Kʼelo li kʼusi yichʼoje

KOLTAEL SVENTA UTSʼ ALALILETIK

Kʼuxi xuʼ xavalbe avalab anichʼnabik ta sventa li poxe

Kʼuxi xuʼ xavalbe avalab anichʼnabik ta sventa li poxe

 «Li ta sba velta la jloʼiltabekutik skʼoplal pox li kuni tsebkutike, vakib toʼox sjabilal. Toj labal sba laj kilkutik ti ep xa kʼusitik snaʼ ta sventa li poxe» (Alexander).

 ¿Kʼusi skʼan xanaʼ?

 Tsots skʼoplal ti xavalbe avalab anichʼnab ta sventa li poxe. Mu me jaʼuk to xavalbe mi chex kerem tseb xa oxe. Xi chal jun totil ta Rusia ti Jamit sbie: «Jaʼ lek ti lajuk kalbekutik skʼoplal pox li jkeremkutik kʼalal mas toʼox kʼoxe. Kʼalal kʼot jvokolkutike, jaʼ to laj kakʼ venta ti tsots skʼoplal skʼan loʼiltael noʼoxe. Laj kil ti nopolik xa ox chuchʼ pox li jkerem ti 13 toʼox sjabilale».

 ¿Kʼu yuʼun skʼan xavakʼ ta avoʼonton sloʼiltael taje?

  •   Li xchiʼiltak ta chanune, li kʼusitik tspukbeik skʼoplale xchiʼuk li televisione xuʼ sjelbe snopben akerem atseb ta sventa li yuchʼel poxe.

  •   Jech kʼuchaʼal chal li Centros para el Control y la Prevención de Enfermedades ta Estados Unidose, li 11% ti kʼu yepal chuchʼik pox ta Estados Unidose yichʼojik 12 kʼalal ta 20 sjabilalik.

 Jaʼ yuʼun, li j-abteletik ti chalik kʼusitik chij-ipaj-o yuʼune chalbeik li totil meʼiletik ti skʼan xalbeik yalab xnichʼnabik ta sbikʼtal ti chakʼ vokolil li poxe. ¿Kʼuxi xuʼ xalbeik?

 ¿Kʼusi xuʼ xapas?

 Kak chapano aba ta sventa li kʼusitik xuʼ sjakʼ avalab anichʼnabe. Li ololetike ep kʼusi tskʼan tsnaʼik, kʼalal yantik xchʼiik batele, mas ep kʼusi tskʼan tsnaʼik. Jaʼ yuʼun, lek ti kak xachapan aba yoʼ xtakʼ avuʼun li kʼusitik tsjakʼike. Jaʼ junantik liʼe:

  •  Mi tskʼan tsnabe kʼusi smuil li poxe, xuʼ xavalbe ti jech smuil kʼuchaʼal pajal yaʼlel sat teʼetik li vinoe xchiʼuk ti toj chʼa ta uchʼel li servesae.

  •  Mi tskʼan tspas preva yaʼi pox li avol anichʼone, xuʼ xavalbe ti xuʼ x-ilbajinbat sbekʼtal ta skoj ti kʼox toe. Albo kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel: xuʼ jun xa yoʼonton chaʼi sba li buchʼu laj yuchʼ poxe, pe mi bat ta mas yuchʼele, xuʼ van xvovij sjol, xuʼ van spas kʼusitik kʼexlal sba xchiʼuk xuʼ xlik yalanan kʼusitik ti xuʼ chopol chaʼi sba-o ta tsʼakale (Proverbios 23:29-35).

 Chanbo lek skʼoplal. Xi chal li Vivliae: «Li bochʼo oy sbijile ta sventa sbijil tspas li cʼusi tspase» (Proverbios 13:16). Sabo lek skʼoplal kʼuxi ch-ilbajinvan li poxe xchiʼuk ti kʼusi chal smantal ajvalil ta sventa li yuchʼel poxe. Vaʼun, jech lek me chapalot sventa xakolta li akerem o atsebe.

 Voʼotuk baʼyel xachiʼin ta loʼil akerem atseb ta sventa li poxe. Xi chal jun totil ta Gran Bretaña ti Mark sbie: «Xuʼ van mu snaʼik li ololetik mi stakʼ uchʼel o mu stakʼ uchʼel li poxe. La jakʼbe jkerem ti vaxakib sjabilal mi lek o mi chopol li yuchʼel poxe. Jun koʼontonkutik liloʼilajkutik, taje jaʼ koltaat sventa akʼo xalbun li kʼusi tsnope».

 Mas lek chaʼibeik smelolal mi ep ta velta chaloʼiltaik taje. Tsako ta venta jayib sjabilal sventa xavalbeik skʼoplal kʼusitik yan tsotsik skʼoplal, jech kʼuchaʼal li xchʼunel mantal kʼalal chichʼ tsʼotel karoe o li chiʼinejbail ta vayele.

 Lekuk ta chanel li kʼusi chapasike. Li ololetike toj anil chchanik li kʼusi chil ta spat xokonike. Yichʼoj chanbel skʼoplal ti jaʼ mas chchanbeik kʼusi tspas stot smeʼik li ololetike. Jaʼ yuʼun, mi chil avalab anichʼnab ti baʼyel chbat avuchʼ jpʼisuk pox sventa xuʼ junuk avoʼontone o sventa xpaj li a-estrese, chlik snopik ek ti jaʼ chchapaj-o kʼopetik li yuchʼel poxe. Jaʼ yuʼun, lekuk ta chanel li kʼusi chapase xchiʼuk ta smeloluk xavuchʼ li poxe.

Ta sventa li yuchʼel poxe, li avalab anichʼnabike jaʼ ta xchanik li kʼusi chapasike.