Kʼelo avil kʼusi la spasik junantik kerem tsebetik. ¿Mi oy jech avaʼioj aba?

 «Nopem xkaʼi xi ta jnope: ‹¿Ti jech xkʼot ta pasel liʼe? ¿O liʼe? ¿Ati oy kʼusi tsots jnuptane? ¿Ati xpʼaj li avion une?›. Ta jvul-o koʼonton ta kʼusiuk noʼox ti muʼyuk jech tsvul-o yoʼonton li yan krixchanoetike» (Charles).

 «Bakʼintike, jech tajek chkaʼi jba kʼuchaʼal jkot uni chʼo ti te noʼox chjoyibaj ta jun ruedae, pe muʼyuk bu chkʼot ta lokʼel. Solel ta jmil jba ta abtel, pe chʼabal kʼusi ta jta. Yuʼun solel lubemun noʼox tajek chkaʼi jba» (Anna).

 «Kʼalal xi chalbeikune: ‹¡Toj lek tajek ti chachanunaj toe!›, xi ta jnope: ‹Mu snaʼik ti solel chakʼbun tajek lubel li chanune›» (Daniel).

 «Ta skoj ti solel ta jvul tajek koʼontone, chtʼom xa yaʼeluk li jole. Yuʼun ta jvul-o koʼonton yuʼun ta skoj li kʼusitik ta jpase o ta skoj li kʼusi xuʼ xkʼot ta pasele» (Laura).

 Li kʼusi melele: Li Vivliae jamal xa onoʼox yaloj ti «chtal tsots vokolil li ta slajebal xa kʼakʼale» (2 Timoteo 3:1). Jaʼ yuʼun, li kerem tsebetike xuʼ van tsvul tajek yoʼontonik jech kʼuchaʼal tsnuptan li mukʼtik krixchanoetike.

 Muʼyuk. Li Vivliae chalbutik ti lek onoʼox ti jvul koʼontontik ta stojolalik li buchʼutik jkʼanojtike (1 Korintios 7:32-34; 2 Korintios 11:28).

 Kʼalal chavat avoʼontone, mas tstij avoʼonton ti oyuk kʼusi xapase. Kalbetik junuk skʼelobil, jnoptik noʼox ti xtal xemanae chapas aeksamen li ta aeskuelae. Mi chakʼan lek chlokʼ li aeksamene, skʼan xachanunaj lek li xemana liʼe. Chapas noʼox ta anil.

 Jech xtok, lek onoʼox kʼalal chavul jutuk avoʼontone, yuʼun xuʼ tskoltaot sventa xavakʼ venta mi oy kʼusi xibal sba xuʼ xanuptan xchiʼuk ti xanamaj batel tee. Xi chal jun tseb ti Serena sbie: «Kʼalal chavakʼ venta ti chatam xa batel jun chopol bee, mas to chavul-o avoʼonton. Jaʼ to lek chavaʼi aba xchiʼuk jun noʼox avoʼonton mi oy kʼusitik la ajel ta akuxlejale» (koʼoltaso xchiʼuk Santiago 5:14).

 Li kʼusi melele: Xuʼ onoʼox skoltaot ti chavul avoʼontone, jaʼ noʼox venta mi tstij avoʼonton yoʼ xapas li kʼusi anaʼoj ti jaʼ leke.

 Pe ¿mi naka kʼusitik chopol chanop ta skoj ti solel chavul tajek avoʼonton ti mu xa xanaʼ bu chabat ta skoj li avokole?

 Skʼelobil: «Kʼalal oy jvokole, jaʼ ta jnopilanbe skʼoplal li kʼusitik van xuʼ xkʼot ta pasel yuʼune. Ta skoj ti te noʼox xinopnun-oe, chi-ipaj-o ta jnerviotak», jech chal Richard ti 19 sjabilale.

 Li Vivliae chal ti «oʼontonal ti stsʼijet noʼoxe jaʼ slekilal li jbekʼtaltike» (Proverbios 14:30). Yan li vul oʼontone chakʼ avanej jolal, xjimet joltik, ch-ipaj jchʼutik xchiʼuk ta anil ch-abtej koʼontontik ti mu xa xkichʼtik ikʼ yuʼune.

 ¿Kʼusi van xuʼ xapas mi cha-ipaj xa yuʼun ta skoj ti chavul tajek avoʼontone?

•   Jakʼbo aba mi oy lek srasonal li kʼusi chavul-o avoʼontone. «Ti chavul avoʼonton ta skoj li kʼusitik abainoj spasele jelel me xchiʼuk kʼalal ta persa chakʼan chapas skotole. Taje chakʼ jnop ti xkoʼolaj ta jun siya ti ta jbakʼolantik kʼalal ta jvul tajek koʼontontike. Yuʼun jaʼ noʼox te xijnopnun-o, pe mu xchapaj-o li kʼusi ta jvul-o koʼontontike» (Katherine).

   Li kʼusi chal Vivliae: «¿Buchʼu junukal avuʼunik ti xuʼ snatubtas jlikeluk xkuxlejal ta skoj ti chavul avoʼontonike? (Mateo 6:27).

   ¿Kʼusi skʼan xal? Oy onoʼox sbalil ti chavul avoʼonton mi jaʼ chchapaj-o li avokole. Pe mi muʼyuke, xuʼ me jaʼ noʼox stsatsaj o xuʼ van spas ta mukʼta vokolil.

