Kʼalal te to van oy ta Perea li Jesuse, ti te xkom ta slokʼeb Kʼakʼal ta Ukʼum Jordane, te laj yalbe skʼoplal li lokʼolkʼop ta sventa li chʼayemal chije xchiʼuk li jsep drakma ti chʼaye. Li kʼusi chakʼ jchantik li lokʼolkʼopetik taje jaʼ ti skʼan xkuxetuk noʼox koʼontontik kʼalal tsutes yoʼonton li jpasmulile xchiʼuk kʼalal tsut tal ta stojolal Diose. La xchopol kʼoptaik Jesus li jfariseoetik xchiʼuk li jchanubtasvanejetik ta mantal ta skoj ti lek chchiʼin ta loʼil li jpasmuliletik taje. Pe ¿mi oy van kʼusi chchanik ta sventa li lokʼolkʼopetik laj yal Jesus li jchopolkʼoptavanejetik taje? ¿Mi xaʼibeik van smelolal kʼu yelan chaʼi sba li Jtotik ta vinajel kʼalal tsutes yoʼonton li jun jpasmulile? Vaʼun li Jesuse laj yal yan lokʼolkʼop ti chkʼot ta koʼontontik ti jaʼ onoʼox chakʼ ta chanel li kʼusi toj tsots skʼoplal taje.

Li lokʼolkʼop laj yale jaʼ skʼoplal jun totil ti oy chaʼvoʼ skereme, jaʼ mas chichʼ albel skʼoplal li itsʼinale. Jaʼ yuʼun oy kʼusi skʼan xchanik jechuk li jfariseoetik, li jchanubtasvanejetik ta Mantal xchiʼuk li buchʼutik te chaʼiik li kʼusi chal Jesus ta sventa li itsʼinale. Jech xtok un, skʼan me oyuk kʼusi xchanik ta sventa li kʼusi chal Jesus ta stojolal li totil xchiʼuk li bankilale, yuʼun oy kʼusi chakʼ jchantik ta sventa ti kʼu yelan stalelalike. Jaʼ yuʼun kʼalal yakal chchap lokʼolkʼop li Jesuse jnopbetik skʼoplal li totil xchiʼuk li chaʼvoʼ skereme.

Xi lik xchap lokʼolkʼop li Jesuse: «Oy jun vinik ti oy chaʼvoʼ xnichʼone. Xi laj yalbe stot li itsʼinale: ‹Tot, akʼbun li jparte ti kʼu yepal skʼoplal chavakʼbune›. Vaʼun li totile la xchʼakbe kʼusitik oy yuʼun li chaʼvoʼ xnichʼnabe» (Lukas 15:11, 12). Kʼuchaʼal chkakʼtik ventae mu yuʼunuk cham xa stot ti tskʼan xa ta ora sparte li itsʼinale. Moʼoj, jaʼ ta skoj ti yuʼun chchʼak xa sba yaʼi lokʼele xchiʼuk ti tspas li kʼusi tskʼan yoʼonton stuke. ¿Kʼusi ti oy ta yoʼonton tspase?

Xi to laj yal li Jesuse: «Kʼalal jayib toʼox kʼakʼal yechʼele, la stsob skotol kʼusitik oy yuʼun li itsʼinale, bat ta namal balumil, vaʼun te laj yixtolan skotol li kʼusitik oy yuʼune, yuʼun toj bol kʼu yelan kuxi» (Lukas 15:13). Bat ta yan lum li kerem taje, yuʼun mu skʼan ti jun yoʼonton te nakal xchiʼuk li stote, ti chakʼbe li kʼusitik chtun yuʼun li xnichʼnabe  xchiʼuk ti chchabian leke. Vaʼun jecheʼ laj yixtolan li sparte takʼin ta skoj ti muʼyuk xa noʼox smelolal kʼusitik la spase, yuʼun laj yixtolan stakʼin ta antsetik. Vaʼun te lik yil svokol jech kʼuchaʼal xi laj yal Jesuse:

«Kʼalal laj xaʼox slajes skotole, tal tsatsal viʼnal li ta namal balumil taje, vaʼun lik yil svokol. Jech oxal bat spakʼalin sba ta stojolal jun jnaklej li ta balumil taje, vaʼun takat batel ta yosil sventa chchabibe xchitom. Oy tajek ta yoʼonton tsnojes yaʼi xchʼut ta sveʼel chitom li kereme, pe muʼyuk buchʼu kʼusi x-akʼbat slajes.» (Lukas 15:14-16.)

