Li ta voʼone, li Diose laj yalbe j˗israeletik ti akʼo xakʼik li diesmoe a o li jun ta lajlajuneb ti chlokʼ yuʼunik jujun jabil sventa skolta sbaik li ta melel yichʼel ta mukʼ Diose. Xi laj yalanbee: «Ta skotol li kʼusitik chlokʼ ta avosil ti la atsʼune, persa skʼan xavakʼ jun ta lajlajuneb [o diesmo] jujun jabil» (Deuteronomio 14:22).

 Li Diose laj yalbe mantal j˗israeletik ti akʼo yakʼik li diesmoe. Li yajtsʼaklomtak Kristo avie mu xa persauk xchʼunik li mantal taje, jaʼ yuʼun mu xa persauk xakʼik li diesmoe (Kolosenses 2:13, 14). Ta jujuntal yajtuneltak Dios xuʼ xakʼik ti kʼu yepal chlokʼ ta yoʼontonike, maʼuk ta chibetel chakʼik xchiʼuk mu sujbilik tspasik, «yuʼun kʼanbil yuʼun Dios li buchʼu xkuxet noʼox yoʼonton chakʼe» (2 Korintios 9:7).

•  Li diesmo chal ta Vivliae: li ta Pokoʼ Testamentoe

•  Li diesmo chal ta Vivliae: li ta Achʼ Testamentoe

 Li ta Pokoʼ Testamentoe oy jayibuk velta chal li diesmoe. Ti bu mas chalbe skʼoplal li diesmoe jaʼo kʼalal akʼbatik mantal yuʼun Dios li j˗israeletike, pe li ta Vivliae ta to xalbe skʼoplal ta tsʼakal li diesmo xtoke.

Kʼalal chʼabal toʼox li Smantal Moisese

 Li sba velta chal ta Vivlia ti buchʼu laj yakʼ diesmoe jaʼ li Abrane (Abraan) (Jenesis 14:18-20; Ebreos 7:4). Jun veltae, li Abrane laj yakʼbe diesmo li pale xchiʼuk ti jaʼ ajvalil ta Saleme. Li Vivliae muʼyuk chal mi laj yakʼ to diesmo yan velta li Abran o li xnichʼnabtake.

 Li yan xtok ti buchʼu laj yakʼ li diesmoe jaʼ li Jakobe ti jaʼ smom Abraane. Li Jakobe laj yalbe ta jamal Dios ti mi ch˗akʼbat bendisione, ta xakʼbe «jun ta lajlajuneb» skotol li kʼusitik ch˗akʼbate (Jenesis 28:20-22). Jlom li buchʼutik chchanbeik skʼoplal li Vivliae chalik ti diesmo laj yakʼ Jakobe jaʼ van skʼoplal chonbolometik. Akʼo mi kʼot ta nopel yuʼun Jakob ti chakʼ li diesmoe, pe muʼyuk la suj yutsʼ yalal ti jechuk spasik eke.

Kʼalal oy xa ox li Smantal Moisese

 Li j˗israeletike skʼan onoʼox xakʼik li diesmoe, yuʼun chtun yuʼunik kʼalal tspas yabtelik sventa xichʼik ta mukʼ li Diose.

•   Li diesmoe jaʼ ch˗akʼbatik li yajtuneltak Dios ti te chtunik jujun kʼakʼal ta temploe xchiʼuk ti chʼabal yosilik sventa tstsʼunolajike. Taje jaʼik li jlevietike xchiʼuk li buchʼutik chtunik ta paleale (Numeros 18:20, 21). Li jteklume chakʼbeik diesmo li jlevietik ti muʼyuk chtunik ta paleale, vaʼun li jlevietik eke jaʼ xa chakʼbeik li diesmo li buchʼutik chtunik ta paleale (Numeros 18:26-29).

•   Oy to chakʼik yan diesmo xtok jun velta ta jabil, taje tstabeik sbalil li jlevietike xchiʼuk li buchʼutik maʼukike (Deuteronomio 14:22, 23). Li j˗israeletike tstunesik li matanaletik ch˗akʼbatik sventa tspasik li kʼinetik ti tsots skʼoplal yuʼunike. Jech xtok, jaʼ tstunesik˗o sventa tskoltaik li buchʼutik abol sbaike (Deuteronomio 14:28, 29; 26:12).

 ¿Kʼuxi tsnaʼik ti kʼu yepal chakʼik li diesmoe? Li j˗israeletike chchʼakik jun ta lajlajuneb li kʼusi chchʼi ta yosilike (Levitiko 27:30). Pe mi takʼin tskʼan chakʼike, skʼan smuyesbeik 20 % li stojole (Levitiko 27:31). Jech xtok, skʼan xakʼik «jkot ta lajunkot ta skotol li vakaxetik xchiʼuk li chijetike» (Levitiko 27:32).

