1, 2. ¿Kʼu yuʼun jaʼ jun mukʼta matanal skʼan xkiltik li orasione, xchiʼuk kʼu yuʼun skʼan jnaʼtik kʼusi chchanubtasvan Vivlia ta sventa li orasione?

KʼALAL ta jkoʼoltastik li Balumil xchiʼuk li vinajel ti muʼyuk spajebe, kʼox tajek chkom. Jech, li Jeova ti jaʼ «li bochʼo la spas li vinajel xchiʼuc banamile», xkoʼolaj kʼuchaʼal uni jtsʼuj voʼ ta jun valte chil li lumetike (Salmo 115:15; Isaías 40:15). Akʼo mi jech, li Vivliae chal ti Jeovae «nopol oy ta stojol li bochʼo tscʼanic vocole, ti scotol yoʼntonic xvocoletic ta stojole», xchiʼuk ta la «xacʼbe cʼusi tscʼanic li bochʼotic chichʼic ta muqʼue; chaʼibe li scʼopic cʼalal xvocoletique» (Salmo 145:18, 19). Nopo avaʼi ta sventa taje. Li Jpasvanej ti skotol xuʼ yuʼune nopol oy ta jtojolaltik xchiʼuk chaʼi j-orasiontik mi ta sjunul koʼontontik xijvokolet ta stojolale. ¡Jaʼ jun mukʼta matanal jtaojtik ti xuʼ jkʼopontik li Diose!

² Yan mi ta jkʼantik akʼo xaʼi j-orasiontik li Jeovae, skʼan jech jkʼopontik kʼuchaʼal lek chile. Pe ¿kʼusi xuʼ jpastik mi mu jnaʼtik kʼusi chchanubtasvan Vivlia ta sventa li orasione? Toj tsots skʼoplal ti jnaʼtike, yuʼun jaʼ tsnopajesutik ta stojolal Jeova.

3. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal skʼan jkʼopontik li Diose?

³ Jun srasonal ti tsots skʼoplal skʼan jkʼopontik li Jeovae jaʼ ti chalbutik stuk ti akʼo jkʼopontike. Xi chalbutik li Skʼope:  «Mu me kʼusi xavul-o avoʼontonik jsetʼuk, jaʼ lek akʼik ta aʼiel skotol ta orasion xchiʼuk ta vokolajetel, tojik ta vokol kʼalal jech chapasike, akʼbeik snaʼ Dios li kʼusi chakʼanike; vaʼun li jun oʼontonal yuʼun Dios ti toj echʼ xa noʼox leke, ti jaʼ mu sta li snopben krixchanoetike, chchabi avoʼontonik xchiʼuk anopbenik ta stojolal li Kristo Jesuse» (Filipenses 4:6, 7). Ta melel, mu van jkʼan jpʼajtik ti ta slekil yoʼonton chalbutik akʼo jkʼopontik li Mukʼul Ajvalil yuʼun vinajelbalumile.

4. ¿Kʼu yuʼun tstsatsubtas batel kʼu yelan lek xkil jbatik xchiʼuk Jeova mi ta jpasilantik orasione?

⁴ Yan srasonal ti kʼu yuʼun skʼan nopajtik noʼox jpastik orasione jaʼ ti chijnopaj batel mas ta stojolal li Jeovae. Li buchʼutik yamigo sbaike maʼuk noʼox tskʼopon sbaik kʼalal oy kʼusi chtun yuʼunike, skotol ora chchiʼin sbaik ta loʼil, yuʼun oy ta yoʼonton sbaik. Ti kʼu yelan lek xil sbaike tstsatsub batel kʼalal lek jamal chalbe sbaik li kʼusi tsnopike, li kʼusi chat-o yoʼontonike xchiʼuk li kʼusi oy ta yoʼontonike. Taje jutuk mu xkoʼolaj ti kʼu yelan xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae. Koliyal li livro liʼe, ep xa kʼusitik achanoj ta Vivlia ta sventa li Jeovae, li stalelale xchiʼuk li kʼusi tskʼan tspase. Achanoj xa ti oy ta melel li Diose. Koliyal li orasione xuʼ xavalbe  Atot ta vinajel li kʼusi chanope xchiʼuk li kʼusi oy ta avoʼontone. Mas to me chanopaj ta stojolal Jeova mi jech chapase (Santiago 4:8).

5. ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti muʼyuk bu chchikinta skotol orasion li Jeovae?

⁵ ¿Mi chchikinta skotol orasion li Jeovae? Kʼelavil ti xi laj yalbe jtoyba j-israeletik ti kuxiik ta skʼakʼalil j-alkʼop Isaiase: «Cʼalal ep chacʼopanicune, muʼyuc ta jtucʼulanboxuc, yuʼun nojem ta chʼichʼ chquil li acʼobique» (Isaías 1:15). Jech oxal, mi muʼyuk lek chil Dios li jtalelaltike, muʼyuk me bu chchikinta li j-orasiontike. Oy kʼusitik skʼan jpastik ti tsots skʼoplal sventa xaʼi li j-orasiontike.

6. ¿Kʼusi tsots skʼoplal skʼan oyuk kuʼuntik sventa xchikinta j-orasiontik li Diose, xchiʼuk kʼu yelan chkakʼtik ta ilel?

⁶ Jtos ti kʼusi toj tsots skʼoplale jaʼ ti oyuk xchʼunel koʼontontike (kʼelo Markos 11:24). Xi la stsʼiba li jtakbol Pabloe: «Muʼyuk lek chilutik Dios mi chʼabal xchʼunel koʼontontike, yuʼun li buchʼu chnopaj ta stojolal Diose skʼan xchʼun ti oye xchiʼuk ti ch-akʼbat smotonik li buchʼutik ta sjunul yoʼonton tsaʼike» (Evreos 11:6). Pe sventa oyuk xchʼunel koʼontontik ta melele, mu baluk noʼox ti ta jchʼuntik ti oy li Diose, ti chchikinta xchiʼuk ti tstakʼ li j-orasiontike. Li xchʼunel koʼontontike jaʼ te chvinaj kʼalal oy kʼusitik ta jpastike. Ti kʼu yelan jkuxlejaltik jujun kʼakʼale skʼan xvinaj ti oy xchʼunel koʼontontike (Santiago 2:26).

7. 1) ¿Kʼu yuʼun skʼan xkichʼtik ta mukʼ Jeova kʼalal ta jkʼopontike? 2) ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti bikʼit chkakʼ jbatik xchiʼuk ti melel li kʼusi chkalbetike?

⁷ Oy to kʼusi yan chal Jeova ti skʼan jpastik kʼalal ta jkʼopontike jaʼ ti bikʼituk xkakʼ jbatike xchiʼuk ti meleluk li kʼusi chkalbetike. ¿Mi mu meleluk ti ep srasonal sventa bikʼit xkakʼ jbatik kʼalal ta jkʼopontik li Diose? Kʼalal tskʼoponik jun ajvalil o jun presidente li krixchanoetike, ta onoʼox xichʼik ta mukʼ, yuʼun snaʼojik ti tsots yabtel yichʼoje. Pe mas to  me skʼan xkichʼtik ta mukʼ kʼalal ta jkʼopontik li Jeovae (Salmo 138:6). Yuʼun jaʼ li «[Dios] ti scotol xuʼ [y]uʼune» (Génesis 17:1). Ti kʼu yelan ta jkʼopontik li Diose skʼan xvinaj ti jnaʼojtik ti toj bikʼitutik ta stojolale. Kʼalal bikʼit chkakʼ jbatike, tstij me koʼontontik sventa meleluk skotol li kʼusitik chkalbetike xchiʼuk mu jchaʼalilantik li kʼusitik chkaltik onoʼoxe (Mateo 6:7, 8).

8. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti ta jpastik li kʼusi chkal ta j-orasiontike?