Jamal chal Smantal Dios ti ibal sba li chitometike. Akʼo mi jech, chabiej chitom akʼbat yabtel li kereme. Chviʼnaj xa tajek, jaʼ yuʼun tslajesbe xa yaʼi li sveʼel chonbolometike, tslajes xa yaʼi li kʼusi yakal tslajes li chitometik chchabie. Ta skoj ti chat tajek yoʼonton xchiʼuk ti chʼabal xa spatobil yoʼonton chaʼi sbae ‹vul xchʼulel›. Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi la spas? Xi la snope: «¡Kʼu to noʼox yepal yaj-abteltak jtot ti ep spanike, jaʼuk ti voʼone chicham xa ta viʼnal! Ta jtam batel jbe, chibat yoʼ bu oy li jtote xchiʼuk xi chkalbee: ‹Tot, jtaoj jmul ta stojolal Dios ta vinajel xchiʼuk ta atojolal. Mu xa jta-o ti chapʼisun ta anichʼone. Pʼisun xa noʼox kʼuchaʼal junuk avaj-abtel›». Jech oxal la stam batel sbe, bat yoʼ bu oy li stote (Lukas 15:17-20).

¿Kʼusi van tspas li stote? ¿Mi ch-ilin van ta stojolal li skereme xchiʼuk mi tstsak van ta utel ta skoj ti toj bol xa noʼox ti lokʼ echʼel ta snae? ¿Mi xtoyet xa van tskʼopon skerem li totile xchiʼuk mi muʼyuk van tstsak ta venta? ¿Kʼusi van la apas ti voʼotuke? ¿Kʼusi van la apas ti jaʼuk akerem o jaʼuk atseb ti jech la spase?

Xi laj yalbe skʼoplal Jesus ti kʼu yelan laj yaʼi sba li totile xchiʼuk ti kʼusi la spase: «Kʼalal nom to skʼan [xkʼot li kereme], taat ta ilel yuʼun li stote, kʼuxubaj ta yoʼonton xnichʼon li totile, vaʼun bat snup ta be ta anil, la smey xchiʼuk la skʼunil tsʼutsʼ» (Lukas 15:20). Lek la xchʼam skerem li totile, manchuk mi laj yaʼi ti toj echʼ xa noʼox chopol li kʼusitik la spase. Li jnitvanejetik ta relijion yuʼun judaetik ti xojtikinik lek li Jeovae xchiʼuk ti chichʼik ta mukʼe, ¿mi chaʼibeik van smelolal ti kʼu yelan stalelal li Jtotik ta vinajel ta stojolal li jpasmuliletik ti sutesoj xa yoʼontonike? ¿Mi xilik van ti jaʼ jech yakʼoj tal ta ilel stalelal Jesus ta stojolal li jpasmuliletik eke?

Li totil ti oy lek spʼijile laj van yakʼ venta ti sutesoj yoʼonton li skerem ta skoj ti chat tajek yoʼonton laj yile. Vaʼun ta skoj ti lokʼ ta yoʼonton stuk bat skʼopon skerem li totile, jaʼ van koltavan sventa xal ta jamal smul li kereme. Xi laj yal li Jesuse: «Vaʼun xi laj yalbe li stote: ‹Tot, jtaoj jmul ta stojolal Dios ta vinajel xchiʼuk ta atojolal. Mu xa jta-o ti chapʼisun ta anichʼone›» (Lukas 15:21).

Xi laj yalbe mantal smosotak li totile: «‹¡Sobanik!, ichʼik tal jlikuk natil kʼuʼil ti bu mas leke, lapbeik, jech xtok xojbeik junuk aniyo ta sniʼ skʼob xchiʼuk lapbeik xonob. Xchiʼuk ikʼik tal li chʼiom tot vakax ti lek jupʼeme, milik jtiʼtik xchiʼuk muyubajkutik, yuʼun chamem toʼox li jnichʼon liʼe pe chaʼkuxi xa; chʼayem toʼox pe laj xa yichʼ tael›. Vaʼun lik muyubajikuk» (Lukas 15:22-24).

Yan li bankilale jaʼo batem ta abtel ta osiltik. Xi laj yal Jesus ta sventa li bankilale: «Kʼalal sut tal xchiʼuk ti nopaj tal ta snae, laj yaʼi ti chnik son xchiʼuk ti yakal ch-akʼotajike. Jech oxal la skʼopon jun yajtunel xchiʼuk la sjakʼbe kʼusi ti yakal chkʼot ta pasele. Xi takʼbate: ‹Sut tal li avitsʼine, vaʼun li atote la smil jkot chʼiom tot vakax ti lek jupʼeme, yuʼun muʼyuk ip sut tal›. Pe ilin ta jyalel xchiʼuk mu skʼan x-och li ta snae. Vaʼun lokʼ tal li stote xchiʼuk tsots lik skʼanbe vokol. Xi la stakʼbe li stote: ‹¡Kʼelo avil!, oy xa jayibuk jabil chi-abtej ta atojolal  kʼuchaʼal jun moso xchiʼuk mi junuk velta kiktaoj jba ta xchʼunel li amantaltake. Pe mi junuk velta avakʼojbun jkotuk chʼiom tentsun sventa ximuyubaj xchiʼuk li kamigotake. Pe jaʼ noʼox ti sut tal li anichʼon ti ay yixtolan ta jchonbail antsetik li kʼusitik oy avuʼune, la amilbe li chʼiom tot vakax ti lek jupʼeme›» (Lukas 15:25-30).

