Kʼelo li kʼusi yichʼoje

Batan ta saʼobil

KAPITULO 15

¿Kʼu yelan skʼan xkichʼtik ta mukʼ li Diose?

¿Kʼu yelan skʼan xkichʼtik ta mukʼ li Diose?
  • ¿Mi lek chil skotol relijion li Diose?

  • ¿Kʼuxi xuʼ jnaʼtik bu junukal li melel relijione?

  • ¿Buchʼutik jaʼ li melel yajtuneltak Dios avie?

1. ¿Kʼusi sbalil ta jtatik mi jech chkichʼtik ta mukʼ kʼuchaʼal tskʼan li Diose?

SKʼANOJUTIK tajek li Jeova Diose. Jech oxal oy ta yoʼonton tsbeiltasutik sventa jta jlekilaltik. Mi chkichʼtik ta mukʼ jech kʼuchaʼal tskʼane, chijmuyubaj xchiʼuk muʼyuk mas chkil jvokoltik. Jech xtok, chakʼbutik sbendision xchiʼuk tskoltautik (Isaías 48:17). Akʼo mi jech, ta sienal noʼox oy li relijionetike. Manchuk mi chalik ti chakʼik ta chanel li kʼusi melel ta sventa li Diose, mu koʼoluk li kʼusi chakʼik ta chanel ta sventa Diose xchiʼuk li kʼusi tskʼanbutike.

2. ¿Kʼuxi xuʼ xanaʼ kʼu yelan skʼan xkichʼtik ta mukʼ li Jeovae, xchiʼuk kʼusi xuʼ jkoʼoltastik-o?

2 ¿Kʼuxi xuʼ xanaʼ kʼu yelan skʼan ichʼel ta mukʼ li Jeovae? Mu persauk xachanbe skʼoplal xchiʼuk ti xakoʼoltas li kʼusitik xchʼunoj skotol li relijionetike. Jaʼ noʼox skʼan xachan kʼusi chchanubtasvan ta melel Vivlia ta sventa li melel yichʼel ta mukʼ Diose. Xi jkoʼoltastike: jech kʼuchaʼal jnaʼojtike, ta buyuk noʼox chkil jvokoltik yuʼun li jecheʼ takʼine. Nopo avaʼi ti chakʼboxuk avabtel sventa xachʼak li jecheʼ xchiʼuk li melel takʼine. ¿Kʼuxi xuʼ xavakʼ venta bu jaʼ li jecheʼ xchiʼuk li melel takʼine? ¿Mi jaʼ ti chakomtsan ta ajol kʼutik yelan jujulik li jecheʼ takʼine? ¿Mi mu van jaʼuk mas lek ti xachanbe skʼoplal kʼu yelan li melel takʼine? Mi laj avojtikin leke, xuʼ me xavil kʼu yelan li jecheʼ takʼine. Jaʼ noʼox jech ek, kʼun ta ojtikinel li jecheʼ relijion mi ta jchanbetik skʼoplal kʼu yelan li melel relijione.

3. ¿Kʼusi laj yal Jesus ti skʼan jpastik mi ta jkʼantik lek chilutik li Diose?

3 Tsots skʼoplal ti xkichʼtik ta mukʼ jech kʼuchaʼal tskʼan li Jeovae. Epal krixchanoe xchʼunojik ti lek chil Dios skotol li relijione, pe mu jechuk chchanubtasvan li Vivliae. Mu baluk noʼox ti chkaltik ti jaʼ yajtsʼaklomutik Kristoe, yuʼun xi laj yal li Jesuse: «Mu skotoluk ch-ochik ta Ajvalilal ta vinajel li buchʼutik ‹Kajval, Kajval›, xiyutikune, jaʼ noʼox ch-ochik li buchʼutik tspasik kʼusi tskʼan yoʼonton li Jtot ta vinajele». Jech oxal, jaʼ noʼox lek chilutik Dios mi ta jchantik xchiʼuk mi ta jpastik li kʼusi tskʼanbutike. Xi albatik yuʼun Jesus li buchʼutik mu spasik li kʼusi tskʼan Diose: «Voʼoxuk ti jpaschoplejaloxuke» (Mateo 7:21-23). Li jecheʼ relijione xkoʼolaj ta jecheʼ takʼin: muʼyuk sbalil. Kʼajomal noʼox chakʼ jvokoltik.

