1, 2. 1) Mi jaʼ noʼox kaʼiojbetik skʼoplal junuk krixchano ti lek ojtikinbile, ¿kʼu yuʼun mu stakʼ xkaltik ti xkojtikintik leke? 2) ¿Kʼusi mu snaʼik lek ta sventa li Jesuse?

OY EP krixchanoetik ti lek ojtikinbilik ta Balumile. Junantike lek ojtikinbil ta skoloniaik o ta slumalik. Yantike ojtikinbilik ta spʼejel Balumil. Pe mi anaʼojbe sbi li jun krixchano ti lek ojtikinbile, maʼuk skʼan xal ti xavojtikin leke, jaʼ xkaltik, ti xavojtikin skotol li kʼusi echʼem ta xkuxlejale o ti kʼu yelan stalelale.

² Manchuk mi oy xa ta chaʼmil jabil ay ta Balumil li Jesukristoe, nabil skʼoplal ta spʼejel Balumil. Akʼo mi jech, mu snaʼik lek buchʼu jaʼ ta melel. Junantike chalik ti jaʼ noʼox la jun lekil vinik echʼe. Yantike tsnopik ti jaʼ noʼox la jun j-alkʼop echʼ kʼuchaʼal li yantike. Yantik xtoke chalik ti jaʼ la Dios li Jesuse xchiʼuk ti skʼan la xkichʼtik ta mukʼe. ¿Mi melel van taje?

3. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti xavojtikin ta melel li Jesukristoe?

³ Tsots skʼoplal ti xachan li kʼusi melel ta sventa li Jesuse. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun xi chal li Vivliae: «Jaʼ skʼoplal kuxlejal sbatel osil liʼe, ti ta xojtikinikote, li jun noʼox melel Diosote xchiʼuk ti chojtikinik ek li buchʼu la atak tale, li Jesukristoe» (Juan 17:3). Ti chavojtikin ta melel li Jeova Dios xchiʼuk li Jesukristoe xuʼ xata-o akuxlejal sbatel osil li ta paraisoe (Juan 14:6). Jech xtok, li Jesukristoe toj lek ta chanbel stalelal, yuʼun laj yakʼ kiltik kʼu yelan skʼan xijkuxi xchiʼuk  kʼu yelan skʼan xkil jbatik xchiʼuk li yantike (Juan 13:34, 35). Li ta baʼyel kapitulo yuʼun li livro liʼe laj kiltik kʼusi jaʼ li melel ta sventa li Diose. Yan li ta kapitulo liʼe ta jkʼeltik kʼusi chchanubtasvan Vivlia ta sventa li Jesukristoe.

4. ¿Kʼusi smelolal li biil Mesias xchiʼuk Kristoe?

⁴ Kʼalal jal toʼox tajek skʼan xvokʼ ta Balumil li Jesuse, li Vivliae yalojbe xa onoʼox skʼoplal ti chvul ta lokʼel li buchʼu takbil tal yuʼun Diose, li Mesias o Kristo sbie. Li biil Mesias ti likem tal ta evreo kʼope xchiʼuk li biil Kristo ti likem tal ta griego kʼope jaʼ smelolal «Tʼujbil». Jech oxal, chichʼ tʼujel li buchʼu albil xa onoʼox skʼoplale, jaʼ xkaltik, chbiiltasat yuʼun Dios sventa x-akʼbat tsots  yabtel. Li ta yan kapituloetik li ta livro liʼe ta jkʼelbetik to mas smelolal ti toj tsots yabtel akʼbil li Mesias sventa xkʼot ta pasel li kʼusitik yaloj tspas Diose. Jech xtok, ta jchantik ti chakʼbutik bendision Jesus li avie. Kʼalal muʼyuk toʼox vokʼem li Jesuse, oy van ep krixchanoetik ti xi tsjakʼbe sbaike: «¿Buchʼu van li Mesiase?».

5. ¿Kʼusi xchʼunoj ta sjunul yoʼontonik li yajchankʼoptak Jesuse?

