Ta sábado 9 yuʼun marzo 2013 la yichʼik pasel te graduación 134 ta swenta te Pʼijubtesel yuʼun sKʼop Dios ta Galaad yuʼun Watchtower te banti centro yuʼun pʼijubtesel yuʼun stestigotak Jehová te ay ta Patterson (Nueva York). Te bin swentail te pʼijubtesel-abi jaʼ te ya schajpan te stestigotak Jehová swenta ya snaʼikxan ta lek scholel te skʼop Dios, manchukme ya snaʼikix ta lek. Te 9,912 ta tul te kʼotik ta tsoblej-abi teynix ay sfamiliatakik sok yamigotakik sok yantikxan.

Te hermano Mark Sanderson, jaʼ jtul ta spisil te Jtsob Jwolwanejetik yuʼun te stestigotak Jehová, jaʼ la swol te tsoblej-abi. Te hermano Sanderson la sjultesbey ta yoʼtan te machʼatik ya spasik graduar ta swenta te bin-ora chiknaj te pʼijubtesel-abi, jaʼ ta 1 yuʼun febrero 1943 te ayix tal setenta jaʼbile. Ta yorail-abi, te hermano Nathan Knorr te jaʼ presidente yuʼun-a te pʼijubtesele, schʼuunej ta lek yoʼtan-a te bayal bintik lek ya xlokʼ ta swenta te pʼijubtesel-abi: «Bayal ta cien sok bayal ta mil ants winiketik yaniwan yaʼiyik stojol ta swenta te Ajwalinel yuʼun te Dios te yuʼunuk ay bayal te j-aʼteletik yuʼun te scholel skʼop Diose. Jaʼnaxme ta swenta te koltayel yuʼun te Kajwaltik yame x-ayin bayal». ¿Jichbal kʼot ta pasel te bin la yale?

Akʼa kiltik te bin kʼot ta pasele: te kʼalal mato ayuk bayal tiempo sjajchel-a te pʼijubtesele, te hermano Knorr tal ta México ta yilel ta banti lugaretik ya skʼan ya yichʼik tikunel bael te misioneroetik te kʼalal ya yichʼik pasel graduar. Te kʼalal ay ta ulaʼtaywanej-ae, la spas jun tsoblej ta kapital yuʼun México te banti la yichʼik ikʼel bayal kongregasionetik te aynax 240 kilometro (150 millas) snajtʼil te banti ayike, kʼotik 400 ta tul hermanoetik. ¿Binwan ya xkʼot ta pasel ta ora ini te yakuk yichʼik ikʼel yan buelta te kongregasionetik jich bitʼil te kʼaxemix tal setenta jaʼbil sjulelik ta México te misioneroetike? Yaniwan xkʼot te yajtalul ta 200,000 tul ants winiketik.

«¿Bin ay ta akʼabik?» Te hermano Anthony Griffin te jaʼ jtul ta spisil te Komite yuʼun Betel ta Estados Unidos la skʼases te discurso te lokʼem skʼoplal ta Éxodo 4:2. Ta versiculo-abi jich la yichʼ jojkʼoybeyel yuʼun Dios te Moisese: «¿Bin a te ay ta acʼab[e]?», jich la yal te Moisese: «Nahbateʼel», xchi. Ta sit te Jehová, te nabateʼe jaʼ señail kʼot te la yichʼ mukʼ yaʼtel te Moisés sok te bin tikunot ta spasele (Éxodo 4:5). Spisil-ora lek ilot yuʼun Dios te Moisés te kʼalal la yalbey yutsil skʼoplal te Dios ta swenta te mukʼ yaʼtel yichʼoje, jaʼukmeto te bin-ora jaʼ la yakʼ sba ta ichʼel ta mukʼ sok te la skʼexlaltes te yermanotake, jich bitʼil te la spas ta Meriba, maba lek la yichʼ ilel yuʼun te Diose (Números 20:9-13).

Te hermano Griffin la spajbey skʼoplal sok te snabateʼ te Moisés ta swenta te pʼijubtesel yuʼun skʼop Dios te machʼatik la yichʼik pasel graduar ta Galaad. Jamal la yaltiklanbey te manchuk ya stoy sbaik yuʼun te mukʼ yaʼtel ya yichʼik akʼbeyel sok la yakʼtiklanbey te tsitsel ini: «Ta swenta te bin ya awichʼik akʼbeyele tuuntesaik ta swenta yalbeyel yutsil sok yichʼel ta mukʼ te Jehovae. Teme jich ya apasike jichme bendision ya xkʼoex ta stojol te machʼatik ya awakʼ abaik ta abatinel yuʼune».

«Mame xchʼay ta awoʼtanik te maná». Te hermano Stephen Lett te jaʼ jtul ta spisil te Jtsob Jwolwanejetik la yal te ay chaneb bin tulan skʼoplal ya xjuʼ ta nopel ta swenta te milagro la spas Dios ta jochol takin kʼinal te kʼalal la smakʼlin te israeletik ta maná.