4. ¿Bu ch-ikʼvan batel li chib be laj yalbe skʼoplal Jesuse?

4 Li Jeovae chakʼbe snop stuk skotol krixchano mi tskʼan tstaik li kuxlejal sbatel osile. Sventa xuʼ xijkuxi sbatel osil li ta Paraisoe, skʼan jech xkichʼtik ta mukʼ kʼuchaʼal tskʼan Diose xchiʼuk jechuk jtalelaltik ti kʼu yelan tskʼane. Kʼux ta alel ti ep buchʼutik mu skʼan jech spasike, jaʼ yuʼun xi laj yal li Jesuse: «Jaʼ te xa-ochik batel li ta bikʼit tiʼ nae, yuʼun li sbelel lajelale lek jamal xchiʼuk lek mukʼ stiʼ xchiʼuk jaʼ mas ep ti buchʼutik te chbatike; yan li sbelel kuxlejale bikʼit stiʼ xchiʼuk bikʼit li sbelele, xchiʼuk jaʼ jutuk tajek li buchʼutik te chbatike» (Mateo 7:13, 14). Li melel relijione ch-ikʼvan batel ta kuxlejal, li jecheʼ relijione ch-ikʼvan batel ta lajelal. Mu skʼan Jeova ti xlaj junuk krixchanoe, jaʼ yuʼun yakʼojbe to yorail skotol krixchanoetik ta spʼejel Balumil sventa x-ojtikinat (2 Pedro 3:9). Jech ta melel, ti kʼu yelan chkichʼtik ta mukʼ Diose xuʼ xikʼutik batel ta kuxlejal o xuʼ xikʼutik batel ta lajelal.

¿KʼUXI XUʼ JNAʼTIK BU JUNUKAL LI MELEL RELIJIONE?

5. ¿Kʼuxi xuʼ xkojtikintik buchʼutik jech tspasik kʼuchaʼal chchanubtasvan li melel relijione?

5 ¿Kʼuxi xuʼ jtatik «li sbelel kuxlejale»? Li Jesuse laj yal ti kʼun ta naʼel li buchʼutik te oyik ta melel relijion mi ta jkʼeltik kʼu yelan li xkuxlejalike. Xi laj yale: «Ta sventa yabtelik chavojtikinik», yuʼun «skotol li lekil teʼe lekik tajek sat chakʼ» (Mateo 7:16, 17). Li buchʼutik jech kuxulik kʼuchaʼal chchanubtasvan li melel relijione lek xvinaj ta sventa li kʼusitik xchʼunojike xchiʼuk li kʼusitik tspasike. Manchuk mi muʼyuk stukʼilik xchiʼuk mi jpas muliletik, jmoj chakʼbeik yipal spasel li kʼusi tskʼan Diose. Jkʼeltik vaktos ti kʼuxi ta ojtikinel li buchʼutik jech tspasik kʼuchaʼal chchanubtasvan li melel relijione.

6, 7. ¿Kʼusi tsnopik yajtuneltak Dios ta sventa li Vivliae, xchiʼuk kʼu yelan laj yakʼ ta ilel Jesus ta sventa taje?

