Laj xa yakʼbe lekil tojobtasel yajchankʼoptak Jesus ta sventa ti kʼu yelan skʼan stunes li skʼulejalik ta balumile. Pe maʼuk noʼox laj yaʼiik yajchankʼoptak li kʼusi laj yale, yuʼun te laj yaʼiik ek li jfariseoetike, jech oxal skʼan stsakik lek ta mukʼ ek li tojobtasele. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun «xpichʼet yoʼontonik ta takʼin». Pe kʼalal laj yaʼiik li kʼusi laj yal Jesuse «lik snel satiik sventa tslabanik» (Lukas 15:2; 16:13, 14).

Pe muʼyuk bu xiʼo Jesus taje, yuʼun xi laj yale: «Li voʼoxuke chavalik ta stojolal krixchanoetik ti tukʼoxuke, pe xojtikin me Dios li avoʼontonike. Yuʼun ibal me sba chil Dios li kʼusi mukʼ skʼoplal chil krixchanoetike» (Lukas 16:15).

Jal xa ti «mukʼ skʼoplal» ch-ilat yuʼun krixchanoetik li jfariseoetike, pe kʼot xa me yorail ti chlaj skʼoplale, yuʼun chjel ti kʼu yelan kuxulike. Yuʼun li jkʼulejetik ta balumil liʼe, li buchʼutik tsots xuʼ yuʼunik ta sventa politika xchiʼuk li jnitvanejetik ta relijion ti solel mukʼ skʼoplal ch-ilatike, kʼot xa me yorail ti chchʼay skʼoplale. Jaʼ xa me chichʼ toybel skʼoplal li krixchanoetik ti chakʼik venta ti skʼan smakʼlin sbaik ta mantale. Vaʼun xi jamal laj yal Jesus ta sventa ti oy kʼusi toj tsots skʼoplal chjele:

«Li Mantal xchiʼuk li kʼusitik yaloj J-alkʼopetike laj yichʼ alel kʼalal to ta skʼakʼalil Juan. Jaʼo te lik yichʼ alel tal ti jaʼ lekil aʼyejetik li Ajvalilal yuʼun Diose, vaʼun jaʼ li kʼusi ta sjunul yoʼonton tskʼan tsta li jeltos krixchanoetike. Ta melel, xuʼ van jaʼ mu vokoluk chlaj skʼoplal li vinajel xchiʼuk balumile, pe li kʼusi tsʼibabil ta Mantale persa onoʼox chkʼot ta pasel skotol, manchuk mi jaʼ li letra ti bikʼit tajek ta skotole.» (Lukas 3:18; 16:16, 17.) ¿Kʼu yelan chakʼ ta ilel ti oy kʼusi yakal chjel li kʼusi laj yal Jesuse?

Xtoyet xaʼi sbaik li jnitvanejetik ta relijion yuʼun judaetik ta skoj ti tukʼ tajek chchʼunik batel li Smantal Moisese. Jvules ta joltik ti xi xtoyet laj yalik kʼalal la sjambe sat jun vinik ta Jerusalen li Jesuse: «Li voʼonkutike jaʼ yajchankʼopunkutik li Moisese. Jnaʼojkutik ti kʼoponat yuʼun Dios li Moisese» (Juan 9:13, 28, 29). Jtos ti kʼusi tun-o li Smantal Moisese jaʼ ti sbeiltas batel li manxo krixchanoetik ta stojolal li Mesiase, jaʼ xkaltik, ta stojolal li Jesuse. Jamal laj yal Juan J-akʼ-ichʼvoʼ ti jaʼ Xchʼiom Chij Dios li Jesuse (Juan 1:29-34). Kʼalal lik xchol mantal li Juane lik yaʼibeik skʼoplal «Ajvalilal yuʼun [Dios]» li judaetik ti bikʼit yakʼoj sbaike, mas to li buchʼutik abol sbaike. Ta melel, xuʼ me xaʼiik «lekil aʼyejetik» li buchʼutik tskʼan chichʼik ventainel yuʼun li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk ti tskʼan tstabeik sbalile.