• Yananixme skʼan x-aʼtejotik tulan-a (Números 11:8). Swenta ya xjuʼ ya sweʼik maná te israeletike, la skʼan te ya xlokʼ stamik ta oranax sok te ya schajpanik ta oranaxe (Éxodo 16:21).

• Mame xjajchotik ta wulwunel yuʼun te bin ya yakʼbotik te Jehovae (Números 11:5, 6). Te israeletike jich la spasik ta swenta te maná, jaʼ yuʼun jich la yaʼiy te jaʼ yak ta albeyel-a te Diose. Jaʼnix jich ta ora ini ayniwan maba ya jmulantik slajinel te weʼelil kʼoem ta swenta skʼop Diose, jaʼukmeto leknanixme ta lajinel-a jich bitʼil te manae. Jaʼ yuʼun yananixme skʼan ya kalbeytik wokol te Jehová ta spisil te bintik ya yakʼbotike.

• Akʼa smukʼulin koʼtantik te spisilnanix-ora ya yakʼbotik-a te Jehová te bintik ya xtuun kuʼuntike. Maʼyuk bin-ora te maba la yichʼik akʼbeyel maná te israeletike, melel ta swakebal kʼajkʼal, te Jehová la yakʼbey stamik maná ta swenta cheb kʼajkʼal yuʼun jich ay sweʼelik-a te sábado kʼajkʼale (Éxodo 16:22-26). Jaʼnix jich te joʼotike ay smukʼul koʼtantik te yananix yakʼbotik-a te bintik ya xtuun kuʼuntik te Diose (Mateo 6:11).

• Te Jehová maʼyuk bin-ora ya yakʼbey bendision te machʼatik ma schʼuunik mantale (Éxodo 16:19, 20, 25-28). Te Jehová maba lek la yil te machʼatik kʼan lokʼ stamik maná ta sábado kʼajkʼale. Te machʼatik la skʼejik maná te ma jaʼuk-a te skʼajkʼale, te bin lokʼ-ae jaʼ te kʼaʼ sok tojkʼ schanul.

Te hermano Lett la yal teme ay ta koʼtantik te bin chanchajp la yichʼix nopel ta swenta te maná, jich te Jehová yame sjambotik «te ventanahetic ta chʼulchan» sok ya yakʼbotik «cʼax bayel bendicionetic» (Malaquías 3:10).

«Chajpana abaik ta swenta te kuxlejalil ta yachʼil balumilal.» Te machʼa la skʼases te discurso-abi jaʼ te hermano William Samuelson te jaʼ superintendente yuʼun te machʼa ya yil te Pʼijubtesel ya yichʼ pasel ta Patterson. Jich bitʼil te ya jkʼan ya xkuxinotikix ta yachʼil balumilale, jaʼukmeto, ¿chapalotikixbal yuʼun ya x-ayinotik tey-a? xchi te hermano Samuelson. Swenta ya jtatik-abi, yame skʼan te yakuk jnaʼtik kʼinale (1 Pedro 4:7).

Te machʼa ya snaʼ kʼinale, kʼoem ta yoʼtan te yuʼun-nix jmulawil ants winik-ae. Maba jaʼ ya yakʼbey smulin te Satanás sok te chopol balumilal yuʼun teme ay maba lek te stalele sok maba ya yal te jaʼto ya xjuʼ ya sjelontes-a teme la slajin spisil chopolil te Jehová. Te hermano Samuelson la yal ta jamal te ya skʼan ya jpastik tulan yuʼun ya jeltik te jtaleltik ta ora ini, jich bitʼil te yakuk kijkʼitaytik te sbikʼtal-oʼtanile, jaʼuk ya jlaptik te yachʼil kuxlejalile (Efesios 4:24).

«Mame jaʼukex ya atsʼibayik te akuxlejalike.» Te hermano Mark Noumair te jaʼ jtul ta spisil te machʼatik ya xpʼijubteswanike, la yal te aylaj joʼotik ya jkʼan ya jtsʼibaytik kʼoem te bin yilel ya jkʼantik ya xkʼot te jkuxlejaltike. Jaʼukmeto la yal te manchuk jich ya jpastike, te jaʼuk ya stsʼibay Jehová te bin yilel ya xkʼot te jkuxlejaltike.

