¿Mi lubem noʼox chavaʼi aba ta skoj li coronaviruse? Mi jech chavaʼi abae, mu atukuk. Oy xa ta sjayibaluk ue, li krixchanoetik ta spʼejel balumile chakʼik persa ti xnopuk xaʼiik ti kʼu yelan li kuxlejal li avie. Li doktor Hans Kluge ti jaʼ li direktor ta Organización Mundial de la Salud ta Europae, laj yal ti epal krixchanoetike «chakʼik persa sventa xkuch batel yuʼunik li coronaviruse». Xi to chale: «Stalel onoʼox ti muʼyuk xa jbalil chkaʼi jbatik xchiʼuk ti mu xa kʼusi jkʼan jpastike ta skoj ti xtaet xa chkaʼitik li chamel ti oy ta spʼejel balumile».

Mu me x-echʼ avoʼonton mi xtaet xa chavaʼi ta skoj li chamel oy ta spʼejel balumile. Li Vivliae xuʼ skoltaot jech kʼuchaʼal xyaket tskolta epal krixchanoetik ti tsvul yoʼontonik xchiʼuk ti mu xa snaʼ kʼusi tspasike.

•  ¿Mi jaʼ van jun chamel ti ta jvul koʼontontik yuʼun li coronaviruse?

•  ¿Kʼu yuʼun xibal sba mi ta jvul tajek koʼontontik ta skoj li coronaviruse?

•  ¿Kʼusitik beiltasel ta Vivlia xuʼ skoltaot sventa mu xavul avoʼonton ta skoj li coronaviruse?

•  Tekstoetik ta Vivlia ti tskoltautik yoʼ xkuch kuʼuntik mi ta jvul koʼontontik ta skoj li coronaviruse

Maʼuk. Yuʼun stalel onoʼox jech chkaʼi jbatik kʼalal oy kʼusi ta jnuptantike xchiʼuk jelem xa tal jkuxlejaltik ta skoj li coronaviruse. Jelajtik ti kʼu yelan pasbilutike, jaʼ yuʼun jelajtik ti kʼu yelan chkaʼi jbatike. Pe taje stalel onoʼox jech, xitik van yelan chkaʼi jbatik ta jujuntale:

• Ti mu noʼox kʼusi skʼan jpastike

• Ti jelel xa ti kʼu yelan chijveʼe xchiʼuk vayel noʼox chakʼbutik o mu xtal jvayeltik

• Ta anil noʼox chkap joltik

• Mu xa noʼox jnaʼ kʼusi ta jpastik ta skoj kabteltik ti mu toʼox jech chkaʼi jbatike

• Vokol chkaʼitik ti xkakʼ ta koʼontontik li kʼusi ta jpastike

• Ti muʼyuk xa smalael kuʼuntike

Chakʼ jvokoltik li chamel ti oy ta spʼejel balumile. Ti mi muʼyuk la jkʼel jbatike, ta kʼunkʼune muʼyuk xa ta jchabi jbatik ta skoj li coronaviruse. Akʼo mi yantik xpuk batel xchiʼuk ep buchʼutik chchamik, xuʼ van ta tsʼakale muʼyuk xa tsots skʼoplal chkaʼitik. Vaʼun, muʼyuk xa ta jkʼel jbatik ti x-echʼet xa koʼontontik o xtaet xa chkaʼitik ta skoj li mantaletik chkichʼtike, xuʼ van jpastik li kʼusi tskʼan koʼontontike, pe taje xuʼ xkil jvokoltik xchiʼuk xuʼ xil svokol kuʼuntik li yantik eke.

Li kʼusi xyaket ta jnuptantik avie, jutuk mu jkotoltikuk kilojtik ti jaʼ melel li kʼusi chal li Vivlia liʼe: «Mi chachibaj li ta yorail vokolile, ta xkʼunib li avipe» (Proverbios 24:10). Pe li ta Skʼop Diose te ta jtatik beiltaseletik sventa xkuch batel kuʼuntik li kʼusi ta jnuptantik avie.

• Mu me xanopaj tajek ta stojolal li yantike, pe maʼuk me skʼan xal ti xachʼak aba tajek ta stojolalike

  Li kʼusi chal Vivliae: «Li melel amigoile [...] jaʼ jchiʼiltik ta vokʼel chkʼot kʼalal oy jvokoltike» (Proverbios 17:17).

  ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal?: Tspat koʼontontik li jlekil amigotike (1 Tesalonisenses 5:11). Pe mi mas ta jvokʼ jba jtuktike, xuʼ me xij-ipajutik-o (Proverbios 18:1).

  Paso reva liʼe: Kʼopono avamigotak ta telefono, ta videoyamada, ta korreo o ta mensaje. Ti mi jaʼo chavat avoʼontone, kʼopono batel. Jech xtok, nopolik noʼox xajakʼbe kʼu yelan, kʼusi yakal tspas, tal bat xavalbe abaik kʼusi skoltaojoxuk ta skoj li kʼusi yakal ta jnuptantik avie. Oyuk kʼusi lek xapasbe junuk avamigo, mi jech la apase, jun me avoʼonton achaʼvoʼalik.

