonicenses 4:3-6).
Jaʼ ya skʼan te lekuk sok stojiluk ya jtuuntestik te jbakʼetaltik (Hebreos 13:4).
Te Jehová ya snaʼ te machʼatik ya yilik te pornografía ya xjelon te snopojibal yuʼunik ta swenta te ay machʼa ya sjokinik ta wayel, jaʼnax ya xbajt ta yoʼtanik ta bin-nax ya smulan sbakʼetalik sok jich ya xkʼot spensarik te bin-utʼil te Satanás ta swenta-abi (Génesis 6:2; Judas 6, 7).
TE WOKOLIL YA YAKʼ: Te machʼa ya yil te pornografía ma xjuʼ te ya yamigoin sba sok te Diose (Romanos 1:24).
Te Jehová ya snaʼbey yoʼbolil sba te machʼa ya skʼan ya yijkitay yilel te pornografía. Te Biblia jich ya yal: «Te Jehová ay scʼuxul yoʼtan soc lec yoʼtan, ma orahuc ya xʼilin, ay bayel scʼuxul yoʼtan. Como ya snaʼ bin utʼil ayotic, ya snaʼ te ha tsʼubilumotic» (Salmo 103:8, 14). Te Dios ya skʼan te yakuk xnoptsajik ta stojol te machʼatik pekʼel yoʼtanik yuʼun ya yichʼik «cʼuxultayel» sok ya staik koltayel ta yorail te swokolike (Hebreos 4:16; ilawil te recuadro « ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya awijkitay te pornografía?»).
Bayal ants winiketik skʼanojbeyik koltayel te Diose. ¿Koltayotikbal? Kiltik te bin la yal te Biblia ta stojol te machʼatik juʼem yuʼunik yijkitayel te bin ma lek kʼayemik ta spasel-ae: «Pocbilexix, chʼultesbilexix soc halotix te toj ayex ta scuenta sbihil te Cajwaltic Jesucristo soc ta scuenta te Espíritu yuʼun te Dios cuʼuntique» (1 Corintios 6:11). Te ants winiketik-abi jich ya yaʼiy sbaik te bin-utʼil te jpuk-kʼop Pablo te jich la yal: «Spisil ya xjuʼ kuʼun ta swenta te Machʼa ya yakʼbon yip koʼtan» (Filipenses 4:13, TNM).
Te Susan, te juʼ yuʼun yijkitayel te pornografía, jich ya yal: «Jaʼnax te Jehová ya xjuʼ ya skoltayotik ta yijkitayel. Teme ya jkʼanbeytik koltayel sok tojobtesel, maʼyuk yabakul ya xkʼot te jkuxlejaltik sok lek ya kil jbatik sok. Te Dios maʼyuk bin-ora ya yijkitayotik».
^ parr. 3 Te pornografía jaʼ skʼoplal te dibujoetik o lokʼombaetik, grabacionetik o te bintik tsʼibaybil te ya yakʼ ta ilel ta jamal te mulil te ya stijbey yoʼtan te ants winiketik yuʼun ay machʼa ya skʼan ya sjokinik ta wayel.
^ parr. 8 Yichʼoj jelel te biililetike.
^ parr. 25 Te Biblia ya yakʼ ta nopel te jaʼ Jehová te sbiil te Diose.