Ta onoʼox xkʼot yorail ti oy kʼusi chopol chbat ta pasel yuʼun li avalab anichʼnabike o ti oy kʼusi chopol chaʼi-o sbaik yuʼune. ¿Kʼuxi xuʼ xakoltaan?

•  Li kʼusi skʼan xanaʼike

•  Li kʼusi skʼan xapasike

 Stalel onoʼox ti oy kʼusitik maʼuk jech chbat ta pasel kuʼuntike. Xi chal li Vivliae: «Ta jmak kakan jkotoltik» (Santiago 3:2). Taje jaʼ jech chkʼot ta stojolal li kʼoxetik eke. Akʼo mi jech, oy onoʼox kʼusi xuʼ xchanik, yuʼun xuʼ xkoltaatik sventa snaʼ kʼusi xuʼ spasik mi oy kʼusi tsnuptanike. Taje jaʼ to chchanik li kʼoxetike, yuʼun maʼuk ti xchanojik xa kʼalal chvokʼike. Xi chal jun meʼil ti Laura sbie: «Li voʼon xchiʼuk jmalale kakʼojkutik venta ti jaʼ mas lek ti akʼo xchanik li kʼoxetik kʼusi skʼan spasik mi oy kʼusi muʼyuk lek chbat ta pasel yuʼunike. Jaʼ sventa mu snopik ti muʼyuk chopol li kʼusi kʼot ta stojolalike. Taje chkoltaatik sventa mu xchibajik mi oy kʼusi muʼyuk lek chbat ta pasel yuʼunike».

 Epal kʼoxetike mu snaʼ kʼusi xuʼ spasik mi oy kʼusi chopol bat ta pasel yuʼunike. Epal totil meʼiletike ta ora noʼox tskolta yalab xnichʼnabik mi muʼyuk lek kʼusi la spasike, jech oxal mu xchanik-o kʼusi tspasik mi oy kʼusi chopol bat ta pasel yuʼunike. Kalbetik junantik skʼelobil, kʼalal muʼyuk lek skalifikasion ta chanun li xnichʼnabike, li totil meʼiletike ta ora noʼox chakʼbeik smulin li maestroe. Bateltik xtoke, mi oy skʼopik xchiʼuk junuk yamigo li xnichʼnabike, jaʼ chakʼbeik smulin li yamigoe.

 ¿Mi ta van snaʼ kʼusi tspasik li kʼoxetik kʼalal oy kʼusi muʼyuk lek chbat ta pasel yuʼunik mi skotol ora koltabilik yuʼun li stot smeʼike?

•   Akʼbo xchan avalab anichʼnabik ti xuʼ chopol o lek kʼusi chkʼot ta pasel yuʼunik li kʼusitik tspasike

   Xi chal li Vivliae: «Kʼusiuk noʼox ti yakal tstsʼun li jun krixchanoe jaʼ tstsobbe sat xtok» (Galatas 6:7).

   Mi oy kʼusi muʼyuk lek ta jpastike, persa oy kʼusi chkʼot ta pasel, vaʼun oy kʼusi skʼan pasel ta skoj taje. Taje tsots skʼoplal ti akʼo xchanik li kʼoxetike xchiʼuk skʼan xchanik ti jaʼ ta smulik ek li kʼusi kʼot ta pasele. Kʼalal oy kʼusi chopol tspas li alab nichʼnabiletike, li totil meʼiletike skʼan mu spakbeik skʼoplal ta anil o ti yan xa buchʼu chakʼbeik smuline, yuʼun skʼan xakʼbe akʼo xchapan svokol stukik li yalab xnichʼnabik mi xuʼ xa yuʼunike. Koltao avalab anichʼnab sventa xakʼik lek venta ti oy kʼusitik chopol chkʼot ta pasel mi muʼyuk lek kʼusi tspasike.

•   Koltao avalab anichʼnabik sventa snaʼ kʼusi xuʼ spasik

   Teksto ta Vivlia ti tsots skʼoplale: «Acʼo me chyal ta lum vucubuc velta li bochʼo tucʼ yoʼntone, ta onoʼox stam sba liquel yan velta» (Proverbios 24:16).

