¿Kʼusi skʼan xal kʼalal «ichʼo ta mukʼ atot ameʼ» xie?
Li kʼusi chal Vivliae
Li ta Vivliae oy jaykojuk te chvinaj li mantal liʼe: «Ichʼo ta mukʼ atot ameʼ» (Eksodo 20:12; Deuteronomio 5:16; Mateo 15:4; Efesios 6:2, 3). Sventa jchʼuntik li mantal taje, skʼan jpastik liʼe:
Kʼano me li atot ameʼe. Chkakʼtik ta ilel ti chkichʼtik ta mukʼ jtot jmeʼtik kʼalal ta jtojbetik ta vokol skotol li kʼusitik spasojik tal ta jtojolaltike. Xchiʼuk chkakʼtik ta ilel ti kichʼanojtik ta mukʼ kʼalal ta jtsaktik ta venta li tojobtasel chakʼbutike (Proverbios 7:1, 2; 23:26). Li Vivliae chal ti «totiletike jaʼ yutsilalik li skerem stsebike», taje jaʼ skʼan xal ti skʼan xmuyubajuk ta stojolal stot smeʼik li alab nichʼnabiletike (Proverbios 17:6).
Skʼan xachʼunbe smantalik. Li kerem tsebetike jaʼ li buchʼutik mas skʼan xichʼbeik ta mukʼ yabtel stot smeʼik ti akʼbilik yuʼun li Diose. Xi chichʼik albel ta Kolosenses 3:20: «Alab nichʼnabiletik, chʼunbo me smantal atot ameʼik ta kʼusiuk noʼox, yuʼun kʼupil sba ta stojolal li Kajvaltike». Li Jesus eke ta sjunul yoʼonton la xchʼunbe smantal li stot smeʼ kʼalal chex kerem toʼoxe (Lukas 2:51).
Skʼan xavichʼan ta mukʼ. (Levitiko 19:3; Ebreos 12:9). Li kʼusi chkaltike xchiʼuk ti kʼu yelan chkaltike te chvinaj mi chij-ichʼvan ta mukʼ. Pe yikʼaluk van oy onoʼox bu muʼyuk lek stalelal li totil meʼiletike, jaʼ yuʼun vokol chaʼiik ti x-ichʼvanik ta mukʼ li yalab xnichʼnabike. Akʼo mi jech, li alab nichʼnabiletike chakʼ ta ilel ti chichʼ ta mukʼ stot smeʼik kʼalal lek tskʼoponik o lek stalelalik ta stojolale (Proverbios 30:17). Li Vivliae chal ti mi oy buchʼu chchopol kʼopoj ta stojolal stot smeʼe jaʼ jun tsatsal mulil (Mateo 15:4).
Skʼan jchabitik. Skʼan jkolta li jtot jmeʼtik kʼalal oy xa sjabilalike. Chkakʼtik ta ilel ti chkichʼtik ta mukʼ kʼalal oy kʼusitik chkakʼtik persa spasel sventa oyuk yuʼunik li kʼusitik toj jtunel yuʼunike (1 Timoteo 5:4, 8). Kʼalal jutuk xa ox skʼan xcham li Jesuse, la skʼel buchʼu xuʼ xchabibat li smeʼe (Juan 19:25-27).
Li kʼusi mu jechuk tsnopik ta sventa li yichʼel ta mukʼ totil meʼile
Xi xchʼunojik jlome: Li alab nichʼnabiletik ti chichʼ ta mukʼ stot smeʼike chakʼik ti akʼo stikʼ sbaik ta snupunel li stot smeʼike.
Li kʼusi melele: Li Vivliae chal ti jaʼuk mas tsots skʼoplal ti lekuk xil sbaik li jun nupultsʼakale ti jaʼ xkom to ti kʼu yelan skʼan xil sbaik xchiʼuk li yutsʼ yalalike. Xi chal Jenesis 2:24: «Ta xikta komel stot xchiʼuk smeʼ li vinike» (Mateo 19:4, 5). Xuʼ onoʼox stabeik sbalil li tojobtaseletik chakʼ stot smeʼike (Proverbios 23:22). Pe li nupultsʼakaletike skʼan snopik lek bu kʼalal tskʼanik ti akʼo stikʼ sba ta xkuxlejalik li yutsʼ yalalike (Mateo 19:6).