Pe taje maʼuk skʼan xal ti yuʼun muʼyuk yakal chichʼ chʼunel li kʼusi chal Smantal Moisese. Moʼoj, yuʼun laj xa sbeiltas batel li krixchanoetik ta stojolal Mesiase, vaʼun jaʼ jech kʼot ta pasel li kʼusi chal li Mantal taje, pe li avi une poʼot xa xlaj skʼoplal ti skʼan chʼunele. Jech kʼuchaʼal liʼe, jamal chal Mantal ti xuʼ sutes snup xchiʼilik ta skoj kʼusiuk noʼoxe, pe li avie xi laj yalbe smelolal li Jesuse: «Tsloʼla snup xchiʼil li buchʼu tsutes-o yajnil xchiʼuk ti chikʼ yan antse, jech xtok tsloʼla snup xchiʼil li buchʼu  chikʼ jun ants ti sutesbil yuʼun smalale» (Lukas 16:18). ¡Batsʼi toj chopol xa noʼox chaʼi jfariseoetik li kʼusi laj yal Jesuse, yuʼun toj lek chaʼiik ti tukʼ tajek chchʼunik li Mantale!

Vaʼun lik yal jun lokʼolkʼop sventa chakʼ ta ilel ti oy kʼusi toj tsots skʼoplal chjele. Jaʼ skʼoplal chaʼvoʼ viniketik ti batsʼi chjel ta jyalel ti kʼu yelan kuxulike. Jaʼ yuʼun kʼalal yakal ta jkʼeltik batel li lokʼolkʼope teuk me ta joltik ti te oy jfariseoetik ti «xpichʼet yoʼontonik ta takʼin» xchiʼuk ti mukʼ skʼoplal ch-ilatik yuʼun krixchanoetike.

Xi laj yal li Jesuse: «Oy jun jkʼulej vinik ti naka kuxul morado xchiʼuk lino pokʼ tslape xchiʼuk ti xkuxet noʼox yoʼonton jujun kʼakʼal tskʼupin skʼulejale. Pe nopem xaʼi te chakʼik jun jkʼanlimoxna vinik li ta stiʼ snae, Lasaro sbi, noj ta kʼaʼal chin li sbekʼtale xchiʼuk oy tajek ta yoʼonton tslajes yaʼi li kʼusitik chlilij yalel ta xmexa li jkʼulej vinike. Jech, chlaj ta lekʼbel ta tsʼiʼ xtok li skʼaʼal chine» (Lukas 16:19-21).

Ta skoj ti «xpichʼet yoʼontonik ta takʼin» li jfariseoetike, ¿mi mu jechuk ti jaʼ skʼoplalik li «jkʼulej vinik» ta lokʼolkʼope? Ta melel, li jnitvanejetik ta relijion yuʼun judaetike xkoʼolajik xchiʼuk li jkʼulej vinik ti lek tslap skʼuʼ spokʼike xchiʼuk ti toyolik stojole. Mu ventauk mi jkʼulejik o mi muʼyuk, pe jkʼulejetik xa yilel ta skoj ti yakal tskʼupinik matanaletik ta mantale xchiʼuk ti ep kʼusitik xuʼ staike. Jaʼ jech, kʼalal chichʼ albel skʼoplalik ti naka kuxul morado skʼuʼ spokʼ tslapike jaʼ svinajeb ti toj mukʼ smoton staojike. Jech xtok, kʼalal lino pokʼ tslapike jaʼ svinajeb ti solel tukʼ tajek chaʼi sbaike (Daniel 5:7).

¿Kʼu yelan stalelalik ta stojolal li krixchanoetik ti abol noʼox sbaike? Muʼyuk bu chichʼik ta mukʼ ta jyalel, kʼajomal noʼox ‛am ha·ʼá·rets, xutik, ti jaʼ skʼan xal «jnaclejetic ta jteclume», yuʼun la jaʼ ti mu xojtikinik li Mantale xchiʼuk ti mu staik-o chanubtasele (Juan 7:49). Taje jaʼ skʼoplalik li «jkʼanlimoxna vinik [ti] Lasaro sbi» ti tslajes xa yaʼi «li kʼusitik chlilij yalel ta xmexa li jkʼulej vinike». Jaʼ  jech kʼuchaʼal pʼajbil li Lasaro ta skoj ti noj ta chin sbekʼtale, jaʼ jech pʼajbil li krixchanoetik ta skoj ti xkoʼolaj kʼuchaʼal ip ta mantal ch-ilatike.

