KAPITULO 12
¿Kʼu yelan skʼan jkuxlejaltik sventa lek xil li Diose?
-
¿Kʼuxi xuʼ xakʼot ta yamigo li Diose?
-
¿Kʼuxi amakioj li kʼusi laj yal Satanase?
-
¿Kʼusi talelaletik muʼyuk lek chil li Diose?
-
¿Kʼu yelan skʼan akuxlejal sventa lek xil li Diose?
1, 2. Alo kaʼitik buchʼutik laj yamigoin li Diose.
¿BUCHʼU van chatʼuj sventa chavamigoin? Yikʼal van jaʼ li buchʼu jmoj kʼusi chanopike, jmoj kʼusi chakʼanik xchiʼuk ti jmoj sak anopbenike. Ta melel jaʼ van chasaʼ li buchʼu lek stalelale; jech kʼuchaʼal liʼe, ti mu snaʼ xloʼlavan xchiʼuk ti lek yoʼontone.
2 Leʼ xa onoʼox ta voʼnee, li Diose stʼujoj junantik krixchanoetik sventa xkʼot ta yamigotak. Jech kʼuchaʼal liʼe, li Diose laj yal ti jaʼ yamigo li Abraane (kʼelo Isaías 41:8; Santiago 2:23). Xi laj yal Jeova ta sventa Davide: «Laj xa jta [...] jun vinik ti xmuyubaj koʼonton yuʼune», yuʼun jaʼ jun krixchano jech kʼuchaʼal tskʼan li Jeovae (Echos 13:22). Xi laj yichʼ alel ta sventa li j-alkʼop Daniele: «Toj lec cʼanbilot» (Daniel 9:23).
3. ¿Kʼu yuʼun tstʼuj junantik krixchanoetik sventa xamigoin li Jeovae?
3 ¿Kʼu yuʼun yamigotak laj yil li Abraan, David xchiʼuk Daniel li Jeovae? Xi albat li Abraane: «Yuʼun laj achʼun li cʼusi laj calbote» (Génesis 22:18). Jaʼ yuʼun li Jeovae chnopaj ta stojolal li buchʼu bikʼit chakʼ sba ta spasel li kʼusi tskʼanbee. Xi laj yalbe li j-israeletike: «Chʼunic me li cʼusi chacalboxuque, jech vuʼun Diosun o avuʼunic, jech voʼoxuc jteclumaloxuc o chacʼotic ec» (Jeremías 7:23). Xuʼ me xakʼot ta yamigo ek mi chachʼunbe li smantal Jeovae.
TSTSATSUBTASBE YOʼONTON YAMIGOTAK LI JEOVAE
4, 5. ¿Kʼu yelan chakʼ ta ilel sjuʼel Jeova ta stojolal li steklumale?
4 Nopo avaʼi kʼusi skʼan xal ti jaʼ avamigo li Diose. Li Vivliae chal ti tsabe yorail sventa «chacʼ ta ilel svuʼel ta stojol li bochʼo scotol yoʼntonic tscʼanic coltael yuʼune» (2 Crónicas 16:9). ¿Kʼu yelan chakʼ ta ilel sjuʼel ta atojolal li Diose? Jtose ta jtatik ta Salmo 32:8 ti xi chale: «Vuʼun [li Jeovaune] ta jbijubtasot; vuʼun ta jchanubtasot lec. Ta xcacʼbot lec avil bu beal tscʼan chabat; scotol cʼacʼal te oy o jsat ta atojol».