⁸ Yan ti kʼusi skʼan jpastik sventa xchikinta j-orasiontik li Diose, jaʼ ti xkakʼbetik yipal spasel li kʼusi chkal ta j-orasiontike. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi ta jkʼanbetik Jeova akʼo xakʼbutik «jpan[tik] ta sventa li avi kʼakʼale», skʼan tsots xij-abtej ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike (Mateo 6:11; 2 Tesalonisenses 3:10). Jech xtok, mi ta jkʼanbetik akʼo skoltautik ta stsalel li kʼusi vokol chkaʼitik yiktaele, skʼan jchabi jbatik yuʼun li kʼusitik xuʼ xijtsʼuj yuʼun ta mulile (Kolosenses 3:5). Manchuk mi jnaʼojtik xa li kʼusitik tsots skʼoplal skʼan jpastik sventa xaʼi j-orasiontik li Diose, skʼan jtakʼtik batel li kʼusitik chichʼ jakʼel ta sventa li orasione.

9. ¿Buchʼu skʼan jkʼopontik kʼalal ta jpastik orasione, xchiʼuk buchʼu ta sbi?

⁹ ¿Buchʼu skʼan jkʼopontik li ta orasione? Xi la xchanubtas ta spasel orasion yajchankʼoptak li Jesuse: «Jtotik ta vinajel» (Mateo 6:9). Jech oxal, jaʼ noʼox skʼan jkʼopontik li Jeova Diose. Akʼo mi jech, oy ta yoʼonton ti jnaʼtik ti yichʼoj tsots yabtel li jun noʼox Xnichʼon ti jaʼ li Jesukristoe. Jech kʼuchaʼal la jchantik ta kapitulo 5, li Jeovae la stak tal ta Balumil Jesus sventa spojutik lokʼel li ta mulil xchiʼuk ta lajelale (Juan 3:16; Romanos 5:12). Jech xtok, la sbiiltas ta mero Bankilal Pale xchiʼuk ta Jchapanvanej (Juan 5:22; Evreos 6:20). Jaʼ yuʼun, li Vivliae chalbutik ti akʼo xkaltik ta sbi o ta stojolal Jesus li j-orasiontike. Xi laj yal li Jesuse: «Voʼon li beune, voʼon li melelune xchiʼuk voʼon li kuxlejalune. Muʼyuk  buchʼu xuʼ xtal ta stojolal li Totile, jaʼ noʼox ta jventa» (Juan 14:6). Sventa xichʼ aʼiel li j-orasiontike, jaʼ noʼox me jkʼopontik li Jeovae xchiʼuk kaltik ta sbi Xnichʼon.

10. ¿Kʼu yuʼun mu persauk chotolutik, nijilutik o vaʼalutik ta jpastik li orasione?

¹⁰ ¿Mi persa van chotolutik, nijilutik o vaʼalutik ta jpastik orasion? Mu persauk. Li Jeovae muʼyuk bu chalbutik kʼu yelan skʼan xkakʼ jkʼobtik o li jbekʼtaltike. Li Vivliae chchanubtasvan ti oy ep ta tos kʼuxi xuʼ jpastik orasione. Jech kʼuchaʼal liʼe, xuʼ chotol, nijil, kejel o vaʼal tspas orasion li jun krixchanoe (Nehemías 8:6; Daniel 6:10; Markos 11:25). Li kʼusi mas tsots skʼoplale maʼuk ti kʼu yelan oyutik sventa skʼelutik li yantike, jaʼ ti lekuk li kʼusi tstij koʼontontik spasele. Jech, xuʼ ta koʼontontik noʼox jpastik orasion xchiʼuk ta buyuk noʼox, manchuk mi yakal chij-abtej o mi oy kʼusi la jnuptantik ta anil. Yikʼal van muʼyuk buchʼu chakʼ venta ti yakal ta jpastik orasione, pe li Jeovae chaʼibutik (Nehemías 2:1-6).

11. ¿Kʼusitik xuʼ jkʼantik ta jujuntal kʼalal ta jpastik orasione?

