Mi ta jvul tajek koʼontontike, xuʼ me xij-ipajutik xchiʼuk ch-ipaj li jnopbentike. Maʼuk noʼox, yuʼun xuʼ stsatsaj li jvokoltike.

• Mu jaʼuk xbat ta avoʼonton skʼelel, xchanel o xchikintael li kʼusitik chopol ch-echʼ ta notisiae. Mu persauk ti jnaʼtik skʼoplal skotol li kʼusitik chkʼot ta pasele, yuʼun mi jaʼ mas bat ta koʼontontike, kʼajomal noʼox me chakʼbutik mas vul oʼonton xchiʼuk chijxiʼutik.

  Beiltasel ta Vivlia: «Mi kʼux li koʼontontike, tslajes kipaltik» (Proverbios 17:22).

  «Chnop xkaʼitik ti ta jkʼan ta jnaʼtik skotol li kʼusitik chkʼotanuk ta pasele, pe taje mu me lekuk. Mu toj masuk ta jvul koʼonton kʼalal mu masuk ta jkʼel li notisiaetike» (John).

  Nopo ta sventa liʼe: ¿Jayib velta skʼan xakʼel li notisiaetik sventa xavaʼibe lek smelolal li kʼusitik chkʼotanuk ta pasele?

• Oyuk lek yorail avuʼun li kʼusitik chapase. Oyuk lek yorail avuʼun kʼalal chalike, kʼalal chbat veʼane, li kʼusitik chapas te noʼox ta nae xchiʼuk ti chbat vayane. ¿Mi oy yorail avuʼun skotol li kʼusitik chapase? Jaʼ tskoltaot sventa lekuk noʼox xavaʼi aba li ta kuxlejale xchiʼuk sventa mu masuk xavul avoʼonton.

  Beiltasel ta Vivlia: «Li kʼusitik snopoj tspas li buchʼutik baxbolike jpʼel skʼoplal tstabe sbalil» (Proverbios 21:5, tsʼib ta yok vun).

  «Kʼalal lik li coronaviruse, chʼabal xa lek yorail kuʼun skotol li kʼusi ta jpase xchiʼuk jaʼ xa noʼox chbat ta koʼonton li kʼusitik muʼyuk ta jtabe sbalile. Ta skoj ti ta jkʼan ta jtunes lek jkʼakʼale, la jchʼakbe yorail skotol li kʼusitik ta jpase xchiʼuk la jtsʼiba ta vun» (Joseph).

  Nopo ta sventa liʼe: ¿Mi oy yorail avuʼun skotol? Kʼalal chnel li kʼakʼale, ¿mi la skoltaot chavaʼi ti oy yorail avuʼun skotol li kʼusi chapase?

• Lekuk kʼusitik xanop. Mi jaʼ noʼox chbat ta avoʼonton snopel ti xuʼ van jelel ox li kʼusitik chapase o mi jaʼ bat ta avoʼonton snopel li kʼusitik chopol xuʼ xkʼot ta pasel ta jelavele, xuʼ me mas chavul-o avoʼonton. Jaʼ lek nopbo skʼoplal jtos chaʼtosuk li kʼusitik xuʼ xatoj ta vokole.

  Beiltasel ta Vivlia: «Tojik ta vokol» (Kolosenses 3:15).

  «Kʼalal ta jkʼel li Vivliae, muʼyuk ta jnop li kʼusitik chopole, jaʼ noʼox ta jnop li kʼusitik leke. Xuʼ van jnaʼojtik xa taje, pe chkoltavan» (Lisa).

  Nopo ta sventa liʼe: ¿Mi te noʼox xa nopnun-o yuʼun li kʼusitik chopol chkʼotanuk ta pasele xchiʼuk ti jaʼ xa chchʼay ta ajol li kʼusitik lek kʼotemik ta akuxlejale?

• Nopo kʼuxi xuʼ xakolta li yantike. Mas van kʼun chkaʼitik ti jchʼak jbatik kʼalal oy kʼusi ta jvul-o koʼontontike, pe mu jechuk xapas. Jaʼ lek nopo kʼuxi xuʼ xakolta li yantike.

  Beiltasel ta Vivlia: «Oyuk-o me ta avoʼontonik li yantike, maʼuk noʼox me xanop akʼoplal atukik» (Filipenses 2:4).

  «Mas xijmuyubaj kʼalal ta jkoltatik li yantike. Lekik kʼusi chkom ta sjol kuʼuntik xchiʼuk muʼyuk xa mas ta jvul koʼontontik ta skoj li jvokoltike. Ti melel xkaltike, muʼyuk xa noʼox yorail kuʼuntik sventa ta jvul-o koʼontontik» (Maria).

  Nopo ta sventa liʼe: Ti buchʼutik xavojtikine, ¿mi oy buchʼutik tskʼanik koltael? ¿Kʼuxi xuʼ xakolta?

• Chabio aba sventa mu masuk xa-ipaj. Paso ejersisio, lekuk xakux xchiʼuk lekuk xaveʼ. Mi jech chapase, mas jun avoʼonton xchiʼuk tskoltaot sventa mu masuk xavul avoʼonton.

  Beiltasel ta Vivlia: «Oy onoʼox sbalil kʼalal ta jpastik ejersisioe» (1 Timoteo 4:8).

  «Li voʼon xchiʼuk jkereme mu stakʼ xlokʼ jpaskutik ejersisio jech kʼuchaʼal nopemunkutik onoʼoxe. Jech oxal, la jchʼakbekutik yorail sventa liʼ noʼox jpas ta jnakutike, ti vaʼ yelan taje skoltaojunkutik sventa lek noʼox xkaʼi jbakutik xchiʼuk mas to xkamigoin jbakutik» (Catherine).

  Nopo ta sventa liʼe: ¿Mi skʼan mas xakʼel li kʼusitik chalajese xchiʼuk mi skʼan xapas mas ejersisio sventa lek chavaʼi abae?

Li buchʼutik yakʼoj ta xkuxlejalik li tojobtaseletik liʼe koltabilik sventa mu masuk svul yoʼontonik ta skoj li kʼusitik chkʼot ta pasele. ¿Kʼusitik yan sbalil staojik? Jaʼ ti sta spatobil yoʼontonik jech kʼuchaʼal chal ta Vivliae, yuʼun te chal ti ta jelavele ta xlekub li kuxlejale. Kʼelo li xchanobil: «¿Kʼusi tspas ta jtojolaltik li Ajvalilal yuʼun Diose?».