Kʼelo li kʼusi yichʼoje

KOLTAEL SVENTA UTSʼ ALALILETIK | NUPULTSʼAKAL

¿Kʼusi xuʼ xapas sventa mu xa˗itʼixaj li ta anupunele?

¿Kʼusi xuʼ xapas sventa mu xa˗itʼixaj li ta anupunele?

 Mu me junuk avoʼonton ta anupunel mi mu xapat avoʼonton ta stojolal li anup achiʼile. Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi xuʼ xapas sventa mu xa˗itʼixaj tajek?

Li ta mantal liʼe ta jkʼeltik batel:

 ¿Mi skotol velta chopol kʼalal chij˗itʼixaje?

 ¿Mi skotol velta chopol kʼalal chij˗itʼixaje? Kʼalal tsnop ti oy buchʼu yan lek chil li snup xchiʼile o ti oy xa buchʼu lek ch˗ilat˗o yuʼune, ta x˗itʼixaj. Stalel onoʼox mi chanop ti xuʼ sok˗o li anupunel ta skoj taje xchiʼuk ti xlik itʼixajane. Yuʼun li ta jun nupultsʼakale, stuk xa noʼox jech ti kʼu yelan lek xil sbaike. Jaʼ yuʼun, li buchʼu nupultsʼakalike chakʼik tajek persa sventa lekuk noʼox oy li snupunelike.

 Beiltasel ta Vivlia: «Mu xa me chaʼvoʼikuk, yuʼun pasik xa ta jun. Jaʼ yuʼun, ti kʼusi spasoj ta jun li Diose muʼyuk buchʼu xuʼ xchʼak» (Mateo 19:6).

 «Kʼalal chavil ti oy kʼusi xibal sba xuʼ xkʼot ta pasel ta anupunele, li itʼixal xtoke xuʼ me skoltaot sventa oyuk noʼox kʼusi xapas yoʼ to mu kʼusi chopol xkʼot ta pasele» (Benjamin).

 Li buchʼu ch˗itʼixaj ta jsetʼ juteb noʼoxe, jaʼ ta skoj ti oy kʼusi tsta ta nopel ti mu meleluke. Li kʼanelale jaʼ me chkoltavan sventa mu xij˗itʼixaj ta jsetʼ juteb noʼox (1 Korintios 13:4, 7). Li doktor Robert L Leahy, xi chale: «Li itʼixal ti muʼyuk srasonale, xuʼ me oy kʼusitik jpastik yuʼun ti xuʼ me sok˗o li anupunele, akʼo mi mu jechuk oy ta avoʼonton». a

 ¿Kʼusi srasonal ti cha˗itʼixaj ta jsetʼ juteb noʼoxe?

 Xuʼ van xa˗itʼixaj ta anil ta jsetʼ juteb noʼox, ta skoj ti la sloʼlaot li anup achiʼil toʼoxe o ti la xtuchʼ snupunel li atot ameʼ ta skoj ti la smukul sati sbaike. Vaʼun, chanop ti xuʼ jech xkʼot ta atojolalik eke.

 «Kʼalal mas toʼox kʼoxune li jtote la sloʼla li jmeʼe, jaʼ yuʼun vokol chkaʼi ti jpat koʼonton ta stojolal li yantike. Ta skoj taje, vokol chkaʼi ti jpat koʼonton ta stojolal li jnup jchiʼile» (Melissa).

 Yan srasonale, jaʼ kʼalal mu xapat avoʼonton ta stojolal li anup achiʼile. Yuʼun chanop ti buchʼuuk xa noʼox tskʼan tsokes li anupunele. Kʼalal jech taje, xuʼ me te xanopnun ti oy ta yoʼonton tskʼan tsabot akʼexole, akʼo mi mu jechuk tsnop.

 «Oy jun yamigo jchiʼil ti kʼanbat vokol ti akʼo xchiʼin ochel kʼalal chnupunike, taje jaʼ skʼan xal ti xuʼ xchiʼin ta xanbal jun ants o ti x˗akʼotaj xchiʼuke. Pe muʼyuk lek laj kaʼi, jaʼ yuʼun laj yal ti mu xuʼ yuʼune» (Naomi).

