Chʼion tal ta nopol Leipzig, te ay ta namey República Democrática Alemana, nopol yiloj sba sok te Polonia sok te República Checa. Te kʼalal wakeb kaʼbilal-ae bootik ta kuxinel ta Brasil ta skaj te yaʼtel te jpapae, ta patil ta Ecuador.

Te kʼalal 14 kaʼbilal-ae, te jmeʼ jtat la schaʼtikunonik sujtel ta Alemania yuʼun ya x-ochon ta nop jun ta jun internado. Ta skaj te ma jokinojix te jmeʼ jtat, jtukel jajch jwentain jba. Maʼyuk skʼoplal ya kil-a teme ya x-utsʼinot yantik te bin ya jpase.

Sujtik tal ta Alemania te jmeʼ jtat te kʼalal diecisieteix kaʼbilal-ae, ta sjajchibale jun-nax kuxinotik, pero ta skaj te jtalel te jtukel ya jwentain jbae wokol ya kaʼiy te ya jchʼuunbeyik skʼop, jaʼ yuʼun lokʼon bael ta jna te kʼalal 18 kaʼbilal-ae.

Ma jmulan bitʼil ay-a te jkuxlejale, jaʼ yuʼun jajch jlebey swentail. La jle grupoetik sok yantik organización, sok la jnop te jaʼ lek te ya xbajt ta koʼtan yoklinel te tʼujbil Balumilal te bitʼil mato jinem yuʼun spisil te ants winiketike.

La jman jmoto, lokʼon bael ta Alemania, boon ta África. Ma jaluk ta patil, boon ta Europa ta skaj te tsʼilaj te jmotoe. Te kʼalal chajpaje, boon ta playa yuʼun Portugal. Tey la jnop-a te jaʼniwan lek ya kijkitay te moto sok te ya xpaxiajon ta swolol Balumilal ta barco.

La jokin jba sok jchʼieletik te yakik ta schajpanel sbaik yuʼun ya xkʼaxik bael ta océano Atlántico. Tey la jnaʼbey sba te Laurie, te jaʼnix te machʼa nujpunon sok ta patile. Beenotik ta barco kʼalalto ta islas del Caribe, jilotik cheʼoxeb kʼajkʼal ta Puerto Rico, ta patil sujtotik ta Europa. Te joʼon sok te Laurie yakotik ta sleel jun barco-a sok jnopojtik te tey ya xkuxinotik-a. Ta patil te kʼalal ayix oxeb u yakotik ta sleel-ae, la kijkitaykotik te bin jnopoj ya jpastik ta skaj te la kichʼ ikʼel bael ta aʼtel ta soldado ta Alemania.

Aʼtejon jun jaʼbil sok oxeb u ta Marina, ta yorail-abi nujpunon sok te Laurie. Jaʼ la jkʼan la jchaʼpastik te bin jnopojtikix-ae, te ya xpaxiajotik ta swolol Balumilal. Te kʼalal mato kichʼ ikʼel bael ta soldadoil-ae ay la jmankotik jun lancha (lancha de salvamento) sok te kʼalal ayon ta aʼtel ta soldado kʼunkʼun la jkʼatpʼuntik ta barco. Jaʼ jnopojtik te tey ya xnainotik-ae yuʼun jich ya xpaxiajotik ta swolol Balumilal. Te kʼalal lokʼelontonax ta Marina sok te nopol ya xchajpajix-a te jbarcotike, la scholbotik skʼop Dios te testigoetik yuʼun Jehová, jich jajch jnopkotik te Bibliae.

Ta sjajchibal, la jnop te maniwan bayal bin ya skʼan ya jeltay ta jkuxlejal, melel nujpunemon sok-a te kiname sok kijkitayojix snukʼel-a te maye (Efesios 5:5). Jaʼnix jich, jkuyoj-a teme ya xpaxiajon ta yilbeyel yutsil te yaʼtel skʼab te Diose jich ya kakʼ ta ilel te lek yak jtuuntesbel te jkuxlejale.

Pero ta melel aynix bintik ya skʼan ya jeltay, jich bitʼil te jtalele. Mero ya jtoy jba-a sok ma xkichʼ ta wenta te yantike, jaʼ ya jmulan ya kalbey skʼoplal te bin ya jnaʼ sok te bin juʼem kuʼun spasele. Mero mukʼ jkʼoplal ya kaʼiy jba-a.