Kʼax lek-a te bintik jajch spas te ajwalil Saule, jaʼnax yuʼun ta patil jaʼ la skʼan la stsʼibay kʼoem ta swenta te bin yilel ya skʼan te skuxlejale. Te kʼalal och ta ajwalile, kʼax pekʼel yoʼtan-a, maʼyuk skʼoplal ya yaʼiy sba-a sok pekʼel la yakʼ sba (1 Samuel 10:22, 27; 11:13). Jaʼukmeto maba kʼax bayal tiempo te jajch spas te bin ya skʼan stukele sok kaj sle yutsilal stukel. Ta patil, la yichʼ pʼajel yuʼun Dios ta swenta te jkʼaxuntayej mantalix-ae (1 Samuel 14:24; 15:10, 11).

Te hermano Noumair la yal te manchukme jun yoʼtanik ta ora ini te machʼatik la yichʼik pasel graduar, jaʼukmeto yananix skʼan-a te jaʼ ya spasik te bin ya skʼan stukel te Diose. Jich la sjultesbey ta yoʼtanik: «Manchukme ya stuuntesotik te Jehovae, maba ya skʼan ya yal te lek ayotik ta stojole». Jich bitʼil te ma jichuk la spas te Moisés te bin la yichʼ albeyel yuʼun Dios te kʼalal la slokʼes jaʼ ta banti te mukʼul tone. Manchukme lek lokʼ te bin la spase, jaʼukmeto maba la yichʼ te bendision yuʼun te Jehovae (Números 20:7-12).

«Junuknax ayotik sok te chʼul-abat te yak ta wilel ta sjamalul chʼulchane.» Te hermano Sam Roberson te jaʼ yan te ya xpʼijubteswane, te discurso la yakʼe la slokʼesbey skʼoplal ta Apocalipsis 14:6, 7. Ta patil la skʼanbey chaʼoxtul te machʼatik la yichʼik pasel graduar te yakuk yakʼik ta ilel te bintik lek la staik te kʼalal la scholik skʼop Dios te xcheyoxebal tal ue. Ay tul ta spisil te machʼatik la yichʼik pʼijubtesel te la scholbey skʼop Dios yaʼiy jtul enfermera te kʼalal yak ta kanantayel ta jun hospital ta swenta te la yichʼ operasione. Jich bitʼil te jaʼ slumal te Perú te enfermera-abi, jich yuʼun la yakʼbey yil jun foto te lokʼ ta pajina jw.org te banti yakik ta scholel skʼop Dios te hermanoetik ta Chachapoyas (Perú). Ta swenta-abi, jich jajch snop te Biblia sok te smamlale.

«La aloʼloyon [...] la jquichʼ loʼloyel.» (Jeremías 20:7.) Te hermano Allen Shuster te jaʼ jtul ta spisil te Komite yuʼun Betel ta Estados Unidos, la snujpʼsitay chaʼtul hermanoetik sok te yinamik te la yichʼik pasel graduar. Te hermanoetik-abi jich la yaʼiyik te la yichʼik loʼlayel yuʼun te Jehovae. ¿Bin-utʼil-abi? Te kʼalal jajchnax te pʼijubtesele, te hermanoetik-abi la skuyik te maba ya xjuʼ yuʼunik spasel te bin ya yichʼ kʼanel tey ta pʼijubtesele, jaʼukmeto juʼ yuʼunik spasel ta swenta te bayal koltayel la yichʼik akʼbeyel te kʼalal ayik ta pʼijubtesel-ae. Te hermana Marianne Aronsson, te jaʼ jtul ta spisil te machʼatik la yichʼik pasel graduar, kʼax bayal la yal wokol yuʼun te pʼijubtesele. Jich la yal: «Maʼyuk bin-ora ya xbajtʼ jmel koʼtan yuʼun te bin ya jnope, melel la kilix te jich kʼoem bitʼil nakʼbil kʼulejalil te jujun versiculoetik yuʼun te Bibliae».

«Nopbeyahic te sch’uhunel yo’tanique.» Te hermano David Splane te jaʼ jtul ta spisil te Jtsob Jwolwanejetike, jaʼ la skʼases te discurso te mukʼ skʼoplale. La slokʼesbey skʼoplal ta Hebreos 13:7, te jich ya yale: «Naʼahic me te jcanan awuʼunic, te la yalbeyex te scʼop Diose. Naʼahic me bin utʼil cʼohtic ta loqʼuel yu’un te bin yilel te scuxlejalic, soc nopbeyahic te schʼuhunel yoʼtanique». La yal te kʼax lek ta nopbeyel stalelik te machʼatik la yilik te aʼtelil yuʼun stestigotak Jehová te ayix tal setenta jaʼbile. Akʼa kiltik bin-utʼil.