¿Buchʼu xkoʼolaj stalelalik kʼuchaʼal li bankilale? Jaʼik li jchanubtasvanejetik ta Mantal xchiʼuk jfariseoetike, yuʼun chchopol kʼoptaik Jesus kʼalal chkʼuxubin xchiʼuk kʼalal chchiʼin ta loʼil li krixchanoetik xchiʼuk jpasmuliletike. Jaʼ yuʼun albatik li lokʼolkʼop ta sventa li jtoyba kereme. Jech oxal chaʼa, mi oy buchʼu chchopol kʼopoj ta stojolal Dios ta skoj ti chkʼuxubin li jpasmuliletike skʼan me snop lek kʼusi chakʼ ta chanel li lokʼolkʼop taje.

Vaʼun xi to laj yal Jesus ta sventa ti kʼusi ch-albat yuʼun stot li bankilale: «Jnichʼon, liʼ onoʼox achiʼinojun-o maʼ li voʼote xchiʼuk jaʼ avuʼun skotol li kʼusitik oy kuʼune. Pe yuʼun skʼan xijmuyubaj xchiʼuk ti xkuxetuk noʼox koʼontontike, yuʼun chamem toʼox li avitsʼine pe chaʼkuxi xa; chʼayem toʼox pe laj xa yichʼ tael» (Lukas 15:31, 32).

Muʼyuk laj yalbe skʼoplal Jesus kʼusi la spas ta mas tsʼakal li bankilal taje. Pe kʼalal cham xchiʼuk chaʼkuxi xaʼox li Jesuse «ep paleetik lik pasikuk ta jchʼunolajeletik» (Echos 6:7). Yikʼaluk van jaʼik jlomuk li buchʼutik laj yaʼiik li labal sba lokʼolkʼop laj yal Jesus ta sventa li jtoyba kereme. Kʼuchaʼal chkiltike, kʼalal ta paleetik xuʼ xvul xchʼulelik ek, sutes yoʼontonik xchiʼuk ti sutik ta stojolal Diose.

Jaʼ yuʼun skʼan me stsakik lek ta mukʼ yajchankʼoptak Jesus li kʼusitik toj tsots skʼoplal chakʼ ta chanel li lokʼolkʼop laj yale. Jtos ti kʼusi chakʼ jchantike jaʼ ti mas lek ti teuk oyutik-o li ta steklumal Diose, yuʼun jaʼ te chchabiutik li jkʼanvanej Totil kuʼuntik ta vinajele xchiʼuk chakʼbutik li kʼusi chtun kuʼuntike, jaʼ me mu xtun ti chijbat ta «namal balumil» xkaltik sventa chbat jsaʼtik li kʼusitik lek chkiltik ta balumile.

Oy to kʼusi yan chakʼ jchantik, jaʼ ti skʼan me bikʼit xkakʼ jbatik ti xijsut tal ta stojolal li Jtotik ta vinajel mi lijkʼejpʼuj ta sbee, sventa jkʼupintik yan velta ti lek chilutike.

Pe oy to kʼusi chakʼ jchantik xtok, jaʼ ti kʼu yelan jelel stalelal li totil xchiʼuk li sbankilal kereme, yuʼun li totile laj yakʼ ta ilel ti lek stalelale xchiʼuk ti tspasvan ta pertone, yan li skereme chopol tajek chaʼi sba xchiʼuk muʼyuk laj yakʼ ta ilel slekil yoʼonton. Jamal xvinaj ti skʼan xij-akʼvan ta perton li yajtunelutik Diose xchiʼuk ti skʼan ta slekiluk koʼonton jchʼamtik li buchʼu kʼejpʼujem toʼox ta sbe Diose, yuʼun laj xa sutes yoʼonton ta melel xchiʼuk sut xa tal li ta sna Stot xkaltike. Kuxetuk noʼox me koʼontontik kʼalal chchaʼkuxi tal ta mantal li kermanotik ti chamem toʼoxe xchiʼuk ti laj yichʼ tael ti chʼayem toʼoxe.