Xi xchʼunojik jlome: Li totil meʼiletike jaʼ li buchʼutik skʼan spasvanik ta mantale.
Li kʼusi melele: Li Diose oy onoʼox kʼusi yakʼojbe sbain li totil meʼiletike, pe oy noʼox spajeb tspas mantal li krixchanoetike, yuʼun muʼyuk buchʼu mas tsots yabtel kʼuchaʼal li Diose. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal albatik yuʼun jun mero bankilal pale li yajchankʼoptak Kristo ti akʼo mu xchʼunbeik smantal li Diose, xi takʼavike: «Jaʼ skʼan ta jchʼunbekutik smantal kʼuchaʼal ajvalil li Diose, maʼuk li krixchanoetike» (Echos 5:27-29). Jaʼ jech li alab nichʼnabiletik eke, skʼan xchʼunbeik smantal stot smeʼik «jech kʼuchaʼal lek chil li Kajvaltike», jaʼ xkaltik, mi mu skontrain li kʼusi chal ta smantaltak Diose (Efesios 6:1).
Xi xchʼunojik jlome: Li alab nichʼnabiletik ti tskʼan chichʼ ta mukʼ stot smeʼike skʼan koʼoluk srelijionik.
Li kʼusi melele: Li Vivliae tstij koʼonton jkotoltik ti akʼo jkʼeltik lek mi jaʼ melel li kʼusitik jchanojtik tale (Echos 17:11; 1 Juan 4:1). Mi jech tspas li alab nichʼnabiletike, xuʼ van stʼuj yan srelijion kʼuchaʼal li stot smeʼe. Li ta Vivliae chalbe skʼoplal jayvoʼuk tukʼil yajtuneltak Dios ti mu koʼoluk srelijionik xchiʼuk li stot smeʼike jech kʼuchaʼal li Abraane, li Rute xchiʼuk li jtakbol Pabloe (Josue 24:2, 14, 15; Rut 1:15, 16; Galatas 1:14-16, 22-24).
Xi xchʼunojik jlome: Li alab nichʼnabiletike skʼan xichʼik ta mukʼ yanimaik ek mi tskʼan chichʼ ta mukʼ li stot smeʼike.
Li kʼusi melele: Xi chal li Vivliae: «Jaʼ noʼox skʼan xavichʼ ta mukʼ li Jeova Dios avuʼune xchiʼuk jaʼ noʼox stuk skʼan xapasbe xchʼul abtel» (Lukas 4:8). Li Diose chopol chil mi chkichʼtik ta mukʼ li buchʼutik chamem kuʼuntike. Li Vivlia xtoke chal ti «mu xa kʼusi snaʼik jsetʼuk» li buchʼutik chamemike. Jech oxal, mu xaʼiik mi chichʼik ichʼel ta mukʼ xchiʼuk mu xuʼ skoltautik mi jaʼuk xuʼ sibtasutik (Eklesiastes 9:5, 10; Isaias 8:19).
Xuʼ van chakʼupin skʼelel xtok liʼe
TEKSTOETIK TI CHAPBIL SMELOLALE
Eksodo 20:12 Smelolal | «Ichʼo ta mukʼ atot ameʼ»
Mi la jchʼuntik li mantal taje, oy kʼusi chakʼbutik li Diose.
KʼUSITIK TSJAKʼIK TA SVENTA VIVLIA
¿Mi oy ta yoʼonton Dios ti jchabi jtot jmeʼtik mi malubemik xae?
Li Vivliae chalbe skʼoplal viniketik xchiʼuk antsetik ti la xchabi li stot smeʼike xchiʼuk chakʼ lekil tojobtaseletik.
JKʼOPLALKUTIK
Li tsobajeletik yuʼun stestigotak Jeovae
Naʼo bu ta jtsob jbakutik xchiʼuk ti kʼu yelan chkichʼkutik ta mukʼ li Diose.