6 Li yajtuneltak Diose ta Vivlia tslokʼesik li kʼusitik chakʼik ta chanele. Xi chal li Skʼop Diose: «Laj yakʼ ta naʼel Dios skotol li Tsʼibetike xchiʼuk toj jtunel sventa chanubtasel, tukʼibtasel, beiltasel xchiʼuk tojobtasel ta tukʼilal, sventa lekuk chapal li yajtunel Diose xchiʼuk sventa xtojobuk spasel skotol li lekil abtelale» (2 Timoteo 3:16, 17). Xi la stsʼibabe yermanotak li jtakbol Pabloe: «La achʼamik kʼalal laj avaʼiik li skʼop Dios ti la jcholbotkutike, pe mu jechuk la achʼamik kʼuchaʼal skʼop krixchanoetik, yuʼun jech la achʼamik ti kʼu onoʼox yelan ta melele, ti jaʼ skʼop Diose» (1 Tesalonisenses 2:13). Jech oxal, li kʼusitik chchanubtasvan xchiʼuk li kʼusitik tspas li melel relijione maʼuk snopben krixchanoetik xchiʼuk maʼuk li kʼusitik nopem xaʼiik spasele. Moʼoj, lokʼem ta Skʼop Dios ti jaʼ yakʼoj ta naʼele.

7 Jaʼ laj yakʼ kiltik li Jesukristoe, yuʼun la slokʼes tal ta Skʼop Dios li kʼusitik laj yakʼ ta chanele. Xi laj yalbe ta jun orasion li Stot ta vinajele: «Jaʼ melel li akʼope» (Juan 17:17). Li Jesuse la xchʼunbe li Skʼop Diose xchiʼuk jaʼ jech laj yakʼ ta chanel kʼuchaʼal chal li Skʼop Diose. Nopolik noʼox xi laj yale: «Xi tsʼibabile». Mi laj yal jech taje, chal junuk teksto ta Vivlia (Mateo 4:4, 7, 10). Jaʼ noʼox jech ek, li yajtuneltak Dios avie maʼuk chakʼik ta chanel li kʼusi tsnop stukike. Moʼoj, te tslokʼesik ta Vivlia li kʼusitik chakʼik ta chanele, yuʼun xchʼunojik ti jaʼ Skʼop Diose.

8. ¿Kʼusi to smakoj li yichʼel ta mukʼ Jeovae?

8 Li buchʼutik chakʼ ta xkuxlejalik li kʼusi chchanubtasvan li melel relijione jaʼ noʼox chichʼik ta mukʼ Jeova xchiʼuk chakʼik ta ojtikinel li sbie. Xi chanubtasvan li Jesuse: «Jaʼ noʼox skʼan xavichʼ ta mukʼ li Jeova Dios avuʼune xchiʼuk jaʼ noʼox stuk skʼan xapasbe xchʼul abtel» (Mateo 4:10). Jaʼ yuʼun li yajtuneltak Diose chichʼik ta mukʼ li Jeovae, muʼyuk buchʼu yan chichʼik ta mukʼ. Li yichʼel ta mukʼ Diose te smakojbe skʼoplal ti xkakʼtik ta ojtikinel li sbie xchiʼuk li stalelale. Xi chal li Vivliae: «Sventa tsnaʼ li krixchanoetik ti voʼote, ti jaʼ Jeova abie, voʼot noʼox atuk ti Buchʼu toj toyol oy ta sba spʼejel li balumile» (Salmo 83:18TNM). Toj lek li kʼusi laj yakʼ ta chanel li Jesuse, yuʼun la skolta yantik sventa xojtikinik li Diose. Xi laj yalbe li Stote: «Laj xa kakʼ ta ojtikinel abi ta stojolal li krixchanoetik ti laj avakʼbune, ti laj yichʼik lokʼesel ta balumile» (Juan 17:6). Li melel yajtuneltak Dios avi eke chchanubtasik krixchanoetik sventa xojtikinbeik li sbi Diose, li kʼusitik tspase xchiʼuk li stalelaltake.

9, 10. ¿Kʼuxi chakʼik ta ilel ti skʼanoj sbaik li melel yajtsʼaklomtak Kristoe?