⁵ Li ta baʼyel siglo ta jkʼakʼaliltike, li yajchankʼoptak Jesus ta Nasarete xchʼunojik ta sjunul yoʼontonik ti jaʼ li Mesias ti albil onoʼox skʼoplale (Juan 1:41). Li jun yajchankʼop ti Simon Pedro sbie xi jamal laj yalbe li Jesuse: «Voʼot li Kristoote» (Mateo 16:16). ¿Kʼu yuʼun xchʼunojik ta melel ti jaʼ li Mesias ti albil onoʼox skʼoplal li Jesuse? Jech, ¿kʼu yuʼun xuʼ jchʼuntik ta melel ek?

6. ¿Kʼusi xuʼ jkoʼoltastik-o sventa xkaʼibetik smelolal kʼu yelan skoltaoj Jeova li buchʼutik tukʼ yoʼontonik sventa xojtikinik li Mesiase?

⁶ Li yaj-alkʼoptak Dios ti jaʼo kuxiik kʼalal skʼan toʼox xtal li Jesuse laj yalbeik skʼoplal kʼu yelan chichʼ ojtikinel li Mesiase. Xuʼ xi jkoʼoltastike: jnoptik ti chbat asaʼ jun krixchano ti mu xavojtikine, chbat asaʼ ta slokʼeb karo, ta slokʼeb tren o ta syaleb avion. ¿Mi mu jaʼuk van mas lek xanaʼ ti oyuk buchʼu xalbot kʼu yelan li krixchano chbat asaʼe? Jaʼ noʼox jech ek, li Jeovae ep kʼusitik laj yal ta stojolal j-alkʼopetik ta Vivlia ta sventa ti kʼusitik tspas li Mesiase xchiʼuk li kʼusitik chkʼot ta stojolale. Vaʼun, kʼalal chilik chkʼot ta pasel skotol li albil kʼopetik li buchʼutik tukʼ yoʼontonike, xuʼ xojtikinik ta melel.

7. Alo chib sprevail ti kʼot ta pasel ta stojolal li Jesuse.

⁷ Jkʼelbetik chibuk sprevail. Baʼyel: kʼalal mas to ta 700 jabil skʼan xkʼot ta pasele, li j-alkʼop Miquease laj yal ti te chvokʼ ta Belen li buchʼu chichʼ takel tale, ta jun bikʼit lum ta yosilal Juda (Miqueas 5:2). ¿Bu onoʼox vokʼ ta melel li Jesuse? Te onoʼox ti bu laj yichʼ alele (Mateo 2:1, 3-9). Xchibal: jaʼ li albil kʼop ta jtatik ta Daniel 9:25 ti oy xa onoʼox jayibuk siglo yichʼoj alele, taje jaʼ tskoltautik ta xchapel kʼusi jabilal lek chvul  ta lokʼel li Mesiase, ti chkʼot ta sjabilal 29 ta jkʼakʼaliltike. * Li albil kʼopetike xchiʼuk yantik ti kʼotemik ta pasele chakʼ ta ilel ti jaʼ li Mesias ti albil onoʼox skʼoplal li Jesuse.

8, 9. ¿Kʼu yelan mas to vinaj ti jaʼ Mesias li Jesus kʼalal laj yichʼ voʼe?

⁸ Ta slajebaltik xa sjabilal 29 mas to jamal vinaj ti jaʼ Mesias li Jesuse. Li vaʼ jabile jaʼo la yalbe Juan ti akʼo x-akʼbat yichʼ voʼ li ta ukʼum Jordane. Li Jeovae laj onoʼox yalbe ta melel Juan ti chakʼbe ta ilel jun senyail sventa xojtikin li Mesiase, vaʼun laj yakʼ ta ilel kʼalal laj yichʼ voʼ li Jesuse. Xi chal Vivlia li kʼusi kʼot ta pasele: «Kʼalal laj xaʼox yichʼ voʼ li Jesuse ta ora noʼox lokʼ li ta voʼe, ¡kʼelo avil!, jam li vinajele, te laj yil yal tal xchʼul espiritu Dios ti xkoʼolaj kʼuchaʼal palomae. ¡Kʼelo avil! Laj yichʼ aʼiel yechʼomal eil ta vinajel xtok ti xi chale: ‹Liʼe jaʼ Jnichʼon, jaʼ li buchʼu jkʼanoje, jaʼ li buchʼu ximuyubaj yuʼune›» (Mateo 3:16, 17). Kʼalal laj yil xchiʼuk laj yaʼi li Juane, muʼyuk bu xnaʼet kom mi jaʼ takbil tal yuʼun Dios li Jesuse (Juan 1:32-34). Li vaʼ kʼakʼale, kʼalal laj yichʼ li chʼul espiritue, jaʼ xkaltik, li yip Diose, kʼot ta Mesias o Kristo li Jesus ti tʼujbil sventa xkʼot ta Jbeiltasvanej xchiʼuk ta Ajvalile (Isaías 55:4).