5 ¡Toj yan sba yutsil ti kʼu yelan chalbot Jeova ti chchabiote! Jaʼ chalbot li mantaletik chtun avuʼune. Jaʼ yuʼun mi chavakʼ ta akuxlejale, jaʼ sventa alekilal. Tskʼan tskoltaot sventa xkuch avuʼun li prevaetik xchiʼuk li vokoliletik chanuptane (kʼelo Salmo 55:22). Jech oxal mi ta sjunul avoʼonton chatun ta stojolale, xuʼ xapat avoʼonton jech kʼuchaʼal li jtsʼibajom yuʼun Salmo ti xi laj yale: «Scotol ora liʼ oy ta jtojol li Mucʼul Diose, jech muʼyuc bochʼo xuʼ chisjipun ta lum, yuʼun liʼ oy o ta jbatsʼicʼob[e]» (Salmo 16:8; 63:8). Jech, tskoltaot Jeova sventa jaʼ xapas li kʼusi lek chile. Pe jech kʼuchaʼal anaʼoj xae, oy jun yajkontra Dios ti chmakvan ta be sventa mu xapas li kʼusi leke.
TI KʼU YELAN CHKONTRAINVAN LI SATANASE
6. ¿Kʼu yelan la sjutbe smul krixchanoetik li Satanase?
6 Jech kʼuchaʼal laj yichʼ albel skʼoplal ta kapitulo 11 li ta livro liʼe, li Satanase la skontrain li ajvalilal yuʼun Diose. Laj yal ti jutkʼop xchiʼuk ti jaʼ la jun ajvalil ti muʼyuk stukʼile, yuʼun la mu xakʼbe snop stukik kʼusi lek xchiʼuk kʼusi chopol li Adan xchiʼuk Evae. Kʼalal spasoj xaʼox smulik li baʼyel jtot jmeʼtike, jaʼo lik nojuk ta snitilulik li Balumile. Vaʼun, li Satanase la sjut li kʼusi chtijbat-o yoʼonton skotol li krixchanoetik kʼalal chichʼik ta mukʼ Jeovae. Yaʼeluke xi laj yale: «Li krixchanoetike mu yuʼunuk skʼanojik Dios ti chtunik ta stojolale. Mi chakʼbikun permisoe, xuʼ skontrain kuʼun Dios buchʼuuk noʼox krixchanoal». Li sloʼilal xkuxlejal Jobe chakʼ ta ilel ti jaʼ jech la snop li Diabloe. Pe ¿buchʼu li Jobe, xchiʼuk kʼuxi la sta ta makiel li kʼusi la sjut Satanase?
7, 8. 1) ¿Kʼu yuʼun mu xkoʼolaj xchiʼuk yan krixchanoetik li Jobe? 2) ¿Kʼusi laj yal Satanas ta stojolal li Jobe?
7 Oy xa van ta 3,600 jabil kuxi li Jobe. Toj lek yoʼonton, jaʼ yuʼun xi laj yal li Jeovae: «Muʼyuc bochʼo yan jech te ta banamil jech chac cʼu chaʼal ti lec tucʼ yoʼntone, ti lec cʼusitic tspase, ti lec yichʼojun ta muqʼue, xchiʼuc ti svocʼoj sba o ta sventa li cʼusi chopole» (Job 1:8). Lek ilat yuʼun Dios li Jobe.
8 Li Satanase la sjut ti kʼu yuʼun chtun ta stojolal Dios li Jobe. Xi laj yalbe li Jeovae: «Jaʼ ta sventa ti lec asetuoj ta coral [li Job] xchiʼuc yajnil xnichʼnabe xchiʼuc scotol li cʼusitic oy yuʼune. Yuʼun chavacʼbe lec bendición ta sventa scotol li yabtele, jaʼ yuʼun solel iʼepaj cʼusitic oy yuʼun ta banamil. Pero me chapojbe scotol li cʼusi oy yuʼune, te chavil me mu xlic chopolcʼopojuc ta atojol» (Job 1:10, 11).
9. ¿Kʼusi la spas Jeova kʼalal oy kʼusi la sjut li Satanase, xchiʼuk kʼu yuʼun?