 Yalel toyol li kʼusi nopem xaʼiik spasel li ta jun nupunele, pe li jun yajtsʼaklom Kristoe jaʼ skʼan stsak ta venta beiltaseletik ta Vivliae. ¿Mi oy van srasonal ti chopol laj yaʼi sba li Naomie? Ta mas tsʼakale, laj yakʼ venta stuk ti muʼyuk srasonale. Yuʼun xi laj yale: «Li vaʼ kʼakʼale muʼyuk la jpat koʼonton ta stojolal li jchiʼile, laj nop ti tskoʼoltasun xchiʼuk li yan antsetike, pe ta jnopben noʼox oy».

 Mi ta anil noʼox cha˗itʼixaje, xuʼ me xata ta nopel ti yakal tsmukul satiot li anup achiʼile. Kʼalal mu xapat avoʼonton ta stojolal li anup achiʼile, ta me xasokes li anupunele xchiʼuk xuʼ van xa˗ipaj˗o xtok.

 Beiltasel ta Vivlia: «Li yitʼixal coʼntontique jaʼ xchamel jbaquiltic chcʼot» (Proverbios 14:30, Xchʼul Cʼop Jtotic Dios, ta skʼop Chenalhó).

 ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa xavikta li itʼixajele?

 Masuk to xapat avoʼonton. Mu xanop ti tsloʼlaot li anup achiʼile. Jaʼ lek nopo kʼusitik spasoj ta atojolal sventa xapat avoʼonton ta stojolale.

 «Jaʼ ta jkʼelbe slekil talelal li jchiʼile. Kʼalal chkil ti oy buchʼu chchiʼin ta loʼile jaʼ ta skoj ti oy ta yoʼonton tskoltae maʼuk ti oy xa kʼusi yan tsnope. Akʼo mi muʼyuk lek xbat snupunel li jtot jmeʼe maʼuk skʼan xal ti jaʼ jech ta jnuptan eke» (Melissa).

 Beiltasel ta Vivlia: «Li kʼanelale [. . .] xchʼun yuʼun skotol» (1 Korintios 13:4, 7).

 Mu xanop ti melel skotol li kʼusi chata ta nopele. Li doktor Leahy ti laj xa onoʼox kalbetik skʼoplale, xi to chale: «Kʼalal oy kʼusi ta jtatik ta nopele, bakʼintike melel xa tajek yilel, pe taje maʼuk skʼan xal ti oy xa lek srasonal kuʼuntik ti melel skotol li kʼusi ta jtatik ta nopele».

 «Kʼalal yan xa kʼusi ta jnoptike xuʼ me xakʼ ta vokol li jnupuneltike» (Nadine).

 Beiltasel ta Vivlia: «Akʼo vinajuk ta stojolal skotol krixchanoetik ti lek xatojobik snopele» (Filipenses 4:5).

 Loʼiltao li kʼusi chavul-o avoʼontone. Kʼalal oy kʼusi chopol chavaʼi aba yuʼune, loʼiltabo li anup achiʼil sventa xakʼelik kʼusi xuʼ xapasik xchiʼuk ti junuk noʼox avoʼontonike.

 «Kʼalal chavalbe anup achiʼil li kʼusi chavul-o avoʼontone mu me xanop ti oy ta yoʼonton tsyayijesote. Jaʼ lek nopo ti yuʼun oy ta yoʼonton ek ti junuk noʼox avoʼontonike. Bateltike, voʼotik noʼox ti toj ep kʼusitik ta jkʼantik ti oyuk kʼusi spas ta jtojolaltik li jnup jchiʼiltike, pe xuʼ van li anup achiʼile mu xakʼ venta ti oy to kʼusitik skʼan spas sventa xakʼ ta ilel ti oyot ta yoʼontone. Jaʼ yuʼun, mu kʼusi chopol xanop ta anil» (Ciara).

 Beiltasel ta Vivlia: «Ta jujuntal akʼo saʼik li kʼusi lek chaʼi yan krixchanoe, maʼuk li kʼusi lek chaʼi stukike» (1 Korintios 10:24).

a Lokʼem ta livro «La cura de los celos».