⁹ Li albil kʼopetik ta Vivlia ti kʼotemik ta pasel xchiʼuk li kʼusi laj yal stuk Diose jamal chakʼ ta ilel ti jaʼ li Mesias albil onoʼox skʼoplal li Jesuse. Pe li Vivliae oy to chaʼtos kʼusi chalbe skʼoplal ta sventa li Jesukristoe: bu lik tal xchiʼuk kʼu yelan echʼ.

10. ¿Kʼusi chchanubtasvan Vivlia ta sventa li xkuxlejal Jesus kʼalal muʼyuk toʼox bu talem ta Balumile?

¹⁰ Li Vivliae chchanubtasvan ti te kuxi ta vinajel kʼalal muʼyuk toʼox bu talem ta Balumil li Jesuse. Jech kʼuchaʼal liʼe, li Miquease maʼuk noʼox laj yal ti ta Belen chvokʼ li Mesiase,  yuʼun laj yal xtok ti «voʼone onoʼox sliquel tal stsʼunubal[e]» (Miqueas 5:2). Li Jesus xtoke ep onoʼox ta velta laj yal stuk ti kuxi ta vinajel kʼalal muʼyuk toʼox bu vokʼem kʼuchaʼal krixchanoe (kʼelo Juan 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5). Jaʼ toʼox jun kuxlejal ti mu xvinaj ta kʼelel ti toj echʼ noʼox lek laj yil sbaik xchiʼuk li Diose.

11. ¿Kʼu yelan chakʼ ta ilel Vivlia ti jaʼ skʼanbil nichʼon Jeova li Jesuse?

¹¹ Oy ep srasonaltak ti jaʼ skʼanbil nichʼon Jeova li Jesuse. Li Vivliae chal ti «jaʼ baʼyel laj yichʼ pasel ta skotol li kʼusitike», jaʼ xkaltik, jaʼ baʼyel Xnichʼon la spas li Diose (Kolosenses 1:15). * Yan srasonal ti mas kʼanbil li Jesuse, yuʼun jaʼ «li jun noʼox Xnichʼon» Diose (Juan 3:16). Taje jaʼ smelolal ti jaʼ la spas stuk li Diose, muʼyuk buchʼu yan la stunes. Jech xtok, jaʼ noʼox stuk tunesat yuʼun Dios kʼalal la spas skotol li kʼusitik oye (Kolosenses 1:16). Xi chichʼ albel xtoke: «Li Kʼope» (Juan 1:14). Li biil taje chakʼ ta ilel ti jaʼ oy ta sba chkʼopoj ta stojolal sbi li Stote. Ta melel laj van yalbe mantaletik xchiʼuk yan kʼusitik li yan xnichʼnabtak Diose, li anjeletik xchiʼuk li krixchanoetike.

12. ¿Kʼusitik sprevail oy kuʼuntik ti mu koʼoluk xchiʼuk Dios li baʼyel Nichʼonile?