9 Laj yal Satanas ti jaʼ noʼox la chtun ta stojolal Jeova kʼalal oy kʼusi ch-akʼbat li Jobe. Jech xtok laj yal ti chlik la skontrain Dios mi akʼat ta preva li Jobe. Pe ¿kʼusi laj yal Jeova ta sventa taje? Ta skoj ti la sjut ti kʼu yuʼun chtun ta stojolal Dios li Jobe, laj yakʼ Jeova ti akʼo pasvanuk ta preva li Satanase. Jaʼ jech jamal chichʼ akʼel ta ilel mi skʼanoj o mi muʼyuk skʼanoj Dios li Jobe.
CHICHʼ AKʼEL TA PREVA LI JOBE
10. ¿Kʼusitik prevail la snuptan li Jobe, xchiʼuk kʼusi la spas?
10 Li Satanase ta anil noʼox laj yakʼ ta preva li Jobe. Elkʼanbat jlom xvakax xchiʼuk cham li jlome. Laj ta milel jutuk mu skotoluk li yajtuneltake. Jech oxal ta povreal kom. Tsʼakale, li Diabloe laj yakʼbe yan tsatsal vokolil, yuʼun chamik ta jun ikʼaloʼ li slajunebal xnichʼnabe. Pe manchuk mi tsots laj yil svokol, «li Jobe muʼyuc la saʼ smul ta stojol Dios ta sventa ti jech icʼot ta pasele; me jutuc muʼyuc ichopolcʼopoj ta stojol li Diose» (Job 1:22).
11. 1) ¿Kʼusi yan la spas ta stojolal Job li Satanase, xchiʼuk kʼusi la spas li Jeovae? 2) ¿Kʼusi laj yal Job kʼalal tsots ipaje?
Job 27:5).
11 Li Satanase muʼyuk laj yikta sba. Ta melel laj van snop manchuk mi kuch yuʼun vokolil Job ta skoj ti chʼay li kʼusitik yuʼune, ti cham li yajtuneltake xchiʼuk li xnichʼnabe, tskontrain la Dios mi ipaje. Jech oxal, li Jeovae laj yakʼbe permiso Satanas ti akʼo yakʼbe xchamel li Jobe, ti jaʼ jun chamel ti chakʼ ib oʼonton xchiʼuk ti toj kʼuxe. Akʼo mi jech, mi jaʼuk la xchʼay xchʼunel yoʼonton ta stojolal Dios li Jobe. Moʼoj, xi laj yal ta sjunul yoʼontone: «Muʼyuc ta jcomtsan o cʼu xʼelan coʼnton cʼalal to chicham» (12. ¿Kʼusi la spas Job ta skoj ti kontrainvan li Diabloe?
12 Li Jobe muʼyuk bu snaʼoj mi likem tal ta stojolal Satanas li svokole. Ta skoj ti mu snaʼ mi la skontrain ajvalilal yuʼun Dios li Diabloe, yaloj mi likem tal ta stojolal Dios li svokole (Job 6:4; 16:11-14). Manchuk mi jech, tukʼ-o laj yakʼ sba ta stojolal li Jeovae. Jech xtok, ti jech tukʼ laj yakʼ sba ta stojolal li Jeovae, laj yakʼ ta ilel ti mu meleluk li kʼusi laj yal Satanas ti jaʼ noʼox chtun ta stojolal Dios mi oy kʼusi ch-akʼbate.
13. ¿Kʼusi kʼot ta pasel kʼalal tukʼ laj yakʼ sba ta stojolal Dios li Jobe?
13 Kʼalal tukʼ laj yakʼ sba ta stojolal Dios li Jobe, jaʼ la stunes Jeova sventa chakʼbe yil Satanas ti mu meleluk li kʼusi chale. Ta melel li Jeovae laj yamigoin li Jobe, jaʼ yuʼun laj yakʼbe smoton ta skoj ti tukʼ laj yakʼ sbae (Job 42:12-17).
¿KʼUXI AMAKIOJ LI KʼUSI MU MELELUK LAJ YAL SATANASE?