Ta jun kʼajkʼal la jkʼopon te nojptesel la yakʼ ta wits te Jesuse (Mateo, capítulo 5 kʼalal ta 7). Ta sjajchibal yan-nax la kaʼiy-a te bin la yal te Jesús ta swenta te tseʼel oʼtanil. La yal te jaʼ tseʼel yoʼtanik te machʼatik ay swiʼnalik sok takin yoʼtanik (Mateo 5:6). Pero ma xkʼot ta koʼtan bitʼil-a te tseʼel yoʼtan te machʼa ay swiʼnal sok takin yoʼtan. Kʼunkʼun la jnop bael ta Biblia te jpisiltik ya xtuun kuʼuntik te skʼop Diose, pero ya skʼan ya xkʼot ta koʼtantik te yuʼun-nix ya xtuun kuʼuntik-ae. Jich te bitʼil la yal te Jesús: «Tseʼelnaxme yoʼtanik te machʼatik ya snaʼik te ya skʼan ya snopik te skʼop Diose» (Mateo 5:3, TNM).

Te joʼon sok te Laurie jajch jnopkotik te Biblia ta Alemania, pero bootik ta nainel ta Francia, ta patil ta Italia. Chikan bayuk te ya xbootike ya jtatik Testigoetik tey-a. Te bin yanto sba la kile jaʼ te talel kʼaxel kʼux ya yaʼiy sbaik sok te jun-nax ayike. La kil te sfamilia ya yil sbaik ta swolol Balumilal (Juan 13:34, 35). Ta patil bael la kichʼkotik jaʼ.

Manchukme Testigoonix-a, yato skʼan jeltay jtalel-a. Te joʼon sok te Laurie bootik ta barco, lokʼotik ta África sok kʼaxotik ta océano Atlántico kʼalalto ta Estados Unidos. Te kʼalal ayotik ta yolil mar ta jun chʼin barco, la jta ta ilel te kʼax pekʼel jkʼoplaltik te kʼalal ya jpaj jbatik sok te Jpaswanej kuʼuntike. Bayalnax jtiempo-a (melel ta yolil mar maʼyuk bayal bin ya xjuʼ jpastik), jaʼ yuʼun jajch jkʼopon te Bibliae. Jaʼ bayal bin la yakʼbon jnop te bin kʼax ta skuxlejal te Jesús. Manchukme tojil winik-a sok kʼax lek stalel-a, maba la sle te mukʼ skʼoplal ya yichʼ ilel. Te machʼa mukʼ skʼoplal ta yoʼtane, jaʼ te sTate.

Te kʼalal la jnopilan ta koʼtan te ejemplo yuʼun te Jesús, kʼot ta koʼtan te ma tikʼuk-a te jaʼnax ya jkoltay te Wentainel yuʼun te Dios te kʼalal jocholone, jaʼ ya skʼan te jaʼ mukʼxan skʼoplal ya xkʼot ta jkuxlejal (Mateo 6:33). Te kʼalal kʼootik ta Estados Unidos, la jnopkotik te tey kʼalal ya xkejchaj-a te paxial kuʼuntike sok te jaʼ ya kakʼ ta koʼtantik abatinel ta stojol Jehová.

Ta nailal te kʼalal jtukel ya jwentain jba-ae, maba ya jnaʼ-a teme lek ya xlokʼ te bin ya jta ta nopel spasele. Pero ta ora ini la jtaix te machʼa ya yakʼbon spʼijil koʼtan (Isaías 48:17, 18). Jaʼnix jich, la jtabeyix swentail te jkuxlejal: jaʼ te ya kichʼ ta mukʼ te Dios sok te ya jkoltay yantik yuʼun ya snaʼbeyik sba.

Te joʼon sok te Laurie kʼax tseʼel koʼtantik te bitʼil nujpunemotik, jaʼ skoltayejonkotik te Bibliae. Te Jehová jaʼnix jich la yakʼbotik jmajtantik, jaʼ te tʼujbil achʼix kuʼuntike, jaʼnix jich ya snaʼbey sba sok kʼux ta yoʼtan te Jehová.

Aynix jtaojtik jwokoltik. Pero maʼyuk yijkitayojotik te Jehová, maba ya kakʼ xchebaj koʼtantik sok jaʼ ya smukʼulin koʼtantik spisil-ora te Jehová (Proverbios 3:5, 6).