•   Chano stsalel jujun kʼakʼal li kʼusitik vokol chavaʼie. «Xiuk xanopbe skʼoplale: ‹¿Mi oy van sbalil okʼom li kʼusi chavul-o avoʼonton avie? ¿Mi echʼ xa ox jun ue? ¿Mi echʼ xa ox jun jabile? ¿Mi echʼ xa ox voʼob jabile?›» (Anthony).

   Li kʼusi chal Vivliae: «Mu me xavul avoʼontonik ta sventa li yokʼomale, yuʼun oy kʼusi chakʼ vul oʼonton xtok li ta yokʼomale. Yuʼun xuʼ noʼox ti kʼu yepal vokolil yichʼoj tal jujun kʼakʼale» (Mateo 6:34).

   ¿Kʼusi skʼan xal? Muʼyuk srasonal ti chakʼan chachapan junuk avokol ti xuʼ van okʼom to chanuptane. Yuʼun xuʼ van mu jechuk xkʼot ta pasel.

•   Teuk me ta ajol ti oy onoʼox kʼusitik ti mu xuʼ xajele. «Lek onoʼox ti kak chachapan aba ta sventa li kʼusi xuʼ xkʼot ta pasele, pe teuk me ta ajol xtok ti oy onoʼox kʼusitik ti mu xuʼ kʼusi xapase» (Robert).

   Li kʼusi chal Vivliae: «Mu skotoluk velta tspas kanal anilajel li buchʼu tsots x-anilaje, [...] mi jaʼuk skotol ora lek kʼusi chkʼot ta pasel yuʼunik li buchʼutik oy yojtikinobil yuʼunike; yuʼun tsnuptan skotolik li yorail kʼusitik chkʼot ta pasel ti muʼyuk malabile» (Eklesiastes 9:11).

   ¿Kʼusi skʼan xal? Xuʼ van mu kʼusi xuʼ xapas ta sventa li kʼusi chanuptane, pe xuʼ van xajel ti kʼu yelan chavile.

•   Ta smeloluk noʼox xavil li kʼusitik chanuptane. «Laj xa kakʼ venta ti skʼan jkʼel lek li kʼusi yakal chkʼot ta pasele xchiʼuk ti mu jvul tajek koʼontone. Jaʼ te ta jtunes kipal ta sventa li kʼusitik tsotsik skʼoplale, maʼuk li ta kʼusitik jsetʼjuteb ti muʼyuk tsotsik skʼoplale» (Alexis).

   Li kʼusi chal Vivliae: «Sventa xanaʼik stʼujel li kʼusi mas tsots skʼoplale» (Filipenses 1:10).

   ¿Kʼusi skʼan xal? Li krixchanoetik ti snaʼojik lek li kʼusitik mas tsots skʼoplal chaʼiike, mas jutuk tsvul yoʼontonik.

•   Oyuk buchʼu xachiʼin ta loʼil. «Kʼalal te toʼox van 11 jabilale, kʼalal mi lisut xa ox tal ta j-eskuelae, solel chakʼbun-o xiʼel xchiʼuk vul oʼonton li kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel ta yokʼomale. La xchikintabeikun jtot jmeʼ kʼalal laj kalbeik ti kʼu yelan chkaʼi jbae. ¡Koliyal ti te oyik sventa skoltaikune! Yuʼun jpatoj koʼonton ta stojolalik xchiʼuk xuʼ xkalbe ta sjunul koʼonton li kʼusi ta jkʼane. Taje jaʼ la skoltaun sventa xkuch batel kuʼun li kʼusitik ta jnuptan jujun kʼakʼale» (Marilyn).

   Li kʼusi chal Vivliae: «Li kʼusi tsvul-o yoʼonton li jun vinike jaʼ tslubtsanat yuʼun, pe jaʼ chpatbat yoʼonton yuʼun li lekil kʼope» (Proverbios 12:25).

   ¿Kʼusi skʼan xal? Sventa mu xavul tajek avoʼontone, xuʼ xakʼbot junuk tojobtasel atot o ameʼ o junuk avamigo.

•   Paso orasion. «Kʼalal tsots ta jpas orasione, mas jun koʼonton chkaʼi. Kʼalal ta xkal li kʼusi ta jvul-o koʼontone, tskoltaun sventa teuk ta jol ti jaʼ mas mukʼ li Jeovae ti jaʼ muʼyuk li kʼusitik ta jvul-o koʼontone» (Laura).

   Li kʼusi chal Vivliae: «Akʼbeik me sbain skotol [Dios] li kʼusi chavul-o avoʼontonike, yuʼun oyoxuk ta yoʼonton» (1 Pedro 5:7).

   ¿Kʼusi skʼan xal? Kʼalal ta jpastik orasione, maʼuk skʼan xal ti jun noʼox koʼontontik chijkome. Yuʼun kʼalal ta jpastik orasione, jaʼ yakal ta jkʼopontik li Diose, ti xi jamal yalojbutike: «Mu xaxiʼ [...], yuʼun liʼ jchiʼinojote. Mu xavul avoʼonton, yuʼun voʼon Adiosun. Voʼon ta jtsatsubtasot, jech, voʼon ta jkoltaot» (Isaias 41:10).