14, 15. ¿Kʼu yuʼun chkaltik ti smakioj skotol krixchano li kʼusi laj yal Satanase, ti maʼuk noʼox smakioj li Jobe?
14 Maʼuk noʼox smakioj Job ti laj yal Satanas ti muʼyuk tukʼ chakʼ sba ta stojolal li Diose. Yuʼun jmakiojtik ta jujuntal ek. Li Skʼop Diose jamal chakʼ ta ilel ta Proverbios 27:11, xi chale: «Jnichʼon, bijan me, jech xcuxet noʼox coʼnton avuʼun; jech xuʼ ta jtacʼbe li bochʼo chopol chiyalbun jcʼoplale». Ti jech laj yichʼ tsʼibael kʼalal echʼem xaʼox ep ta sien jabil slajel li Jobe, chakʼ ta ilel ti yakal-o tsaʼ ta kʼop Dios li Satanase xchiʼuk ti yakal-o tstikʼbe smul li yajtuneltake. Kʼalal lek chil Dios ti kʼu yelan jkuxlejaltike, chkakʼtik ta ilel ti mu meleluk li kʼusi yaloj Satanase xchiʼuk ta jlekubtasbetik yoʼonton li Diose. ¿Kʼusi chanop yuʼun taje? Xuʼ van oy kʼusi skʼan xajel batel li ta akuxlejale. Pe ¿mi mu meleluk ti kʼupil sba ti chakoltavan yoʼ xvinaj ti tsjut kʼop li Diabloe?
15 Akʼo avil venta ti xi laj yal li Satanase: «Li cristianoe xuʼ chacʼ scotol cʼusi oy yuʼun, jaʼ noʼox venta me cuxul chcom stuque» (Job 2:4). Kʼalal «cristianoe» xi laj yal li Satanase, jamal laj yal ti maʼuk noʼox tstikʼbe smul li Jobe, yuʼun tsjutbe smul skotol li krixchanoetike. Taje toj tsots skʼoplal. Yuʼun li Diabloe yaloj ti mu xuʼ tukʼ xavakʼ aba ta stojolal li Diose. Kʼalal chavil avokole, jaʼ lek chaʼi ti mu xachʼunbe smantal li Diose xchiʼuk ti xavikta aba spasel li kʼusi skʼan xapase. ¿Kʼusitik tstunes Satanas sventa xkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi tskʼane?
16. 1) ¿Kʼusitik tstunes Satanas sventa chchʼak ta stojolal Dios li krixchanoetike? 2) ¿Kʼu van yelan tstunes ta atojolal li Satanase?
16 Jech kʼuchaʼal la jchantik li ta kapitulo 10, li Satanase ep kʼusitik tstunes sventa chchʼak ta stojolal Dios li krixchanoetike. Bakʼintike «xjoyet kʼuchaʼal jkot leon ti x-avete, yuʼun tskʼan oy buchʼu tsbikʼ» (1 Pedro 5:8). Jech oxal te chavakʼ venta ti kʼu yelan tstunes avamigotak, avutsʼ avalal o yan krixchanoetik ti tsmakoxuk ta be sventa mu xachan xchiʼuk ti mu xapas li kʼusi chal Vivliae (Juan 15:19, 20). * Jech xtok li Satanase «tspʼis sba ta jun anjel ti xojobaj noʼoxe» (2 Korintios 11:14). Toj ep smanyatak xuʼ stunes sventa sloʼlaot xchiʼuk sventa mu xapas li kʼusi lek chil Diose. Jtos li kʼusi oy ta yoʼontone jaʼ ti xachibaje. Yikʼal chakʼ anop ti mu xuʼ avuʼun xalekubtasbe yoʼonton li Diose (Proverbios 24:10). Akʼo mi ch-abtej kʼuchaʼal «jkot leon ti x-avete» o mi jech kʼuchaʼal jun «anjel ti xojobaj noʼoxe», jtos noʼox li kʼusi laj yale: chal ti chavikta aba spasbel yabtel Dios mi la anuptan vokolil o prevaetike. ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa xavakʼ ta ilel ti mu meleluk li kʼusi laj yal Satanase xchiʼuk ti xavakʼ ta ilel ti tukʼ oyot ta stojolal Dios jech kʼuchaʼal la spas Jobe?