Voʼne xa onoʼox ti jech yakal chkʼot ta pasele, pe snaʼoj lek Jesus ti kʼot xa yorail ti chjel kʼu yelan kuxulike: li buchʼutik jechik kʼuchaʼal li jkʼulej vinike xchiʼuk li buchʼutik jechik kʼuchaʼal Lasaroe. ¿Kʼusi ti chjele?

Vaʼun xi laj yalbe smelolal Jesus ti oy kʼusi toj tsots skʼoplal chjele: «Kʼalal echʼ batel li kʼakʼale cham li jkʼanlimoxnae, vaʼun ikʼat batel yuʼun anjeletik ta xokon Abraan. Cham li jkʼulej vinik eke xchiʼuk laj yichʼ mukel. Kʼalal jaʼo te chil svokol ta Mukinale, la stoy muyel sat, te laj yil batel ta nom li Abraan xchiʼuk Lasaro ti te oy ta xokone» (Lukas 16:22, 23).

Li buchʼutik te yakal chaʼiik li kʼusi chal Jesuse snaʼojik lek ti voʼne xa xchamel li Abraane, ti te mukul ta Mukinale. Pe jamal chal Vivlia ti mu x-ilvan o ti mu xkʼopoj li buchʼu te tikʼil ta Mukinal o ta Seole, ti te tsakal skʼoplal ek li Abraane (Eclesiastés 9:5, 10). Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi van chakʼ ta chanel Jesus chaʼiik li jnitvanejetik ta relijion kʼalal laj yal li lokʼolkʼope? ¿Kʼusi van ti chalbe lek smelolal Jesus ta sventa ti kʼu yelan oyik li krixchanoetike xchiʼuk li jnitvanejetik ta relijion ti xpichʼet yoʼontonik ta takʼine?

Naka to laj yal Jesus ti oy kʼusi chjel kʼalal xi laj yale: «Li Mantal xchiʼuk li kʼusitik yaloj J-alkʼopetike laj yichʼ alel kʼalal to ta skʼakʼalil Juan». Yuʼun jaʼo te lik yichʼ alel tal ti jaʼ lekil aʼyejetik li Ajvalilal yuʼun Diose. Jaʼ yuʼun chaʼa, kʼalal la xchol mantal li Juan xchiʼuk Jesukristoe jaʼ jel-o ti kʼu yelan kuxulik li jkʼulej vinik xchiʼuk Lasaroe, ti jelel xa kʼu yelan ch-ilatik yuʼun Diose.

Muʼyuk bu yichʼojik chabiel ta mantal li buchʼutik abol sbaike o li buchʼutik bikʼit chakʼ sbaike. Pe li avie yakal xa chichʼik koltael xchiʼuk lek chaʼiik li mantal sventa Ajvalilal yuʼun Diose, ti jaʼ la xchol baʼyuk li Juan J-akʼ-ichʼvoʼe xchiʼuk ti la xcholbe skʼoplal ta mas tsʼakal ek li Jesuse. Pe ta slikebale jaʼ noʼox tstaik li kʼusitik chlilij yalel ta xmexa li jnitvanejetik ta relijion yuʼun judaetik ta sventa li mantale. Yan li avie jaʼ xa yakal tslajesik xkaltik li melel mantaletik ta Vivlia ti toj tsotsik skʼoplale, mas to jaʼ tsmakʼlin-o sbaik li kʼusitik labal sba chakʼ ta chanel Jesuse. Xkoʼolaj kʼuchaʼal ti jaʼ to kʼot yorail ti lek xa ch-ilatik yuʼun Jeova li krixchanoetik taje.