9 Li yajtuneltak Diose skʼanoj sbaik ta melel. Xi laj yal li Jesuse: «Mi chakʼan abaik ta jujuntale, jaʼ jech tsnaʼ skotolik ti voʼoxuk kajchankʼopoxuke» (Juan 13:35). Jaʼ jech la skʼan sbaik maʼ li baʼyel yajtsʼaklomtak Kristoe. Ta skoj ti skʼanoj sbaik li yajtuneltak Diose, mu ventauk mi yan-o stsʼunbalik, mi jkʼulej o mi muʼyuk, mi yan-o slumalik, jech xtok jaʼ chkoltavan sventa jmojuk oyik kʼuchaʼal yermano sbaik ta melel (kʼelo Kolosenses 3:14). Li buchʼutik oyik ta jecheʼ relijione mu jechuk tskʼan sbaik kʼuchaʼal taje. Ti meleluk tskʼan sbaike, muʼyuk bu tsmil sbaik ta skoj noʼox ti yuʼun yan slumalik xchiʼuk yan stsʼunbalike. Li melel yajtsʼaklomtak Kristoe muʼyuk bu tstsak stukʼik sventa tsmil li yermanoike mi jaʼuk yan krixchanoetik. Xi chchanubtasvan li Vivliae: «Li xnichʼnab Dios xchiʼuk li xnichʼnab Diabloe lek jamal xvinaj ta kʼelel ta sventa liʼe: maʼuk te likem ta stojolal Dios skotol li buchʼu muʼyuk tspas kʼusi tukʼe xchiʼuk li buchʼu mu skʼan yermanoe. [...] Ti skʼan jkʼan jbatik ta jujuntale; mu jechuk jpastik jech kʼuchaʼal li Kaine, ti te likem talel ta stojolal li buchʼu toj chopole [jaʼ xkaltik, li Satanase] xchiʼuk ti la smil li yitsʼine» (1 Juan 3:10-12; 4:20, 21).

10 Ta melel, muʼyuk bu ta jmiltik mi jkʼanojtik li jchiʼiltike, pe oy to kʼusi yan smakoj. Li melel yajtsʼaklomtak Kristoe ta sjunul yoʼonton chchʼak skʼakʼalik, yipik xchiʼuk chakʼ kʼusitik oy yuʼunik sventa tskolta sbaik xchiʼuk tspatbe sba yoʼontonik (Evreos 10:24, 25). Tskolta sbaik kʼalal oy tsots svokolike xchiʼuk jamal kʼusi chalbe sbaik ta jujuntal. Ta onoʼox xchʼunik li mantal ti xi chal Vivliae: «Jaʼ jpasbe jba jkotoltik li kʼusi leke» (Galatas 6:10).

11. ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti skʼan jchʼuntik ti jaʼ noʼox ta stojolal Jesukristo tskoltautik li Diose?

11 Li melel yajtsʼaklomtak Kristoe xchʼunojik ti jaʼ noʼox ta stojolal Jesukristo chkoltavan li Diose. Li Vivliae chchanubtasvan ti «muʼyuk bu yan chichʼ tael kolebal, yuʼun chʼabal yan biil ta balumil ti akʼbil tal ta stojolal krixchanoetik ti xuʼ xijkol yuʼune» (Echos 4:12). Jech kʼuchaʼal la jchantik ta kapitulo 5, laj yakʼ xkuxlejal Jesus sventa tspoj li jchʼunej mantal krixchanoetike (Mateo 20:28). Jech xtok, li Jeovae svaʼanoj ta Ajvalil li ta Ajvalilal ta vinajel ti tsventain spʼejel li Balumile. Jech oxal, li Diose tskʼan ti jchʼunbetik smantal li Jesuse xchiʼuk ti xkakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusitik chakʼ ta chanel mi ta jkʼan chijkuxi sbatel osile. Jaʼ yuʼun xi chal li Vivliae: «Tsta xkuxlejal sbatel osil li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolal li Nichʼonile; pe li buchʼu mu xchʼunbe smantal li Nichʼonile muʼyuk bu chil li kuxlejale, jaʼ noʼox te oy-o ta stojolal li skʼakʼal yoʼonton Diose» (Juan 3:36).