• Kʼelbo sbalil li kʼusitik yakal ta jnuptantike, vaʼun oyuk kʼusitik xapas

  Li kʼusi chal Vivliae: «Lek me xatunesik li jujun kʼakʼal chjelav avuʼunike» (Efesios 5:16).

  Kʼu yuʼun tsots kʼoplal: Mi lek ta jtunes jkʼakʼaltike, jaʼ tskoltautik sventa mu kʼusi chopol ta jnoptik xchiʼuk ti mu jvul tajek koʼontontike (Lukas 12:25).

  Paso reva liʼe: Maʼuk xanop li kʼusitik mu xa stakʼ xapase, mas lek jaʼ nopo li kʼusitik stakʼ xapase. Paso li kʼusitik chakʼupin chapase o xuʼ mas xa jal kʼusitik xapas xchiʼuk avutsʼ avalal.

• Oyuk kʼusitik xapas

  Li kʼusi chal Vivliae: «Oyuk me smelolal skotol li kʼusitik chapasike xchiʼuk lekuk me xchapet» (1 Korintios 14:40).

  Kʼu yuʼun tsots skʼoplal: Epal krixchanoetike mas lek chaʼi sbaik mi oy noʼox kʼusitik tspasike.

  Paso reva liʼe: Tsʼibao li kʼusitik chapase sventa oy noʼox yorail avuʼune, spasel atarea, ta avabtel, li kʼusitik skʼan pasel ta anae. Pe mu me xchʼay ta ajol xtok ti tsots skʼoplal ti xamakʼlin aba ta mantale, jech xtok skʼan ti jmojuk kʼusitik xapas xchiʼuk avutsʼ avalal, xalokʼ ta xanbal xchiʼuk ti xapas ejersisioe. Nopajtikuk me xakʼel li kʼusi la atsʼibae, mi oy kʼusi skʼan jelel avile, xuʼ me xajel.

• Nopuk xavaʼi li ta yorail kʼepelaltike, ta yorail voʼtik o siktike

  Li kʼusi chal Vivliae: «Li buchʼu pʼije tsta ta ilel li vokolile, vaʼun tsnakʼ sba» (Proverbios 22:3).

  Kʼu yuʼun tsots skʼoplal: Li kʼakʼal xchiʼuk ikʼe jaʼ tskoltautik sventa lekuk noʼox li jbekʼtaltike xchiʼuk jnopbentike. Pe xuʼ van mu jkʼupintik junantik ta skoj ti bu jlumaltike.

  Paso reva liʼe: Li ta yorail taive, oyuk kʼusi xapas ta ana xchiʼuk ta avabtel sventa x-och li xojobal kʼakʼale, xuʼ oyuk kʼusitik xapas ta pana akʼo mi tsots sik, mi xuʼ avuʼune lapo lek pim akʼuʼ sventa jal te oyot.

  Teuk me ta ajol ti mas ep chlokʼ krixchanoetik li ta yorail kʼepelaltike, jaʼ yuʼun nopo lek bu chabat xchiʼuk jaʼuk xalokʼ kʼalal chʼabal xa ox ep krixchanoetike.

• Jechuk-o me xakʼel aba sventa mu stsakot li coronaviruse

  Li kʼusi chal Vivliae: «Li buchʼu bole muʼyuk yichʼoj spʼijil xchiʼuk spatoj tajek yoʼonton ta stojolal» (Proverbios 14:16).

  Kʼu yuʼun tsots skʼoplal: Ta me xmilvan li coronaviruse xchiʼuk xuʼ me jkuchtik mi muʼyuk la jchabi jbatike.

  Paso reva liʼe: Kʼelo o jakʼo aʼyej kʼusi chal li smantal ajvalil bu nakalote xchiʼuk mi jech-o chakʼel aba kʼuchaʼal toʼox ta slikebale. Nopbo skʼoplal li kʼusi chapase, mi muʼyuk chata avokol, mi muʼyuk tsta svokol avutsʼ avalal o yantik.

• Nopajan ta stojolal Dios

  Li kʼusi chal Vivliae: «Nopajanik ta stojolal Dios, jech chnopaj tal ta atojolalik ek» (Santiago 4:8).

  Kʼu yuʼun tsots skʼoplal: Kʼusiuk noʼox ti chanuptane xuʼ me skoltaot li Diose (Isaias 41:13).

  Paso reva liʼe: Chano skotol kʼakʼal li Vivliae, xuʼ xatunes li programa kʼu yelan xuʼ chichʼ kʼelel li Vivliae.

  ¿Mi anaʼoj ti jech tstsob-o sbaik li stestigotak Jeova akʼo mi oy li chamele? Ta spʼejel balumil tstsob sbaik ta videoconferencia o ta zoom sventa x-echʼ li stsobajelik jujun xemana, s-asambleaik xchiʼuk li Snaʼobil slajel Kristoe. Mi chakʼan cha-och li ta stsobajelik stestigotak Jeovae, kʼoponunkutik batel.