¹² ¿Mi koʼol xchiʼuk Dios li baʼyel Nichʼonil jech kʼuchaʼal xchʼunojik jlom krixchanoetike? Taje mu jechuk chchanubtasvan li Vivliae. Jech kʼuchaʼal laj xa jkʼeltik ta yan parafoe, li Nichʼonile jaʼ pasat yuʼun li Diose. Jech oxal chaʼa, jamal ta aʼiel ti oy slikebale, pe li Jeovae mi jaʼuk oy slikebal mi jaʼuk oy slajebal (Salmo 90:2). Li jun noʼox Nichʼonile muʼyuk la snop tskoʼoltas sba xchiʼuk li Stote. Li Vivliae jamal chchanubtasvan ti jaʼ bankilal li Totile maʼuk li Nichʼonile (kʼelo Juan 14:28; 1 Korintios 11:3). Li Jeovae jaʼ noʼox stuk  ti skotol xuʼ yuʼune (Génesis 17:1). Jaʼ yuʼun, mu buchʼu xkoʼolaj-o. *

13. ¿Kʼusi skʼan xal kʼalal xi chalbe skʼoplal Nichʼonil li Vivliae: «Jaʼ slokʼol li Dios ti mu xvinaj ta kʼelele»?

¹³ Li Jeova xchiʼuk li baʼyel Xnichʼone ta smiyonal xa noʼox jabil lek laj yil sbaik, jaʼo kʼalal jal toʼox skʼan xichʼ pasel li kʼanaletik xchiʼuk li Balumile. ¡Toj echʼ xa noʼox la skʼan sbaik! (Juan 3:35; 14:31.) Xkoʼolaj tajek xchiʼuk Stot li kʼanbil Nichʼonile. Jaʼ yuʼun li Vivliae chal ti «jaʼ slokʼol li Dios ti mu xvinaj ta kʼelele» (Kolosenses 1:15). Jech kʼuchaʼal li alab nichʼnabiletik ti xkoʼolajik tajek kʼuchaʼal li stot smeʼike, jech ek li Xnichʼon Dios ta vinajele laj yakʼ ta ilel kʼu yelan stalelal li Stote.

14. ¿Kʼu yelan tal vokʼuk kʼuchaʼal krixchano li jun noʼox Xnichʼon Jeovae?

¹⁴ Li jun noʼox Xnichʼon Jeovae oy ta yoʼonton laj yikta li vinajele, tal ta Balumil sventa xkuxi kʼuchaʼal jun krixchano. Pe yikʼal van xi chajakʼbe abae: «¿Kʼuxi xa noʼox xuʼ xvokʼ kʼuchaʼal jun krixchano li jun kuxlejal ti mu xvinaj ta kʼelele?». La spas jun skʼelobil juʼelal li Jeovae. Li xkuxlejal sbaʼyel Nichʼon ti te toʼox oy ta vinajele, laj yakʼbe tal ta yalajeb jun juda tojol tseb ti Maria sbie. Ta skoj ti muʼyuk bu la xchiʼin vinik li Mariae, muʼyuk smul vokʼ li yole. Jesus laj yakʼbe sbi (Lukas 1:30-35).

15. ¿Kʼu yelan xuʼ xkojtikintik lek Jeova ta stojolal li Jesuse?

¹⁵ Skotol li kʼusitik la spas xchiʼuk laj yal kʼalal ay ta Balumil li Jesuse, tskoltautik ta yojtikinel lek. Maʼuk noʼox taje, yuʼun xuʼ xkojtikintik lek Jeova ta stojolal li Jesuse. ¿Kʼu yelan? Vuleso ta ajol ti jaʼ tajek slokʼol Stot li Nichʼonile. Jaʼ yuʼun xi laj yalbe li jun yajchankʼope: «Yuʼun yiloj xa Totil ek li buchʼu yilojune» (Juan 14:9). Li xchanibal livroetik ta Vivlia ti  Evanjelioetik sbie—Mateo, Markos, Lukas xchiʼuk Juan—, te ta jtabetik yaʼyejal xkuxlejal, yabtel xchiʼuk stalelal li Jesukristoe.

16. ¿Kʼusi aʼyejal la xcholbe skʼoplal Jesus ti tsots skʼoplale, xchiʼuk bu likem tal li kʼusi laj yakʼ ta chanele?