JCHʼUNBETIK SMANTALTAK LI JEOVAE
17. ¿Kʼusi jaʼ li srasonal mas tsots skʼoplal ti ta jchʼunbetik smantal li Jeovae?
17 Kʼalal jech akuxlejal jech kʼuchaʼal tskʼan li Diose, xuʼ xavakʼ ta ilel ti mu meleluk li kʼusi yaloj Satanase. ¿Kʼusi smakoj taje? Xi tstakʼ li Vivliae: «Cʼano me ta scotol avoʼnton li Mucʼul Dios avuʼune, ta scotol achʼulel, xchiʼuc ta scotol atsatsal» (Deuteronomio 6:5). Kʼalal mas to chakʼan li Diose, mas to chakʼan chapas li kʼusi tskʼanbote. Xi la stsʼiba li jtakbol Juane: «Liʼe jaʼ smelolal ti jkʼanojtik li Diose: ti jchʼunbetik li smantaltake». Mi akʼanoj ta sjunul avoʼonton li Jeovae, chavakʼ venta ti «mu toj tsotsuk ta chʼunbel li smantaltake» (1 Juan 5:3).
18, 19. 1) ¿Kʼusi mantaletik te ta jtatik li ta rekuadro « Mu jpastik li kʼusi tspʼaj Jeovae»? 2) ¿Kʼuxi jnaʼtik ti muʼyuk bu tskʼanbutik Dios li kʼusi mu xuʼ kuʼuntike?
18 ¿Kʼusitik jaʼ li smantaltak Jeovae? Junantike jaʼ li kʼusi mu stakʼ jpastike. Jech kʼuchaʼal chal li ta rekuadro: « Mu jpastik li kʼusi tspʼaj Jeovae». Te cholol talel li kʼusitik chal Vivlia ti mu stakʼ jpastike. Mu van toj chopoluk yilel li junantike. Pe kʼalal chanopbe skʼoplal li tekstoetik te tsʼibabile, yikʼal van chavakʼ venta ti toj lek li kʼusi chal smantal Diose. Xuʼ van xavakʼ venta ti persa skʼan xajel li akuxlejale xchiʼuk yikʼaluk van toj tsots chavaʼi ta sjelel. Pe li buchʼutik tspasik li kʼusi lek chil Diose jun yoʼontonik xchiʼuk xmuyubajik noʼox (Isaías 48:17, 18). Taje spas avuʼun. ¿Kʼuxi jnaʼojtik?
19 Yuʼun muʼyuk bu tskʼanbutik Jeova li kʼusi mu spas kuʼuntike (kʼelo Deuteronomio 30:11-14). Xojtikin bu kʼalal xuʼ kuʼuntik xchiʼuk bu mu xuʼ kuʼuntik, yan li voʼotike mu jnaʼtik (Salmo 103:14). Jech xtok, xuʼ xakʼ kipaltik ti chtun kuʼuntik sventa jchʼunbetik smantale. Xi la stsʼiba li jtakbol Pabloe: «Tukʼ li Diose, muʼyuk chakʼ ti akʼo xavichʼik akʼel ta preva mi mu stsʼik avuʼunike, akʼo mi yakal chavichʼik akʼel ta preva, li Diose chakʼ avilik xtok kʼuxi xuʼ xakolik sventa xuʼ xkuch avuʼunik» (1 Korintios 10:13). Sventa xkuch kuʼuntike, chakʼbutik «juʼelal ti mu kʼusi xkoʼolaj-oe» (2 Korintios 4:7). Xi la stsʼiba jtakbol Pablo kʼalal kuch yuʼun epal prevaetike: «Oy jtsatsal ta skotol ta sventa li buchʼu chakʼbun juʼele» (Filipenses 4:13).
