Li jpʼel kʼop ta griego anástasis xie, li ta Vivliae xi jelubtasbile: «Chaʼkuxesel» ti jaʼ skʼan xal «chvaʼi, tstots yan velta». Kʼalal oy buchʼu chichʼ chaʼkuxesele, xkoʼolaj kʼuchaʼal chlik; jech onoʼox stalel chchaʼkuxi tal (1 Korintios 15:12, 13).

 Li jpʼel kʼop chaʼkuxesel xie, muʼyuk bu ta jtatik li Pokoʼ Testamentoe, jaʼ xkaltik, li ta Tsʼibetik ta Ebreo Kʼope. Akʼo mi jech, li ta tsʼibetik taje ta onoʼox xalbe skʼoplal li spatobil koʼontontik ta sventa li chaʼkuxesele. Jech kʼuchaʼal liʼe, ta stojolal li j-alkʼop Osease, xi jamal yaloj li Diose: «Ta jpojik lokʼel ta sjuʼel Mukinal; ta jkoltaik lokʼel li ta lajelale» (Osea 13:14; Job 14:13-​15; Isaias 26:19; Daniel 12:​2, 13).

 ¿Bu chchaʼkuxiik li buchʼutik chamemike? Junantike te chchaʼkuxiik ta vinajel sventa koʼol x-ajvalilajik xchiʼuk li Kristoe (2 Korintios 5:1; Apokalipsis 5:​9, 10). Li Vivliae chal ti jaʼ li «baʼyel chaʼkuxesele» (Apokalipsis 20:6; Filipenses 3:​11). Chakʼ ta aʼiel ti oy yan chaʼkuxesele. Jutuk mu skotoluk li krixchanoetike jaʼ tstabeik sbalil li yan chaʼkuxesele ti liʼ chkuxiik ta balumile (Salmo 37:29).

 ¿Kʼusi chkʼot ta stojolal li buchʼu chchaʼkuxie? Li Diose laj yakʼbe sjuʼel Jesus sventa xuʼ xchaʼkuxes li buchʼutik chamemike (Juan 11:25). Li Jesuse tstunes li juʼelal taje sventa xchaʼkuxes skotol li buchʼutik te oy ta smukinalike. Jech-o snopbenik xchiʼuk stalelik chchaʼkuxiik tal (Juan 5:​28, 29). Li buchʼutik chchaʼkuxiik liʼ ta balumile, tukʼ xchiʼuk muʼyuk xchopolil li sbekʼtalike (Isaias 33:24; 35:​5, 6). Li buchʼutik chkuxiik ta vinajele ta espiritu xa chchaʼkuxiik tal (1 Korintios 15:42-​44, 50).

 ¿Buchʼutik chichʼik chaʼkuxesel? Li Vivliae chal ti chichʼik chaʼkuxesel ta balumil li buchʼutik tukʼik xchiʼuk li buchʼutik muʼyuk tukʼik (Echos 24:15). Li buchʼutik tukʼike jaʼ te skʼoplal li Noe, Abraan xchiʼuk Sara (Jenesis 6:9; Ebreos 11:11; Santiago 2:​21). Li buchʼutik muʼyuk tukʼik chalbe skʼoplale, jaʼ te skʼoplalik li krixchanoetik ti muʼyuk bu laj yojtikinik jutebuk li smantaltak Diose.

 Pe jaʼuk li buchʼu yolbaj xa mu xchʼunbe smantal Dios xchiʼuk ti mu xa skʼan sjel-o xkuxlejale, muʼyuk xa bu chichʼ-o chaʼkuxesel. Kʼalal chcham li buchʼutik jech stalelal taje, chchamik-o sbatel osil (Mateo 23:33; Ebreos 10:26, 27).

 ¿Kʼusi ora chkʼot ta pasel li chaʼkuxesele? Li Vivliae yaloj xa onoʼox li chaʼkuxesel ta vinajele chkʼot ta pasel kʼalal liʼ xa ox li Kristoe, ti jaʼo lik li ta sjabilal 1914 (1 Korintios 15:21-​23). Li chaʼkuxesel liʼ ta balumile jaʼo chkʼot ta pasel kʼalal jaʼo ch-ajvalilaj ta jmil jabil li Kristoe xchiʼuk kʼalal jaʼo chkʼataj ta jun nichimaltik li balumile (Lukas 23:43; Apokalipsis 20:​6, 12, 13).