¹⁶ Li Jesuse «Jchanubtasvanej» la sbiiltasik (Juan 1:38; 13:13). ¿Kʼusitik ti laj yakʼ ta chanele? Li bu mas tsots skʼoplal ta skotole, jaʼ ti la xchol «li lekil aʼyejetik sventa Ajvalilale», jaʼ xkaltik, li Ajvalilal yuʼun Diose. Li ajvalilale te to ta vinajel tsventain tal spʼejel li Balumile xchiʼuk muʼyuk spajeb li bendisionetik chakʼbe tal li krixchanoetik ti tukʼ yoʼontonik ta stojolal Diose (Mateo 4:23). ¿Bu likem tal li aʼyej taje? Xi laj yal li Jesuse: «Maʼuk kuʼun li kʼusi chkakʼ ta chanele, moʼoj, jaʼ yuʼun li buchʼu la stakun tale», jaʼ xkaltik, li Jeovae (Juan 7:16). Li Nichʼonile snaʼoj ti oy ta yoʼonton Stot ti xaʼiik lekil aʼyejetik ta sventa Ajvalilal yuʼun Dios li krixchanoetike. Li ta kapitulo 8 li ta livro liʼe ta jkʼelbetik to mas skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk li kʼusitik chkʼot ta pasel yuʼune.

17. ¿Bu chanubtasvan li Jesuse, xchiʼuk kʼu yuʼun laj yakʼbe yipal spasel?

¹⁷ ¿Bu chanubtasvan li Jesuse? Ta buyuk noʼox: ta osiltik, ta mukʼtik lum, ta bikʼtal lum, ta chʼivit xchiʼuk ta naetik. Li Jesuse muʼyuk bu chotol tsmala chtal ta stojolal li krixchanoetike, jaʼ bat saʼ ti bu oyike (Markos 6:56; Lukas 19:5, 6). ¿Kʼu yuʼun ep la xchʼak skʼakʼal xchiʼuk laj yakʼbe yipal sventa la xchol mantal xchiʼuk ti chanubtasvane? Yuʼun jaʼ jech tskʼan yoʼonton li Stote, jech oxal jaʼ la spas li kʼusi lek chil Stote (Juan 8:28, 29). Pe oy to yan srasonal, jaʼ ti kʼux ta yoʼonton li krixchanoetik ti chbat kʼelatuke (kʼelo Mateo 9:35, 36). Li jbeiltasvanejetik ta relijione laj yakʼbeik xchan jechuk krixchanoetik li kʼusi melel ta sventa Diose xchiʼuk li kʼusitik tspase, pe mu jechuk la spasik. Akʼo mi jech, li Jesuse snaʼoj kʼu to yepal skʼan xaʼiik aʼyej sventa Ajvalilal yuʼun Dios li krixchanoetike.

18. ¿Kʼusi jtosukal stalelal Jesus ti mas kʼupil chavile?

¹⁸ Toj lek stalelal echʼ li Jesuse, yuʼun kʼuxubinvan, toj  lek yoʼonton xchiʼuk kʼanvan. Muʼyuk la stoy sba xchiʼuk lek la skʼopon li krixchanoetike, kʼalal ta ololetik lek laj yaʼiik ti te xchiʼukike (Markos 10:13-16). Lek laj yil skotol li krixchanoetike. Muʼyuk lek laj yil li manbail ta takʼine xchiʼuk li kʼusitik muʼyuk tukʼe (Mateo 21:12, 13). Ta voʼnee muʼyuk tstukʼulanik xchiʼuk muʼyuk tstsakik ta venta li antsetike, pe li stuke la stsak ta venta li antsetike (Juan 4:9, 27). Bikʼit laj yakʼ sba li Jesuse. Jun veltae la spokbe yok li jtakboletike, taje jaʼ noʼox tspasik li mosoiletik ti mu toj tsotsuk skʼoplal yabtelike.

19. ¿Kʼusi sprevail ti la xkʼuxubin krixchanoetik ti oy svokolik li Jesuse?