JTSʼITESTIK LI TALELALETIK TI LEK CHIL LI DIOSE
20. ¿Kʼusitik talelal lek chil Jeova ti skʼan oyuk avuʼune, xchiʼuk kʼu yuʼun tsots skʼoplal?
20 Sventa jlekubtasbetik yoʼonton li Jeovae, mu baluk noʼox ti mu jpastik li kʼusi tspʼaje. Skʼan ta jkʼantik ek li kʼusi tskʼan stuke (Romanos 12:9). ¿Mi mu lekuk chavaʼi ti jaʼ xavamigoin li buchʼu jmoj kʼusi chanopik, kʼusi chakʼanik xchiʼuk ti koʼol sak anopbenike? Jaʼ jech tskʼan li Jeova eke. Jaʼ yuʼun jaʼ me xapas li kʼusi lek chile. Jlom li kʼusi lek chile te ta jtatik ta Salmo 15 ti jaʼ jech tspasik li yamigotak Diose (kʼelo Salmo 15:1-5). Li yamigotak Jeovae chakʼik ta ilel li «talelaletik chakʼ chʼul espiritue». Li talelaletik chakʼe jaʼ liʼe: «Kʼanelal, kuxetel oʼontonal, jun oʼontonal, stsʼikel, yutsil oʼontonal, slekil oʼontonal, xchʼunel oʼontonal, manxoal xchiʼuk pajesejbail» (Galatas 5:22, 23).
21. ¿Kʼusi tskoltaot sventa jechuk atalelal kʼuchaʼal lek chil li Diose?
21 Jtos ti kʼusi tskoltaot sventa jechuk atalelal kʼuchaʼal lek chil Diose jaʼ ti xavapta xchiʼuk xachanilan li Vivliae. Jech xtok, kʼalal chachan batel li kʼusi tskʼanbot Jeovae, jaʼ jech chanop ek kʼuchaʼal tsnop stuke (Isaías 30:20, 21). Kʼalal mas to chakʼan li Diose, mas to chakʼan chapas li kʼusi lek chile.
22. ¿Kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel avuʼun mi jech akuxlejal kʼuchaʼal lek chil Diose?
22 Skʼan xkakʼbetik yipal sventa jechuk jkuxlejaltik kʼuchaʼal lek chil Diose. Kʼalal ta jel jtalelaltike, chal Vivlia ti xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jiptik batel li jmol taleltike xchiʼuk ti jaʼ ta jlaptik li achʼ talelale (Kolosenses 3:9, 10). Xi laj yal li jtsʼibajom yuʼun Salmo kʼalal laj yalbe skʼoplal smantaltak Jeovae: «Toj lec chibat yuʼun me ta jchʼune» (Salmo 19:11). Ep amoton chata mi jech akuxlejal kʼuchaʼal lek chil Diose. Maʼuk noʼox taje, yuʼun xuʼ xavakʼ ta ilel ti mu meleluk li kʼusi laj yal Satanase xchiʼuk chalekubtasbe yoʼonton li Jeovae.
^ par. 16 Taje maʼuk skʼan xal ti yuʼun batsʼi takbilik tal yuʼun Satanas li krixchanoetik ti tskontrainoxuke. Pe jaʼ dios ta sventa li kʼusitik oy ta balumil liʼe xchiʼuk jaʼ oy ta skʼob skotol li krixchanoetike (2 Korintios 4:4; 1 Juan 5:19). Jech oxal chaʼa, ti kʼu yelan lek chil jkuxlejaltik li Diose yikʼaluk muʼyuk lek chil li krixchanoetike xchiʼuk yikʼaluk oy buchʼutik tskontrainot.