 ¿Mi oy srasonal jchʼuntik ta sventa li chaʼkuxesele? Oy. Li Vivliae jamal chalbe skʼoplal baluneb chaʼkuxeseletik. Li ta chaʼkuxesel taje oy buchʼutik laj yilik (1 Reyes 17:17-​24; 2 Reyes 4:​32-​37; 13:20, 21; Lukas 7:​11-​17; 8:​40-​56; Juan 11:38-​44; Echos 9:​36-​42; Echos 20:​7-​12; 1 Korintios 15:​3-6). Jun skʼelobile, jaʼo kʼalal li Jesuse ta yeloval epal krixchanoetik la xchaʼkuxes li Lasaro ti xchanibal xa ox kʼakʼal xchamele (Juan 11:39, 42). Li yajkontratak Jesuse laj yilik ti melel jech kʼot ta pasele. Ta skoj taje la snop skʼopik kʼuxi xuʼ smilik li Jesus xchiʼuk li Lasaroe (Juan 11:47, 53; 12:​9-​11).

 Jech kʼuchaʼal chal li Vivliae, li Diose oy sjuʼel sventa xchaʼkuxes li buchʼutik chamemike. Ta skoj ti chʼabal kʼusi chchʼay ta sjole xvul lek ta sjol kʼu yelan jujun krixchano. Maʼuk noʼox, ta skoj ti skotol xuʼ yuʼune muʼyuk kʼusi xuʼ xmake-o (Job 37:23; Mateo 10:30; Lukas 20:37, 38). Maʼuk noʼox ti xuʼ yuʼun xchaʼkuxes li buchʼutik chamemike, moʼoj, yuʼun oy ta yoʼonton jech tspas. «Chanaʼ tajek li yabtel akʼobe» (Job 14:15). Taje jech chal Vivlia ti kʼu yelan chaʼi sba Dios kʼalal ta xchaʼkuxes li buchʼutik liʼ chanaki ta balumile.

Li kʼusi mu jechuk tsnopik ta sventa li chaʼkuxesele

 Li kʼusi xchʼunoj yantike: Kʼalal oy buchʼu chchaʼkuxie, li xchʼulel ti mu snaʼ xchame tsuts yan velta li ta sbekʼtale.

 Li kʼusi melele: Li Vivliae chal ti k’alal oy buchʼu chchame, muʼyuk bu kuxul chkom li xchʼulele, te laj skʼoplal (Eklesiastes 9:5, 10). Kʼalal oy buchʼu chichʼ chaʼkuxesele, tspasbatik ta achʼ sbekʼtalik yuʼun li Diose, maʼuk ti tsta sbaik yan velta li sbekʼtal xchiʼuk xchʼulele.

 Li kʼusi xchʼunoj yantike: Junantik ti buchʼutik chichʼik chaʼkuxesele, chichʼik noʼox lajesel ta anil.

 Li kʼusi melele: Li Vivliae chal ti «chchaʼkuxiik sventa chapanel li buchʼutik toj chopol kʼusitik la spasike» (Juan 5:​29). Pe li krixchanoetik taje maʼuk chichʼik-o chapanel ta skoj li kʼusitik toʼox spasojike, moʼoj, jaʼ ta xichʼik˗o chapanel ta skoj li kʼusitik tspasik kʼalal chaʼkuxiemik xa oxe. Li Jesuse xi laj yale: «Chaʼibeik yechʼomal ye Xnichʼon Dios li animaetike, vaʼun chkuxiik li buchʼutik tstsʼet chikintaik kʼusi chale» (Juan 5:​25). Mi ta xchikintaik kʼusi chal Kristo li buchʼutik ta xichʼik chaʼkuxesele o ti ta xchʼunbeik li smantaltake, te tsʼibabil chkom sbiik li ta «sbalbalvunal kuxlejale» (Apokalipsis 20:12, 13).

 Li kʼusi xchʼunoj yantike: Li buchʼutik chchaʼkuxiike jaʼ onoʼox chichʼik akʼbel li sbekʼtalik kʼalal muʼyuk toʼox chchamike.

 Li kʼusi melele: Kʼalal oy buchʼu chchame, li sbekʼtale ta sok xchiʼuk tspas ta lum yan velta (Eklesiastes 3:​19, 20).