¹¹ ¿Kʼusitik xuʼ xkal li ta j-orasiontike? Xi tstakʼ li Vivliae: «Kʼusiuk noʼox ti ta jkʼanbetike chaʼibutik [Jeova] mi jech ta jkʼanbetik jech kʼuchaʼal tskʼan yoʼontone» (1 Juan 5:14). Jaʼ yuʼun, kʼusiuk noʼox xuʼ xkalbetik, jaʼ noʼox venta mi jech tskʼan li Diose. Nopo avaʼi liʼe, ¿mi oy van ta yoʼonton ti xkalbetik li kʼusitik chkat-o koʼontontike? Oy ta yoʼonton. Yuʼun kʼalal ta jkʼopontik li Jeovae, xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jkʼopon jun kamigotik ti lek tajek xkil jbatik xchiʼuke. Xuʼ jamal xkalbetik li kʼusi oy ta koʼontontike (Salmo 62:8). Lek ti jkʼanbetik xchʼul espiritu xtoke sventa skoltautik ta spasel li kʼusi leke (Lukas 11:13). Jech xtok, xuʼ jkʼanbetik ti akʼo sbeiltasutik sventa lek xbat ta nopel kuʼuntik li kʼusi ta jpastike xchiʼuk ti stsatsubtasutik sventa xkuch kuʼuntik li vokoliletike (Santiago 1:5). Kʼalal ta jsaʼ jmultike, skʼan jkʼanbetik perton Dios ta sventa li matanal laj yakʼ Kristoe (Efesios 1:3, 7). Pe maʼukuk me jkʼoplal jtuktik chkal li ta j-orasiontike. Skʼan  xkalbetik skʼoplal yan krixchanoetik, jech kʼuchaʼal kutsʼ kalaltik o li ermanoetike (Echos 12:5; Kolosenses 4:12).

12. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ta j-orasiontik ti mas tsots skʼoplal chkaʼitik li kʼusitik tsakal skʼoplal xchiʼuk li Jtotik ta vinajele?

¹² Kʼalal ta jpastik orasione, skʼan me jaʼ mas tsots skʼoplal xkaʼitik li kʼusitik tsakal skʼoplal xchiʼuk li Jeova Diose. Ta melel oy ep srasonal kuʼuntik sventa jkʼupil kʼoptatik xchiʼuk jtojbetik ta vokol ta sjunul koʼontontik ta skoj li slekil yoʼontone (1 Crónicas 29:10-13). Ta Mateo 6:9 kʼalal ta 13, te ta jtatik li orasion ti chanubtasvan ta spasel li Jesuse (kʼelo). Te chkichʼtik chanubtasel ta skʼanel ti akʼo xichʼ chʼultajesbel sbi li Diose, jaʼ xkaltik, ti chʼuluk xichʼ ilele. Jech xtok chichʼ kʼanel ti taluk li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk ti kʼotuk ta pasel li kʼusi tskʼan liʼ ta Balumil jech kʼuchaʼal ta vinajele. Kʼalal yaloj xaʼox Jesus li kʼusitik mas tsotsik skʼoplal ta sventa li Jeovae, lik yalbe skʼoplal li kʼusitik mu masuk tsots skʼoplale. Mi mas tsots skʼoplal chkaʼi ta j-orasiontik li Diose, chkakʼtik ta ilel ti maʼuk noʼox batem ta koʼontontik li jlekilal jtuktike.

13. ¿Kʼu sjalil skʼan jpastik orasion jech kʼuchaʼal chal li Vivliae?

¹³ ¿Kʼu sjalil skʼan jpastik li orasione? Muʼyuk bu chal Vivlia kʼu sjalil skʼan jpastik orasion kʼalal jtuktike o kʼalal te jchiʼuktik yan krixchanoe. Xuʼ jlikel noʼox kʼalal skʼan to xijveʼe, o xuʼ jal kʼalal chkalbetik Jeova skotol li kʼusitik oy ta koʼontontik kʼalal jtuk oyutike (1 Samuel 1:12, 15). Pe li Jesuse muʼyuk bu lek laj yil li buchʼutik lekil krixchano skuyoj sbaike, ti jal tspasik orasion sventa x-ilatik yuʼun li krixchanoetike (Lukas 20:46, 47). Muʼyuk lek chil Jeova ti jech tspasike. Li kʼusi tsots skʼoplale jaʼ ti meleluk li kʼusitik chkal ta j-orasiontike. Jech oxal chaʼa, jeltos ti kʼu sjalil ta jpastik orasion ta skoj ti jeltos li kʼusitik chtun kuʼuntike xchiʼuk ti bu oyutike.

