Kʼalal chij˗akʼvan ta pertone, jaʼ skʼan xal ti muʼyuk xa ta jtsaktik ta venta li kʼusitik la spasbutike o ti jchʼay ta joltike. Li ta Vivliae, li jpʼel kʼop «perton» ta griegoe jaʼ skʼan xal akʼo «jelavuk», jech kʼuchaʼal li buchʼu muʼyuk xa chichʼ kʼanbe sutel li yile. Kʼalal la xchanubtas yajchankʼoptak ta spasel orasion li Jesuse, jaʼ la stunes li skʼelobil taj eke: «Pasbunkutik perton jmulkutik jech kʼuchaʼal ta jpasbekutik perton ek li buchʼutik oy yil kuʼunkutike» (Lukas 11:4). Kʼalal laj yalbe skʼoplal Jesus li jun mosoil ti muʼyuk laj yakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼontone, te laj yal ti xkoʼolaj ta jchʼaytik ilil kʼalal chkakʼtik pertone (Mateo 18:23-35).

 Kʼalal chij˗akʼvan ta pertone, jaʼ skʼan xal ti muʼyuk ta jnakʼ skʼakʼal koʼontontike xchiʼuk muʼyuk kʼusi ta jkʼantik ta skoj li kʼusi chopol la spasbutike. Mi chijkʼanvan ta melele, chij˗akʼvan ta perton, yuʼun xi chal li Vivliae: «Muʼyuk chchap batel li kʼusi chopol tspasbate» (1 Korintios 13:4, 5).

Li pertone maʼuk skʼan xal:

•   Ti lek xa chkiltik li kʼusi chopol chkichʼtik pasbele. Li Vivliae muʼyuk lek chil li buchʼutik lek chilik li kʼusitik chopole (Isaias 5:20).

•   Ti muʼyuk kʼusi chopol la spasbutik yilel li jun krixchanoe. Akʼo mi tsots tajek la spas smul li ajvalil Davide, li Diose laj yakʼ ta perton, pe laj onoʼox yil svokol ta skoj li kʼusitik la spase. Li Diose laj yakʼ ta tsʼibael ta Vivlia li smultak Davide sventa jnaʼtik avi li kʼusi la spase (2 Samuel 12:9-13).

•   Ti xuʼ spasbutik ti kʼusi xal yoʼontonike. Jnoptik noʼox ti oy buchʼu chkakʼbetik xchʼamun li jtakʼintike. Pe jecheʼ laj yixtolan xchiʼuk muʼyuk xa tsutesbutik, vaʼun chopol tajek chaʼi sba xchiʼuk tskʼanbutik perton. Li voʼotike xuʼ xkakʼtik ta perton, jaʼ xkaltik, muʼyuk chij˗ilin ta stojolal xchiʼuk muʼyuk ta jtikʼulanbetik ta sat jujulikel ta skoj ti muʼyuk la stoj yile o xuʼ xkalbetik ti mu xa persauk stoj li yile. Pe maʼuk skʼan xal ti chkakʼbetik to ta chʼom yan velta mi tal skʼane (Salmo 37:21; Proverbios 14:15; 22:3; Galatas 6:7).

•   Ti ta jchʼay ta joltik kʼalal jaʼ tsatsal mulile. Li Diose muʼyuk chakʼ ta perton li buchʼu yolbaj xa tspas smule, ti ta xchopolal yoʼonton tspase, ti tsnop ti muʼyuk tsots li smule, ti mu skʼan sutes yoʼontone xchiʼuk ti mu skʼan pertone (Proverbios 28:13; Echos 26:20; Ebreos 10:26). Li buchʼutik mu sutes yoʼontonike chkʼot ta yajkontra li Diose. Jech xtok, muʼyuk smalaoj ti xkakʼtik ta perton li buchʼutik muʼyuk yakʼoj ta perton eke (Salmo 139:21, 22).

   Pe ¿kʼusi xuʼ jpastik mi chopol tajek kʼusi tspasbutik xchiʼuk mi muʼyuk tskʼanbutik perton o ti chal ti muʼyuk smule? Xi chal li Vivliae: «Ictao ti soclij noʼox ajole, comtsano ti jbelot noʼox ta cʼope» (Salmo 37:8, Xchʼul Cʼop ti Jtotic Diose, ta skʼop Chamula). Akʼo mi muʼyuk lek chkiltik li kʼusitik la spasbutike, mu me syayijesutik li skʼakʼal koʼontontike. Jaʼ lek jpat koʼontontik ta stojolal Dios ti jaʼ chchapan skotole (Ebreos 10:30, 31). Jech xtok, tspat tajek koʼontontik ti jutuk xa skʼan xakʼbe slajeb skotol li kʼusitik kʼux chkaʼi ta koʼontontike (Isaias 65:17; Apokalipsis 21:4).

•   Ti chopol xa chkaʼitik jbatik ta skoj noʼox jsetʼ jutebe. Bakʼintike, kʼalal oy kʼusi chopol chkichʼtik pasbel kalojtike, chʼabal srasonal kuʼuntik ti chijkap˗oe, yuʼun xi chal li Vivliae: «Mu ta aniluk chopol xavaʼi aba, yuʼun li buchʼutik bolike ch˗ilinik ta anil xchiʼuk jech˗o chopol chaʼi sbaik» (Eklesiastes 7:9).

¿Kʼusi tskoltautik sventa xij˗akʼvanutik ta pertone?

1.   Teuk ta joltik ti kʼusi smakoj li yakʼel pertone. Maʼuk skʼan xal ti lek xa chkiltik li kʼusi kʼot ta pasele, yuʼun li kʼusi ta jpastike, jaʼ ti muʼyuk ta jtsaktik ta ventae.

2.   Jnoptik ti oy sbalil mi laj kakʼtik pertone. Mas jun koʼontontik mi muʼyuk chij˗ilinutik xchiʼuk mi muʼyuk ta jnakʼ skʼakʼal koʼontontike. Jech xtok, jaʼ slekilal jbekʼtaltik xchiʼuk mas xijmuyubajutik (Proverbios 14:30; Mateo 5:9). Li kʼusi mas tsots skʼoplale, mi laj kakʼtik ta perton li yantike, chakʼutik ta perton li Dios eke (Mateo 6:14, 15).

3.   Kakʼtik ta ilel slekil koʼontontik. Jpasmulil onoʼox jkotoltik (Santiago 3:2). Ta jkʼantik ti xakʼutik ta perton li yantike, jaʼ yuʼun skʼan xkakʼtik ta perton li yantik eke (Mateo 7:12).

4.   Mu xijkap ta anil. Mi mu toj tsotsuk li kʼusitik laj kichʼtik pasbel o albele, kakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusi ta xal li Vivlia liʼe: «Jechuk˗o me tsʼikbo abaik ta jujuntal» (Kolosenses 3:13).

5.   Jchapantik noʼox ta anil. Mu xijkap tajek, kakʼtik persa ti xij˗akʼvan ta perton ta anile (Efesios 4:26, 27).