12. ¿Kʼusitik smakojbe skʼoplal ti maʼukik sventa balumil li yajtuneltak Diose?

12 Li buchʼutik chichʼik ta mukʼ ta melel li Diose maʼukik sventa balumil. Xi laj yal Jesus kʼalal laj yichʼ chapanel yuʼun ajvalil ta Roma ti jaʼ li Pilatoe: «Maʼuk sventa balumil li Ajvalilal kuʼune» (Juan 18:36). Manchuk mi buyuk noʼox nakalik, li melel yajtsʼaklomtak Kristoe chakʼ sbaik ta stojolal li Ajvalilal ta vinajele. Jaʼ yuʼun muʼyuk bu tstikʼ sbaik ta politika mi jaʼuk li ta kʼopetik ta balumile, mu jchopuk bu tstikʼ sbaik. Pe mi oy yan krixchanoetik ti tskʼan tstikʼ sbaik ta jun partidoe, mi tskʼan ch-ochik ta ajvalil o mi tspasik votare, li yajtuneltak Diose muʼyuk bu tstikʼ sbaik. Manchuk mi muʼyuk bu tstikʼ sbaik li ta politikae, chchʼunbeik smantal li ajvaliletike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li Skʼop Diose chalbe yajtsʼaklomtak Kristo ti «akʼo xchʼunbeik smantal li buchʼutik oy yabtelik ti mas mukʼ skʼoplalike» (Romanos 13:1). Pe kʼalal skontrainojbe smantaltak Dios li kʼusi tskʼan ajvaliletike, li buchʼutik chichʼik ta mukʼ ta melel li Diose chchanbeik stalelal li jtakboletik ti xi laj yalike: «Jaʼ skʼan ta jchʼunbekutik smantal kʼuchaʼal ajvalil li Diose, maʼuk li krixchanoetike» (Echos 5:29; Markos 12:17).

13. ¿Kʼusi tsnopik ta sventa Ajvalilal yuʼun Dios li melel yajtsʼaklomtak Jesuse, xchiʼuk kʼusi tspasik?

13 Li melel yajtsʼaklomtak Jesuse chcholbeik skʼoplal ti jaʼ noʼox xuʼ spat yoʼontonik ta stojolal Ajvalilal yuʼun Dios li krixchanoetike. Xi laj yal li Jesuse: «Li lekil aʼyejetik ta sventa li Ajvalilal liʼe ta xichʼ cholel ta spʼejel balumil sventa xaʼi skotol li jteklumetike, vaʼun ta xtal li slajebe» (Mateo 24:14). Li melel yajtsʼaklomtak Jesukristoe muʼyuk bu chalbeik krixchanoetik ti akʼo spat yoʼontonik ti jaʼ chchapanbat skʼopik yuʼun li ajvaliletik ta balumile. Moʼoj, ta sjunul yoʼonton chalik ti jaʼ noʼox ta stojolal Ajvalilal yuʼun Dios ta vinajel xuʼ spat yoʼontonik li krixchanoetike (Salmo 146:3). Jech xtok, li Jesuse chanubtasvan ti jkʼantik ta orasion ti akʼo taluk li tukʼil ajvalilale, xi laj yale: «Akʼo taluk li Ajvalilal avuʼune. Akʼo kʼotuk ta pasel avuʼun li kʼusi tskʼan avoʼonton ta sba balumil jech kʼuchaʼal ta vinajele» (Mateo 6:10). Li Skʼop Diose chalbe skʼoplal ti Ajvalilal ta vinajele «jaʼ ta stsal, jaʼ ta slajesbe scʼoplal scotol li yantic ajvaliletique [ti oyik li avie], yan li stuque jʼechʼel te chcom o sbatel osil» (Daniel 2:44; Apokalipsis 16:14; 19:19-21).