14. ¿Kʼusi smelolal kʼalal chal Vivlia «pasilanik orasion» xie, xchiʼuk kʼu yuʼun tstsatsubtas koʼontontik?

¹⁴ ¿Jayib velta skʼan jpastik orasion? Xi chalbutik li Vivliae:  «Pasilanik orasion», «pasilanik-o me orasion» xchiʼuk «skotoluk me ora xapasik orasion» (Mateo 26:41; Romanos 12:12; 1 Tesalonisenses 5:17). Taje maʼuk skʼan xal ti sjunul kʼakʼal ta jpastik orasione. Li kʼusi skʼan xale, jaʼ ti skotol kʼakʼal skʼan jkʼopontik Dios sventa jtojbetik ta vokol li slekil yoʼontone, ti jkʼanbetik akʼo sbeiltasutike, ti akʼo spat koʼontontik xchiʼuk ti akʼo yakʼ jtsatsaltike. ¿Mi mu tauk stsatsubtas koʼontontik kʼalal ta jchantik ti muʼyuk bu chalbutik Jeova kʼutik sjalikil o jayib velta xuʼ jkʼopontike? Mi oy sbalil chkiltik li matanal ti xuʼ jkʼopontik li Jtotik ta vinajele, oy noʼox me yorail kuʼuntik sventa jkʼopontik.

15. ¿Kʼu yuʼun skʼan xkaltik «jechuk» ta slajeb li orasion manchuk mi jtuk oyutik o mi te jchiʼuktik yan krixchanoetike?

¹⁵ ¿Kʼu yuʼun skʼan xkaltik «jechuk» kʼalal tstsuts li orasione? Li jpʼel kʼop taje jaʼ skʼan xal «ta melel» o «jech ta melel». Oy loʼiletik ta Vivlia ti chakʼ ta ilel ti lek kʼalal chkaltik «jechuk» kʼalal tstsuts li j-orasiontike, manchuk mi jtuk oyutik o mi te jchiʼuktik yan krixchanoetik (1 Crónicas 16:36; Salmo 41:13). Kʼalal chkaltik «jechuk» kʼalal jtuk oyutike, jech chkakʼtik ta ilel ti melel li kʼusi laj kaltike. Kʼalal chkaltik «jechuk» (mi ta koʼontontik noʼox o mi tsots chkaltik) kʼalal te oyutik xchiʼuk yan krixchanoetike, chkakʼtik ta ilel ti lek chkaʼitik li kʼusi laj yichʼ alele (1 Korintios 14:16).

16. ¿Kʼusi xuʼ jchʼuntik kʼalal ta jkʼopontik li Diose?

¹⁶ ¿Mi ta onoʼox stakʼ j-orasiontik li Jeovae? ¡Tana! Oy lek srasonal sventa jchʼuntik ti tstakʼbe s-orasion li epal miyon krixchanoetik ti melel kʼusi chalbeike, yuʼun xi chal li Vivliae: «Voʼot chavaʼibun li jcʼopcutique» (Salmo 65:2). Li Jeovae ep ta tos kʼu yelan tstakʼ li j-orasiontike.

17. ¿Kʼu yuʼun xuʼ xkaltik ti tstunes anjeletik xchiʼuk yajtuneltak ta Balumil sventa tstakʼ j-orasiontik li Diose?

¹⁷ Li Jeovae tstunes yaj-anjeltak xchiʼuk yajtuneltak ta Balumil sventa tstakʼ li j-orasiontike (Evreos 1:13, 14). Epal  krixchanoetik ti skʼanojbeik koltael Dios sventa xaʼibeik smelolal li Vivliae, vulaʼanatik yuʼun jun yajtunel Dios kʼalal mu to jaluk spasojik orasione. Taje chakʼ ta ilel ti jaʼ tsbeiltasik cholmantal li anjeletike (Apokalipsis 14:6). Kʼalal jaʼo ta jkʼantik koltaele, li Jeovae xuʼ stakʼ j-orasiontik kʼalal tstijbe yoʼonton jun yajtsʼaklom Kristo sventa skoltautike (Proverbios 12:25; Santiago 2:16).

