Li ta viernes 25 yuʼun oktuvree, li Jeovae laj yakʼbe skʼupil moton li steklumale: lokʼ ta tsotsil li Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumile.

Li Skʼop Dios sventa Achʼ Balumile tukʼ laj yichʼ jelubtasel, muʼyuk bu laj yichʼ jelel jsetʼuk li kʼusi tskʼan chakʼ ta aʼiel li Diose (2 Timoteo 3:16). ¿Kʼusitik laj yichʼ tsakel ta venta yoʼ lek ta aʼibel smelolal? ¿Buchʼu abtejik? ¿Kʼu yuʼun xuʼ xachʼun ti lek laj yichʼ jelubtasel li Skʼop Dios sventa Achʼ Balumile?

Xi la stsʼiba jun maestro sventa pʼolmajel ti Declan Hayes sbie: «Li Vivliae jaʼ li livro mas chichʼ chonel jujun jabile, jech-o jujun jabil». Ta skoj ti jaʼ noʼox tskʼan ep chchonik Vivliae, mu xa sventaik-o mi tukʼ o mi muyuk tukʼ tsjelubtasik. Oy jelubtasej kʼopetik ta Vivlia ti tstupʼik lokʼel junantik tekstoetike, yuʼun la chakʼ chʼaj ta kʼelel. Yantik xtoke tsjelik jpʼelantik kʼop o tsjelbeik smelolal yoʼ mu chopoluk la xaʼi sba yuʼunik li buchʼutik tskʼelik li Vivliae. Jech xtok, xi xa chalik ta stojolal li Diose: «dios totil o dios meʼil».

Pe li kʼusi mas to toj chopol spasojike jaʼ ti stupʼojbeik lokʼel li sbi Diose. Junantike «Yahweh» xi xa noʼox yiktaojik ta yok vun. Li ta voʼne tsʼibetike, li sbi Diose yichʼoj chanib letra: YHWH o JHVH. Jaʼ noʼox li ta Tsʼibetik ta Ebreo Kʼope, * li sbi Diose xvinaj jutuk mu vukmiluk ta velta (Eksodo 3:15; Salmo 83:18). Li Jpasvaneje oy ta yoʼonton ti xkojtikinbetik li sbie xchiʼuk ti jtunesbetike.

Akʼo mi jech, leʼ xa ta jayibuk sien jabile, ta skoj li kʼusitik lik xchʼunik li judaetike, lik xiʼikuk stunesbel li xchʼul bi Diose. Ta mas jelavele, jech lik spasik ek li buchʼutik xchʼunojik Kristoe (Echos 20:29, 30; 1 Timoteo 4:1). Li ta jkʼakʼaliltik eke, li buchʼutik tsjelubtasik ta yantik kʼop li Vivliae muʼyuk xa tstunesbeik li sbi Diose, «Kajvaltik» xi xa noʼox chiktaik. Xi laj yal Jesus li ta Juan 17:6: «Laj xa kakʼ ta naʼel abi». Pe li Vivliaetik ta tsotsile stupʼojik lokʼel li jpʼel kʼop «abi» xie. Li Xchʼul Cʼop Jtotic Dios, ta skʼop Chenalhoe, xi noʼox chale: «Laj xa cacʼot ta otquinel».

Junantik pʼijil viniketik avi eke chalik ti jaʼ noʼox chchanik jech kʼuchaʼal pasbil tale, muʼyuk bu tstunesbeik li sbi Diose, jaʼ tstunesik «Kajvaltik». Oy junantik xtoke jamal chalik ti kʼu yuʼun jech tspasike, jaʼ la ta skoj ti tskʼan ep chchonik li Vivliae. * Pe li Jesuse toj chopol laj yil li buchʼutik muʼyuk chichʼbeik ta mukʼ sbi Dios ‹ta skoj li kʼusitik nopem xaʼiik spasele› (Mateo 15:6). Li Vivliae muʼyuk bu chal ti stakʼ jelbetik li sbi Diose, ti jaʼ xa noʼox xuʼ jtunestik li sbitak yabtele. Li Jesukristoe ep ta tos kʼuxi ojtikinbil, jech kʼuchaʼal «Skʼop Dios» xchiʼuk «Ajvalil yuʼunik ajvaliletik» (Apokalipsis 19:11-16). Pe li sbatsʼi bie jaʼ Jesus, ¿mi xuʼ van xichʼ jelbel li sbatsʼi bi ta skoj li sbitak yabtele?

Li snabel sbi Diose toj tsots skʼoplal. Nopbo skʼoplal li kʼusi laj yal jun vinik ta India kʼalal oy buchʼu tstupʼbe sbi Diose. «Li j-induetike mu masuk oy ta yoʼontonik snaʼel li yan sbitak yichʼoj Dios ta skoj li yabtele. Jaʼ tskʼan tsnaʼik kʼusi li sbatsʼi bi ta melele. Yuʼun mi mu snabeik li sbie, mu xuʼ lek xil sba xchiʼukik». Taje jaʼ jech tsnop skotol krixchanoetik ek. Yoʼ xkojtikintik lek li Diose xchiʼuk ti jchʼuntik ti oy ta melele, toj tsots skʼoplal ti jnabetik li sbie. Yuʼun mi mu jnabetik li sbie, xuʼ jnoptik ti muʼyuk kuxule (Eksodo 34:6, 7). Xi chal li Vivliae: «Skotol li buchʼu tskʼan vokol ta sbi Jeovae jaʼ chkol» (Romanos 10:13). Li buchʼutik chichʼik ta mukʼ Diose persa skʼan stunesbeik li sbie.

Li jmotontike lik tal ta sjabilal 1950 kʼalal lokʼ ta inglés li Tsʼibetik ta Mateo kʼalal ta Apokalipsise. Li Tsʼibetik ta Ebreo Kʼope kʼunkʼun laj yichʼ lokʼesel. Li ta 1961 tsuts sliklej li Vivlia ta inglese. Li Skʼop Dios sventa Achʼ Balumile laj yikta komel skotol velta li biil «Jeova» ti butik onoʼox yichʼoj li Vivliae, jaʼ noʼox li ta Tsʼibetik ta Ebreo Kʼope yichʼoj jutuk mu vukmiluk velta. Pe li kʼusi mas to toj kʼupil sbae jaʼ ti laj yichʼ akʼel 237 ta velta li biil «Jeova» li ta Tsʼibetik ta Griego Kʼop xtoke. *

Kʼalal chichʼ tunesel li biil «Jeovae», maʼuk noʼox tstoybe sbi li Diose, mas chkojtikintik-o xtok. Kalbetik skʼoplal kʼu yelan sjelubtasojik junantik li Mateo 22:44: «Li Kajvale xi laj yalbe li Kajvale». ¿Buchʼu chkʼopoj xchiʼuk buchʼu chichʼ kʼoponel? Li Skʼop Dios sventa Achʼ Balumile xi la sjelubtase: «Xi albat yuʼun Jeova li Kajvale». Li tekstoe te lokʼem tal ta Salmo 110:1. Li buchʼutik tskʼelik li Vivliae xuʼ xakʼik lek venta buchʼu jaʼ li Dios Jeovae xchiʼuk buchʼu jaʼ li Xnichʼone.

Li Watch Tower Bible and Tract Society jaʼ sbainoj slokʼesel li Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumile, yuʼun jaʼ vaʼanbilik ta stojolal ajvaliletik sventa li stestigotak Jeovae. Ta sienal xa noʼox jabil, li stestigotak Jeovae spasojik imprimir xchiʼuk spukojik ta spʼejel balumil li Vivliae. Li Skʼop Dios sventa Achʼ Balumile jaʼ laj yabtelanik jtsop stestigotak Jeova ti yichʼojik ojtikinel kʼuchaʼal Komite sventa sjelubtasel Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumile. Mu skʼanik ti x-ichʼatik ta mukʼe, jaʼ yuʼun laj yalik ti mu skʼanik ti xvinaj li sbiike akʼo mi chamemik xa (1 Korintios 10:31).

¿Kʼu yuʼun ti Achʼ Balumil laj yichʼ akʼbel sbie? Li «Slikeb Loʼil» ta Vivlia ta 1950 la yalbe smelolal ti kʼu yuʼun jech laj yichʼ akʼbel sbie. Jaʼ la ta skoj ti «jutuk xa tajek skʼan xij-och ta jun achʼ balumil» jech kʼuchaʼal chal li 2 Pedro 3:13. Li komitee la stsʼiba ti tsots skʼoplal ti oyuk kuʼuntik jlikuk Vivlia ti jamaluk chal li kʼusitik «melel oy ta Skʼop Diose» xchiʼuk ti xojobajuk leke. Yuʼun la «chlaj xa li mol balumile, chtal xa jun achʼ balumil ti bu oy tukʼilale».

Li kʼusi mas toj tsots skʼoplal laj yilike jaʼ ti tukʼuk xichʼ jelubtasele. Li jelubtasej kʼopetik sventa li Vivlia ta inglese la stunesik orijinal kʼopetik ta ebreo, arameo xchiʼuk ta griego. Jaʼ la stunesik li butik mas tukʼike. Kʼalal laj yichʼ tunesel li voʼne tsʼibetike, lek laj yichʼ kʼelel ti tukʼuk laj yichʼ jelubtasele. Pe laj yichʼ tsakel ta mukʼ xtok, ti lekuk xaʼibeik smelolal li buchʼutik tskʼelik Vivlia avie.

Jaʼ yuʼun, muʼyuk bu labal sba chkaʼitik ti oy junantik pʼijil krixchanoetik ti chalik ti toj tukʼ xchiʼuk ti toj lek ti kʼu yelan jelubtasbil li Skʼop Dios sventa Achʼ Balumile. Li ta 1989, li Benjamin Kedar ti lek xchanojbe skʼoplal ebreo kʼop ta Israele, xi laj yale: «Kʼalal ta jchan kʼu yelan tsʼibabil li Vivlia ta ebreo kʼop xchiʼuk ti kʼu yelan jelubtasbile, nopoltik noʼox ta jkʼel li Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumil ta inglese. Kʼalal ta jkʼele, jaʼ te chkakʼ venta ti laj yakʼ ta yoʼontonik ta melel li buchʼutik la sjelubtasik sventa xaʼibeik lek smelolale».

Li Skʼop Dios sventa Achʼ Balumile maʼuk xa noʼox oy ta inglés, oy xa ta yantik kʼopetik. Ta junantik kʼope jelubtasbil xa sliklej, ta yantike jaʼ noʼox oy li Tsʼibetik ta Mateo kʼalal ta Apokalipsise. Ta skotole laj xa yichʼ jelubtasel ta 182 kʼopetik. Yoʼ mas kʼun xichʼ-o jelubtasel ta yantik kʼopetike, laj yichʼ chanbel lek skʼoplal li jujupʼel kʼop ta Vivliae, vaʼun laj yichʼ tikʼel ta komputadora. Sventa xichʼ koltael li jelubtasej kʼopetike, lik jun achʼ departamento ti Servicios de Traducción sbie. Li Jtsop Jbeiltasvaneje tstunes Komite sventa Stsʼibael vunetik yoʼ snaʼ kʼu yelan xbat li sjelubtasel Vivlia ta jujun kʼopetike. ¿Kʼu yelan ch-abtej li jelubtasej kʼopetike?

Baʼyele, chichʼ tʼujel jtsop stestigotak Jeova sventa tsjelubtasik ta skʼopik. Ilbil xa ti mas lek chbat sjelubtasel kʼalal jmoj ch-abtejike, jaʼ mu sta kʼalal ta jujuntal ch-abtejike (Proverbios 11:14). Li buchʼutik tsjelubtas ta skʼopik li Vivliae, lek xa chanemik, yuʼun jal xa onoʼox tsjelubtas ta skʼop stukik li yantik vunetik sventa li stestigotak Jeovae. Ta tsʼakale, li jelubtasej kʼopetike chichʼik lek chanubtasel ti kʼu yelan skʼan sjelubtas ta skʼopik li Vivliae, jech xtok, chichʼ chanubtasel yoʼ snaʼik spikel lek li abtejebaletik ta komputadorae.

Li jelubtasej kʼopetike chichʼik chanubtasel sventa tukʼuk xchiʼuk kʼunuk aʼiel li kʼusi tsjelubtasik li ta Vivliae yoʼ jech xaʼibeik smelolal li krixchanoetike. Mi oy to smelolal chilike, literal tsjelubtasik. Pe ti kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti mu xjel li smelolale. ¿Kʼuxi chutik? Jkʼeltik kʼuxi laj yichʼ utel li ta Skʼop Dios sventa Achʼ Balumile. Baʼyele, lik stʼujik jpʼelantik kʼop ti koʼoluk smelolal jech kʼuchaʼal li kʼop laj yichʼ tunesel li ta Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumil ta inglese. Pe maʼuk skotol kʼopetik, jaʼ noʼox ti bu mas tsotsik skʼoplale. Li programa Watchtower Translation System chkoltaatik yoʼ tsaʼik yantik kʼopetik ti koʼoltik smelolale xchiʼuk kʼopetik ti laj xa yichʼ tunesel ta yantik tekstoetike. Jech xtok, chakʼ ta ilel kʼutik yelan jelubtasbil ta jujun teksto ta inglés li jpʼel kʼop ta griego xchiʼuk ta ebreoe. Vaʼun, li jelubtasej kʼopetike tstʼujik bu ti mas sta-o li ta skʼopike. Mi la stʼujik kʼusitik kʼopal tstunesike, chlik sjelubtas ta skʼopik li Vivliae. Kʼalal tsjelubtasik jujun versikuloe, li programae chakʼ ta ilel kʼusi kʼopal xuʼ stunesik.

Kʼalal chichʼ jelubtasel ta junuk kʼop li Vivliae, maʼuk me ti jujupʼel kʼop chichʼ jelubtasele. Li ta tsotsile lek laj yichʼ tʼujel kʼusi kʼopal chichʼ tunesel ta jujun loʼil sventa mu xjel smelolal li kʼusi chichʼ alele. Laj yichʼ kʼelel lek ti kʼupiluk sba ta kʼelel xchiʼuk ti lekuk ta aʼiel ti kʼu yelan laj yichʼ cholel jujupʼel kʼope xchiʼuk li ta jujun orasione. Ta melel, toj kʼupil sba ti kʼu yelan laj yichʼ jelubtasel li Vivliae. Li Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumil ta tsotsile kʼun ta aʼibel smelolal, kʼun ta kʼelel, kʼun ta chanel xchiʼuk tukʼ laj yichʼ jelubtasel. *

Ta jtijkutik avoʼontonik ti xachanik li Xchʼul Kʼop Dios sventa Achʼ Balumile. Xuʼ xachan ta Internet, ta JW Library o xuʼ xakʼan jlikuk li ta salon bu tstsob sbaik li stestigotak Jeovae. Kʼalal chakʼele, teuk ta ajol ti tukʼ laj yichʼ jelubtasel li skʼop smantal Dios ta tsotsile. Te chavakʼ venta ti jaʼ smoton laj yakʼbe steklumal li Jeovae.