Mu xkoʼolajik kʼuchaʼal li jkʼulej jnitvanejetik ta relijion yuʼun judaetik ti mukʼ skʼoplal chaʼi sbaike, ti mu skʼan xchikintaik li aʼyej ta sventa Ajvalilal yuʼun Dios ti la xcholbe skʼoplal li Juane xchiʼuk ti yakal chcholbe skʼoplal Jesus ta sjunul lume (Mateo 3:1, 2; 4:17). Maʼuk noʼox, yuʼun ch-ilinik-o ta jyalel ta skoj ti yakal ch-albatik ti chchapanatik  yuʼun Dios ta tsʼakale (Mateo 3:7-12). Jech oxal chaʼa, ti muʼyukuk xa chcholbeik skʼoplal Ajvalilal yuʼun Dios li Jesus xchiʼuk yajchankʼoptake, xkuxet to van chaʼi jnitvanejetik ta relijion yuʼun judaetik ti xpichʼet noʼox yoʼontonik ta takʼine. Yuʼun xkoʼolajik kʼuchaʼal li jkʼulej vinik ta lokʼolkʼop ti xi laj yale: «Jtot Abraan, kʼuxubinun, tako tal li Lasaroe, akʼo stsʼaj sniʼ skʼob ta voʼ sventa xtal sikubtasbun kokʼ, yuʼun toj echʼem chkil jvokol ta skoj ti xtiltun li kʼokʼe» (Lukas 16:24).

Akʼo mi jech, mu jechuk kʼot ta pasel, yuʼun muʼyuk bu chjel stalelalik jutuk mu skotoluk li jnitvanejetik ta relijione. Yuʼun muʼyuk bu la skʼan la xchikintaik «li kʼusitik la stsʼiba Moises xchiʼuk li kʼusitik yaloj J-alkʼopetike», yuʼun jaʼ tijbat-o yoʼontonik jechuk sventa xchʼamik li Jesus ti jaʼ Smesias Diose xchiʼuk ti jaʼ Ajvalile (Lukas 16:29, 31; Galatas 3:24). Jech xtok, muʼyuk bu bikʼit laj yakʼ sbaik xchiʼuk mi jaʼuk bu laj yakʼ akʼo xchanubtasatik yuʼun li buchʼutik bikʼit yakʼoj sbaik ti yakʼoj xa xchʼunel yoʼontonik ta stojolal Jesuse xchiʼuk ti lek xa ch-ilatik yuʼun Diose. Pe li yajchankʼoptak Jesuse mu stakʼ sjel snopbenik o ti mu xa jamaluk xalik li melel mantaletik sventa noʼox junuk yoʼonton li jnitvanejetik ta relijione o ti xkuxetuk xa yoʼonton yuʼunike. Li ta lokʼolkʼop laj yal Jesuse xi ch-albat yuʼun Totil Abraan li jkʼulej vinike:

«Jnichʼon, vuleso ta ajol ti ep kʼusitik la ata ta akuxlejale, jaʼuk li Lasaroe naka chopol kʼusitik la sta. Pe li avi une, liʼ xa la sta spatobil yoʼontone, yan li voʼote chavil avokol. Maʼuk noʼox taje, yuʼun oy jun natil xab ta oʼlol kuʼuntik, jaʼ yuʼun li buchʼutik tskʼan chbatik ti bu oyoxuke mu xuʼ xjelavik batel xchiʼuk mi jaʼuk xuʼ xjelavik tal ta jtojolalkutik xtok liʼe.» (Lukas 16:25, 26.)

¡Toj lek tukʼ ti kʼu yelan laj yichʼik chapanele xchiʼuk ti kʼu yelan jel tajek li xkuxlejalike! Jaʼ jech jel ta jyalel ti kʼu yelan xkuxlejalik li jnitvanejetik ta relijion ti xpichʼet yoʼontonik ta takʼin xchiʼuk ti jel ti kʼu yelan xkuxlejalik li krixchanoetik ti bikʼit yakʼoj sbaik ta xchʼamel «li kʼatlom teʼ» yuʼun Jesuse. Jaʼ yuʼun xkuxet noʼox yoʼontonik xchiʼuk chveʼik noʼox ta mantal (Mateo 11:28-30). Leʼ ta jayibuk u ta mas tsʼakale mas to chvinaj ti oy kʼusi jele, ti jaʼ xa chlik ta abtel li achʼ tratoe, ti jaʼ chlaj skʼoplal li trato la spas Jeova xchiʼuk li j-israeletike (Jeremías 31:31-33; Kolosenses 2:14; Evreos 8:7-13). Yuʼun li ta skʼakʼalil Pentekostes ta sjabilal 33 ta jkʼakʼaliltike jaʼo te ch-akʼbatik chʼul espiritu li yajchankʼoptak Jesuse, vaʼun jaʼ jech jamal chvinaj ti jaʼ ch-akʼbatik bendision yuʼun Diose, ti maʼuk li jfariseoetik xchiʼuk li xchiʼiltakike.