«Laj kil jun achʼ vinajel xchiʼuk jun achʼ balumil; yuʼun echʼ xa li mol vinajel xchiʼuk li mol balumile, jech xtok, chʼabal xa li nabe» (Apokalipsis 21:1, Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumil).

 «Tsʼacal laj quil achʼ vinajel, achʼ banamil. Yuʼun li pocoʼ vinajel banamile ichʼay o batel. Muʼyuc xa nabetic noxtoc» (Apokalipsis 21:1, Xch’ul C’op Jtotic Dios, ta sk’op Chenalhó).

 Li teksto liʼe jaʼ jun lokʼolkʼop sventa xchapbe smelolal kʼu yelan li Ajvalilal yuʼun Dios te ta vinajele ti jutuk xa skʼan slajesbe skʼoplal skotol li ajvaliletik liʼ ta balumile. Li Ajvalilal taje jaʼ tslajesbe skʼoplal skotol li chopol krixchanoetike xchiʼuk jaʼ tsventain li buchʼutik chchʼunbat smantale.

 K’alal oy k’usi chchapbe smelolal li slivroal Apokalipsise, «ta senyailtak» chal (Apokalipsis 1:1). Jaʼ yuʼun, kʼalal chalbe skʼoplal vinajel xchiʼuk balumil li ta teksto liʼe, jaʼ noʼox senyailtak, maʼuk mero vinajel xchiʼuk balumil. Jech xtok, oy yan tekstoetik ta Vivlia ti chalbe skʼoplal «achʼ vinajel» xchiʼuk «jun achʼ balumil» ti jaʼ noʼox senyailtak eke (Isaias 65:17; 66:22; 2 Pedro 3:13). Kʼalal ta jchanbetik skʼoplal li Apokalipsis 21:1 xchiʼuk li yan tekstoetik ta Vivliae, jaʼ tskoltautik ta yaʼibel smelolal kʼusi skʼan xal li jun achʼ vinajel xchiʼuk li jun achʼ balumile.

 «Jun achʼ vinajel». Bateltike, kʼalal tstunes li jpʼel kʼop «vinajel» li ta Vivliae, jaʼ chalbe skʼoplal li ajvaliletike (Isaias 14:12-14; Daniel 4:25, 26). Xi chal jlik livro ta sventa li kʼusitik akʼbat yilik yuʼun Dios li j˗alkʼopetike: «Li vinajele jaʼ skʼoplal ajvalil o li buchʼu sta˗o chventainvane». a Jaʼ yuʼun chaʼa, kʼalal «achʼ vinajel» xi li ta Apokalipsis 21:1, jaʼ skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose. Bakʼintike, xi chichʼ albel skʼoplale: «Li Ajvalilal ta vinajele». Li ta Apokalipsis xchiʼuk li yan livroetik ta Vivliae, te chalbe skʼoplal li Ajvalilal taje (Mateo 4:17; Echos 19:8; 2 Timoteo 4:18; Apokalipsis 1:9; 5:10; 11:15; 12:10). Li Ajvalilal yuʼun Dios ti jaʼ vaʼanbil ta Ajvalil li Jesuse jutuk xa skʼan slajesbe skʼoplal li mol vinajele, jaʼ xkaltik, skotol li ajvaliletik ti «jaʼ svaʼanoj krixchanoetike» (Daniel 2:44; Lukas 1:31-33; Apokalipsis 19:11-18).

 «Jun achʼ balumil». Li Vivliae chal ti muʼyuk chichʼ lajesel li jbalumiltike xchiʼuk muʼyuk ta xichʼ jelel (Salmo 104:5; Eklesiastes 1:4). Pe ¿kʼusi skʼan xal li balumile? Ep ta velta kʼalal «balumil» xi li ta Vivliae, jaʼ chalbe skʼoplal li krixchanoetike (Jenesis 11:1; 1 Kronikas 16:31; Salmo 66:4; 96:1). Jaʼ yuʼun, kʼalal «achʼ balumil xi li ta Vivliae», jaʼ chalbe skʼoplal skotol li krixchanoetik ti chakʼ sbaik ta ventainel li ta Ajvalilal yuʼun Diose. Kʼalal «mol balumil» xie, jaʼ skʼoplal skotol li krixchanoetik ti skontrainojik li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk ti chichʼik chʼaybel skʼoplale.

 «Chʼabal xa li nabe». Kʼalal «nab» xi li ta Apokalipsis 21:1, jaʼ noʼox senyail ek, jech kʼuchaʼal li vinajel xchiʼuk li balumile. Li ta balumile, oy epal krixchanoetik ti tslikesik kʼope, mu kʼusi skʼan snaʼik ta stojolal Dios xchiʼuk mu skʼan xchʼunbeik smantaltak. Jaʼ yuʼun, li krixchanoetik taje ta xichʼik koʼoltasel kʼuchaʼal nab, yuʼun li ta nabe xvoʼoʼet xchiʼuk oy tsatsal ikʼal voʼ (Isaias 17:12, 13; 57:20; Apokalipsis 17:1, 15). Li krixchanoetik taje ta xchʼay skʼoplalik. Xi chal li Salmo 37:10: «Mu xa jaluk skʼan, vaʼun chchʼay skʼoplal li buchʼutik toj chopolike; chakʼel to ti bu toʼox oyike, pe chʼabal xa te oyik».

 Li ta slivroal Apokalipsise te chal kʼusi chkʼot ta pasel li ta yorail ‹skʼakʼalil Kajvaltike› (Apokalipsis 1:10). Li albil kʼopetik ta Vivliae chal ti skʼakʼalil Kajvaltike, lik ta 1914 jaʼo kʼalal lik ajvalilajuk li ta Ajvalilal yuʼun Dios li Jesuse. b Pe li vaʼ orae, muʼyuk to lik sventain talel li balumile. Oy yan albil kʼopetik ta Vivlia chal ti yantik sok batel li kuxlejal li ta slikebal ‹skʼakʼalil Kajvaltike›. Jech xtok, li Vivliae tsbiiltas kʼuchaʼal ‹slajebal kʼakʼal› (2 Timoteo 3:1-5,13, Mateo 24:3, 7, Apokalipsis 6:1-8, 12:12). Li Ajvalilal yuʼun Diose tslajesbe skʼoplal li mol vinajel xchiʼuk li mol balumil xkaltike, vaʼun chlaj skʼoplal li kʼusitik chakʼ jvokoltike xchiʼuk jun xa noʼox koʼontontik. Li buchʼutik chventainatik yuʼun li Ajvalilale, jaʼ xkaltik, li achʼ balumile tskʼupinik li kuxlejale, yuʼun oy xa noʼox kʼusitik yuʼunik xchiʼuk muʼyuk xa ch-ipajik (Apokalipsis 21:3, 4).

 Sventa xavaʼibe smelolal kʼusi chal li slivroal Apokalipsise, kʼelo li video liʼe: