1. ¿Kʼu yuʼun la spas krixchanoetik li Jeovae?

KʼALAL la spas Adan xchiʼuk Eva li Diose, oy ox ta yoʼonton ti xkuxiik ta jun kʼupil sba nichimaltike. Tskʼan ox ti xil yalab xnichʼnabike, ti skʼatajesik ta paraiso spʼejel li balumile xchiʼuk ti xchabiik li chonbolometike. Muʼyuk jelem snopben li Jeovae, yuʼun jech-o oy ta yoʼonton ti akʼo skʼupinik li krixchanoetike (Jenesis 1:28; 2:8, 9, 15; kʼelo nota 6).

2. 1) ¿Kʼu yuʼun xuʼ jchʼuntik ti tspas li kʼusi jamal yaloj li Diose? 2) ¿Buchʼutik chkuxiik li ta balumile xchiʼuk kʼu sjalil?

² ¿Mi ta onoʼox sta yorail ti chijnaki ta jun paraisoe? Li Jeovae jamal yaloj ti tanae, yuʼun xi chalbutike: «Jech kʼotem ta nopel kuʼun xchiʼuk jech chkakʼ kʼotuk ta pasel» (Isaias 46:9-11; 55:11). Persa chkʼot ta pasel li kʼusi yaloj Diose, yuʼun muʼyuk buchʼu xuʼ chmakat ta be. Kʼalal la smeltsan li balumile, ‹mu jecheʼuk noʼox la smeltsan› (Isaias 45:18). Ti kʼusi mas oy ta yoʼontone jaʼ ti chnoj ta krixchanoetik li balumile, pe ¿buchʼutik te chkuxiik xchiʼuk kʼu sjalil? Li Vivliae chal ti jaʼ noʼox «chuʼuninik balumil» li buchʼutik tukʼike xchiʼuk ti chchʼunik mantale xchiʼuk te «chkuxiik-o sbatel osil» (Salmo 37:29; Apokalipsis 21:3, 4).

3. ¿Kʼusi van ta jakʼbe jbatik kʼalal chkiltik chcham xchiʼuk ch-ipaj li krixchanoetike?

³ Li avie, jech-o chchamik xchiʼuk ch-ipajik li krixchanoetike. Ta epal lumetike tsmil sbaik xchiʼuk stsak sbaik ta kʼop. Jamal xvinaj ti maʼuk li kʼusi oy ta yoʼonton li Diose. Pe ¿kʼusi kʼot ta pasel? Xchiʼuk ¿kʼu yuʼun muʼyuk kʼotem ta  pasel li kʼusi oy ta yoʼonton li Diose? Taje jaʼ noʼox xuʼ tstakʼbutik li Vivliae.

4, 5. 1) ¿Buchʼu la stunes jkot kiletel chon sventa tsloʼla li Evae? 2) ¿Kʼuxi tspas ta j-elekʼ li jun lekil krixchanoe?

⁴ Li Vivliae chal ti oy jun yajkontra Dios «ti Diablo xchiʼuk Satanas akʼbil sbie». Li Satanase la stunes jkot kiletel chon sventa sloʼla Eva li ta nichimaltik Edene (Apokalipsis 12:9; Jenesis 3:1). Li Satanase laj yakʼbe xchʼun Eva ti jaʼ yakal chkʼopoj li chone (kʼelo nota 7).

⁵ Pe ¿mi jaʼ skʼan xal ti jaʼ la smeltsan Dios li Satanase? Mu jechuk maʼ taje. Kʼalal la smeltsan balumil Dios sventa te chnakiik li Adan xchiʼuk Evae, jaʼo te oy epal anjeletik li ta vinajele. Pe mu ta sjaliluke, la stoy sba jun anjel xchiʼuk kʼataj ta Diablo (Job 38:4, 7). Pe ¿kʼuxi xa noʼox ti jech kʼot ta pasele? Jnopbetik skʼoplal liʼe, ¿kʼuxi tspas ta j-elekʼ li jun lekil krixchanoe? Melel onoʼox ti muʼyuk xchanoj elekʼ kʼalal chvokʼ li jun krixchanoe. Pe mi tskʼan tajek li kʼusi maʼuk yuʼune xchiʼuk ti te-o tsnopilane, tsta onoʼox yorail ti ch-elkʼaje. Vaʼun, jaʼ jech tspas ta j-elekʼ li jun krixchanoe (kʼelo Santiago 1:13-15; kʼelo nota 8).

6. ¿Kʼuxi kʼot ta yajkontra Dios li jun lekil anjele?

⁶ Taje jaʼ jech kʼot ta stojolal li jun lekil anjel ti laj kalbetik skʼoplale. Kʼalal la smeltsan Adan xchiʼuk Eva li Jeovae, laj yalbe ti akʼo xil yalab xnichʼnabik xchiʼuk ti snojesik li balumile (Jenesis 1:27, 28). Xuʼ van xi la snopilan li anjel taje: «Skotol li krixchanoetike xuʼ voʼon chichʼikun ta mukʼ, maʼuk li Jeovae». Ta skoj ti la snopbe tajek skʼoplal taje, lik stikʼ ta yoʼonton ti jaʼuk x-ichʼat ta mukʼe akʼo mi jaʼ noʼox sta-o ichʼel ta mukʼ li Jeovae. Jech oxal, la sjutbe kʼop li Evae xchiʼuk la sloʼla (kʼelo Jenesis 3:1-5). Kʼalal jech la  spase, kʼot ta Satanas xchiʼuk ta Diablo. Jaʼ jech kʼot ta yajkontra li Diose.

7. 1) ¿Kʼu yuʼun chamik li Adan xchiʼuk Evae? 2) ¿Kʼu yuʼun chijmalub xchiʼuk chijcham? Albo junuk skʼelobil.

⁷ Li Adan xchiʼuk Evae jamal albatik yuʼun Dios ti mu xuʼ slobeik sat jpets teʼe. Albatik ti mi la sloʼike ta xchamik, pe muʼyuk la xchʼunik xchiʼuk la sloʼik (Jenesis 2:17; 3:6). Xchaʼvoʼalik la saʼ smulik xchiʼuk ta mas tsʼakale chamik jech kʼuchaʼal albatik yuʼun li Jeovae (Jenesis 3:17-19). Vaʼun, kʼalal laj yil yalab xnichʼnabike, la xkuchik ek li mulile xchiʼuk chamik ek (kʼelo Romanos 5:12). ¿Kʼuxi ti la xkuchik mulil li yalab xnichʼnabik Adan xchiʼuk Evae? Kalbetik junuk skʼelobil. Nopbo skʼoplal ti chameltsan pane, pe li yavil bu chameltsane potsʼkʼijem. ¿Kʼu yelan chlokʼ xanaʼ li pane? ¿Mi mu jechuk ti potsʼkʼijem chlokʼ eke? Jaʼ jech kʼot ta pasel ta jtojolaltik ek, yuʼun kʼalal la stoy sbaik ta stojolal Dios li Adane, kʼot ta jpasmulil. Jech oxal, ta skoj ti jaʼutik xnichʼnabutik li Adane, jkuchojtik li mulil eke. Jaʼ yuʼun, chijmalub xchiʼuk chijcham (Romanos 3:23; kʼelo nota 9).

8, 9. 1) ¿Kʼusi tskʼan Satanas ti akʼo xchʼunik li Adan xchiʼuk Evae? 2) ¿Kʼu yuʼun muʼyuk la slajes ta anil Jeova li buchʼutik la stoy sbaik ta stojolale?

⁸ Kʼalal laj yakʼ stoy sbaik li Adan xchiʼuk Eva li Satanase, jaʼo te lik talel li toybail ta stojolal Jeovae. Oy ox ta yoʼonton ti akʼo snopik ti tsjut kʼop li Diose xchiʼuk ti jaʼ jun chopol ajvalil ti jaʼ noʼox tsaʼ li kʼusi oy ta yoʼonton stuke. Kʼalal jech la spas li Satanase, laj yakʼbe snop krixchanoetik ti mu persauk chbeiltasatik yuʼun li Diose xchiʼuk ti xuʼ snop stuk li Adan xchiʼuk Eva li kʼusi lek xchiʼuk li kʼusi chopole. ¿Kʼusi van tspas li Jeovae? ¿Kʼu yuʼun muʼyuk la slajes ta anil li buchʼutik la stoy sbaik ta stojolale? Yuʼun ti jechuk la spase, xuʼ van laj yichʼ nopel ti oy srason li Satanase.

 ⁹ Jaʼ yuʼun, li Jeovae laj yakʼ ti akʼo to sventain sba stuk kʼuuk sjalil li krixchanoetik sventa xvinaj ti tsjut kʼop li Satanase xchiʼuk ti jaʼ noʼox xuʼ sbeiltasutik li Jeovae. Ta to jkʼelbetik mas skʼoplal li ta kapitulo 11 li ta livro liʼe. Pe kʼusi chanop li voʼote, ¿mi lek kʼusi kʼot ta nopel yuʼunik li Adan xchiʼuk Evae? ¿Mi lek van ti la stoy sbaik ta stojolal Dios xchiʼuk ti jaʼ la xchʼunbeik li Satanase? Li Adan xchiʼuk Evae akʼbatik yuʼun Jeova skotol li kʼusi chtun yuʼunike:  tukʼil kuxlejal, jun kʼupil sba osil ti bu chnakiike xchiʼuk oy toʼox yabtelik ti kʼupil sbae. Pe li Satanase mi jsetʼuk kʼusi spasoj ta stojolalik. ¿Kʼusi van la apas jechuk li voʼote?

10. ¿Kʼusi tsots skʼoplal skʼan xkʼot ta nopel kuʼuntik?

¹⁰ Jech kʼuchaʼal li Adan xchiʼuk Evae, oy kʼusi skʼan xkʼot ta nopel kuʼuntik ti xuʼ jta-o jkuxlejaltike. Skʼan jnoptik mi chkakʼ jbatik ta ventainel yuʼun Jeova o ta stojolal Satanas. Mi jaʼ ta jchʼunbetik smantal li Jeovae, jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ek ti tsjut kʼop li Satanase (Salmo 73:28; kʼelo Proverbios 27:11). Li avie, toj jutuk krixchanoetik ti chchʼunbeik smantal li Diose. Melel onoʼox ti maʼuk tsventain Dios li balumile, ¿buchʼu yakal tsventain un chaʼa?

11, 12. 1) ¿Kʼusi chakʼ jchantik kʼalal oy kʼusi akʼbat yil yuʼun Satanas li Jesuse? 2) ¿Kʼusi tekstoetik chakʼ ta ilel ti jaʼ sventainoj Satanas li balumile?

¹¹ Li Jesuse snaʼoj lek buchʼu sventainoj li balumile. Jun veltae, li Satanase laj yakʼbe yil Jesus skotol li mukʼtik lumetik ta balumile xchiʼuk li yutsilalike xchiʼuk xi laj yalbee: «Mi chakejan aba sventa chavichʼun ta mukʼ junuk veltae, chkakʼbot skotol li kʼusitik liʼe» (Mateo 4:8, 9; Lukas 4:5, 6). ¿Kʼusi chakʼ jchantik taje? Ti maʼukuk yuʼun Satanas li mukʼtik lumetik ta balumile, mu stakʼ xalbe jechuk Jesus ti chakʼbee. Taje chakʼ ta ilel ti jaʼ sventainoj Satanas skotol li ajvalilaletik ta balumile.

¹² Xuʼ van xi xajakʼbe abae: «¿Kʼuxi xa noʼox ti jaʼ sventainoj balumil li Satanase? ¿Mi mu jaʼuk Jeova ti buchʼu skotol xuʼ yuʼun ti la spas li vinajel balumile?» (Apokalipsis 4:11). Jech, jaʼ li Jeovae, pe li Jesuse xi jamal laj yalbe skʼoplal li Satanase: «Li ajvalil ta balumil liʼe» (Juan 12:31; 14:30; 16:11). Li jtakbol Pabloe xi laj yal ta sventa li Diabloe: «Li dios sventa li balumil liʼe» (2 Korintios 4:3, 4). Xi to laj  yal xtok li jtakbol Juane: «Skotol li krixchanoetike oyik ta sjuʼel li Satanase» (1 Juan 5:19).

13. ¿Kʼu yuʼun ta xa jkʼantik jun achʼ balumil?

¹³ Li balumile mas xa toj xibal sba. Yuʼun oy paskʼop, manbail ta takʼin, loʼlael xchiʼuk majbail ta buyuk noʼox. Akʼo mi chakʼ tajek yipal li krixchanoetike, pe mu onoʼox xlaj yuʼunik li vokoliletike. Jaʼ yuʼun, li Diose poʼot tslajes ta Armajedon li chopol balumil liʼe xchiʼuk ta xakʼ talel jun achʼ balumil ti tukʼ xa kʼusitik te oye (Apokalipsis 16:14-16; kʼelo nota 10).

14. 1) ¿Buchʼu la stʼuj Dios sventa xkʼot ta Ajvalil li ta Ajvalilal yuʼune? 2) ¿Kʼusi yaloj xa onoʼox Vivlia ta stojolal li Jesuse?

¹⁴ Li Jeovae la stʼuj Jesus sventa x-ajvalilaj ta vinajel li ta Ajvalilal yuʼune. Ta smiyonal xa noʼox jabil yaloj Vivlia ti jaʼ Jesus ch-ajvalilaj kʼuchaʼal «Bankilal J-akʼ-jun-oʼontonal» xchiʼuk ti muʼyuk chlaj skʼoplal li pasmantal tspase (Isaias 9:6, 7). Jaʼ yuʼun, li Jesuse xi la xchanubtas yajtsʼaklomtak ta skʼanel ta orasione: «Akʼo taluk li Ajvalilal avuʼune. Akʼo kʼotuk ta pasel avuʼun li kʼusi tskʼan avoʼonton ta sba balumil jech kʼuchaʼal ta vinajele» (Mateo 6:10). Li ta kapitulo 8 ta jchanbetik mas skʼoplal ta sventa li Ajvalilal yuʼun Dios ti jaʼ chkom ta xkʼexol li ajvaliletik ta balumile (kʼelo Daniel 2:44). Ta tsʼakale, li Ajvalil taje tspas ta paraiso li balumile (kʼelo nota 11).

15. ¿Buchʼutik chkuxiik li ta achʼ balumile?

¹⁵ Li Vivliae jamal yaloj ti «oy achʼ vinajel xchiʼuk jun achʼ balumil ti jmalaojtik ti jech onoʼox yaloje» xchiʼuk «oy xa-o tukʼilal te» (2 Pedro 3:13; Isaias 65:17). Kʼalal ‹balumil› xi li Vivliae, bakʼintike jaʼ chalbe skʼoplal li buchʼutik te nakajtik ta balumile (Jenesis 11:1). Jaʼ yuʼun, li  «achʼ balumil» ti tukʼ xae jaʼ chalbe skʼoplal krixchanoetik ti chchʼunbeik smantal xchiʼuk ti lek ch-ilatik yuʼun Diose. Taje jaʼik li buchʼutik chnakiik ta Paraiso liʼ ta balumile.

16. 1) ¿Kʼusi matanal ch-akʼbatik yuʼun Dios li buchʼutik chkuxiik ta achʼ balumile? 2) ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa jtatik li matanal taje?

¹⁶ Li Jesuse jamal laj yal ti Diose chakʼbe «xkuxlejal sbatel osil» skotol li buchʼutik chkuxiik li ta achʼ balumile (Markos 10:30). ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa xijkuxi sbatel osil? Jaʼ tstakʼbutik Juan 3:16 xchiʼuk 17:3 (kʼelo). Jkʼeltik kʼusi chal Vivlia ti kʼu yelan li kuxlejal ta Paraisoe.

17, 18. ¿Kʼuxi jnaʼtik ti oy jun oʼontonal li ta Paraisoe xchiʼuk ti jun noʼox koʼontontik chijnakie?

¹⁷ Chlaj skʼoplal li choplejale, li paskʼope xchiʼuk li majbaile. Muʼyuk xa chkom chopol krixchanoetik li ta balumile (Salmo 37:10, 11). Jaʼ xa noʼox te chnakiik li krixchanoetik ti skʼanojik xchiʼuk ti chchʼunbeik smantal Diose. Jech xtok, oy jun oʼontonal ta sbatel osil (Salmo 72:7). Li Diose tslajes skotol li paskʼope (Salmo 46:9; Isaias 2:4).

¹⁸ Jun noʼox yoʼonton chnakiik li steklumal Jeovae. Li ta voʼnee, kʼalal chchʼunbeik toʼox smantal li Diose, chabibilik toʼox xchiʼuk jun noʼox yoʼontonik nakalik (Levitiko 25:18, 19). Li voʼotik eke muʼyuk me kʼusi ta jxiʼtatik li ta Paraisoe. Yuʼun jun noʼox koʼonton chijnakiutik (kʼelo Isaias 32:18; Mikeas 4:4).

19. ¿Kʼu yuʼun xuʼ xkaltik ti ch-ayan veʼlil sventa skotol krixchanoetike?

¹⁹ Ch-ayan veʼlil sventa skotol krixchanoetik. Xi chalbutik li Vivliae: «Ch-ayan ep kʼusitik stakʼ lajesel li ta balumile, li ta joljolvitse solel busul ti kʼusi stakʼ lajesele» (Salmo 72:16). «Chakʼbutik bendision li Diose» xchiʼuk «ep kʼusi chakʼ li balumile» (Salmo 67:6).

20. ¿Kʼuxi xuʼ jnaʼtik ti chkʼataj ta paraiso li balumile?

²⁰ Chkʼataj ta paraiso spʼejel li balumile. Ta jkʼupintik kʼupil sba jnatik xchiʼuk alakʼik sba nichimaltik  (kʼelo Isaias 65:21-24; Apokalipsis 11:18). Spʼejel balumil ta xkʼataj ta jun alakʼ sba nichimaltik jech kʼuchaʼal li nichimaltik Edene. Vaʼun, chakʼbutik skotol kʼusitik chtun kuʼuntik li Jeovae. Xi ta xal Vivlia ta stojolal li Diose: «Chajam li akʼobe xchiʼuk chavakʼbe kʼusi tskʼan yoʼontonik skotol li kʼusitik kuxajtike» (Salmo 145:16).

21. ¿Kʼuxi xuʼ jnaʼtik ti jun yoʼonton chnakiik li krixchanoetik xchiʼuk li chonbolometike?

²¹ Li krixchanoetike muʼyuk chiʼtaik li chonbolometike. Li chonbolometike muʼyuk xa kʼusi tspasbe li krixchanoetike. Li ololetike muʼyuk kʼusi xuʼ spasbatik yuʼun li chonbolometik ti xibalik sbae (kʼelo Isaias 11:6-9; 65:25).

22. ¿Kʼusi tspas Jesus ta stojolal li buchʼutik ipike?

²² Muʼyuk xa buchʼu ch-ipaj. Kʼalal liʼ toʼox oy ta balumil li Jesuse, epal krixchanoetik la xpoxta (Mateo 9:35; Markos 1:40-42; Juan 5:5-9). Ta skoj ti jaʼ ch-ajvalilaj li ta Ajvalilal yuʼun Diose, ta xpoxta skotol li buchʼutik ipike. Jaʼ yuʼun, mi junuk jnaklej ta balumil xi chale: «Toj ipun» (Isaias 33:24; 35:5, 6).

23. ¿Kʼusi tspas Dios ta stojolal li buchʼutik chamemike?

²³ Chchaʼkuxiik li buchʼutik chamemike. Li Diose yaloj onoʼox ti ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik ta xchaʼkuxiike. Jaʼ yuʼun, «chchaʼkuxiik li buchʼutik tukʼike xchiʼuk li buchʼutik muʼyuk tukʼike» (kʼelo Juan 5:28, 29; Echos 24:15).

24. ¿Kʼu yelan chavaʼi ti xuʼ xakuxi li ta Paraisoe?

²⁴ Jkotoltik xuʼ jnoptik kʼusi ta jkʼan ta jpastik, ¿mi ta jchantik batel mas ta sventa Jeova xchiʼuk mi ta jchʼunbetik smantal o mi jaʼ ta jpastik li kʼusi tskʼan koʼontontike? Mi jaʼ la jchʼunbetik smantal Jeovae, oy me kʼusi ta jkʼupintik ta tsʼakal. Li Jesuse xi laj yalbe li jun vinik ti jutuk xa ox skʼan xchame: «Te chachiʼinun ta Paraiso» (Lukas 23:43). Jchanbetik batel mas skʼoplal li Jesuse xchiʼuk ti kʼuxi chakʼ kʼotuk ta pasel li kʼusi tskʼan Diose.