 Sventa snaʼik j˗israeletik bu jkotukal chonbolom chakʼik ta diesmoe, jaʼ tstʼujik li ta slajunebal chlokʼ tal ta skorale. Li mantale chal ti mu stakʼ skʼelik mi lek o mi chopol, mi jaʼuk stakʼ xkʼextaik ta yan chonbolom. Jech xtok, mu stakʼ stojik ta takʼin li diesmo chakʼike (Levitiko 27:32, 33). Pe li yan diesmo ti chakʼik sventa tstunesik li ta kʼinetik jujun jabile jaʼ xuʼ xakʼik takʼin. Toj lek ti takʼin xuʼ xakʼike, yuʼun oy j˗israeletik ti nom to chlikik tal sventa xtalik li ta kʼine (Deuteronomio 14:25, 26).

 ¿Kʼusi ora chakʼik diesmo li j˗israeletike? Skotol jabil skʼan jech spasik (Deuteronomio 14:22). Li ta jujun vukub jabile muʼyuk chakʼik diesmo, skʼan xkuxik li vaʼ jabile, muʼyuk tstsʼunolajik li ta yosilike (Levitiko 25:4, 5). Ta skoj taje, muʼyuk chakʼik diesmo kʼalal tstsobik li kʼusi chchʼi ta yosilike. Jech xtok, li ta jujun ox˗ox jabile xchiʼuk li ta jujun vakib jabil li ta vukub jabile, li j˗israeletike chakʼik yan diesmo ti jaʼ koʼol tslajesik xchiʼuk li buchʼutik abol noʼox sbaike xchiʼuk li jlevietike (Deuteronomio 14:28, 29).

 ¿Kʼusi kastigoal chichʼik akʼbel mi muʼyuk laj yakʼik li diesmoe? Li ta Smantal Moisese muʼyuk chal kʼusi kastigoal chichʼik, yuʼun skʼan onoʼox xakʼik li diesmoe. Vaʼun, li j˗israeletike chalbeik Dios ti laj yakʼik li matanale, vaʼun xuʼ xa skʼanbeik sbendision (Deuteronomio 26:12-15). Mi muʼyuk laj yakʼik li diesmoe, xkoʼolaj ti oy kʼusi chelkʼanbeik li Diose (Malakias 3:8, 9).

 ¿Mi toj vokol van ta akʼel li Diesmoe? Muʼyuk. Li Diose laj yalbe j˗israeletik ti chakʼbe li kʼusi chtun yuʼunik mi laj yakʼik li diesmoe (Malakias 3:10). Mi muʼyuk laj yakʼik li diesmoe, chil˗o svokolik xchiʼuk muʼyuk xa ch˗akʼbatik bendision yuʼun li Jeovae. Ta skoj ti muʼyuk xa chakʼik diesmo li j˗israeletike, li paleetik xchiʼuk li jlevietike mu xa xuʼ yuʼunik ti xtunik te ta temploe, vaʼun muʼyuk xa buchʼu xuʼ xkoltaatik li j˗israeletike (Neemias 13:10; Malakias 3:7).

 Kʼalal kuxul toʼox li Jesuse, chichʼ toʼox akʼel li diesmoe. Pe kʼalal chame, mu xa toj persauk.

Li ta skʼakʼal Jesuse

 Li ta Achʼ Testamentoe chal ti kʼalal liʼ toʼox ta balumil li Jesuse, li j˗israeletike chakʼik toʼox li diesmoe. Li Jesuse snaʼoj ti skʼan xakʼik li diesmoe. Pe chopol laj yil ti tskʼanik diesmo li jnitvanejetik ta relijione, yuʼun muʼyuk yakalik ta spasel «li kʼusi mas tsots skʼoplal li ta Mantale, jaʼ xkaltik, li tukʼilale, li xkʼuxul oʼontonale xchiʼuk li xchʼunel oʼontonale» (Mateo 23:23).

Kʼalal chamem xa ox li Jesuse

 Kʼalal laj yakʼ xkuxlejal ta jtojolaltik li Jesuse, mu xa persauk xichʼ akʼel li diesmoe. Jaʼ te laj skʼoplal li Smantal Moisese xchiʼuk ti «skʼanbeik diesmo li jteklume» (Ebreos 7:5, 18; Efesios 2:13-15; Kolosenses 2:13, 14).