Ta 24 yuʼun septiembre 1942, te hermano Nathan Knorr la spas jun tsoblej te banti la yikʼ te chaʼtul te machʼatik swentainoj te chaʼchajp organisasion yuʼun stestigotak te Jehová te yakuk sjachik jun eskuela te ya sbiilin Galaad. ¿Bin swentail te eskuela-abi? Jaʼ te ya yichʼ pʼijubtesel hermanoetik yuʼun ya x-aʼtejik ta misioneroetik swenta ya xwolwanik ta scholel skʼop Dios ta lumetik te maʼyuk cholbil skʼop Dios tey-ae. Jaʼnax yuʼun te kʼax chujkʼul-a te kuxlejalil-abi, melel jaʼ mero yorail-a te ll Guerra Mundial, ta swenta-abi ma juʼ te ochik misioneroetik ta bayal ta pam nasionetike. Ma jaʼuknax-abi, melel kʼalalto ta yaʼbilal 1930 ayix ta wokol yuʼun takʼin-a te ants winiketik ta swolol Balumilale. Te organisasione jaʼnax ay stakʼin ta swenta joʼeb jaʼbil ta skoltayel te pʼijubtesel. Te hermanoetik-abi te kʼax bayal schʼuunel yoʼtanike lek la yaʼiyik te jich ya yichʼ pasel.

Te machʼatik nail la yichʼik pasel graduar ta pʼijubtesel yuʼun Galaad jaʼnix jich la yakʼik ta ilel schʼuunel yoʼtanik te kʼax lek ta kʼayinbeyele. Ta banti te pʼijubtesele la snopik-a te tseʼeluk yoʼtanik yuʼun te bin ay yuʼunik ma jaʼuk la sleik te skʼulejalike (Hebreos 13:5, 6). Bayal ta tul te machʼatik la yichʼik pasel graduar la skuyik te maʼyuk bin-ora ya schaʼyilik te sfamiliaike, melel maʼyuk lek stakʼinik-euk yuʼun ya xtojbotik te spasajeik yuʼun ya xtalik ta ilel yuʼunik. Ay bayalik te ayniwan kʼax lajuneb o joʼlajuneb jaʼbil te sujt yilik te sfamiliaike. Jaʼukmeto, spisilik jaʼ smukʼulinej yoʼtanik te jaʼ ya xkanantayotik yuʼun te Jesús sok te jaʼnix yak ta kanantaybeyel yuʼun te sfamiliaik-euke, jich bitʼil te yaknanix ta spasel-ae (Hebreos 13:8).

Te hermano Splane la yalbey skʼoplal ta swenta chaʼoxtul te machʼatik la yichʼik pasel graduar te aylaj sitintayoj sbaikix sok tulan wokolil ta yan nasion te banti ayik ta scholel skʼop Dios-a te kʼalal mato ikʼbilik ta Galaad-ae. Ta patil jich la yalbey te machʼatik la yichʼik pʼijubtesele: «Te jaʼexe jaʼme kaj yachʼil tsʼumbalex kʼoem te jun awoʼtanik ta stojol Dios te la awichʼik ikʼel ta Pʼijubtesel yuʼun sKʼop Dios ta Galaad, te maʼyuk komen tal ta pasel setenta jaʼbil te tʼujbil pʼijubtesel-abi. [...] Chikan te banti ya xbaexe, tseʼelukme awoʼtanik ta abatinel ta stojol te Jehovae».

Ta slajibal, te hermano Splane la yakʼ ta ilel fotoetik yuʼun te 77 ta tul te machʼatik yichʼojik pasel graduar te yakik ta aʼtel ta ora ini ta Betel yuʼun te stestigotak Jehová ta Estados Unidos. Ta spisilik-abi, tey chiknaj chaʼtul-euk te machʼatik nail la yichʼik pasel graduar ta yaʼbilal 1943. Jaʼnix jich yichʼoj kʼayojiletik te la stuuntesik te Testigoetik te ayix tal setenta jaʼbil te kʼalal yak ta akʼel ta ilel-a te fotoetike.

Te kʼalal yichʼojikix-a te sdiplomaik te machʼatik la yichʼik pasel graduar, ay jtul ta spisil te machʼa la spas sba graduar la skʼopon jun karta te tsʼibaybil yuʼun te sjoʼtak te banti la yakʼik ta naʼel te ya yalik wokol yuʼun te pʼijubtesele. Te hermano Sanderson jich la yal ta slajibal te manchukme ay kʼaxemix setenta jaʼbil te bintik la yal te hermano Knorr ta stojol te machʼatik nail la yichʼik pasel graduar jaʼnix jich ta ora ini bayalto skʼoplal kuʼuntik: «Chikan te banti ya awichʼik tikunel baele, mame xchʼay ta awoʼtanik te jaʼex [...] jcholkʼopex yuʼun te Ajwalinel yuʼun te Diose sok te awichʼojik te mukʼul majtʼanil te maʼyuk akʼbil jich ta stojolik te bintik kuxajtik ta Balumilale: jaʼ te yalbeyel yutsilal te Dios ta ora ini, jich bitʼil te mato xtal te Armagedone. [...] Te bitʼil awichʼojik te mukʼul majtʼanil-abi, cholaik te skʼop Diose».