¹⁹ Li Jesuse kʼuxubaj ta yoʼonton li krixchanoetik ti oy svokolike, taje lek laj yakʼ ta ilel ti kʼalal la xpoxtaan ta skʼelobil juʼelal ta stojolal s-espiritu li Diose (Mateo 14:14). Jech kʼuchaʼal liʼe, oy jun vinik ti ip ta kʼaʼemal chamele tal ta stojolal li Jesuse xchiʼuk xi laj yalbee: «Ti xakʼanuke, xuʼ xapoxtaun». Li Jesuse laj yaʼibe xkʼuxul svokol li vinike. Ta xkʼuxul yoʼonton  la skajan skʼob ta sba xchiʼuk xi laj yalbee: «¡Ta jkʼan!; kolan». ¡Poxtaj li vinike! (Markos 1:40-42.) ¿Mi xnop van avuʼun yaʼel kʼu yelan laj yaʼi sba li vinike?

20, 21. ¿Kʼu yuʼun toj lek ta chanbel ti kʼu yelan la xchʼun mantal xchiʼuk ti tukʼ yoʼonton ta stojolal Dios li Jesuse?

²⁰ Li Jesuse toj lek ta chanbel ti kʼu yelan la xchʼun mantale xchiʼuk ti tukʼ yoʼonton ta stojolal li Diose. Manchuk mi ep laj yil svokol xchiʼuk kontrainat, skotol ora tukʼ yoʼonton laj yakʼ sba ta stojolal li Stot ta vinajele. Jpʼel-o yoʼonton la spʼaj li prevaetik akʼbat yuʼun Satanase (Mateo 4:1-11). Ta baʼyele oy jayvoʼ yutsʼ yalal ti muʼyuk laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolale. Jech xtok li yutsʼ yalale la snopik ti «likem xchuvaj[e]» (Markos 3:21). Pe muʼyuk bu chibaj li Jesuse, la spasbe-o batel li yabtel Diose. Kʼalal utat xchiʼuk chopol kʼoptaat yuʼun li yajkontratake, muʼyuk bu x-ilin-o xchiʼuk muʼyuk bu la snop tspak sutel (1 Pedro 2:21-23).

 ²¹ Tukʼ-o yoʼonton kʼalal cham li Jesuse, toj kʼux ti kʼu yelan la smilike xchiʼuk muʼyuk xkʼuxul yoʼonton li yajkontratak ti kʼu yelan laj yakʼbeik svokole (kʼelo Filipenses 2:8). Nopbo skʼoplal li kʼusitik kuch yuʼun kʼalal slajeb xa kʼakʼal kuxule. Kuch yuʼun ti chukat yuʼun li j-abteletike, ti tikʼbat smul yuʼun jecheʼ testigoetike, ti chapanat yuʼun jchapanvanejetik ti muʼyuk stukʼilike, ti labanat yuʼun li krixchanoetike xchiʼuk ti akʼbat ep svokol yuʼun li soltaroetike. Kʼalal te jokʼol ta jtel teʼe, xi tsots avan kʼalal slajeb xa velta laj yichʼ ikʼe: «¡Kʼot xa ta pasel!» (Juan 19:30). Chaʼkuxesat yuʼun Dios kʼalal echʼ xaʼox oxib kʼakʼale (1 Pedro 3:18). Sut batel ta vinajel kʼalal echʼ xaʼox jayibuk xemanae, «te choti ta sbatsʼikʼob Dios» sventa tsmala ch-akʼbat sjuʼel sventa ch-ajvalilaj (Evreos 10:12, 13).

22. ¿Kʼusi sbalil xuʼ jtatik ti tukʼ-o laj yakʼ sba kʼalal cham li Jesuse?

²² ¿Kʼusi sbalil xuʼ jtatik ti tukʼ-o laj yakʼ sba kʼalal cham li Jesuse? Jaʼ ti xuʼ jta jkuxlejaltik sbatel osil ta jun paraiso balumile, jech onoʼox kʼuchaʼal la skʼan Jeova ta slikebale. Taje ta jchantik ta yan kapitulo kʼu yelan xuʼ jta-o jkuxlejaltik ti cham li Jesuse.