   Melel onoʼox ti kʼux kʼalal oy kʼusi maʼuk jech chbat ta pasel kuʼuntike, pe maʼuk skʼan xal ti te xa lijlaj-oe. Koltao avalab anichʼnab sventa skʼel kʼuxi xuʼ xchapan xchiʼuk ti mu jaʼuk xbat ta yoʼonton snopel ti muʼyuk lek li kʼusi la snuptane. Xi jkoʼoltastike, jnoptik noʼox ti muʼyuk xjelav ta s-eksamen li avalab anichʼnabe, vaʼun koltao sventa xakʼ venta ti skʼan masuk xchanunaje xchiʼuk ti xakʼ yipal yoʼ mu xa jechuk xkʼot ta stojolal ta yan veltae (Proverbios 20:4). Mi lik skʼop xchiʼuk yamiga li atsebe, koltao sventa skʼel kʼuxi xuʼ lek skʼopon sbaik yan velta akʼo mi maʼuk ta smul li atsebe (Romanos 12:18; 2 Timoteo 2:24).

•   Akʼbo xchan avalab anichʼnabik ti skʼan bikʼit xakʼ sbaike

   Teksto ta Vivlia ti tsots skʼoplale: «Xi chkalbe [...] ta jujuntal li buchʼutik te jmoj oyoxuke: ti mu me snopik ti mukʼ skʼoplal chaʼi sbaike» (Romanos 12:3).

   Muʼyuk lek mi chavalbe avalab anichʼnab ti stuk noʼox oy kʼusi lek xtojob spasele, yuʼun maʼuk melel. Li buchʼutik lek xtojob ta chanun eke oy onoʼox bu muʼyuk lek chbat yuʼunik li s-eksamenike. Jech xtok, li buchʼutik lek xtojobik ta tajimole mu skotoluk ora tspasik kanal. Li kʼoxetik ti ta smelolal noʼox kʼusi tsnop ta stojolalike jaʼ chkoltaatik yoʼ mu chopoluk xaʼi-o sbaik mi muʼyuk lek kʼusi bat ta pasel yuʼunike.

   Li Vivliae chal ti kʼalal chkil jvokoltike jaʼ tskoltautik yoʼ oyuk mas stsatsal koʼontontik xchiʼuk ti xkuchuk kuʼuntike (Santiago 1:2-4). Jech oxal, akʼo mi kʼux kʼalal oy kʼusi maʼuk jech chbat ta pasele, skʼan xakolta avalab anichʼnab yoʼ mu xchibajik-oe.

   Skʼan xkakʼ kipaltik xchiʼuk jchʼak koratik ek sventa jkolta kalab jnichʼnabtik yoʼ mu xchibajik kʼalal oy kʼusi chopol tsnuptanike. Pe kʼalal mi la sta svaʼlej li avalab anichʼnabe chavakʼik venta ti oy sbalil ti jech la apasike. Xi chal li jlik livro Letting Go With Love and Confidence (Déjelos volar con amor y confianza): «Li kerem tsebetik ti snaʼ kʼuxi tstsalik li vokoliletik tsnuptanike muʼyuk kʼusi xibal sba tspasik kʼalal oy kʼusi tsvul-o yoʼontonike o ti kʼunuk noʼox tskʼan xchapanike, yuʼun kʼalal oy kʼusi chkʼot ta stojolalik ti muʼyuk jech smalaojike jaʼ chkoltaatik yoʼ masuk xtojobik ta jelavele». Jech oxal, skʼan teuk ta joltik ti toj jtunel-o kuʼuntik ti mu xijchibaj kʼalal chkil jvokoltike akʼo mi maʼuk xa kerem tsebutik.

 Tojobtasel: Akʼo ta ilel kʼuxi ta pasel. Vuleso ta ajol ti mi xatojob stsalel li vokoliletik chanuptan ta akuxlejale; jaʼ jech chchan li avalab anichʼnabik eke.