14. ¿Buchʼutik ti jech tajek tspasik kʼuchaʼal skʼan spas li melel relijione?

14 Ta sventa ti kʼusitik jchanojtik xae, xi xajakʼbe abae: «¿Kʼusi sbi srelijionik li buchʼutik tslokʼesik ta Vivlia skotol li kʼusitik chakʼik ta chanel xchiʼuk ti chakʼik ta ojtikinel ti jaʼ Jeova sbi li Diose? ¿Buchʼutik chakʼik ta ilel ti skʼanoj sbaike, ti oy xchʼunel yoʼontonik ta stojolal li Jesuse, ti maʼukik sventa balumile xchiʼuk ti chcholbeik skʼoplal ti jaʼ noʼox xuʼ spat yoʼontonik ta stojolal Ajvalilal yuʼun Dios li krixchanoetike? ¿Bu junukal ta skotol relijion ti jech tajek tspasike?». Li kʼusitik kʼotem ta pasele jamal chakʼ ta ilel ti jaʼ li stestigotak Jeovae (kʼelo Isaías 43:10-12).

¿KʼUSI VAN CHAPAS LI VOʼOTE?

15. ¿Kʼusi to yan tskʼanbutik li Diose, ti mu baluk noʼox ti ta jchʼuntike?

15 Sventa jlekubtasbetik yoʼonton li Diose mu baluk noʼox ti ta jchʼuntik ti oye. Yuʼun li Vivliae chal ti kʼalal to ta pukujetik xchʼunojik eke (Santiago 2:19). Pe muʼyuk bu tspasik li kʼusi tskʼan Jeovae mi jaʼuk bu lek ch-ilatik. Sventa jlekubtasbetik yoʼontone, maʼuk noʼox skʼan jchʼuntik ti oy li Diose, yuʼun skʼan jpastik xtok li kʼusi tskʼane. Maʼuk noʼox, skʼan xijlokʼ xtok li ta jecheʼ relijione xchiʼuk jaʼ jtamtik batel li melel relijione.

16. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa mu jkap jbatik ta stojolal li jecheʼ relijione?

16 Li jtakbol Pabloe laj yakʼ ta ilel ti skʼan mu jkap jbatik li ta jecheʼ relijione. Xi la stsʼibae: «Jech oxal lokʼanik ti bu oyike xchiʼuk chʼako abaik —xi li Jeovae—, xchiʼuk mu xa xapikik li kʼusi ibal sbae; vaʼun ta jchʼamoxuk» (2 Korintios 6:17; Isaías 52:11). Jaʼ yuʼun, li melel yajtsʼaklomtak Kristoe chchʼak sbaik lokʼel ta skotol li kʼusi te tsakal skʼoplal li ta jecheʼ relijione.

17, 18. ¿Kʼusi jaʼ li «Mukʼta Babilonia[e]», xchiʼuk kʼu yuʼun skʼan xijlokʼ ta ora ta stojolal?