18. ¿Kʼu yelan tstunes xchʼul espiritu xchiʼuk Vivlia sventa tstakʼbe s-orasion yajtuneltak li Jeovae?

¹⁸ Jech xtok, li Jeova Diose tstunes xchʼul espiritu xchiʼuk  Vivlia sventa stakʼbe s-orasion li yajtuneltake. Kʼalal ta jkʼanbetik koltael sventa xkuch kuʼuntik junuk vokolile, xuʼ sbeiltasutik xchiʼuk tstsatsubtas koʼontontik ta xchʼul espiritu (2 Korintios 4:7). Kʼalal ta jkʼopontik sventa sbeiltasutik ta snopel lek li kʼusi ta jkʼan ta jpastike, ep ta velta te ta jtatik ta Vivlia li stakʼobil j-orasiontike. Kʼalal jaʼo yakal ta jchantik li Vivliae, xuʼ van ta jtatik junantik versikuloetik ti chtun kuʼuntike o xuʼ van ta jtatik ta yan vunetik ti jaʼ sventa yajtsʼaklomtak Kristoe, jech kʼuchaʼal li livro liʼe. Jech xtok, yikʼal van xkichʼ vulesbel ta joltik li beiltaseletik ta Vivlia ti skʼan mu xchʼay xkaʼitike. Taje te chkaʼitik kʼalal chijbat ta jun tsobajel o kʼalal chalbutik mantal jun mol ta tsobobbail ti oy ta yoʼonton ti lekuk oyutike (Galatas 6:1).

19. ¿Kʼusi skʼan te oyuk ta joltik mi ta jnoptik ti mu stakʼ ta anil j-orasiontik li Diose?

¹⁹ Bakʼintike xuʼ van ta jnoptik ti mu stakʼ ta anil j-orasiontik li Jeovae, pe maʼuk skʼan xal ti mu xtakʼ yuʼune. Jvules ta joltik ti tstakʼ j-orasiontik jech kʼuchaʼal tskʼan stuk li Jeovae xchiʼuk jaʼ ti kʼusi ora mas lek chile. Yuʼun snaʼoj lek li kʼusitik chtun kuʼuntike xchiʼuk snaʼoj lek kʼu yelan chakʼbutik, li voʼotike mu jnaʼtik. Jaʼ yuʼun xi chalbutike: «Chkalboxuk avaʼiik ti xakʼanilanike», «saʼilanik» xchiʼuk «kʼojilanik li tiʼ nae» (Lukas 11:5-10). Mi jech ta jpastike, chkakʼtik ta ilel ti ta yutil to koʼontontik chlokʼ tal li kʼusi ta jkʼantike xchiʼuk  ti oy lek xchʼunel koʼontontike. Jech xtok, yikʼal van mu toj jamaluk ti kʼu yelan tstakʼ j-orasiontik li Jeovae. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi ta jkʼopontik ta skoj ti chkil jvokoltike, yikʼal van muʼyuk bu tslokʼes li jvokoltike, xuʼ van jaʼ noʼox chakʼ kipaltik sventa xkuch kuʼuntik (kʼelo Filipenses 4:13).

20. ¿Kʼu yuʼun skʼan jpasilantik orasion?

²⁰ Jtojbetik ta vokol li Jpasvanej yuʼun vinajelbalumil ti muʼyuk spajebe, yuʼun nopol oy ta jtojolaltik kʼalal xijvokolet ta stojolal jech kʼuchaʼal tskʼane (kʼelo Salmo 145:18). Jpasilantik me orasion, yuʼun jaʼ jun mukʼta matanal. Mi jech ta jpastike, xkuxet me koʼontontik ti xuʼ xijnopaj batel mas ta stojolal li Jeovae, ti chchikinta j-orasiontike.