17 Li Vivliae chchanubtasvan ti jaʼ skʼoplal «Mukʼta Babilonia» skotol li jecheʼ relijionetike (Apokalipsis 17:5). * Taje tsvules ta joltik li jteklum Babilonia ta voʼnee, yoʼ bu lik tal li jecheʼ relijion kʼalal echʼ xaʼox li Nojelal ta voʼ ta skʼakʼalil Noee. Li kʼusitik chakʼik ta chanel xchiʼuk li kʼusitik nopem xaʼiik tspasik li jecheʼ relijion avie, jutuk mu skotoluk te lik talel li ta voʼneal Babiloniae. Jech kʼuchaʼal liʼe, li jnaklejetik tee chichʼik ta mukʼ li trinidade. Li ta jkʼakʼaliltik eke jaʼ mas chakʼik ta chanel Trinidad li relijionetike. Pe li Vivliae jamal chal ti jaʼ noʼox oy jun melel Diose, ti jaʼ li Jeovae xchiʼuk ti Jesukristo sbi li Xnichʼone (Juan 17:3). Li jbabiloniaetike xchʼunojik xtok ti oy la xchʼulel ti mu snaʼ xcham li krixchanoe xchiʼuk ti kuxul to la chkom mi cham li sbekʼtale xchiʼuk ti xuʼ la chil svokol ta kʼatinbake. Li avie jutuk mu skotoluk relijion chchanubtasvanik ti oy la jchʼuleltik ti mu snaʼ xcham ti xuʼ la xil svokol ta kʼatinbake.

18 Ti kʼu toʼox yelan chichʼik ta mukʼ dios li ta voʼneal Babiloniae puk ta spʼejel Balumil. Jech oxal li Mukʼta Babilonia ta jkʼakʼaliltike jaʼ sventainoj skotol li jecheʼ relijion ta spʼejel Balumile. Li Diose yaloj ti ta anil noʼox chtal slajeb li Mukʼta Babiloniae. Jaʼ yuʼun, ¿mi xavaʼibe smelolal kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti jchʼak jbatik lokʼel ta j-echʼel ta stojolal li Mukʼta Babiloniae? Li Jeova Diose tskʼan ti xalokʼ ta ora yoʼ to oy yoraile (kʼelo Apokalipsis 18:4, 8).

Kʼalal chatun ta stojolal Jeova xchiʼuk li steklumale, mas to me ep kʼusitik chata

19. ¿Kʼusitik chata mi chatun ta stojolal li Jeovae?

19 Mi la anop chavikta li jecheʼ relijione, yikʼal van chnamaj ta atojolal li junantik krixchanoetike. Pe kʼalal chatun ta stojolal Jeovae, mas to me ep kʼusitik chata. Mi jech la apase, ta me xata ep avermanotak ta mantal jech kʼuchaʼal li baʼyel yajtsʼaklomtak Jesuse, ti laj yiktaik li kʼusitik yuʼunik sventa chchiʼinik batele. Jech xtok chata avutsʼ avalal ta spʼejel Balumil, ep yajtsʼaklomtak Kristo ti chakʼboxuk ta ilel ti skʼanojoxuk ta melele xchiʼuk chata li kʼupil sba spatobil oʼontonal ta sventa li kuxlejal ta sbatel osil «ta tsʼakale» (kʼelo Markos 10:28-30). Jech xtok, li krixchanoetik ti chiktaoxuk komel ta skoj ti yan xa kʼusitik achʼunoje yikʼal van chchanik ta tsʼakal li kʼusi chchanubtasvan Vivliae xchiʼuk chkʼotik ta yajtunel Jeova.

20. ¿Kʼusi tstaik ta tsʼakal li buchʼutik oyik ta melel relijione?

20 Li Vivliae chchanubtasvan ti poʼot xa slajes chopol balumil li Diose xchiʼuk ti chkʼexta ta jun tukʼil balumil ti tsventain li Ajvalilal yuʼune (2 Pedro 3:9, 13). ¡Toj alakʼ me sba li achʼ balumil taje! Jun xa noʼox relijion oy xchiʼuk jaʼ xa noʼox chichʼ ichʼel ta mukʼ li melel Diose. ¿Mi mu meleluk ti skʼan xa te xabat ti bu oy li melel yajtuneltak Diose?

^ par. 17 Li ta apendise «¿Kʼusi jaʼ li Mukʼta Babiloniae?», te chalbe smelolal kʼu yuʼun jaʼ jventainvanej yuʼun skotol jecheʼ relijion ta spʼejel Balumil li Mukʼta Babiloniae.